Budownictwo ryglowe Kunszt i tradycja we

współczesności

Zapomniane techniki budownictwa drewnianego są znakomitą alternatywą dla

współczesnego budownictwa jednorodzinnego. Łącząc przede wszystkim oszczędność i

funkcjonalność starych metod dają wręcz nieograniczone możliwości rozwiązań
architektonicznych i zasto

sowań pod jednym wszak warunkiem: profesjonalnego

wykonawstwa.

Budownictwo ryglowe, mur pruski, szachulec to potoczna nazwa dla słupowo-ramowych

konstrukcji drewnianych ścian budynków. Jest to rodzaj szkieletu zbudowanego najczęściej
z belek o przekroju 16 x 16 cm w

formie krzyżujących się ze sobą zastrzałów, rygli, słupów,

podwalin i oczepów.

Tak jak w

zamierzchłych czasach, kiedy budownictwo ryglowe stało się alternatywą dla

drogiego budownictwa z

pełnoprzekrojowych okorowanych pni drzew zwanych balami, tak

i

dzisiaj może śmiało konkurować zarówno z balem, jak i każdą ceramiczną czy betonową

konstrukcją ściany.

Konkurencyjność wobec innych technologii

Podstawowym atutem jest oszczędność. Ściana w budownictwie ryglowym otrzymuje

własności nośne dla konstrukcji stropu poddasza i dachu przy minimalnej proporcji użytego

surowca do całej objętości ściany. Ściana zawiera po prostu pustki, które w tradycyjnym

budownictwie wypełnione byłyby drogim bloczkiem czy cegłą. Tutaj można zastosować te
same materia

ły o trzykrotnie mniejszej grubości lub pominąć je, wypełniając pustki po prostu

izolacją cieplną.

Niebagatelną korzyścią jest również szybkość budowy. Profesjonalny zakład ciesielsko-
dekarski przy pomocy odpowiedniego oprogramowania i

narzędzi jest w stanie zaprojektować

i

wykonać dowolną drewnianą konstrukcję domu w warsztacie oraz skrócić okres montażu

kompletnego domu z

dachem, elewacją i stolarką budowlaną do około 2–3 tygodni.

Kolejną zaletą jest niespotykana w innych technologiach mnogość możliwych sposobów

wykonania elewacji. Od odsłonięcia pięknego rysunku konstrukcji drewnianej do ”ukrycia”
go na rozmaite sposoby.

Trwałość

Często spotykam się z obawami, czy domy wznoszone w tej technologii przetrwają

kilkadziesiąt lat. Otóż będąc bardziej praktykiem niż teoretykiem, odpowiadam TAK,

przywołując na dowód jedne z najstarszych i najlepiej zachowanych zabytków tego

Budownictwa, zachęcając do odwiedzenia takich miejsc, jak Celle koło Hamburga czy
Limburg w

Hesji. Są to miasteczka o kilkusetletniej historii, z budowlami wzniesionymi

praktycznie wyłącznie na murze pruskim. Oprócz takich zagranicznych perełek również
i w

Polsce mamy wiele zamieszkałych do dzisiaj zabytkowych domów na Pomorzu,

Przedgórzu Sudeckim, Opolszczyźnie itd. – głównie na ziemiach związanych z kulturą

niemiecką. Często patrząc na zabytkowe kamieniczki nie podejrzewamy nawet, że te budowle

pod tynkiem skrywają kilkukondygnacyjną drewnianą konstrukcję domu.

Miejsca newralgiczne

Podstawą każdego fachowego działania jest spełnienie trzech warunków: posiadanie wiedzy
w

danej dyscyplinie, posiadanie odpowiednich narzędzi oraz motywacja do podjęcia pracy.

Ze względu na specyfikę tego typu budownictwa dla wykonawcy najważniejszą rzeczą będzie

przestrzeganie zagadnień „fizyki budowli”. Wiedza ta, pozostająca niestety „tajemną”

również i dla wielu architektów, często nie tylko domy drewniane doprowadza do znacznego

skrócenia okresu ich trwałości.

Za najważniejszy element związany z technologią budowy uważam właściwe dobranie
przekroj

u warstw ściany domu ryglowego oraz problem prawidłowej wentylacji w całym

budynku. Jeżeli chodzi o narzędzia, to domów w tej technologii nie da się wykonywać

wyłącznie piłą motorową. Pracę znacznie przyspiesza posiadanie oprogramowania
ciesielskiego oraz

specjalistycznych narzędzi ciesielskich.

Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na trwałość budynku jest również właściwy dobór

materiałów.

W swojej praktyce budowlanej unikam stosowania tworzywa i

stali, zastępując je blachami

miedzianymi, cynkowo-tytanowymi czy aluminiowymi. To samo dotyczy systemów

rynnowych. Na pokrycia polecam dachówki, łupek lub wspomniane blachy. Folie dachowe

powinny mieć co najmniej deklarowany 30-letni okresem trwałości. Staram się także używać
drewna sezonowanego, struganego i

głęboko impregnowanego.

Generalną zasadą powinno być łączenie ze sobą materiałów o podobnym okresie trwałości.
Dotrzymywanie tych zasad pozwala nam na udzielanie nawet 10-letnich gwarancji na

wykonywaną usługę.

Biorąc pod uwagę powyższe, największą trudnością i wyzwaniem dla wielu wykonawców,

jak również i inwestorów, którzy zdecydowali się na budownictwo ryglowe, może się więc

okazać zdobycie po prostu dobrego projektu architektonicznego.

Mistrz ciesielstwa i

dekarstwa, mgr inż. Jerzy Romanow

www.dach-dom.com
Wszystkie fotografie zamieszczone w

artykule pokazują jedną z realizacji ”Twój Pierwszy

Dom” zaprojektowaną i wykonaną przez autora.

Źródło: Dachy, nr 3 (99) 2008

Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby

-

www.lech-

bud.org