ANOREKSJA – CZY TO CHOROBA

TYLKO PSYCHICZNA?

1.

WSTĘP

Żyjemy w świecie, w którym bez wątpienia przede wszystkim liczy się piękno i młodość.

Zarówno osoby młode, jak i te nieco starsze chcą za wszelką cenę podobać się, a powszechnie
uznaje się, że ładna osoba to szczupła osoba.

Zarówno medycyna, jak i środki masowego przekazu twierdzą, że „tłuszcz” jest zbędny,

szkodliwy. Nieustannie lekarze przypominają o stałym utrzymywaniu odpowiedniej wagi ciała w
celu zmniejszenia niebezpieczeństwa zachorowania na choroby XXI wieku, takie jak: cukrzyca,
nadciśnienie, rak. Dzieci żyją wśród reklam, które zachwalają dietetyczne produkty. Ponadto
obserwują modelki, gimnastyczki czy też tancerki, piosenkarki itp., które kreują wizerunek pięknej
kobiety. Wizerunek ten to „piękna kobieta = szczupła (a wręcz chuda) kobieta”. Dążą do tego ideału
za wszelką cenę. Od tych dążeń niedaleka droga do anoreksji.

Anoreksja nie jest zaburzeniem istniejącym od niedawna, Nie jest też „fanaberią młodych

dziewcząt” czy też nieprawidłowo prowadzoną dietą. Anoreksja to zaburzenie, w którym choruje
zarówno dusza (psychika), jak i ciało, a zatem staje się problemem zarówno rozpatrywanym w
kontekście psychologicznym, jak i medycznym. Choroba wywoływana jest negatywnym
stosunkiem do samego siebie, słabym wewnętrznym poczuciem bezpieczeństwa, niską samooceną,
niewielkim bądź wręcz zerowym wsparciem ze strony bliskich, słabym poczuciem kontroli nad
swoim życiem, brakiem zaufania do siebie oraz do własnych możliwości, które w zupełnie
normalnych warunkach pozwoliłyby oprzeć się negatywnym wpływom stresu. W związku z tym
problem anoreksji coraz częściej rozpatruje się w kontekście patologicznego sposobu radzenia sobie
zarówno z problemami dnia codziennego, jak i w sytuacjach trudnych.

Anoreksja nie pojawia się nagle. Jest ona pielęgnowana przez lata zarówno przez chorego,

jak i jego otoczenie, prowadząc w wielu przypadkach do wycieńczenia organizmu i śmierci.

2.

HISTORIA ANOREKSJI

Anoreksja (podobnie, jak inne zaburzenia) jest zjawiskiem istniejącym od wielu setek lat.

Można nawet posunąć się do stwierdzenia, że istnieje tak długo, jak istnieje człowiek. Wraz z
rozwojem człowieka, ewoluuje i przybiera różne postacie.

Przykłady głodzenia się udokumentowano już w kontekście żywotów świętych, którzy

radykalnie poszcząc doprowadzali się do skrajnego wyniszczenia a nawet do śmierci. Post był po
pierwsze środkiem, który ułatwiał kontakt z sacrum (sferą świętości), po drugie był sposobem przed
siłami diabolicznymi. Aspekty te również możemy odnaleźć w judaizmie oraz chrześcijaństwie.
Post rozumiany był również w aspekcie pokuty, żalu za grzechy, samoukarania czy też
samoupokorzenia.

W czasach średniowiecznych osoby odmawiające przyjmowania pokarmu utożsamiano z

bóstwem i traktowano, jako istoty obdarzone nadludzkimi mocami, które mogły wywierać silny
wpływ społeczny. Jednym z przykładów jest św. Katarzyna z Sieny, która praktykowała post, jako
wyraz oddania Bogu i poszukiwania własnej drogi do świętości. Zmarła w wieku 33 lat z
wyczerpania oraz wyniszczenia organizmu. Historycy medycyny podkreślają, że motywy
podejmowania głodówek były bardzo różne, zaś część osób głodujących znajdowała się w grupie
ryzyka rozwinięcia zaburzeń odżywiania, niezależnie od motywów podejmowania owych
głodówek. Zachowania związane z podejmowaniem drastycznych głodówek (postów, diet)
posiadają pewną prawidłowość. Związane są one bowiem z czynnikami kulturowymi, przemianami
świadomości społecznej, religijnej a także ze zmianą w postrzeganiu ciała i potrzeb człowieka.
Warto również zaznaczyć, iż nie wszystkie osoby praktykujące głodówki możemy zakwalifikować
do grupy osób przejawiających zaburzenia odżywiania, albowiem większość tych osób
podejmowała decyzje o głodówce świadomie, kierując się swoimi przekonaniami religijnymi.

W okresie Baroku obserwuje się jakby zaostrzenie praktyk ascetycznych. Następuje

również rozwój nauki i medycyny, czego wyrazem jest opisanie przez angielskiego lekarza

Richarda Mortona przypadku „nerwowego odżywiania się” , które zostało wywołane „smutkiem i
lekiem w opiece”. Przypadek ten został uznany za jeden z pierwszych naukowych opisów anoreksji,
który przez samego Mortona uznawany był za przypadek gruźlicy o atopowych objawach.

Epoka Oświecenia niesie ze sobą coraz dokładniejsze opisy jadłowstrętu psychicznego. W

roku 1840 francuski lekarz Fleury Imbert dokonał podziału na anoreksję żołądkową i anoreksję
nerwową. Trzydzieści trzy lata później (1873 r) w dwóch niezależnych ośrodkach znajdujących się
w Londynie i Paryżu po raz pierwszy pojawił się pełny opis jadłowstrętu psychicznego, który jest
aktualny do dnia dzisiejszego. Dokonali go William Witney Gull oraz Ernest Charles Lasegue,
których obecnie traktuje się, jako twórców współczesnej koncepcji anoreksji.

Na początku XX wieku pogląd Gulla i Lasequa dotyczący roli czynników psychicznych,

jak i rodzinnych w etiologii jadłowstrętu psychicznego - kontynuowali Charcot, Janet oraz Freud.

Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte zaowocowały wzrostem zainteresowania anoreksją,

prowadząc do pojawienia się nowych strategii terapeutycznych, zmiany stosunku zarówno lekarzy,
jak personalu szpitalnego do osób dotkniętych zaburzeniami odżywiania, a także zaproponowano
podział jadłowstrętu psychicznego na różne tzw. subkategorie. W roku 1979 Gerald Russel
przedstawił osobne kryteria dla bulimii, traktując ja jako zupełnie niezależną jednostkę chorobową,
która dotychczas była utożsamiana z anoreksją w odmiennej postaci.

Początek lat dziewięćdziesiątych to rozwój nauki zarówno w zakresie molekularnych

podstaw dziedziczenia, jak i biochemii mózgu, a co za tym idzie rozumienie etiologii zaburzeń
odżywiania w kontekście dziedziczenia i nieprawidłowości ze strony neuroprzekaźników takich jak
np. w przypadku anoreksji – niedoboru serotoniny w przestrzeni międzysynaptycznej.

Spory naukowców dotyczące etiologii, leczenia czy tez klasyfikacji anoreksji są aktualne

do dnia dzisiejszego. Coraz częściej mówi się jednak o polietiologicznym podejściu w rozumieniu
przyczyn jadłowstrętu.

3. SPOSOBY DEFINIOWANIA ANOREKSJI

Pojęcia „anoreksja” pochodzi z języka greckiego i oznacza „brak” - „an”, „łaknienia” -

„orexis” i jest ogólnym określeniem na brak łaknienia lub awersję do pokarmu. Wielu badaczy
uważa, że słowo anoreksja jest tylko w połowie właściwie użytym określeniem. Termin ten jest jak
najbardziej odpowiedni wtedy, gdy używamy go w kontekście jednego z objawów, nota bene
charakterystycznego dla wielu chorób nowotworowych. W związku z powyższym nie do końca
zasadne jest używanie terminologii „anoreksja” w odniesieniu do jednostki chorobowej, która
manifestowana jest poprzez odmowę przyjmowania pokarmów. Osoby z jadłowstrętem
psychicznym z jednej strony zaprzeczają publicznie jakoby odczuwały głód, z drugiej zaś
przynajmniej na początki choroby niemalże nieustannie go odczuwają i walczą z jego symptomami.

Arthut H.Crisp twierdzi, że jednym z najdotkliwszych „cierpień” osoby z anoreksją jest

rozdarcie pomiędzy pragnieniem jedzenia, a lękiem przed konsekwencją spożycia pokarmu.

1

Bilikiewicz jadłowstręt psychiczny określa jako „zaburzenie charakteryzujące się celową

utratą masy ciała wywołaną i często podtrzymywaną przez pacjenta,(...). Bardziej właściwe byłoby
mówienie o jadłowstręcie psychopodobnym”

2

, z kolei Jakubik, jako „celowe dążenie do utraty wagi

ciała, wywołane i/ lub podtrzymywane przez pacjenta, zazwyczaj wiąże się z lękiem przed utratą
zgrabnej sylwetki, a dążenie do szczupłości przybiera często postać idei nadwartościowej”

3

.

Powyższe definicja oddają charakter opisywanego zaburzenia.
Współczesny międzynarodowy system klasyfikacji (ICD-10) definiuje anoreksję, jako

„jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) jest zaburzeniem charakteryzującym się celową utratą

1 Starzomska M. „Anoreksja. Trudne pytania”, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, s.13
2 Bilikiewicz A. „Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny”. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s.

384

3 Jakubik A. „Zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowościowe i zachowania dorosłych”, Kraków, Wydawnictwo

Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 103

wagi wywołaną i/ albo podtrzymywaną przez pacjenta.(...). Jadłowstręt psychiczny stanowi
niezależny zespół w następującym znaczeniu:
a) Kliniczne objawy zespołu są łatwo rozpoznawalne, a samo rozpoznanie jest rzetelne - w
rozpoznaniu klinicyści osiągają wysoką zgodność;
b) Badania katamnestyczne wykazują, że spośród pacjentów, którzy nie powrócili do zdrowia,
ujawnia nadal te same objawy jadłowstrętu psychicznego w postaci przewlekłej”

4

.

Warto zaznaczyć, że anoreksja, jako osobna jednostka nozologiczna ma zarówno swoje

miejsce w systemie klasyfikacji zaburzeń psychicznych, opracowanym w 2000 roku przez
Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, jak i w wyżej wspomnianym międzynarodowym
systemie klasyfikacyjnym opracowanym przez Światową Organizację Zdrowia w 1992 roku i
obowiązującym od 1997 roku w Polsce. Europejski system klasyfikacji (ICD-10) anoreksję
umieszcza w grupie zaburzeń odżywiania, zakwalifikowanych do szerszej kategorii tzw. zespołów
behawioralnych związanych z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi. W systemie
klasyfikacji zaburzeń psychicznych ta jednostka chorobowa mieści się w grupie zaburzeń
odżywiania wraz z żarłocznością psychiczna (bulimią) i innymi nieokreślonymi zaburzeniami
odżywiania.

Współcześnie uważa się, że jadłowstręt psychiczny obejmuje kilka zaburzeń. Ponadto

ulega on podziałowi na tzw. postać pierwotną lub pierwotną i wtórną (organiczną), rozumiana jako
wyniszczenie spowodowane zmianami w okolicy podwzgórza, w której znajdują się ośrodki
regulujące pobór i wydatkowanie energii, lub też powstałym w następstwie przewlekłej choroby
somatycznej.

4. TYPY ANOREKSJI

Amerykański system klasyfikacyjny rozróżnia dwa typy anoreksji – restrykcyjny i

bulimiczny.

Typ restrykcyjny zwany jest również ograniczającym. W obrazie klinicznym anoreksji nie

stwierdza się niekontrolowanego objadania, prowokowania wymiotów, czy też nadużywania
środków przeczyszczających lub odwodniających. Chorzy ograniczają spożywanie posiłków, zaś
temu ograniczeniu towarzyszy silne uczucie niezaspokojonego głodu. Uczucie to powoli zanika
wraz z rozwojem choroby. Przyjmowanie jakiegokolwiek pokarmu daje natomiast bardzo
nieprzyjemne objawy – pełność w żołądku, obciążenie jelit. Uruchamia również natrętne myśli i
odkładaniu się tkanki tłuszczowej natychmiast po spożyciu posiłku.

Typ bulimiczny zwany żarłoczno – wydalającym, często jest mylony z innym zaburzeniem

jedzenia, jakim jest bulimia. W obrazie klinicznym tego typu anoreksji stwierdza się
niekontrolowane objadanie się (chorym bowiem nie udaje się opanować uczucia głodu), które jest
reakcją głodzonego organizmu. Napadom objadania się towarzyszy redukcja napięcia
psychicznego, a następnie poczucie winy, które prowadzi do wywoływania przez chorych
wymiotów a także do zażywania środków przeczyszczających i moczopędnych. Taki typ
oczyszczenia organizmu wg. osoby „dotknięte” tym typem anoreksji, zmniejsza ilość zjedzonych
kalorii, a także zmniejsza poczucie lęku i samej winy.

5. PRZYCZYNY ANOREKSJI

Jadłowstręt psychiczny występuje zdecydowanie częściej u dziewcząt aniżeli u

chłopców. Może być to m.in. następstwem sporej presji społecznej wywieranej na dziewczęta, a
dotyczącej kształtów oraz wymiarów ciała. Ponadto chłopcy przezywają generalnie mniejszy stres
związany z okresem biologicznego dojrzewania, który zaczyna się później niż u dziewcząt, a co

4 Pużyński, Wciórka „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania wg ICD-10. Opisy kliniczne i

wskazówki diagnostyczne”, Kraków, Vesalius, s. 151-152

znowu sprzyja uzyskiwania większego wsparcia.

Anoreksja występuje praktycznie w każdym regionie geograficznym, jak i w każdej

kulturze. Jest chorobą, pomimo że zaczyna się bardzo niewinnie. Przyczyn jej zaś wystąpienia jest
wiele i są one bardzo różne.

Do owych przyczyn zaliczamy:

 zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała (chory nie widzi u siebie

wyniszczenia oraz swojej „chudości”),

 niezadowolenie z figury (to niezadowolenie prowadzi do obsesyjnego myślenia o

jedzeniu i równocześnie strachu przed przybraniem na wadze, co znowu powoduje stosowanie
wszelakich diet odchudzających, które znowu zwiększają ryzyko zaburzeń jedzenia),

 przekonanie, że szczupła sylwetka pomaga w życiu (ułatwia zdobycie np. dobrej

pracy, chłopaka a także zapewnia sympatie wśród rówieśników a nawet pozycję w rodzinie),

 negatywny stosunek do dojrzewania (dziewczęta cierpiące na anoreksję zaprzeczają

własnej seksualności, unikają kontaktów z innymi osobami, zwłaszcza z chłopcami),

 lęk przed dorosłością (obawa przed dojrzałością zarówno fizyczna, jak i psychiczną;

unikanie jedzenia sylwetka zbytnio nie zmienia się, pozostając podobna do sylwetki dziecka przed
okresem pokwitania, zaś miesiączka nie pojawia wcale lub zanika),

 niska samoocena, brak wiary w siebie (osoby chore na anoreksję charakteryzuje duża

potrzeba sukcesu ale równocześnie niepewność, lęk przed niepowodzeniami; są nadmiernie
krytyczne w stosunku do samych siebie).

6. OBJAWY ANOREKSJI

Anoreksja jest chorobą, której bez wątpienia nie można bagatelizować. Początki choroby

są „niewinne” i dlatego bardzo często niezauważalne przez otoczenie. Niekiedy osoby „chude” z
natury uważane są za anorektyczki/ anorektyków, zaś osoby z większa masa ciała nie są brane pod
uwagę, jako ewentualni chorzy. Błędem jest ocenianie stanu psychicznego tylko po masie ciała i
równocześnie stawianie „diagnozy” ostwierdzającej – chory/ zdrowy.

Anoreksja zaczyna się w momencie nadwagi (niekiedy pozornej nadwagi) a wychudzone

ciało jest dopiero efektem długiego głodzenia się. Ograniczenie ilości, częstotliwości i jakości
posiłków odbywa się stopniowo. Początkowo stosowane są różnego rodzaju diety, które z biegiem
czasu staja się coraz bardziej rygorystyczne, zaś ich skutki są zauważalne dopiero po dłuższym
czasie.

Anoreksja najczęściej zaczyna się w wieku dojrzewania i początkowo można ją w dosyć

prosty sposób ukryć pod pozorem np. zdrowego trybu życia. W taki sposób ukrywany, maskowany
jadłowstręt psychiczny pozwala na rozwijanie się niepostrzeżenie choroby, nawet przed samymi
chorymi, którzy żyją w przekonaniu, że kontrolują swoje odchudzanie, a nie jedzą bo jednym
słowem nie odczuwają głodu.

Zdiagnozowanie anoreksji jest niesamowicie trudne, albowiem osoby cierpiące na nią

długo pozostają dynamiczne, aktywne, pełne sił witalnych, pomimo odmawiania sobie pokarmów.

Symptomów anoreksji jest wiele. Zaliczamy do nich:
 ścisłe ograniczenie posiłków,
 spożywanie posiłków w bardzo specyficzny sposób (rozdrabnianie, długie

przeżuwanie), unikanie posiłków rodzinnych, spotkań ze znajomymi itp.,

 spora utrata wagi w dość krótkim czasie i równoczesne przekonanie, że nadal są „za

grube”,

 obsesja na punkcie ćwiczeń fizycznych,
 styl ubierania – luźne stroje, mające na celu zamaskowanie ich wychudzonego ciała

oraz nieadekwatny ubiór do pogody, wynikający z ciągłego poczucia zimna (obniżona temperatura
ciała),

 omdlenia,

 zanik miesiączki u dziewcząt,
 niski poziom dojrzałości płciowej,
 zaburzenia układu trawiennego, zmiany skórne, arytmia,
 problemy w kontaktach z innymi,
 szczególny zapał do nauki, dążenie do perfekcji,
 zmiany nastrojów, stany depresyjne.

Anoreksja przede wszystkim „dotyka” dziewczęta (o czym wcześniej wspomniano w

niniejszej pracy), co nie oznacza że tylko tą płeć. Występuje ona również u chłopców i
charakteryzuje się takimi samymi objawami. Jednym z różniących się objawów jest zaburzenie
potencji oraz spadek zainteresowania seksualnego.

Pomimo iż w początkowych stadiach anoreksji, objawy jej pojawienia się są trudne do

zauważenia, należy pamiętać aby nie ignorować najmniejszych podejrzeń, sygnałów czy objawów
choroby, albowiem im wcześniej zauważona, tym większa szansa na wyzdrowienie.

7. POWIKŁANIA SOMATYCZNE W ANOREKSJI

Wiemy już, że anoreksja jest złożonym zaburzeniem psychicznym, objawiającym się

poprzez obsesyjne ograniczanie jedzenia, prowadzące do braku kontroli nad sposobem odżywiania.
Wraz z ograniczeniem ilości pożywienia ograniczają dostarczanie do organizmu wszelakich
składników odżywczych, w tym witamin i składników mineralnych. Brak cynku powoduje dalszy
spadek apetytu, a co za tym idzie spadek masy ciała. Anoreksja prowadzi do poważnych zakłóceń
biochemicznych, jak również zaburzeń czynności wielu narządów i układów. W zależności od fazy
choroby, jak i stopnia wyniszczenia organizmu występują różne zaburzenia somatyczne, które mogą
być przyczyną trwałych zmian narządów wewnętrznych, a nawet zagrożenia życia.

Do objawów somatycznych zaliczamy zaburzenia:
 układu krążenia (bradykardia, zaburzenia rytmu serca, spadki ciśnienia tętniczego

krwi, zmiany w EKG, zanik mięśnia sercowego, przedwczesne skurcze komorowe, szmery
sercowe,

 układu pokarmowego (uczucie pełności, wzdęcia brzucha i towarzyszący im często

ból, zaparcia, wymioty, próchnica, ubytki szkliwa, zespół jelita drażliwego, zapalenie trzustki),

 układu wydalniczego (niewydolność nerek),
 układu krwionośnego (zaburzenia krzepnięcia i fibrynolizy, czyli rozpuszczania

skrzepu, zmiany zakrzepowe),

 gospodarki wodno – elektrolitowej (hipokalcemia prowadząca do zaburzeń serca,

hiponatremia powodująca zaburzenia orientacji, krążenia, osłabienie mięśniowe; hipomagnezemia –
objawiająca się kurczami mięśni, kolkami, zaburzeniami serca, kwasica metaboliczna),

 czynności tarczycy,
 mineralizacji tkanki kostnej.
Osoby chore na anoreksję narażeni są na wszelakie infekcje, co jest konsekwencją

wyniszczenia i wycieńczenia organizmu, a co powoduje załamanie się mechanizmów
odpornościowych i zwiększenie podatności na zakażenia. Ponadto w anoreksji występują
zahamowania rozwoju psychoseksualnego, a u dziewcząt zanik miesiączki, mogący prowadzić z
kolei do bezpłodności; oraz:

 zmiany hormonalne,
 anemia,
 zaburzenia regulacji temperatury ciała,
 hipotermia,
 symptom „twarzy wiewiórki” wywołany obrzękiem gruczołów ślinowych

(zaokrąglona głowa, odstające uszy).

Wszystkie wymienione wyżej objawy somatyczne są skutkiem długotrwałego głodzenia

się i idącym za tym wyniszczeniem organizmu. Powodują one niewyobrażalne, nie do odwrócenia
szkody w organiźmie.

8. ROZPOZNANIE I LECZENIE ANOREKSJ I PRZYCZYNY

Do sygnałów ostrzegawczych, które świadczą o początku zaburzenia, o początku

choroby zaliczamy:

 liczne książki, czasopisma na temat diet u osoby chorej,
 obsesyjne wręcz przeglądanie portali/ stron internetowych poświęconych tematom

odchudzania,

 stosowanie diet,
 częste zmiany odżywiania,
 przeglądanie stron www propagujących anoreksję,
 opuszczanie posiłków rodzinnych,
 chodzenie bezpośrednio po każdym posiłku do toalety,
 wielokrotne korzystanie z prysznica w ciągu dnia, a zwłaszcza zaraz po spożytym

posiłku.

Powyższe sygnały są „czerwoną lampka”, która ostrzega, że dana osoba ma problem i

być może mamy do czynienia z osobą chora na anoreksję. Należy niewątpliwie baczniej
obserwować taka osobę oraz wzmożyć czujność.

Jeśli pojawią się kolejne sygnały typu:
 intensywne ćwiczenia fizyczne,
 epizody przeczyszczania się,
 widoczna utrata wagi ciała,
 przesadnie skrupulatne liczenie kalorii,
 ważenie spożywanych posiłków,
 odmawiania jedzenia z przyjaciółmi oraz rodziną,
to niewątpliwie należy poczynić dalsze kroki, w celu postawienia diagnozy przez lekarza

oraz ustalenia procesu leczenia. Zawsze należy pamiętać, że im szybciej zaburzenie zostanie
rozpoznane, tym większa szansa na wyzdrowienie.

W dzisiejszych czasach anoreksja jest uleczalna w 60%. Niestety jednak nadal ok. 30%

to przedwczesna śmierć z powodu zagłodzenia lub samounicestwienia.

Leczenie jadłowstrętu psychicznego polega na podwyższeniu masy ciała oraz oczywiście

uzupełnieniu brakujących składników w organizmie. Ponadto bardzo istotnym etapem leczenia jest
psychoterapia, której celem jest zaakceptowania przez pacjenta własnego ciała, płci, budowanie
realistycznego obrazu samego siebie a także nawiązywanie więzi z innymi ludźmi, w szczególności
z najbliższą rodziną.

Leczenie powinno być kompleksowe i zróżnicowane oraz na tyle długie, aby każda osoba

we własnym tempie znalazła takie sposoby przezywania samego siebie, swoich emocji a także
spraw życiowych a także nabyła umiejętności i wiedzę pozwalające na lepsze funkcjonowanie
zarówno psychiczne, jak i społeczne.

9.

MITY O ANOREKSJI

Istnieje wiele błędnych przekonań dotyczących anoreksji. często przekonania te są

wykorzystywane przez osoby chore, aby zaprzeczać iż mają poważny problem.

Poniżej kilka mitów i faktów dotyczących jadłowstrętu psychicznego.

 Na anoreksję chorują tylko kobiety.
 Anoreksja to choroba nastolatek z bogatych domów.

 Anoreksja jest fanaberią, a najlepszy sposób na wyjście z niej to po prostu normalne

jedzenie.

 Ktoś, kto je trzy posiłki dziennie na pewno nie ma anoreksji.
 Anoreksja oznacza samokontrolę i siłę charakteru.
 Anoreksja jest dziedziczna.
 Anorektycy nic nie jedzą.
 Chorzy na anoreksję są bardzo chudzi.
 Osoba, która je słodycze oraz mięso nigdy nie będzie chora na anoreksję.
 Anoreksję stwierdza się u kobiet, gdy przestana miesiączkować.
 Z anoreksji można wyleczyć się samemu.
 Anorektycy zamiast jeść, piją dużo wody.
 Chorzy uważają, że środki przeczyszczające i moczopędne prowadzą do szybkiej

utraty wagi.

 Zaburzenia odżywiania dotykają tylko osoby w okresie dojrzewania.

10. ZAKOŃCZENIE

XXI wiek to czas, kiedy zarówno naturalny, jak i zdrowy stosunek do jedzenia stał się

rzadkością, pomimo iż pobieranie pokarmów to podstawowa i bezapelacyjnie naturalna funkcja
każdego organizmu, który chce żyć, który chce przetrwać.

Jedzenie wynika z naturalnych potrzeb organizmu i powinno prowadzić do zaspokojenia

głodu. Dodatkowo może dostarczać szczególnych wrażeń zmysłowych, zarówno dla wzroku, jak i
węchu czy tez smaku i prowadzić do odczuwania przyjemności. Kiedy jednak np. kult szczupłej
sylwetki prowadzi do drastycznych diet, które z czasem prowadzą, zwłaszcza przy pewnych
predyspozycjach psychicznych, do głodzenia się lub tez odrzucania tradycyjnych norm
żywieniowych, należy zadać sobie pytanie: Czy aby to nie pierwsze kroki rozwijającej się groźnej
w skutkach choroby? Choroby zwanej ANOREKSJĄ.

Anoreksja to choroba, której źródło leży w psychice człowieka. Kliniczny przebieg

choroby (jak wynika z powyższej pracy) wskazuje, że poza psychicznymi symptomami choroby,
występuje wiele symptomów o podłożu somatycznym. Choruje nasza psychika, ale choruje również
nasze ciało. Błędem byłoby zatem twierdzić, iż anoreksja to jedynie choroba dotykająca naszej
„psyche”. Błędem byłoby również uważać, że jedynie nasza psychika doznaje wskutek choroby
poważnych szkód, uszczerbków. Jak wynika bowiem z powyższej pracy, przyczyny leżą po stronie
dysfunkcji psychicznych, lecz szkód będących następstwem choroby, nie doznaje jedynie nasza
psychika lecz cały nasz organizm. Nie tylko psychika doznaje wycieńczenia i wyniszczenia lecz
również całe nasze ciało.

„Mam na imię Weronika. Mam 17 lat. Od trzech lat karmię się głównie głodem. Leczę się

od 8 mies. w szpitalu, pod okiem specjalistów - oczywiście są to specjaliści od chorób, nie od
naprawiania życia, więc nie wierzę w to, że mogliby mi pomóc. (…) Mam skurcze nadgarstków -
czasem mi się to zdarza. Wtedy to, co trzymam w rękach nagle staje się niewyobrażalnie ciężkie.
Same dłonie mają ogromną powierzchnię, są ciężkie i jakby nagle ożywają i zamierają równie
szybko i nagle - same się wykręcają w dziwne szyfry, a potem schną - nie czuję ich.
Nie mogę utrzymać długopisu w dłoni, bo palce na zmianę prostują się i zaciskają w pięść. Napiszę
jutro. (…) Podobno mam skurczony żołądek i wyniszczony układ pokarmowy. Anna podaje mi
wyciągnięte z lodówki zamrożone papki jedzenia, które muszę jeść co półtorej godziny. Nienawidzę
pory posiłku. Nie chcę jeść - dlaczego muszę? Czy nie byłoby pięknie żyć samym powietrzem i
wodą? (…)

Weronika zasnęła. Śpi. Nie obudzi się już. Teraz jest jej lepiej...Anna”.

BIBLIOGRAFIA i NETOGRAFIA

1.

Blizkiewicz A. „Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny”, Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Warszawa 2004r.

2.

Jakubik A. „Zanurzenia nerwicowe, zaburzenia osobowościowe i zachowania

dorosłych”, Wydawnictwo Uniwersytetu jagiellońskiego, Kraków 1994r.

3.

Mroczkowska, Ziółkowska, Cwojdzińska „Zaburzenia odżywiania”, Wydawnictwo

Naukowe SCHOLARIS, Warszawa 2007r.

4.

Pużyński, Wciórka „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania wg

ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne”, Vesalius, Kraków 2000r.

5.

Starzomska M „Anoreksja. Trudne pytania”, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2006r.

6.

Żechowski C. „Historia badań nad jadłowstrętem psychicznym. Postępy Psychiatrii i

Neurologii” - kwartalnik.

7.

http://mamamadzizsosnowca.blog.onet.pl/2008/05/25/pamietnik-anorektyczki/