118.Zrodla promieniowania jonizujacego

NATURALNE

Ź

RÓDŁA PROMIENIOWANIA

JONIZUJ

Ą

CEGO

-promieniowanie kosmiczne (w wyniku którego
powstaj

ą

głównie tryt, beryl i izotop w

ę

gla 14C)

-promieniowanie emitowane przez pierwiastki
zawarte w skorupie ziemskiej, a w konsekwencji
cyklu pokarmowego, obecne równie

ż

w

organizmie człowieka (głównie izotop potasu 40K),
oraz radon uwalniany ze

ś

cian budynków, wody i

naturalnych paliw podczas ich spalania.
SZTUCZNE

Ź

RÓDŁA PROMIENIOWANIA

JONIZUJ

Ą

CEGO

-aparatura rentgenowska - diagnostyczna i
terapeutyczna oraz przemysłowa, a tak

ż

e

kineskopy telewizyjne, prostowniki pró

ż

niowe

ś

rednich i wielkich mocy, betatrony, akceleratory

-izotopy promieniotwórcze - "bomby" kobaltowe
lub cezowe, igły radowe, mierniki lub czujniki
stosowane w przemy

ś

le (g

ę

sto

ś

ciomierze,

pojemno

ś

ciomierze, wagi izotopowe, czujniki

dymu itp.), znakowanie radioizotopowe
Najcz

ęś

ciej spotykanymi rodzajami

promieniowania jonizuj

ą

cego

elektromagnetycznego jest promieniowanie X i
promieniowanie gamma.
Promieniowanie jonizuj

ą

ce jest nieodł

ą

cznym

składnikiem naszego

ś

rodowiska, maj

ą

cym

doniosły wpływ na rozwój i ewolucje

ż

ycia na

Ziemi. Promieniowanie to powstaje w wyniku
szeregu procesów: promieniowania kosmicznego,
b

ę

d

ą

cego w istocie rozp

ę

dzonymi do ogromnych

energii protonami, j

ą

drami helu, a tak

ż

e innymi

atomami docieraj

ą

cymi nieustannie z Kosmosu

oraz z atmosfery Sło

ń

ca, które zderzaj

ą

c si

ę

z

atomami atmosfery ziemskiej prowadz

ą

do

powstawania wtórnych

ź

ródeł promieniowania,

samorzutnego rozpadu niestabilnych atomów
promieniotwórczych, wchodz

ą

cych w skład

naszego naturalnego otoczenia, rozpadu
promieniotwórczych pierwiastków wprowadzonych
do naszego otoczenia w sposób niekontrolowany,
np. w wyniku prób z broni

ą

j

ą

drow

ą

, czy te

ż

katastrof w energetyce j

ą

drowej, rozpadu paliwa

j

ą

drowego w reaktorach j

ą

drowych lub

przyspieszania cz

ą

stek do du

ż

ych pr

ę

dko

ś

ci w

akceleratorach, przy przej

ś

ciach elektronów na

wewn

ę

trzne powłoki elektronowe atomu,

powstaj

ą

ce wówczas promieniowanie

rentgenowskie wykorzystywane jest w technice i
diagnostyce medycznej.