Kombajn do zbioru zielonek – bezpieczeństwo obsługi

Dokument ten został przetłumaczony i zaadoptowany za zgodą Health and Safety Executive (HSE), z oryginału
opublikowanego przez ww. instytucję i dostępnego na stronie internetowej:



http://www.hse.gov.uk/pubns/ais24.pd

I

.

Tłumaczenia dokonano uwzględniając uwarunkowania krajowe, należy się jednak upewnić, czy odpowiednie
polskie prawodawstwo, normy i wymagania zostały w pełni uwzględnione.
Przytaczanie informacji zawartych w dokumencie jest dozwolone pod warunkiem powołania się na tłumaczenie i
oryginał.
Autorzy zarówno oryginalnego dokumentu, jak i tłumaczenia, nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie
informacji w nim zawartych.

W latach 1986–1999 brytyjski Health and Safety Executive (HSE) przeprowadził analizę
ponad 74 spraw dotyczących ciężkich wypadków związanych z pracą i obsługą
kombajnów do zbioru zielonek. Jeden z analizowanych wypadków był śmiertelny.

W niniejszej informacji przedstawiono główne zagrożenia wynikające z obsługi
dwurzędowych i samojezdnych kombajnów do zbioru zielonek. Ponadto omówiono
sposoby zapewniania bezpieczeństwa podczas użytkowania kombajnów.

Zagrożenia związane z obsługą tych maszyn powinny być zidentyfikowane,
przeanalizowane, a następnie wyeliminowane lub zredukowane.

Różne rodzaje kombajnów i podłączane podzespoły (np. zespół tnący z obrotowym
bębnem nożowym) mogą mieć specyficzne cechy, które powinny być brane pod uwagę
przy szacowaniu ryzyka oraz doborze odpowiednich środków zwiększających
bezpieczeństwo pracy.

ZAPAMIĘTAJ

•

Upewnij się, że wszyscy operatorzy zapoznali się z instrukcją obsługi kombajnu, są
świadomi ryzyka występującego na stanowisku operatora kombajnu oraz znają
procedury obsługi tych maszyn zapewniające bezpieczeństwo. Operatorzy powinni
być uświadomieni w zakresie bezpieczeństwa obsługi, w szczególności podczas
usuwania powstających zatorów, oraz przestrzegania procedur podczas ostrzenia
noży.

•

Upewnij się, że ty sam, twoi współpracownicy lub zleceniobiorcy jesteście
przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa pracy przy obsługiwaniu kombajnów oraz
zapoznaliście się z treścią tej informacji.

•

Skorzystaj z kursów szkoleniowych dla pracowników (organizowanych przez Lantra,
agencje rolnicze, producentów lub dilerów)

TP

1

PT

. Organizacje te pomogą

w zorganizowaniu i w odpowiednim przeprowadzeniu szkolenia pracowników
w zakresie bezpieczeństwa użytkowania kombajnu.

TP

1

PT

W Polsce szkolenia są organizowane głównie przez ośrodki i centra doradztwa rolniczego.

1

ZAGROŻENIA

Głównym źródłem zagrożeń są:

•

noże w obrotowym bębnie nożowym odkryte podczas ostrzenia

•

mechanizmy napędowe w ruchu

•

osłony obrotowego bębna nożowego będące w złym stanie

•

samojezdne maszyny podczas kontaktu z napowietrznymi liniami wysokiego
napięcia

•

oczyszczane z zatorów końcówki kanału wylotowego lub bębny nożowe, podczas
gdy nie został wyłączony ich napęd lub maszyna jest w ruchu

•

kontakty z dodatkami do kiszonki

•

ostre kamienie usuwane i wybijane z ostrzy

•

upadki z wysokości podczas regulacji końcówki kanału wylotowego

•

hałas i drgania.

Należy:

•

upewnić się, że każdy z obsługujących kombajn przeczytał i zrozumiał instrukcję
obsługi

•

przestrzegać procedur i zaleceń producenta podczas ostrzenia noży

•

zatrzymać ostrza w pozycji zalecanej przez producenta do ostrzenia noży
w jednorzędowej maszynie – NIE pochylać się nad ostrzonym mechanizmem

•

podczas ostrzenia noży stosować zalecane środki ochrony indywidualnej, np. odzież
ochronną, okulary

•

przed otwarciem jakiejkolwiek osłony, uwzględnić czas potrzeby na zatrzymanie się
mechanizmu bębna nożowego do ścinania zielonki

•

użyć mechanizmu wstecznego, żeby usunąć powstałe zatory w bębnie nożowym

•

oczyszczać kanał wylotowy z powstałych zatorów według przewidzianych procedur

•

zachować wyjątkową ostrożność w trakcie prac wykonywanych na wzniesieniu pola;
jest to szczególnie ważne podczas użytkowania kombajnu jednorzędowego

•

używać dźwigni mechanicznych lub uchwytów pomocniczych podczas załadunku na
kombajn pełnych kontenerów z dodatkami. W celu łatwiejszego uzupełnienia
kontenera zamocowanego na kombajnie, podłącz pompę do zbiornika z dodatkami

•

sprawdzić, przed rozpoczęciem prac kombajnem, czy wszystkie osłony są
w odpowiedniej pozycji (zamknięte) i prawidłowo zamontowane.

2

Nie należy:

•

oczyszczać kombajnu z jakichkolwiek powstałych zatorów, dopóki silnik i bęben
nożowy nie zatrzymają się, a kluczyk nie zostanie wyjęty ze stacyjki

•

odsłaniać noży bębna nożowego w żadnym celu (np. do ich ostrzenia) przed
zatrzymaniem się bębna

•

próbować otwierać lub zamykać osłony bębna nożowego przed zatrzymaniem się
bębna

•

wykonywać prac serwisowych w kombajnie, w którym były stosowane dodatki,
dopóki nie zostaną przedsięwzięte odpowiednie środki zapewniające bezpieczeństwo
obsługi (np. dokładne wymycie kombajnu zimną wodą)

•

wykonywać prac serwisowych przy włączonym silniku lub ciągniku będącym
w ruchu

•

podnosić końcówki kanału wylotowego, kiedy praca jest wykonywana pod liniami
napowietrznymi wysokiego napięcia lub w ich pobliżu

•

przewozić pasażerów na kombajnie lub w kabinie ciągnika, jeżeli nie ma
zainstalowanych odpowiednich siedzisk przystosowanych do przewozu osób

•

dopuszczać do wskakiwania do ciągnika lub kombajnu samojezdnego bądź
zeskakiwania z nich podczas ruchu.

Napowietrzne linie wysokiego napięcia

Przed rozpoczęciem prac na polu należy sprawdzić lokalizację napowietrznych linii
wysokiego napięcia. Trzeba tak przygotować plan pracy, aby uniknąć podnoszenia
końcówki kanału wylotowego, kiedy kombajn znajduje się pod tymi liniami. Przestrzeń
pomiędzy najniższym położeniem napowietrznych linii wysokiego napięcia a powierzchnią
gruntu powinna być wystarczająca do bezdotykowego przemieszczania się kombajnu.

Jeśli na polu znajdują się linie wysokiego napięcia, należy opracować stosowne zasady
bezpieczeństwa pracy. Mogą one być częścią opracowanej polityki bezpieczeństwa, która
ponadto powinna obejmować:

•

znajomość całkowitej wysokości maszyny i wysokości, na jakiej znajdują się linie
przesyłowe. (Pamiętaj, że anteny, przedłużenia ramienia kanału wlotowego, itd.,
powiększą całkowitą wysokość kombajnu.) Dobrym pomysłem jest umieszczenie w
widocznym miejscu, w kabinie operatora maszyny, znaku ostrzegawczego

•

użycie odpowiednich map gospodarstwa rolnego w momencie planowania dnia
pracy. Wykonawca powinien poprosić zleceniodawcę o informacje dotyczące
znajdujących się na polu linii wysokiego napięcia.

3

Ogólne wytyczne do obsługi kombajnów

•

Podczas obsługi kombajnu posługuj się narzędziami. Zwracaj uwagę na powstające
zatory – unikanie zatorów jest łatwiejsze niż ich późniejsze usuwanie.

•

Przestrzegaj planu serwisowania – źle utrzymana maszyna, źle pracuje, zwiększa
się prawdopodobieństwo powstawania zatorów, itd.

•

Postępuj według procedur przedstawionych przez producenta przy wymianie głowic
i mechanizmów tnących w kombajnach.

•

Uwzględnij czas zatrzymywania się bębna nożowego do zbioru zielonek, zanim do
niego się zbliżysz.

•

Podczas wydmuchiwania trawy do osobno ciągniętej przyczepy zwracaj uwagę na
drugiego operatora oraz unikaj nagłych manewrów.

Bibliografia

•

Working safely near overhead power lines. AIS8(rev) HSE Books 1997

•

Silage clamp hazard: nitrogen dioxide (NO

B

2

B

). AIS15 HSE Books 1995

Aktualność i dostępność wymienionych powyżej publikacji nie może być zagwarantowana.

Dodatkowe informacje

Publikacje płatne i bezpłatne dostępne są drogą mailową HSE Books, PO Box 1999,
Sudbury, Suffolk CO10 2WA. Tel.: [phone], Fax: [phone]. Strona
internetowa: www.hsebooks.co.uk

Normy brytyjskie dostępne są w BSI Sales and Customer Services, 389 Chiswick High
Road, London W4 4AL. Tel.: [phone], Fax: [phone].

W celu uzyskania bliższych informacji zadzwoń pod InfoLine. Tel.: [phone], lub
napisz do: HSE’s Information Centre, Broad Lane, Sheffield S3 7HQ. Strona internetowa:
www.hse.gov.uk

Dokument oryginalny:

Safe use of forage harvesters

http://www.hse.gov.uk/pubns/ais24.pdf

Tłumaczenie z języka angielskiego:

Dariusz Kalwasiński

[e-mail]

4