(2006/11/14)

Fundusze i nie tylko ABC Oszczędzania 2005 cz. 5

Otwierając rejestr uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym często nie do końca
orientujemy się, co tak naprawdę dzieje się z naszą wpłatą i gdzie trafia podpisane przez
nas zlecenie.

Aby rozwiać nasze obawy osoba, u której realizujemy transakcję powinna poinformować nas jak
działa cały mechanizm nabywania jednostek uczestnictwa. Tylko na pierwszy rzut oka wydaje
się on skomplikowany - w rzeczywistości jest jednak bardzo prosty.

I Artykuł główny

II Dlaczego warto inwestować w fundusze inwestycyjne

III Pytanie do eksperta

IV Mój kapitał

V Słowniczek wyrażeń z rynku funduszy inwestycyjnych

I Artykuł główny

Grzegorz Piotrowski

Na początek kilka słów wyjaśnienia. Fundusz inwestycyjny to nic innego jak nasze pieniądze, które powierzamy
specjalistom, aby zarządzali nimi w sposób jak najbardziej efektywny. Aby taka zebrana w drodze wpłat od wielu
inwestorów kwota pieniędzy mogła "funkcjonować”, na rynku musi istnieć kilka instytucji, które z jednej strony
będą obsługiwały fundusz, a z drugiej nas, jako jego uczestników. Bez nich fundusz nie będzie mógł działać.

Jedyną instytucją, która w myśl prawa w Polsce może tworzyć fundusz inwestycyjny jest Towarzystwo Funduszy
Inwestycyjnych (TFI), działające w formie spółki akcyjnej. Zadaniem TFI jest reprezentowanie funduszu w
stosunkach z innymi podmiotami. Polega to na podejmowaniu różnego rodzaju działań zmierzających do
prawidłowego funkcjonowania funduszu i zarządzania nim zgodnie z wymogami prawa. TFI ponosi też przed
uczestnikami funduszu pełną odpowiedzialność.

Nabywając jednostki uczestnictwa korzystamy z pośrednictwa dystrybutora funduszu. Może być nim samo TFI,
dom maklerski bądź placówka bankowa. Dystrybutor realizuje wszystkie dyspozycje dotyczące uczestnictwa w
funduszu. Aby działać w sposób jak najbardziej skuteczny musi być wyposażony w niezbędne materiały
informacyjne i reklamowe oraz aktualne wyniki funduszy.

Wpłacone pieniądze, za które zostaną nabyte jednostki uczestnictwa trafiają na rachunek funduszu prowadzony
przez Depozytariusza. Funkcję depozytariusza może pełnić bank z siedzibą na terenie Polski, oddział banku
zagranicznego z siedzibą w naszym kraju lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Podmiot pełniący rolę
depozytariusza czuwa nad prawidłowym przechowywaniem aktywów funduszy (czyli naszych pieniędzy), które
znajdują się na specjalnych rachunkach. Oprócz tego kontroluje czy fundusz jest zarządzany zgodnie ze statutem
funduszu i ustawą o funduszach inwestycyjnych i czy wartość netto aktywów funduszu i jednostki uczestnictwa,
którą codziennie podają media, jest wyliczana w sposób prawidłowy.

W zupełnie inne miejsce wysyłane jest z kolei podpisane przez nas zlecenie, np. otwarcia rejestru. Każdy uczestnik
funduszu posiada swój własny rejestr, prowadzony przez Agenta Transferowego. Tam dokonywane są
każdorazowe aktualizacje danych dotyczących uczestników, rozliczenia transakcji i polecenie wypłat pieniędzy w
momencie wycofywania środków z funduszu.

Prawidłowa obsługa klientów funduszy wymaga dokładnego podziału obowiązków. Ma to na celu zapewnienie nam
jak najwyższej jakości usług, a przede wszystkim bezpieczeństwa naszych pieniędzy i kwestii prawidłowego
rozliczania dokonywanych transakcji. Każda z wymienionych instytucji, aby mogła pełnić swoje funkcje w stosunku
do funduszu, musi mieć zgodę Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, czyli organu administracji państwowej
nadzorującego publiczny obrót papierami wartościowymi, w tym m.in. fundusze inwestycyjne.

Kontrola instytucji obsługujących fundusze ma jeden zasadniczy cel - ochronę naszych interesów. Z jednej strony
mamy Ustawę o funduszach inwestycyjnych (weszła w życie w ubiegłym roku), ale z drugiej musi być ktoś, kto
zagwarantuje przestrzeganie jej zapisów, na co dzień. A są one w kwestii bezpieczeństwa uczestników dość
rygorystyczne. Niektórzy specjaliści zajmujący się funduszami twierdzą, że nasze przepisy dotyczące
funkcjonowania funduszy są nawet zbyt restrykcyjne.

Przez cały czas trwania inwestycji pieniądze ulokowane w funduszu pozostają naszą własnością, a nie instytucji
nimi zarządzającej, czyli TFI, lub innego podmiotu, któremu towarzystwo może zlecić tę usługę. Jako uczestnicy
nie musimy także obawiać się sytuacji, w której bankrutuje towarzystwo zarządzające funduszem. Wtedy
pieniądze zgromadzone w funduszu nie mogą wejść w skład masy upadłościowej TFI.

Przyglądając się rynkowi funduszy w Polsce i zasadom jego funkcjonowania widać, że same fundusze nie są żadną
"abstrakcją”. Wielu Polaków przyzwyczajonych do wizyt w bankach sądzi zapewne, że skoro nie widać placówek
funduszy i ich pięknych wnętrz, bogatych w marmury i szkło, to należy traktować je nieufnie. Czasem nabywając
jednostki uczestnictwa nie zdajemy sobie sprawy, jakie przepisy prawa regulują zasady ich funkcjonowania i ile

Page 1 of 2

FAQ | ABC czyli wszystko o... | Fundusze i nie tylko ABC Oszczędzania 2005 cz. 5

2009-04-22

http://www.ike.edu.pl/37.240.0.0.1.0.shtml

instytucji czuwa, aby to prawo było respektowane.

Tak naprawdę to jedyną rzeczą, która powinna zaprzątać naszą uwagę mogą być wyniki, które osiągają fundusze
inwestycyjne i sposób ich zarządzania. Zależą one od jakości pracy towarzystw i specjalistów, czyli doradców
inwestycyjnych i analityków, zajmujących się zarządzaniem naszymi pieniędzmi. W żaden sposób nie należy się
natomiast obawiać sytuacji, w której stracimy nasze oszczędności w wyniku luk w przepisach regulujących rynek
funduszy inwestycyjnych. Takiej możliwości po prostu nie ma.

II Dlaczego warto inwestować w fundusze inwestycyjne

Fundusz inwestycyjny jest alternatywną formą inwestowania i oszczędzania, która w każdym aspekcie jest
dostosowana do tego, aby zapewniać najwyższy poziom bezpieczeństwa pomnażania kapitału. Dlatego też
działalność funduszy inwestycyjnych jest nadzorowana przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd.
Jednocześnie bezpieczeństwo zapewnia Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Kontrolę nad bezpieczeństwem
zgromadzonych środków w funduszach inwestycyjnych sprawuje również Bank Depozytariusz. Ponadto
towarzystwa funduszy inwestycyjnych muszą przestrzegać ustalonych obowiązków informacyjnych, takich jak
publikacja półrocznych i rocznych sprawozdań finansowych zarządzanych funduszy oraz prospektów
informacyjnych tych funduszy.

III Pytanie do eksperta

Jakiś czas temu kupiłem jednostki funduszy inwestycyjnych? Na jakich zasadach pobierany jest podatek Belki od
moich oszczędności?

Podatek od zysków kapitałowych, popularnie zwany podatkiem Belki, jest pobierany jedynie od zysku, który
wypracują Pana oszczędności, a nie od całej kwoty oszczędności. Kwota pobieranego podatku odpowiada 19%
tego zysku i potrącana jest na zasadzie ryczałtu (nie musi Pan się rozliczać z tego podatku w corocznych
zeznaniach podatkowych) w momencie umarzania jednostek, czyli wtedy, kiedy zdecyduje się Pan wypłacić
pieniądze z funduszu. Sam decyduje, więc Pan o tym, kiedy zapłaci podatek i jest to niewątpliwie przewaga
oszczędzania w funduszach inwestycyjnych nad produktami bankowymi.

Anna Sobolewska, Z-ca Dyrektora ds. Sprzedaży SEB TFI

IV Mój kapitał

Piotr Kuczyński, analityk Domu Maklerskiego WGI

Będąc analitykiem trudno nie obracać również własnymi pieniędzmi. W inwestowaniu przestrzegam zasady
dywersyfikacji ryzyka, czyli rozłożenia
go na różne obszary. Część środków inwestuję, więc na giełdzie, bo tu łatwo o dywersyfikację. Muszę jednak
przyznać, że z wiekiem moja
skłonność do ryzyka maleje, dlatego lokuję środki także w nieruchomościach. Do tego trzeba jednak posiadać już
pewien kapitał. Jako analityk preferuję, więc samodzielne inwestycje, ale osoby, które zaczynają oszczędzać lub
inwestować powinny pomyśleć o pomocy doświadczonych specjalistów. śeby dobrze orientować się w rynku trzeba
też poświęcać na jego monitorowanie sporo czasu. Osoby bardzo zajęte i początkujący inwestorzy działając
samodzielnie dużo ryzykują. Szczególnie w przypadku akcji warto skorzystać z usług towarzystw funduszy
inwestycyjnych.

V Słowniczek wyrażeń z rynku funduszy inwestycyjnych

Aktywa funduszu - mienie funduszu inwestycyjnego, obejmujące: środki pieniężne z tytułu wpłat uczestników oraz
papiery wartościowe i udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesione do funduszu przez jego
uczestników, środki pieniężne, prawa nabyte przez fundusz oraz pożytki z tych praw.

Aktywa netto funduszu - aktywa funduszu inwestycyjnego pomniejszone o jego zobowiązania.

Rejestr uczestnika - ewidencja danych uczestnika funduszu prowadzona przez Agenta Transferowego,
zawierająca: dane identyfikacyjne uczestnika; datę nabycia, liczbę i cenę nabycia jednostek; liczbę posiadanych
przez niego jednostek uczestnictwa; informację o pełnomocnictwach udzielonych lub odwołanych przez
uczestnika; datę odkupienia, liczbę odkupionych jednostek uczestnictwa oraz kwotę wypłaconą uczestnikowi za
odkupione jednostki.

Statut funduszu - dokument określający warunki działania funduszu inwestycyjnego, sporządzony w formie aktu
notarialnego. Regulamin dostarczający uczestnikowi informacji na temat m.in. celu inwestycyjnego, polityki
inwestycyjnej, kosztów inwestycyjnych, częstotliwości wyceny itp. Treść statutu, jak również wszelkie w nim
zmiany, są zatwierdzane przez KPWiG.

Page 2 of 2

FAQ | ABC czyli wszystko o... | Fundusze i nie tylko ABC Oszczędzania 2005 cz. 5

2009-04-22

http://www.ike.edu.pl/37.240.0.0.1.0.shtml