Źródła prawa podatkowego

Konstytucja RP,

ordynacja podatkowa (reguluje zobowiązania podatkowe, kontrole podatkową, tajemnice
skarbowe, itp.)

materialne prawo podatkowe, np. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o
podatku dochodowym od osób prawnych.

Źródła prawa podatkowego

Zasada ustawowej autoryzacji podatku jest bardzo stara. Można się tu odwołać do art. 14

Deklaracji Praw człowieka i Obywatela z 1789 r. czy nawet do powołania Stanów generalnych w

1314 r. Istotą tej zasady jest również to, iż nałożenie podatku w formie ustawy wymaga jej

ogłoszenia, a co się z tym wiąże podania tychże regulacji do wiadomości całemu społeczeństwu.

Źródła prawa podatkowego

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 1995 r. stwierdza się iż :

„W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego ustalony został pogląd, iż nikt nie może

zasłaniać się nieznajomością prawa ogłoszonego we właściwym organie promulgacyjnym”

Co to jest system podatkowy ?

jest to uporządkowany zbiór podatków występujących w określonym czasie i miejscu .

Na polski system podatkowy składa się jedenaście tytułów podatkowych, objętych materialnym
szczególnym prawem podatkowym

Co to jest system podatkowy ?

To ogół prawnych i organizacyjnych form opodatkowania, którego składowymi są poszczególne

podatki o zróżnicowanej konstrukcji

System podatkowy spełnia następujące cele :

zapewnia środki finansowe na pokrycie wydatków publicznych

umożliwia makroekonomiczne kształtowanie popytu

umożliwia realizację celów społecznych

Co to jest system podatkowy ?

Niektórzy ekonomiści zauważają, iż pojęciem „system podatkowy” trzeba objąć – oprócz
podatków- również parapodatki, związane głównie z systemem ubezpieczeń ekonomicznych

Jak tworzone są systemy podatkowe

Systemy podatkowe tworzone są pod wpływem założeń politycznoustrojowych danego państwa

oraz panujących w nim poglądów

Podatek jedyny

Nie istnieje podatek jedyny.

Podatek jedyny- podatek niegodziwy

Żadna z koncepcji podatku jedynego nie została wprowadzona

Musi więc istnieć określony zbiór podatków

Jaki powinien być system podatkowy ?

Niesprzeczny,

Logiczny,

1/37

Zupełny

Zbudowany wg. zasad podatkowych

Zbudowany wg. zasad prawidłowej legislacji

Jaki powinien być system podatkowy ?

Jean Rivoli napisał w książce "Vive l'impot" (Niech żyje podatek), że "od kiedy istnieją systemy

podatkowe, podatnicy domagają się ich reformowania. Reforma podatkowa jest swego rodzaju

mitem. Podobnie jak alchemicy poszukują kamienia filozoficznego tak partie polityczne, grupy

nacisku, samotni badacze i osoby nawiedzone są od wieków w pogoni za idealnym systemem

podatkowym ”

Czynniki kształtujące system podatkowy

czynniki zewnętrzne (globalne)

występująca koniunktura gospodarcza na świecie

rola danego państwa w gospodarce światowej

Czynniki kształtujące system podatkowy

czynniki wewnętrzne

warunki społeczno-gospodarcze

stopień rozwoju gospodarczego

typ ustroju politycznego

rola i zakres władzy państwowej

Podział systemów podatkowych

Historyczne systemy podatkowe

Racjonalne systemy podatkowe

Realne systemy podatkowe

Dobry system podatkowy to taki, w którym podatki są :

Proste, a zatem łatwe do obliczenia i ściągnięcia

Pewne – urzędnik podatkowy nie może decydować o ich wielkości

Niezbyt wysokie – by nie skłaniać do uchylania się od nich

Neutralne – a więc nie zniekształcające zjawisk zachodzących na rynku.

Różne rodzaje podatków

Bykowe,

Podymne,

Za czasów Piotra Wielkiego podatek nałożono na noszących brody i wąsy,

Podatek od zużytej energii elektrycznej,

W 1797 w Wielkiej Brytanii W.Pitt wymyślił podatek od zegarów wahadłowych,

We Francji podczas rewolucji jeden z deputowanych zaproponował podatek od rozumu

2/37

Różne rodzaje podatków

Wespazjan opodatkował szalety i powstało powiedzenie „pieniądz nie śmierdzi”

Ludwik IX Święty ustanowił podatek od przywozu do Paryża małp. W przypadku kramarzy
posiadających małpy wystarczył grymas lub podskok małpy aby uznano zapłatę podatku w
naturze.

Różne rodzaje podatków

W Egipcie istniał podatek od oliwy używanej do smażenia

W starożytnym Egipcie poborem podatków zajmowali się pisarze królewscy (skrybowie).

Z Biblii wiadomo, że podatki na kupców nakładał też król Samolon, finansując w ten sposób
budowę słynnej świątyni w Jerozolimie

Podział podatków

Podatki nadzwyczajne – są to podatki wprowadzane jednorazowo lub na bardzo krótki okres.

Podatki zwyczajne – stanowią dochód państwa o charakterze stałym

Podział podatków

Podatki bezpośrednie, czyli:
podatek dochodowy od osób fizycznych,
podatek dochodowy od osób prawnych,
podatek od spadków i darowizn,
podatek od czynności cywilnoprawnych,
podatek rolny,
podatek leśny,
podatek od nieruchomości,
podatek od środków transportowych,

Podział podatków

Podatki pośrednie:

podatek od towarów i usług,

podatek akcyzowy i podatek od gier.

KLASYFIKACJA

PODATKÓW

Kryterium podmiotu :

Osoby fizyczne.

Osoby prawne

Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

KLASYFIKACJA

PODATKÓW

Kryterium przedmiotowe :

3/37

Przychodowe

Dochodowe

Majątkowe

Konsumpcyjne

KONSTRUKCJA PODATKU

ELEMENTY STAŁE :

podmiot

przedmiot

podstawa

stawka

Elementy stałe

Przedmiot opodatkowania - to zdarzenie, stan faktyczny, stan prawny, które powodują powstanie

obowiązku podatkowego

Podmiot opodatkowania:

a) czynny - to ten, kto czyni podatek, czyli w myśl obowiązujących przepisów ma prawo nakładać

podatek

b) bierny dzielimy na 3 kategorie
Płatnik
Podatnik
Inkasent

Elementy stałe

PODSTAWA OPODATKOWANIA To przedmiot wyrażony ilościowo lub wartościowo

STAWKA PODATKOWA

.

Wyraża stosunek podstawy opodatkowania do kwoty, którą należy uiścić.

Rodzaje stawek:
Stała
Zmienna (progresywna, regresywna, degresywna)

Formy stawek : procentowa, kwotowa

Stawka stała – proporcjonalna, liniowa

Przyrost podstawy opodatkowania nie wpływa na wysokość stawki. Jest ona najbardziej
sprawiedliwa i łatwa do poboru. Może być w formie % lub kwotowej np. PDOF – propozycja pod.
liniowego

Krzywa Laffera

Stawki w wybranych krajach UE
Stawki w wybranych krajach UE

4/37

Podwójne opodatkowanie

KONSTRUKCJA PODATKU

ELEMENTY ZMIENNE :

Zwolnienia

Ulgi

Zwyżki

Terminy płatności

Forma zapłaty

Elementy zmienne

Zwolnienia mogą mieć charakter podmiotowy i przedmiotowy. Podmiotowy tylko w oparciu o

ustawę. Zwolnienia przedmiotowe to np. pojazdy zabytkowe, zwrot kosztów podróży, stypendia

socjalne, zapomogi.

Ulgi mają charakter podmiotowy, przedmiotowy mogą dotyczyć obniżenia podstawy

opodatkowania albo kwoty podatku

Elementy zmienne

Terminy :
- na zasadach ogólnych tj. do 14 dni od dnia w którym zdarzenie miało miejsce.
terminy wyznaczone w drodze ustawowej.
Forma zapłaty.
Podatek jest świadczeniem pieniężnym. Art.61. ordynacji podatkowej stanowi o tym , że

przedsiębiorca ma dokonać zapłaty za pomocą rachunku bankowego
Zwyżki – naczelnik Urzędu Skarbowego z urzędu lub na wniosek podatnika może obniżyć lub

podwyższyć opłatę podatkową

Zasady podatkowe

Zasady podatkowe są postulatami nauki, określającymi warunki, jakim powinien odpowiadać
poprawnie zbudowany system podatkowy i poszczególne podatki.

Charakteryzują się historyczną zmiennością.

Zasady Podatkowe

Zasady podatkowe

Podstawowymi zasadami, które pomimo upływu lat nie straciły nic ze swej aktualności były zasady

wyrażone przez Adama Smitha :

Równości obciążenia podatkami

Pewności podatku dla opodatkowanego

Dogodności podatku

Taniości podatku

„Każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków

określonych w ustawie.” art. 84 Konstytucji RP

zasada powszechności opodatkowania – opodatkowanie dotyczy ogółu obywateli oraz

5/37

podmiotów, które przez obywateli zostają utworzone, bez względu na osobowość prawną;

zasada równości opodatkowania każdy płaci podatek

zasada ustawowej regulacji obciążeń podatkowych – nie wolno wprowadzać obciążeń

podatkowych w innym trybie niż ustawowy

Katalog zasad podatkowych został sformułowany również przez Jana Baptysty Saya, który

twierdził że najlepsze podatki (a raczej najmniej złe) są następujące :

Najbardziej umiarkowane pod względem ilości.

Które pociągają za sobą najmniej ciężarów i nie przytłaczają podatnika bez żadnej korzyści dla
skarbu.

Których ciężar jest sprawiedliwie rozłożony.

Które najmniej szkodzą produkcji.

Które raczej sprzyjają, niż sprzeciwiają się zasadom moralności, to znaczy obyczajom pożytecznym
dla społeczeństwa.

Formy ucieczki przed podatkami

unikanie podatku -polega na świadomym powstrzymywaniu się przed dokonywaniem czynności
wywołujących powstanie stosunku podatkowego lub na wyszukiwaniu luk w przepisach
podatkowych po to, by w ogóle uniknąć podatku bądź zmniejszyć jego ciężary
unikaniu nałożenia podatku
unikaniu uiszczenia podatku

Formy ucieczki przed podatkami

oszustwa podatkowe – są łamaniem prawa i podlegają karze

zatajenie materialne (ukrywanie przedmiotów podlegających opodatkowaniu),

zatajenie rachunkowe (niezgodne ze stanem faktycznych prowadzenie rachunkowości),

fałszywe kwalifikowanie (ukrywanie rzeczywistej sytuacji prawnej podatnika przez fikcyjną
sytuację prawną (firmanctwo)

Przyczyny nielegalnego unikania opodatkowania

moralne,

ekonomiczne,

techniczno-skarbowe

Przyczyny zmian przepisów podatkowych

wadliwa dotychczasowa regulacja

Luki prawne

pojawianie się nowych zjawisk wcześniej nie podlegających opodatkowaniu

uchwały i wyroki Trybunału Konstytucyjnego

Funkcje podatków

funkcja alokacyjna ,

funkcja stabilizacyjna,

funkcja redystrybucyjna ,

funkcja stymulacyjna (bodźcowa) ,

6/37

funkcja informacyjna

Funkcja alokacyjna

Poprzez odpowiednie konstrukcje podatkowe państwo może wpływać na kierunki alokacji
czynników produkcji, a tym samym na strukturę wytwarzanego produktu narodowego

Funkcja stabilizacyjna

Przez funkcję stabilizacyjną należy rozumieć kształtowanie przy pomocy narzędzia jakim jest
podatek globalnego popytu. Funkcja ta jest szczególnie widoczna w podatkach dochodowych,
poprzez które państwo może oddziaływać na konsumentów określając ich zdolność nabywczą

Funkcja redystrybucyjna

Sprowadza się do wykorzystania podatków jako narzędzi świadomego oddziaływania na strukturę
dochodów społeczeństwa, korygowania podziału ustalonego w wyniku działania mechanizmu
rynkowego

Funkcja stymulacyjna

Polega na oddziaływaniu państwa na poszczególne podmioty płacące podatki poprzez mechanizm
określonych bodźców, stymulujący zachowania podatników.

W obecnym systemie gospodarczym funkcja ta jest nadmiernie rozwinięta kosztem typowej
funkcji podatku jaką jest jego funkcja fiskalna

Funkcja informacyjna

Nie zawsze w literaturze wyodrębniona. Służy do konstruowania danego podatku lub jego
modyfikacji. Dostarcza informacji o prawidłowościach lub nieprawidłowościach w przebiegu
procesów gospodarczych

Definicje (ustawowe)

Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy
podatkowej

Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca
osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu

Podatek to świadczenie:

Bezzwrotne

Przymusowe

Pieniężne

Nieodpłatne

Wynikające z ustawy

Na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy

Podatek to świadczenie:

bezzwrotne - podatek raz wpłacony w należnej wysokości nie podlega zwrotowi na rzecz

podatnika

przymusowe - pobór jest zabezpieczony przymusem państwa

7/37

Pieniężne – wyraża się w pieniądzu

wynikające z ustawy podatkowej - oznacza to, że podatki mogą być nakładane na abstrakcyjnie

określonych adresatów w drodze aktów normatywnych uchwalanych przez parlament

Podatek to świadczenie:

nieodpłatne – oznacza to, iż ze świadczeniem podatkowym nie wiąże się bezpośrednio żadne
wzajemne świadczenie państwa na rzecz podatnika; podatki nie są zatem pobierane według zasady
ekwiwalentności świadczeń, lecz według powszechnie uznawanej zasady zdolności podatkowej, tj.
zdolności podatnika do ponoszenia ciężarów na rzecz państwa

Definicje

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości

prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od

podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości

prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie

organowi podatkowemu

ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE I OBOWIĄZEK PODATKOWY

Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność

przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych

ustawach.

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika

do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości,

w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego

Powstawanie zobowiązania podatkowego

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego
zobowiązania;

2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Powstawanie zobowiązania podatkowego

Są podatki, w których podatnik musi złożyć zeznanie, deklarację,oraz podatki, w których bez
zeznania i bez wezwania trzeba zapłacić podatek

Konstytutywny-ustalający charakter decyzji podatkowej rodzi zobowiązanie podatkowe. Tak
długo jak nie zostanie doręczona decyzja, to mimo, że zdarzenie miało miejsce to zobowiązanie
podatkowe nie powstaje. Organy podatkowe mogą też wydać decyzję deklaratoryjną-
określającą, która przypomina podatnikowi o zapłacie podatku.

SPOSOBY WYGASANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Efektywne

Zapłata

Kompensata albo potrącenie

Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz SP lub JST w zamian za

zaległości podatkowe

8/37

Nieefektywne

Zaniechanie poboru

Umorzenie zaległości podatkowej

Przedawnienie

Opodatkowanie w krajach UE

Podatki bezpośrednie

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób prawnych

podatek od spadków i darowizn,

podatek od czynności cywilnoprawnych,

podatek rolny,

podatek leśny,

podatek od nieruchomości,

podatek od środków transportowych,

Podatki pośrednie

podatek od towarów i usług,

podatek akcyzowy,

podatek od gier.

Ordynacja Podatkowa

Idea stworzenia Ordynacji podatkowej. nie jest w Polsce nowa. Pierwszym aktem prawnym

regulującym te kwestie była ustawa z dnia 15 marca 1934 r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 1936

r. Nr 14, poz. 134). Liczyła ona 212 artykułów i obejmowała pięć części.
Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła dekodyfikacja polskiego prawa podatkowego. W 1946

r. w miejsce uchylonej ustawy z dnia 15 marca 1934 r. - Ordynacji Podatkowej wydano dekrety o

zobowiązaniach podatkowych, o postępowaniu podatkowym i o egzekucji świadczeń pieniężnych

w administracji
W 1997 roku w miejsce ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (tekst

jedn.: Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. -

Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)

uchwalono obecnie obowiązującą ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r Ordynacja podatkowa

Organy Podatkowe

W pierwszej instancji organami podatkowymi są:

1) naczelnik urzędu skarbowego,

2) naczelnik urzędu celnego,

3) wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa.

Organem nie jest np. urząd skarbowy !!

Odwoławczymi organami podatkowymi są:

9/37

1) dyrektor izby skarbowej - od decyzji naczelnika urzędu skarbowego i decyzji dyrektora urzędu

kontroli skarbowej,

2) dyrektor izby celnej - od decyzji naczelnika urzędu celnego i decyzji dyrektora urzędu kontroli

skarbowej,

3) samorządowe kolegium odwoławcze - od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty

lub marszałka województwa.

Wyjątkowo, w roli odwoławczych organów podatkowych, mogą występować również:

dyrektor izby skarbowej,

dyrektor izby celnej,

Minister Finansów. W każdym wypadku chodzi o rozstrzyganie odwołań od decyzji podjętych
przez te organy w pierwszej instancji (czyli od własnych decyzji)

Zasady ogólne postępowania podatkowego

Organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa

Postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów
podatkowych

W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu
dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym

Zasady ogólne postępowania podatkowego

Organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium
postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych
dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań

Organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko,

Zasady ogólne postępowania podatkowego

Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej

Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne

Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron

Organy podatkowe powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy

załatwianiu sprawy

Strona

Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a

także osoby trzecie, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu
podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu
prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.

Pełnomocnik

Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego

działania

Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych

Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu

Interpretacje podatkowe

Aby uzyskać pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego należy:

wypełnić druk ORD-IN

przesłać wypełniony wniosek na adres do korespondencji właściwego organu

10/37

wnieść opłatę w wysokości 75 zł (40zł) od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu

faktycznego lub zdarzenia przyszłego, w terminie siedmiu dni od dnia złożenia wniosku, do kasy

organu właściwego do wydania interpretacji indywidualnejlub na jego rachunek

Interpretacje podatkowe

Interpretację organ wyda bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia
otrzymania wniosku.

Niewydanie interpretacji w terminie skutkuje tym, że w dniu następującym po dniu, w którym
upłynął termin wydania interpretacji, uznaje się, że została wydana interpretacja stwierdzająca
prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie.

Zastosowanie się do wydanej interpretacji indywidualnej nie może szkodzić

organ nie może wszcząć postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia
skarbowe, a wszczęte już w tych sprawach postępowania umarza się oraz nie nalicza się odsetek za
zwłokę,

zastosowanie się do interpretacji powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku, w zakresie
wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji. (pod warunkami)

Załatwianie spraw

Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić

bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej

- nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania
Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów

przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów

powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

Wszczęcie postępowania

Postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.

Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia

Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi

podatkowemu

Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu

postępowania

Decyzje

Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej

Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej

instancji

Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie

przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu

postępowania

Kontrola podatkowa

Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków
wynikających z przepisów prawa podatkowego

Kontrolę podatkową podejmuje się z urzędu

Kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie
wskazanym w upoważnieniu

Kontrola podatkowa

11/37

Kontrola podatkowa jest przeprowadzana na podstawie imiennego upoważnienia

Wszczęcie kontroli podatkowej następuje przez doręczenie kontrolowanemu lub osobie, o której

mowa w art. 281a, upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej.

Historia podatku dochodowego

Początki podatku dochodowego miały miejsce w Anglii w 1799 r., kiedy to potrzebowano funduszy

służących do finansowania wojny prowadzonej z Napoleonem
Ujednolicenie konstrukcji podatku dochodowego wprowadziła ustawa z dnia 16 lipca 1920 r. o

państwowym podatku dochodowym i podatku majątkowym (Dz. U. Nr 82, poz. 550 z późn. zm.),

która była wzorowana na globalnej konstrukcji podatku pruskiego
Po II wojnie światowej opodatkowanie dochodów osób fizycznych dokonywane było początkowo

na podstawie przepisów przedwojennej ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. o państwowym podatku

dochodowym (t.j. Dz. U. z 1936 r. Nr 2, poz. 6 z późn. zm.). Jej przepisy w części dotyczącej

opodatkowania wynagrodzeń zostały zastąpione z dniem 1 września 1945 r. przepisami dekretu z

dnia 18 sierpnia 1945 r. o podatku od wynagrodzeń (t.j. Dz. U. z 1947 r. Nr 30, poz. 129 z późn.

zm.).

Historia podatku dochodowego

Przedwojenne ustawodawstwo dotyczące podatku dochodowego zostało ostatecznie uchylone z

dniem 1 stycznia 1946 r. postanowieniami dekretu z dnia 8 stycznia 1946 r. o podatku dochodowym

(Dz. U. z 1947 r. Nr 25, poz. 99 z późn. zm.). Kolejno obowiązywały następujące regulacje prawne

dotyczące opodatkowania dochodów osób fizycznych: dekret z dnia 25 października 1948 r. o

podatku dochodowym (Dz. U. Nr 52, poz. 414 z późn. zm.), dekret z dnia 26 października 1950 r. o

podatku dochodowym (Dz. U. z 1957 r. Nr 7, poz. 26 z późn. zm.), ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r.

o podatku dochodowym (t.j. Dz. U. z 1989 r. Nr 27, poz. 147)
Obecnie opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych regulują dwie ustawy:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr

14, poz. 176 ze zm.),

- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych

przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.).

Podatek dochodowy od osób fizycznych(t.j. Dz. U. Nr 14, poz. 176 z 2000 r. z poźn. zm).

Na jej treść ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składają się zasadniczo
następujące grupy zagadnień dotyczących :
podmiotu i przedmiotu opodatkowania,
źródeł przychodu,
zwolnień przedmiotowych
kosztów uzyskania przychodu
szczególnych zasad ustalania dochodu,
podstawy obliczenia i wysokości podatku
poboru podatku i zaliczek przez płatników

SKALA PODATKOWA NA 2009 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych

Podatek wynosi

ponad do

85 528

18% podstawy obliczenia minus kwota 556,02 zł

85 528

14 839 zł 02 gr plus 32 % nadwyżki ponad 85 528 zł

Ustawy o podatku dochodowym nie stosuje się do :

1)przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych

12/37

produkcji rolnej,
2)przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o

przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia,
3)przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn,
4)przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie

skutecznej umowy,
5)przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub

ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych,

uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i

nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla

dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i

chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym..

Przedmiot i podmiot

Zasadą w podatku dochodowym od osób fizycznych jest, że opodatkowaniu podlega dochód. W
niektórych wypadkach jednakże przedmiotem opodatkowania jest sam przychód, bez
uwzględniania kosztów jego uzyskania. Przychód taki opodatkowany jest w sposób ryczałtowy

Przepisy ustawy mają zastosowanie względem osób fizycznych.

Osobą fizyczną, posiadającą zdolność prawną, jest każdy człowiek od chwili urodzenia. Zdolność
prawna, podobnie jak i byt osoby fizycznej, ustaje z chwilą jej śmierci

Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o pdof

Przepisów ustawy nie stosuje się do
przychodów (dochodów) armatora opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24

sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1353), z zastrzeżeniem art. 24a ust. 1a
świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i

opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.
Art. 27. Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości

zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez

swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości

lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym

gospodarstwie domowym

Działalność rolnicza

polega na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym

(naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału

siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa,

szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i

produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca

typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy

przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost,

wynoszą co najmniej:
1)miesiąc - w przypadku roślin,
2)16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
3)6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4)2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt
- licząc od dnia nabycia.

Działy specjalne

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach

foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów

drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i

laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników,

13/37

prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym

Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy.

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na

miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę
fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub
gospodarczych (ośrodek interesów Życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy.

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania,

podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Definicje – działalność gospodarcza

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są

następujące warunki:

odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z

wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający

wykonanie tych czynności,
są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego

te czynności,
wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną

działalnością.

Przychody z działalności gospodarczej

Za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie
otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i
usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów
i usług

Definicje

Ilekroć w ustawie jest mowa o

działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność

zarobkową:

a)

wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b)

polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)

polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z

której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w

art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9,

Wspólne opodatkowanie

Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między

którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku

małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek

wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy

swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez

każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się

14/37

na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych

dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów)

opodatkowanych w sposób zryczałtowany.
Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku

podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

1)zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego

małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego,

2)pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek

zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.

Wspólne opodatkowanie z dzieckiem

Od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

1)dzieci małoletnie,
2)dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami

otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny,

3)dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o

systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym

dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty

rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku podatek może

być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości

podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym że do sumy

tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany

na zasadach określonych w tej ustawie

Wspólne opodatkowanie

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego,

jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w

stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku

małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę

pozbawienia wolności

Dochody małoletnich

Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy,
stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające
opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba
że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Co podlega opodatkowaniu

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem

dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie

przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku

Dochodem ze źródła przychodów, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich

uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów,

różnica jest stratą ze źródła przychodów

Pojęcie dochodu wg ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. o państwowym podatku dochodowym i

podatku majątkowym

Pomniejszenie dochodu o stratę

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód
uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z

15/37

tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej
straty

Źródła przychodów

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w

rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca

nakładcza, emerytura lub renta,
2)działalność wykonywana osobiście,
3)pozarolnicza działalność gospodarcza,
4)działy specjalne produkcji rolnej,
5)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w

tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz

gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów

specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością

gospodarczą,
6)kapitały pieniężne i prawa majątkowe
7)odpłatne zbycie (nieruchomości, spółdzielczego własność. prawa do lok.)
8)inne źródła

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego

stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń

w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w

szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego

rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie

od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za

pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo

odpłatnych.

Przychody

Przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw
wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub
postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz
wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen
rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z
uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby
nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych
bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych
podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o
należny podatek od towarów i usług.

Unikanie podwójnego opodatkowania

W zawartych przez Polskę umowach występują dwie metody unikania podwójnego
opodatkowania:

metoda wyłączenia z progresją,

metoda proporcjonalnego odliczenia.

Metoda wyłączenia z progresją

16/37

W Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód osiągnięty za granicą, zwolniony z

opodatkowania na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednak dla ustalenia

stawki podatku od pozostałego dochodu - osiągniętego w Polsce - stosuje się stawkę podatku

właściwą dla całego dochodu, tzn. łącznie z dochodem osiągniętym za granicą.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się

podatek zapłacony za granicą.

Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód

uzyskany w obcym państwie.

Przychody ze źródeł nieujawnionych

Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących

ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku

podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości

nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub

zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od

opodatkowania
W przypadku, gdy urząd ustali iż podatnik posiada dochody nieujawnione zostaną one

opodatkowane stawką 75 %

Przychody ze źródeł nieujawnionych

Przychody ze źródeł nieujawnionych-pismo

W odpowiedzi na Pani pismo z dnia ........... ( wpływ do tut. urzędu ..........), uzupełnione w

dniu ......... o znaki opłaty skarbowej Urząd Skarbowy w .......... uprzejmie informuje.

Generalna zasada wyrażona w art. 2 ust. 1 pkt.4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym od osób fizycznych /j.t. Dz. U. Nr 14, poz 176 z 2000 r . z późn. zm./ wyłącza z
opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychody wynikające z
czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Z uwagi na fakt, iż pomimo wezwania z dnia 02.07.200.. do sprecyzowania pojęcia „usługi

seksualne” użytego w piśmie skierowanym do tut. urzędu do dnia dzisiejszego nie otrzymano
odpowiedzi nie jest możliwe jednoznaczne określenie czy „usługi seksualne” mogą być
zaliczone do ww. przepisu wyłączającego ich świadczenie od opodatkowania podatkiem
dochodowym.

Z pewnością nie podlega opodatkowaniu dochód uzyskany ze świadczenia usług polegających na

„obcowaniu płciowym” które obejmuje swym zakresem klasyczny akt spółkowania
heteroseksualnego jak i inne akty seksualne stanowiące surogaty spółkowania, traktowane
jako ekwiwalentne i równoważne spółkowaniu, a więc takie akty, które polegają na
bezpośrednim kontakcie płciowych części ciała jednego z uczestników aktu z płciowymi
częściami drugiego uczestnika lub części płciowych jednego z uczestników aktu z częściami
ciała drugiego, które „biologicznie” płciowe co prawda nie są, lecz traktuje się je jako takie
(np. stosunek in ore lub per anum).

Z kolei czynność seksualna to takie zachowanie, nie mieszczące się w pojęciu „obcowania

płciowego” które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka,
polegające na kontakcie cielesnym pomiędzy osobami charakteryzującym się seksualnym
zaangażowaniu uczestników.

Jeżeli więc użyte w Pani piśmie pojęcie „usług seksualnych” zawarte jest w przedstawionych

powyżej zachowaniach, to korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym
od osób fizycznych zgodnie z wyżej powołanym przepisem.

Oznacza to tym samym, iż nie musi Pani płacić podatku od tych dochodów, oraz ewidencjonować

uzyskane z tego tytułu przychody.

Przychody ze źródeł nieujawnionych

NSA w wyroku z 23 lipca 2009 R. (II FSK 440/08) przypomniał, że domniemanie wynikające z
art. 20 ust. 3 wpływa na reguły prowadzenia postępowania dowodowego, zwłaszcza w zakresie

17/37

rozkładu ciężaru dowodu. Opodatkowanie w tym wypadku opiera się na swego rodzaju
domniemaniu istnienia dochodu z nieujawnionych źródeł w sytuacji, gdy podatnik nie wyjaśni w
sposób przekonujący źródeł pokrycia wydatków w kwocie przekraczającej znacznie ujawnione
dochody.
Oznacza to, że podatnik jest zobowiązany do wykazania źródła finansowania wydatków, co nie
ogranicza się jedynie do wskazania mienia, z którego potencjalnie mógłby on pokryć wydatki
poniesione w danym roku podatkowym, lecz wykazania, że faktycznie wydatki te zostały
sfinansowane środkami pochodzącymi z określonych źródeł, a więc również w określony
sposób.
Natomiast organ podatkowy jest zobowiązany do wykazania wysokości poniesionych przez
podatnika wydatków, a także umożliwienia podatnikowi wykazania źródeł ich finansowania

Sprzedaż nieruchomości nabytych przed 31grudnia 2006

Do przychodów ze sprzedaży mieszkań i budynków mieszkalnych, które zostały nabyte lub
wybudowane (oddane do użytkowania) do 31 grudnia 2006 r., przed upływem 5 lat od końca roku
kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie, zastosowanie mają przepisy
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do ww. daty.
Dla transakcji sprzedaży nieruchomości, która została nabyta przed dniem 31 grudnia 2006 r.
ustawodawca przewiduje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości
10% przychodu. Powyższe oznacza, iż przy takiej transakcji podatnicy nie rozliczają kosztów
nabycia mieszkań czy lokali.

Sprzedaż nieruchomości nabytych w latach 2007 – 2008

W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. ustawodawca wprowadził nowy
system opodatkowania zbycia nieruchomości polegający na tym, iż opodatkowaniu poddany został
dochód osiągnięty na transakcji sprzedaży. Dochody ze sprzedaży nieruchomości oraz określonych
praw dotyczących nieruchomości bądź lokali przestały podlegać opodatkowaniu na zasadach
ogólnych (tj. na podstawie skali podatkowej), lecz poddane zostały specjalnemu systemowi
prawnemu określonemu w art. 30e pdf

Sprzedaż nieruchomości nabytych w latach 2007 – 2008

Dochód ten stanowi różnicę pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży a kosztami uzyskania
specyficznie określonymi przez ustawodawcę. Koszty te ustawodawca uregulował w art. 22 ust. 6c-
6f pdf i przewidział, że stanowią je udokumentowane koszty nabycia lub koszty wytworzenia,
powiększone o nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych w czasie ich
posiadania. Czyli kosztem z tytułu odpłatnego zbycia jest wartość rynkowa nieruchomości z dnia
nabycia powiększona o dokonane udokumentowane nakłady. Wartość nakładów podwyższających
wartość nieruchomości ustala się na podstawie faktur VAT oraz dokumentów stwierdzających
poniesienie opłat administracyjnych.
Uzyskany na danej transakcji dochód podlega opodatkowaniu stawką podatku wynoszącą 19%.
Podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania rocznego za rok podatkowy, w którym nastąpiło
odpłatne nabycie.

Sprzedaż nieruchomości nabytych po 31 grudnia 2008

Z początkiem 2009 roku ustawodawca po raz kolejny zmienił zasady rozliczeń podatku
dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych.

Znowelizowane przepisy ustawy o podatku dochodowym ponownie przewidują, iż transakcja
sprzedaży nieruchomości nabytej po dniu 31 grudnia 2008 r. podlega opodatkowaniu w wysokości
19% uzyskanego dochodu
W każdym z trzech systemów obowiązuje zasada, że nie płaci się podatku jeśli sprzedaż nastąpi po
upływnie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Zwolnienia przedmiotowe (art.21)(zawiera 134 pozycje)

18/37

otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów

odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z

wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia

umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania

z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym

w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością

gospodarczą,
wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której
mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz
otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze
środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi
świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi,
wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez

środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury,

sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli

jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł

przychody uzyskane przez krwiodawców ze sprzedaży pobranych od nich: krwi lub osocza,

odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe

świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki

rodzinne i pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacone na podstawie

odrębnych przepisów

wartość ubioru służbowego (umundurowania), jeżeli jego używanie należy do obowiązków

pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór
zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej
organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości
nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł,
świadczenia z pomocy społecznej,
kwoty zwrotu otrzymane na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom
fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym
odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego,

Koszty uzyskania przychodu

Koszty uzyskania przychodu można

zasadniczo podzielić na :

Koszty uzyskania przychodu dla podatników prowadzących działalność gospodarczą

Koszty uzyskania przychodu dla osób wykonujących pracę w oparciu np. o umowę o pracę

Koszty uzyskania przychodu dla osób z którymi zawarto umowę o dzieło lub umowę zlecenie

Koszty uzyskania przychodu

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub
zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia

19/37

kosztu.

Wyrok wsa w Lublinie z dnia 2009.02.25 I SA/Lu

675/08

O kwalifikacji wydatku jako kosztu decyduje przede wszystkim racjonalny zamiar podatnika, o ile
na tle całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych można uznać, że zamiar ten ma cechę
realności. Wydatki będą miały charakter racjonalny wówczas, gdy w momencie podejmowania
decyzji o ich poniesieniu podatnik może w sposób racjonalny uzasadnić swoje przekonanie o
związku wydatku z przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Aby
wydatki mogły być uznane za koszt podatkowy, działania podatnika powinny mieć cechę
starannego działania

Koszty uzyskania przychodu

Do kosztów nie zalicza się :
nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i

prawnych
odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu

przewyższającej równowartość 20.000 EURO
odsetek od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów,
wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci,

Koszty uzyskania przychodu

Do kosztów nie zalicza się :
grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym,

administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar,
wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych

pożyczek (kredytów),
darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju,
odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do

których stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na

potrzeby wykonywanej działalności:w celu odbycia podróży służbowej w wysokości

przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu,

Koszty reprezentacji i reklamy

Zgodnie z przepisami, koszty reklamy podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów:

1) w całości oraz
2) bez względu na to, czy reklama ma charakter publiczny, czy niepubliczny.

Nie stanowią natomiast kosztów uzyskania przychodów koszty reprezentacji, które określono
przykładowo jako koszty poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w
tym alkoholowych.

Koszty reprezentacji i reklamy

Zaproszenie kontrahenta na kawę, zwykły lunch czy obiad w restauracji nie są działaniem o
charakterze nadzwyczajnym. To powszechnie spotykana praktyka. Z pytania wynika, że posiłek
spożywany w restauracji nie jest okazały ani wykwintny, bo powodem spotkania nie jest chęć
zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. W takiej sytuacji nie ma podstaw,

20/37

aby wydatki uznać za wyłączoną z kosztów reprezentację.
Interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 27 sierpnia 2009 r. (IPPB5/4240-24/09-2/AM)

Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów

Z tytułu umowy zlecenie i o dzieło – w wysokości 20 %

Z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych,
w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości
50%

LIMITY 2009

Szczególne zasady ustalania dochodu

U podatników, którzy sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej

uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o

dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów,

zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów

Szczególne zasady ustalania dochodu

U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi
przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami
uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego
towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów,
wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż
wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu
początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Amortyzacja podatkowa

Amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone

we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1)

budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2)

maszyny, urządzenia i środki transportu,

3)

inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na

potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do

używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1,

zwane środkami trwałym

Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, których wartość

początkowa, nie przekracza 3.500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty

uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

Amortyzacja podatkowa

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się:
w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia,
w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia,
w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z
dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę
wartość w niższej wysokości,

21/37

Amortyzacja podatkowa

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości

niematerialnych i prawnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w

którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w

którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w

którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór
Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w

równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego

Amortyzacja podatkowa

Amortyzacji nie podlegają:

1)grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2)budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące

prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie

umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu,
3)dzieła sztuki i eksponaty muzealne,
4)wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1,
5)składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, w której te

składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca

następującego po miesiącu, w którym zaprzestano tej działalności

Ulga na dzieci od 2009 r.

została rozszerzona na opiekunów prawnych i rodziny zastępcze.

został zmieniony mechanizm obliczania tej ulgi. Jest ona obliczana proporcjonalnie do okresu roku,

w którym dziecko było wychowywane

maksymalna kwota ulgi na dziecko w 2009 roku wynosi 1112,04 zł

za każdy miesiąc wychowywania dziecka będzie przysługiwać ulga po 1/12 czyli za każdy miesiąc

wychowywania dziecka od podatku będzie można odliczyć 92,67 zł.

NIEKTÓRE PODATKOWE LIMITY OBOWIĄZUJĄCE W 2009 R.

Ulgi odliczane od dochodu

użytkowanie sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w

wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł
darowizn przekazanych na cele:
a) określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w

art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku

publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele,

B )kultu religijnego
- w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6 % dochodu.

NIEKTÓRE PODATKOWE LIMITY OBOWIĄZUJĄCE W 2009 R.

Limitowane ulgi dla niepełnosprawnych

na opłacenie przewodników dla osób niewidomych z I i II grupy inwalidztwa oraz osób z

niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - 2280 zł
na używanie samochodu osobowego stanowiącego własność lub współwłasność osoby

niepełnosprawnej zaliczonej do I lub do II grupy inwalidztwa lub własność podatnika mającego na

utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dziecko

niepełnosprawne do lat 16, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi

22/37

leczniczo-rehabilitacyjne - 2280 zł
na utrzymanie psów przewodników przez osoby niewidome - 2280 zł
na leki, gdy wydatki przekraczały miesięcznie 100 zł; ulga obejmuje nadwyżkę między wskazaną

kwotą a wydatkami poniesionymi w danym miesiącu.
Maksymalna kwota dochodu osoby niepełnosprawnej, będącej na utrzymaniu podatnika,

pozwalająca na korzystanie przez niego w 2009 r. z ulg na jej rehabilitację - 9120 zł.

Wskaźniki !!!

Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych (w stosunku rocznym)

Od 25 czerwca 2009 r.10%

Sam do 900 cm – 0,5214

Sam. Pow. 900 cm – 0,8358

Dieta – 23 zł

Ryczałt za nocleg – 34,50

Ryczałt za dojazdy – 4,60

Darowizny na kościół

Przepisem szczególnym w stosunku do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób

fizycznych jest uregulowanie zawarte w art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku

Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn.

zm.), które stanowi, iż darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są

wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym (...), jeżeli kościelna

osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia

przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. Od 2006 roku

wymagana jest wpłata na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż

pieniężna - dokument, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego

o jej przyjęciu

Używanie samochodu

Samochód jest środkiem trwałym - kosztem uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne

dokonywane od wartości początkowej samochodu, oraz koszty eksploatacyjne, czyli koszty paliwa,

olejów, opłat za przejazdy i parkowanie, wymiany opon itp.
Samochód prywatny używany na potrzeby związane z działalnością - kosztem podatkowym

mogą być tylko te wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego niebędącego środkiem trwałym,

które nie przekraczają limitu. Limit równy jest iloczynowi liczby kilometrów faktycznego

przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach

wydanych przez właściwego ministra.
Ewidencja przebiegu pojazdu musi zawierać co najmniej następujące dane:
nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,
numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,
kolejny numer wpisu,
datę i cel wyjazdu,
opis trasy (skąd-dokąd),
liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,
stawkę za 1 km przebiegu,
kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 km

przebiegu oraz
podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.

Pobór podatku lub zaliczek na podatek przez płatników

23/37

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej,

zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku

zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku

służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne

z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z

tytułu udziału w nadwyżce bilansowej

Pobór podatku, zaliczek

Podatek dochodowy potrącany jest w trakcie roku podatkowego przez płatnika w formie zaliczek

(np. od dochodów ze stosunku pracy) lub podatku zryczałtowanego (np. od przychodów z tytułu

udziału w zyskach osób prawnych), lub też

uiszczany w systemie narastającym zaliczek kwartalnych przez podatników będących małymi

podatnikami oraz przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, bez

obowiązku składania deklaracji,
Pdof może być również uiszczany w trakcie roku podatkowego bezpośrednio przez podatnika w

formie zaliczek (np. od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podatnicy są

obowiązani za okres od stycznia do listopada uiszczać zaliczki w terminie do dnia 20 każdego

miesiąca za miesiąc poprzedni poprzez dokonywanie wpłat na rachunek urzędu skarbowego

właściwego wg miejsca zamieszkania podatnika. Zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za

listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia. W terminach płatności zaliczek podatnicy nie są

obowiązani do składania deklaracji miesięcznych. Podatnicy mogą wybrać uproszczoną formę

wpłacania zaliczek, również bez obowiązku składania deklaracji miesięcznych, na zasadach

określonych w art. 44 ust. 6b-6i ustawy,

Zeznania podatkowe

Po zakończeniu roku podatkowego - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego - podatnicy

podatku dochodowego są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania o wysokości

osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym.
Podatnicy składają następujące zeznania:
- PIT-36 - składają podatnicy, którzy uzyskali przychody (dochody) opodatkowane na ogólnych

zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej i nie wypełniają zeznania PIT-37. Formularz ten

przede wszystkim składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą

opodatkowaną według skali podatkowej,
- PIT-36L - składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą

opodatkowaną 19% podatkiem na zasadach określonych w art. 30c ustawy. Formularz ten jest

przeznaczony wyłącznie dla podatników rozliczających się indywidualnie,

Zeznania podatkowe

- PIT-37 - składają podatnicy, którzy uzyskali przychody wyłącznie ze źródeł położonych na

terytorium RP, za pośrednictwem płatników, i nie prowadzili pozarolniczej działalności

gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz

działów specjalnych produkcji rolnej. Obowiązek złożenia zeznania nie dotyczy podatników,

którym rocznego obliczenia podatku dokonał płatnik,
- PIT-38 - składają podatnicy, którzy uzyskali przychody z kapitałów opodatkowanych 19%

podatkiem na zasadach określonych w art. 30b ustawy.
Podatnicy, na których ciąży obowiązek złożenia zeznania, są obowiązani w terminie określonym dla

złożenia zeznania podatkowego (tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym)

wpłacić należny podatek lub różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającego z

zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczekpobranych przez

płatników.

Pozostałe formy opodatkowania

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych /Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r o
zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne/

24/37

Karta podatkowa /Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r o zryczałtowanym
podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne/

Opodatkowanie osób duchownych

Podatek liniowy

Karta podatkowa

ZALETY

Prosta w prowadzeniu
Nie wymaga prowadzenia wielu ewidencji
Służy do prowadzenia działalności gospodarczej w małym zakresie
W przypadku dużego dochodu podatek nie ulega zmianie
Nie wymaga składania zeznań i deklaracji

Karta podatkowa

Opodatkowanie w formie karty podatkowej następuje na wniosek podatnika złożony w deklaracji

według ustalonego wzoru (PIT 16).
Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia

ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania

zaliczek na podatek dochodowy.
Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu w stopniu

odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen konsumpcyjnych towarów i usług w okresie pierwszych

trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku

ubiegłego. Ich wysokość uzależniona jest, między innymi, od:

- rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

- liczby zatrudnionych

pracowników,

- liczby mieszkańców miejscowości, w której

prowadzona

jest działalność gospodarcza. Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej
ustalana jest w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego odrębnie za każdy rok
podatkowy

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podstawę opodatkowania stanowi przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania.
Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są do prowadzenia ewidencji
przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy.
W zakresie obowiązków sprawozdawczych podatnicy obowiązani są złożyć w urzędzie
skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania
podatnika zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i
należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia
następnego roku (PIT 28).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

- 20 % przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, - 17 % przychodów, o których mowa
w załączniku nr 2 do ustawy, z zastrzeżeniem pkt 3 lit. f), - 8,5 % od przychodów z działalności
usługowej, - 5,5 % od przychodów z działalności wytwórczej i budowlanej, - 3,0 % od przychodów
z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem
przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 % alkoholu

Opodatkowanie osób duchownych

25/37

W przypadku opodatkowania osób duchownych podatek naliczany jest w zależności od liczby
mieszkańców w parafii, oraz osoby w stosunku do której nalicza się kwartalne stawki ryczałtu tj.
proboszcz parafii lub wikariusz

Najwyższa stawka kwartalna proboszcza – 1242 zł

Najniższa stawka kwartalna proboszcza – 348 zł

Najwyższa stawka kwartalna wikariusza – 405 zł

Najniższa stawka kwartalna wikariusza – 109 zł

Podatek liniowy

Od dnia 1 stycznia 2004 r. ustawodawca umożliwił osobom fizycznym opodatkowanie dochodów z

prowadzonej przez nich pozarolniczej działalności gospodarczej jednolitą stawką 19%.

pisemne oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania w tej formie podatnik musi złożyć:

- do dnia 20 stycznia roku podatkowego,

-w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej

w trakcie roku podatkowego - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie

później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Podatek liniowy

przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych według stawki 19% nie

łączy się z innymi przychodami opodatkowanymi według skali

Z wyborem opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej stawką 19% wiąże

się utrata możliwości wspólnego opodatkowania małżonków oraz szczególnego sposobu

opodatkowania osoby samotnie wychowującej dziecko

Reguły ustalania dochodu w przypadku podatników opodatkowanych stawką 19% są analogiczne

do zasad obowiązujących przy zasadach ogólnych - dochodem jest nadwyżka sumy przychodów

nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym

Zwrot Vat- ulga budowlana

Ulga budowlana zwrot VAT to prawo podatników - osób fizycznych do zwrotu części VAT

zawartego w cenie niektórych materiałów budowlanych, jeżeli posiadają faktury wystawione w

okresie od 1 maja 2004r.

Nowelizacja z 19 września 2007 r. przedłuża obowiązywanie ulgi na czas nieokreślony przy

jednoczesnej zmianie limitów odliczeń z jednorazowych do limitów okresowych - pięcioletnich.

W ramach ulgi zwrotowi podlega część kwot podatku VAT zawartego w posiadanych przez

podatnika oryginałach faktur VAT, wystawionych od 1 maja 2004 r. i dokumentujących wydatki

na zakup materiałów budowlanych związanych z:
budową budynku mieszkalnego zgodnie,
nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem)

budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w

wyniku których powstał lokal mieszkalny, spełniający wymagania określone w odrębnych

przepisach,
remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Zwrot dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych , które do dnia 30
kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7 %, a od
dnia 1 maja 2004 r. są opodatkowane podatkiem VAT w stawce 22%

W przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim kwota zwrotu dotyczy
łącznie obojga małż onków

Podatek leśny

Zasady opłacania podatku reguluje ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym. / Dz.
U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1682 ze zm./

26/37

Opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów
zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.

Podatek leśny

Lasem w rozumieniu ustawy są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako
lasy.

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku leśnego są:
właściciel lasów,
posiadacz samoistny lasów,
użytkownik wieczysty lasów,
posiadacz lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Podatek leśny Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w
którym powstał tytuł prawny do lasu lub nastąpiło objęcie lasu w posiadanie. Obowiązek
podatkowy w podatku leśnym wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć
okoliczności uzasadniające ten obowiązek

Podatek leśny Stawka podatku

od 1 ha - równowartość pieniężna 0,220 m3 drewna obliczona według średniej ceny sprzedaży

drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok

podatkowy,

dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych

- 50% stawki określonej wyżej.

Rada gminy może, w drodze uchwały, obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna

przyjmowaną jako podstawa obliczenia podatku leśnego na obszarze gminy

Podatek leśny Terminy płatności

osoby fizyczne - w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego - do 15
marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego,

osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej - za
poszczególne miesiące - do 15 dnia każdego miesiąca

Podatek leśny Dokumentacja

Podatnicy podatku leśnego są obowiązani składać organowi podatkowemu, właściwemu ze

względu na miejsce położenia lasu,

informacje o lasach (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności

uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego
deklaracje na podatek leśny (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające

osobowości prawnej) w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek

podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności

uzasadniających powstanie tego obowiązku

Podatek leśny Zwolnienia

Zwalnia się od podatku leśnego:

lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat;

lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;

użytki ekologiczne, oraz przykładowo

Uczelnie,

27/37

placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,

jednostki badawczo-rozwojowe.

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i

płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz.2681 z późn. zm.),

Powszechnemu obowiązkowi ewidencyjnemu, podlegają: osoby fizyczne, osoby prawne oraz
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są
podatnikami.

Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty, jeżeli na podstawie odrębnych
ustaw są podatnikami

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i

płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz.2681 z późn. zm.),

Nadanie NIP następuje na podstawie zgłoszenia identyfikacyjnego w drodze decyzji wydawanej

przez naczelnika urzędu skarbowego, a postępowanie w sprawie jego nadania prowadzone jest na

podstawie Ordynacji podatkowej

Zgłoszenia dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika

podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz

liczbę prowadzonych przedsiębiorstw

Ustawa o NIP,

Podatnicy podają NIP na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań

podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są

organy podatkowe lub celne.

W związku ze śmiercią osoby fizycznej czy zakończeniem bytu osoby prawnej czy jednostki

organizacyjnej osobowości prawnej nie dokonuje się zgłoszeń aktualizacyjnych czy

wyrejestrowujących

Rodzaje formularzy NIP

NIP-1 osoby fizyczne prowadzące dzialalność gospodarczą indywidualnie

NIP-2 osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

NIP-3 pozostałe osoby fizyczne (czyli nie prowadzące działalności gospodarczej w ogóle oraz
prowadzące ją w spółkach nie posiadających osobowości prawnej, np. w spółce cywilnej)

Podatek dochodowy od osób prawnych

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych reguluje ustawa z dnia 15
lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.),

Podatek dochodowy od osób prawnych - stawki

Obciążenie dochodu

Podatek dochodowy od osób prawnych – liczba podatników

Podatek dochodowy od osób prawnych

Zgodnie z przepisami tej ustawy podatnikami są:
osoby prawne,
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających

osobowości prawnej, z tym że podatnikami są spółki kapitałowe w organizacji,
podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego

mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w

ustawie warunki),
spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie

28/37

z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym

państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Podatek dochodowy od osób prawnych - wyłączenia

przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji
rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od
podatku dochodowego,

przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,

przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej
umowy.,
przychodów (dochodów) armatorów opodatkowanych podatkiem tonażowym.

Podatek dochodowy od osób prawnych- zwolnienia

Zwalnia się od podatku np. :
Skarb Państwa
NBP
Jednostki budżetowe
Fundusze celowe
ARiMR
Agencję Rynku Rolnego
Zus
Agencję Nieruchomości rolnych
fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych,

Podatek dochodowy od osób prawnych- zwolnienia

W ustawie funkcjonują zwolnienia przedmiotowe, w tym dla podatników takich jak zrzeszenia,

stowarzyszenia, fundacje, realizujące ustawowo określone, społecznie użyteczne cele. W przypadku

tych podatników zwalnia się od podatku dochody, które są przeznaczone na realizację tych celów

statutowych.

Przedmiot opodatkowania

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł

przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty

Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku

podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest

stratą

Rok podatkowy

Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w

umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych

podatników i zawiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego; wówczas rokiem

podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy rok podatkowy trwa od dnia

rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku

podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych.

Prowadzenie dokumentacji

29/37

Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami,

w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i

wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków

trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia

wysokości odpisów amortyzacyjnych

Wysokość podatku i rozliczenie

Podatek wynosi 19% podstawy opodatkowania

Podatnicy mają obowiązek złożenia zeznania o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku

podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek

należny, albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą

należnych zaliczek za okres od początku roku

Kontrola skarbowa

Zasady kontroli skarbowej reguluje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej

Celem kontroli skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz
zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności
stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Organy kontroli skarbowej

Organami kontroli skarbowej są:

minister właściwy do spraw finansów publicznych jako naczelny organ kontroli skarbowej;

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów
kontroli skarbowej;

dyrektor urzędu kontroli skarbowej.

Organy kontroli skarbowej

Jednostkami organizacyjnymi kontroli skarbowej są urzędy kontroli skarbowej i urząd
obsługujący ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Inspektorzy prowadzą czynności kontrolne według terytorialnego zasięgu działania urzędów
kontroli skarbowej, w których są zatrudnieni.

Wszczęcie kontroli

Wszczęcie postępowania kontrolnego następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia.

Czynności kontrolne przeprowadza inspektor wraz z upoważnionymi pracownikami, po okazaniu
legitymacji służbowych i znaków identyfikacyjnych.

Zakończenie kontroli

Organ kontroli skarbowej kończy postępowanie kontrolne:

decyzją w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa,

wynikiem kontroli,

postanowieniem, gdy w trakcie toczącego się postępowania kontrolnego zobowiązanie podatkowe
uległo przedawnieniu.

Do zakresu kontroli skarbowej należy:(przykładowo)

kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i
wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych
budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych;

ujawnianie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, a także dochodów
nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów;

Ustawa z dnia 19 listopada 2009 o grach hazardowych

30/37

Ustawa określa warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych,
zakładów wzajemnych i gier na automatach.

Grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy
od przypadku, a warunki gry określa regulamin.

Monopol

Prowadzenie działalności w zakresie gier liczbowych, loterii pieniężnych i gry telebingo stanowi
monopol państwa.

Kasyna gry mogą być lokalizowane w miejscowościach liczących do 250 tys. mieszkańców — 1
kasyno. Na każde kolejne rozpoczęte 250 tys. mieszkańców liczb´ dozwolonych kasyn gry
zwiększa się o 1

Koncesje i zezwolenia

Koncesji na prowadzenie kasyna gry udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych

Zezwolenia na prowadzenie salonu gry bingo pieniężne, na urządzanie zakładów wzajemnych oraz
na urządzanie turnieju gry pokera udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Właściwość

Organami podatkowymi właściwymi w zakresie podatku od gier są naczelnik urzędu celnego i
dyrektor izby celnej.

Podatek od gier

Podatnikiem podatku od gier jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna
niemająca osobowości prawnej, która prowadzi działalność w zakresie gier hazardowych na
podstawie udzielonej koncesji lub zezwolenia, podmioty urządzające gry objęte monopolem
państwa oraz uczestnicy turnieju gry pokera.

Przedmiot opodatkowania

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od gier jest:

urządzanie gier hazardowych, z wyłączeniem loterii promocyjnych i pokera rozgrywanego w
formie turnieju gry pokera;

udział w pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy w podatku od gier powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania działalności.
W pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
przystąpienia do turnieju .

Podatek

Podatek od gier stanowi dochód budżetu państwa.

Podstawą opodatkowania podatkiem od

gier stanowi:

w loterii pieniężnej, loterii fantowej i grze telebingo - suma wpływów uzyskanych ze sprzedaży
losów lub innych dowodów udziału w grze;

w grze liczbowej — suma wpłaconych stawek;

31/37

Stawka podatku od gier wynosi dla:

loterii fantowej i gry bingo fantowe - 10 %;

loterii pieniężnej -15 %;

gry liczbowej - 20 %;

gry bingo pieniężne, gry telebingo, loterii audioteksowej i pokera rozgrywanego w formie turnieju
gry pokera - 25 %;

gry na automacie, gry cylindrycznej, gry w koĘci, gry w karty, z wyłączeniem pokera
rozgrywanegow formie turnieju gry pokera - 50 %

Podatek od spadków i darowiznPrzedmiot opodatkowania

Podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy

znajdujących się na terytorium R.P. lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium R.P.,
tytułem:

dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
darowizny, polecenia darczyńcy;
zasiedzenia;
nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez
spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatek od spadków i darowiznpowstanie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy powstaje:
przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku;
przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu
notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy- z chwilą spełnienia
przyrzeczonego świadczenia;
przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu
stwierdzającego zasiedzenie;

Podatek od spadków i darowiznUstawa z dnia 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn.

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw
majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1)9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,

2)7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,

3)4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Podatek od spadków i darowiznUstawa z dnia 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn.

do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma,
macochę i teściów,

do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów,
małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków
innych zstępnych,

32/37

do grupy III - innych nabywców.

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka,

zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu
skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na
podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie
miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z
zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

Podatek od spadków i darowiznUstawa z dnia 28 lipca 1983 o podatku od spadków i darowizn.

udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy
są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat,
poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw
majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie
dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez
spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Podatek od spadków i darowiznpodstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu
długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu
nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem
wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje
się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu
ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Podatnicy podatku są obowiązani, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku

podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy

lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się

dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Podatek od towarów i usług

Podatnikiem VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej

(np. spółki cywilne, jawne) oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność

gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, oraz dokonujące

wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub

usługodawców, a także osób wykonujących wolne zawody. Działalność podlegająca VAT

winna być wykonywana w sposób częstotliwy lub (jednorazowo) w sposób wskazujący na

zamiar jej wykonywania w sposób częstotliwy.
Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej

oraz osoby fizyczne:

na których ciąży obowiązek uiszczenia cła i uprawnione do korzystania z procedury celnej

obejmującej uszlachetnianie czynne, odprawę czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną,
dokonujące wewnątrzwspółnotowego nabycia towarów,
będące usługobiorcami usług lub nabywcami towarów od podmiotów nie posiadających siedziby

lub miejsca stałego zamieszkania (prowadzenia działalności) na terytorium kraju, jeśli podatek nie

został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy na terytorium kraju.

Podatek od towarów i usług - stawki

22% - stawka podstawowa, stosowana w razie braku stawki preferencyjnej albo zwolnienia

(stawki zwolnionej);

7% - stawka preferencyjna VAT

33/37

5% - stawka VAT naliczana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego

3% - stawka VAT

0% - stawka stosowana głównie w eksporcie, wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Powstanie obowiązku podatkowego oznacza w uproszczeniu obowiązek ujawnienia czynności w
ewidencji VAT w dniu powstania obowiązku podatkowego, a także ujęcia tej czynności w
deklaracji VAT za ten właśnie okres, w którym powstał obowiązek podatkowy.

obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje:

Podatek od towarów i usług – powstanie obowiązku podatkowego

Z chwilą wydania towaru / wykonania usługi

Jeżeli czynność powinna zostać potwierdzona fakturą to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą

wystawienia faktury.

Jeżeli jednak fakturę wystawiono po 7 dniu od wydania towaru / wykonania usługi, wówczas

obowiązek podatkowy powstaje w 7 dniu od daty wydania towaru / wykonania usługi.

Podatek od towarów i usług – podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o

kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające

bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez

podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota

otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę

podatku

Podatek od towarów i usług – rejestracja i deklaracje

Podatnicy mają obowiązek przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć

naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne

są również obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne

w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu

Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje

podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym

kolejnym kwartale

Podatek rolny

Zasady opodatkowania reguluje ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i
budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z
wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność
rolnicza.

Podatek rolny – gospodarstwo rolne

Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o łącznej powierzchni przekraczającej l ha
lub l ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby
fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości
prawnej.

Podatek rolny – działalność rolnicza

Za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję

materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą,

34/37

roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego

zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego

oraz chów i hodowlę ryb.

Podatek rolny

Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym
spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

właścicielami gruntów,

posiadaczami samoistnymi gruntów,

użytkownikami wieczystymi gruntów,

posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi:

dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie
powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz
zaliczenia do okręgu podatkowego;

dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności
uzasadniające ten obowiązek.

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt (burmistrz, prezydent
miasta).

Termin płatności

Podatek rolny na rok podatkowy od osób fizycznych, ustala w drodze decyzji, organ podatkowy

właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów.

Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w

terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

od l ha przeliczeniowego gruntów, o których mowa w art. 4 ust. l pkt l – równowartość pieniężną
2,5 q żyta,

od l ha gruntów, o których mowa w art. 4 ust. l pkt 2 - równowartość pieniężną 5 q żyta -
obliczone według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok
podatkowy.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Zasady opodatkowania reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności

cywilnoprawnych.

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne :

35/37

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

umowy pożyczki,

umowy darowizny

umowy dożywocia,

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub
dopłat,

ustanowienie hipoteki,

ustanowienie odpłatnego użytkowania,

umowy depozytu nieprawidłowego,

umowy spółki (akty założycielskie);

Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy

Kary i środki karneKarami za przestępstwa skarbowe są:
kara grzywny w stawkach dziennych,
kara ograniczenia wolności,
kara pozbawienia wolności.
Środkami karnymi są m.inn.:
dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
przepadek przedmiotów,
ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów,
przepadek osiągniętych korzyści majątkowych,
zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub
zajmowania określonego stanowiska,
podanie wyroku do publicznej wiadomości,
pozbawienie praw publicznych,

Przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony przez kks pod groźbą kary grzywny określonej w
stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności

Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kks pod groźbą kary grzywny określonej
kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej
albo wartość przedmiotu czynu nie ienia

Wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej; jeżeli

kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa - 720

Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne,

stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od jednej

trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.

Wysokość kary

Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub
podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym
karom łącznie.

Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi ksiprzekracza pięciokrotnej wysokości najniższego
miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnęgi, podlega karze grzywny do 240 stawek
dziennych.

36/37

Kto nierzetelnie prowadzi księgę, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych

Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia
je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych

Płatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo
obu tym karom łącznie.

Ustawia z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

środkami egzekucji administracyjnej należności pieniężnych są m. inn.:
egzekucja z pieniędzy,
egzekucja z wynagrodzenia za pracę,
egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego,
egzekucja z rachunków bankowych,
egzekucja z ruchomości,
egzekucja z nieruchomości

Ustawia z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze pieniężnym jest przede wszystkim
naczelnik urzędu skarbowego
Egzekucji administracyjnej podlegają następujące obowiązki o charakterze pieniężnym
podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. Ordynacja podatkowa,
grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej,
należności pieniężne, pozostające w zakresie właściwości organów administracji publicznej,
należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego
potrącenia zobowiązań podatkowych ze zobowiązaniami tych jednostek,
wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów,
należności pieniężne z tytułu składek do Funduszu Żeglugi Śródlądowej oraz składek specjalnych
do Funduszu Rezerwowego

37/37