ANTENY.
PROPAGACJA FAL RADIOWYCH.
SYSTEMY RADIOKOMUNIKACYJNE.

Z przesyłaniem informacji na odległo

ść

zwi

ą

zane s

ą

takie zagadnienia jak

rozchodzenie si

ę

fal radiowych,

wypromieniowanie i odbiór tych fal,
konstrukcja nadajników i odbiorników,
systemy modulacji i wielodost

ę

pno

ś

ci,

problem szumów i zniekształce

ń

intermodulacyjnych, bilansu mocy w
kanale transmisyjnym i wiele, wiele
innych.

Badania teoretyczne Maxwella i
do

ś

wiadczalne Hertza w IXX stuleciu nad

falami elektromagnetycznymi utorowały
drog

ę

do rozwoju telekomunikacji „bez

drutu” czyli radiokomunikacji. Pod koniec
IXX wieku Guglielmo Marconi
przeprowadził pierwsze transmisje
telegraficzne i radiowe.

Szybki rozwój radiofonii i radiotelegrafii po
I wojnie

ś

wiatowej był mo

ż

liwy dzi

ę

ki

wynalezieniu lampy elektronowej
umo

ż

liwiaj

ą

cej generacj

ę

fal oraz

wzmacnianie i przetwarzanie (modulacj

ę

,

detekcj

ę

i przemian

ę

) sygnałów.

Telewizja rozpoczyna swoj

ą

karier

ę

w

latach 30 tych XX wieku, z pocz

ą

tku jako

czarno-biała. Era telewizji kolorowej
rozpoczyna si

ę

w latach 60 tych XX wieku

( w Polsce w latach 70 tych).

Po II wojnie

ś

wiatowej rozpoczyna si

ę

gwałtowny rozwój elektroniki spowodowany
wynalezieniem tranzystora a nast

ę

pnie

układów scalonych o coraz wi

ę

kszym

stopniu integracji.

W latach 70 tych rozpoczyna si

ę

równie

ż

era

mikroprocesorów. Ten rozwój elektroniki
umo

ż

liwia rozwój ró

ż

norodnych systemów

telekomunikacyjnych a w tym systemów
radiokomunikacyjnych.

Gwałtowne przyspieszenie rozwoju
cywilnych systemów radiokomunikacyjnych
nast

ą

piło w latach 90 ubiegłego stulecia po

zako

ń

czeniu okresu „zimnej wojny” kiedy to

wiele firm zajmuj

ą

ca si

ę

do tej pory

problematyk

ą

wojskow

ą

rozpocz

ę

ła badania

i produkcj

ę

na rzecz elektroniki „cywilnej”. W

tym czasie nast

ę

puje gwałtowny rozwój

systemów z modulacj

ą

cyfrow

ą

.

Ka

ż

dy systemu radiokomunikacyjny składa

si

ę

z nadajnika i odbiornika informacji oraz

układu dwóch anten przedzielonych
przestrzeni

ą

.

Za pomoc

ą

fal radiowych przesyłane s

ą

informacje na odległo

ś

ci od pojedynczych

centymetrów do wielu milionów kilometrów (
ł

ą

czno

ść

z sondami kosmicznymi).

Antena to urz

ą

dzenie do wypromieniowania lub odbioru fali elektromagnetycznej.

Najwa

ż

niejszymi parametrami anten s

ą

: Charakterystyka promieniowania, szeroko

ść

ch-ki

promieniowania, zysk kierunkowy i energetyczny, zakres cz

ę

stotliwo

ś

ci, impedancja. Zgodnie z

zasada odwracalno

ś

ci parametry te s

ą

identyczne zarówno dla procesu nadawania jak i odbioru.

Charakterystyka promieniowania okre

ś

la zdolno

ść

promieniowania energii przez anten

ę

w

ró

ż

nych kierunkach i jest zdefiniowana jako wzgl

ę

dny rozkład warto

ś

ci pola elektrycznego fali na

powierzchni kuli której

ś

rodek pokrywa si

ę

ze

ś

rodkiem anteny. Charakterystyka anteny jest

trójwymiarowa lecz zwykle przedstawia si

ę

j

ą

w odpowiednio dobranych płaszczyznach w układzie

współrz

ę

dnych biegunowych lub prostok

ą

tnych. Charakterystyki prostok

ą

tne mog

ą

by

ć

prezentowane w mierze liniowej lub logarytmicznej. Na charakterystyce promieniowania
wyró

ż

niamy wi

ą

zk

ę

(wst

ę

g

ę

) główn

ą

oraz wst

ę

gi (listki) boczne i wsteczne.

Szeroko

ść

wi

ą

zki okre

ś

la k

ą

t dla którego g

ę

sto

ść

promieniowanej mocy zmniejszy si

ę

do połowy

(o 3 dB) . Dlatego te

ż

k

ą

t ten nazywany jest cz

ę

sto k

ą

tem połowy mocy.

Tłumienie listków bocznych i wstecznych – okre

ś

la stosunek g

ę

sto

ś

ci mocy promieniowanej

przez wi

ą

zk

ę

główn

ą

do g

ę

sto

ś

ci mocy promieniowanej przez listki boczne lub wsteczne. W mierze

decybelowej b

ę

dzie to ró

ż

nica odpowiednich g

ę

sto

ś

ci mocy wyra

ż

onych w dB .

Kierunkowo

ść

D (Zysk kierunkowy) – okre

ś

la kierunkowe wła

ś

ciwo

ś

ci anteny w stosunku do

anteny odniesienia. T

ą

antena odniesienia mo

ż

e by

ć

dipol półfalowy lub hipotetyczna antena

izotropowa (promieniuj

ą

ca jednakowo we wszystkich kierunkach). Zysk anteny podajemy w mierze

liniowej w watach na wat [W/W], lub w mierze logarytmicznej [dB]. Ró

ż

nica kierunkowo

ś

ci (w dB)

odniesionej do anteny dipolowej i odniesionej do anteny izotropowej jest równa kierunkowo

ś

ci

anteny dipolowej odniesionej do anteny izotropowej (2,15 dB).

Sprawno

ść

anteny jest miar

ą

wzgl

ę

dnych strat mocy w jej odwodach. Sprawno

ść

anteny

wyra

ż

ana jest w procentach [%].

Zysk energetyczny anteny to zysk kierunkowy z uwzgl

ę

dnieniem sprawno

ś

ci . Analogicznie jak

kierunkowo

ść

zysk energetyczny mo

ż

e si

ę

odnosi

ć

do anteny izotropowej

lub dipola

. Je

ż

eli

zysk

wynosi 10 W/W (10dB) , to znaczy

ż

e antena wysyła w kierunku maksymalnego

promieniowania 10 razy wi

ę

cej energii ni

ż

antena izotropowa. Zysk

tej anteny b

ę

dzie mniejszy i

b

ę

dzie wynosił 7,85 dB.

Powierzchnia skuteczna anteny

- jest parametrem anteny odbiorczej opisuj

ą

cym relacje

mi

ę

dzy g

ę

sto

ś

ci

ą

mocy fali

, a moc

ą

odbierana przez anten

ę

odbiorcz

ą

.

Powierzchni

ę

skuteczn

ą

mo

ż

na wyliczy

ć

maj

ą

c warto

ść

zysku energetycznego i długo

ś

ci fali.

Cz

ę

stotliwo

ść

pracy anteny jest parametrem okre

ś

laj

ą

cym zakres cz

ę

stotliwo

ś

ci w którym

parametry anteny spełniaj

ą

okre

ś

lone wymagania.

Impedancja anteny jest impedancj

ą

widzian

ą

na wrotach (zaciskach) anteny.

Do najstarszych anten nale

żą

anteny przewodowe (liniowe).

Najprostsze konstrukcje to dipol prosty i dipol p

ę

tlowy. S

ą

to konstrukcje symetryczne o długo

ś

ci

najcz

ęś

ciej równej połowie długo

ś

ci fali.

. W płaszczy

ź

nie prostopadłej do osi anteny antena

promieniuj

ę

równomiernie (charakterystyka promieniowania jest kołowa -

) .

W funkcji k

ą

ta antena wykazuje ju

ż

pewn

ą

kierunkowo

ść

. Maksymalne promieniowanie wyst

ę

puje

w płaszczy

ź

nie prostopadłej do osi anteny (

) ,a minimalne w kierunku osi z (

i

). Zysk kierunkowy dipola półfalowego odniesiony do anteny izotropowej wynosi 2,15 dB.

Ulepszona konstrukcj

ą

jest dipol p

ę

tlowy. Zalet

ą

tej konstrukcji jest mo

ż

liwo

ść

mocowania tej

anteny do masztu metalowego w połowie jej długo

ś

ci, poniewa

ż

w tej płaszczy

ź

nie napi

ę

cie na

radiatorze wynosi 0V.

Chyba najcz

ęś

ciej stosowan

ą

anten

ą

jest antena przewodowa – monopolowa (stosowana

powszechnie w telefonach komórkowych). Anten

ę

tworzy odcinek (najcz

ęś

ciej

) pr

ę

ta

umieszczonego nad płaszczyzn

ą

przewodz

ą

c

ą

(Ziemi

ą

), lub tzw. przeciwwag

ą

zło

ż

on

ą

z kilku –

kilkunastu pr

ę

tów (przewodów). Przeciwwag

ą

dla anteny w telefonie komórkowym jest masa

elektryczna komórki.

Proste anteny przewodowe stosowane s

ą

tam gdzie kierunkowo

ść

nie jest wskazana

(telekomunikacja ruchoma). Kiedy wymagana jest kierunkowo

ść

stosowane s

ą

konstrukcje zło

ż

one

z wielu elementów przewodowych. Do najbardziej popularnych konstrukcji nale

żą

anteny typu

Yagi.

Antena Yagi składa si

ę

z dipola p

ę

tlowego W (wibratora , radiatora) stanowi

ą

cego cz

ęść

aktywn

ą

anteny (zasilan

ą

przez lini

ę

). Za dipolem umieszczony jest jeden lub kilka biernych reflektorów , a

w kierunku promieniowania znajduj

ą

si

ę

pewna liczba biernych direktorów

,

,

. Wi

ę

ksza

liczba reflektorów i direktorów pozwala uzyska

ć

wi

ę

ksz

ą

kierunkowo

ść

(do kilkunastu dB).

Impedancja anteny Yagi wynosi około

. Do zasilania anteny stosuje si

ę

lini

ę

symetryczn

ą

. lub lini

ę

współosiow

ą

oraz transformator impedancji o przekładni napi

ę

ciowej

co

daje czterokrotn

ą

zmian

ę

impedancji. Antena tego typu jest stosowana powszechnie w systemach

telewizyjnych.

Antena logarytmiczna jest odmiana anteny Yagi w której wszystkie jej elementy s

ą

podł

ą

czone

synfazowo (w tej samej fazie) do linii zasilaj

ą

cej. Anteny tego typu odznaczaj

ą

si

ę

dobra

kierunkowo

ś

ci

ą

(do kilkunastu dB) i szerokopasmowo

ś

ci

ą

(mo

ż

na osi

ą

gn

ąć

szeroko

ść

pasma

pracy pond 2 oktawy). Du

żą

ich zalet

ą

jest mo

ż

liwo

ść

uzyskania impedancji anteny o warto

ś

ci

, co bardzo ułatwia ich zasilanie i eliminuj

ę

konieczno

ść

stosowania transformatorów

dopasowuj

ą

cych.

Anteny aperturowe promieniuj

ą

przez

apertur

ę

czyli otwarcie anteny. Stosuje si

ę

je głównie w zakresie mikrofal dla fal
centymetrowych i milimetrowych.

Do najprostszych konstrukcji nale

żą

anteny tubowe zwi

ą

zane z technik

ą

falowodow

ą

, gdy

ż

s

ą

one naturalnym

zako

ń

czeniem falowodu prostok

ą

tnego

lub kołowego. Anteny tubowe pozwalaj

ą

uzyska

ć

kierunkowo

ś

ci rz

ę

du 10 dB. S

ą

stosowane w systemach nie
wymagaj

ą

cych du

ż

ych kierunkowo

ś

ci (np.

w układach pomiarowych). W systemach
radiokomunikacyjnych stosowane głównie
jako promienniki do anten reflektorowych.

Anteny aperturowe – reflektorowe
składaj

ą

si

ę

z reflektora oraz

promiennika (wibratora), który go
o

ś

wietla. Anteny takie pozwalaj

ą

uzyska

ć

bardzo du

ż

e warto

ś

ci kierunkowo

ś

ci (do

50 dB).i bardzo w

ą

skie ch-ki

promieniowania. Stosowane s

ą

powszechnie w systemach
radiokomunikacji naziemnej (radiolinie) i
satelitarnej.

Do odbioru telewizji satelitarnej stosuj

ę

si

ę

anten

ę

reflektorow

ą

pod

ś

wietlan

ą

(ofsetow

ą

) w której promiennik

umieszczony jest z dołu anteny. Taka
konstrukcja powoduje

ż

e reflektor anteny

ustawiona jest bardziej pionowo co
zapobiega zbieraniu si

ę

wody w jego

zagł

ę

bieniu, co mogłoby spowodowa

ć

pogorszenie jej parametrów.

Najwi

ę

ksze mo

ż

liwo

ś

ci w kształtowaniu

charakterystyki promieniowania daj

ą

anteny zło

ż

one z wielu elementów

promieniuj

ą

cych uło

ż

onych w szyki i

matryce antenowe. Zasilanie
synfazowe wszystkich elementów
promieniuj

ą

cych zapewnia kierunek

promieniowania prostopadły do
płaszczyzny anteny.
W miar

ę

wzrostu liczby elementów

wzrasta kierunkowo

ść

a maleje k

ą

t

promieniowania. Konstrukcja umo

ż

liwia

minimalizacj

ę

poziomu listków

bocznych poprzez odpowiedni rozkład
mocy zasilania poszczególnych
radiatorów.

T

ą

metod

ą

mo

ż

na równie

ż

wpływa

ć

na

kształt promieniowanej wi

ą

zki. T

ą

wła

ś

ciwo

ść

wykorzystuje si

ę

np. w

antenach umieszczonych na satelitach
do dystrybucji sygnału telewizyjnego.

Do przesyłania informacji
wykorzystywane s

ą

fale radiowe o

bardzo szerokim spektrum
cz

ę

stotliwo

ś

ci :od kilku kHz do

kilkudziesi

ę

ciu GHz. Fale bardzo

długie wykorzystywane s

ą

do

ł

ą

czno

ś

ci na bardzo du

ż

e odległo

ś

ci

(równie

ż

w wodzie). Fale długie,

ś

rednie i krótkie wykorzystywane s

ą

do radiofonii oraz komunikacji na du

ż

e

odległo

ś

ci. Fale bardzo krótkie

wykorzystywane s

ą

w radiofonii FM i

telewizji. Pasma UHF to domena
telewizji, radionawigacji, telefonii
komórkowej, radarów dalekiego
zasi

ę

gu i wielu systemów przesyłania

danych (pasmo 2,4 i 5,8 GHz). Pasma
mikrofalowe centymetrowe i
milimetrowe wykorzystywane s

ą

w

radioliniach, telewizji satelitarnej,
radarach i nawigacji satelitarnej.

W wolnej przestrzeni fale radiowe
rozchodz

ą

si

ę

po liniach prostych

podobnie jak fale

ś

wietlne.

Wraz z odległo

ś

ci

ą

nat

ęż

enie pola

elektrycznego fali zmniejsza si

ę

proporcjonalnie do odległo

ś

ci a

g

ę

sto

ść

mocy do jej kwadratu. Moc

odebrana przez odbiornik jest funkcja
mocy nadajnika, odległo

ś

ci i długo

ś

ci

fali oraz zysku energetycznego anteny
nadawczej i odbiorczej.

Zasady propagacji fali w wolnej
przestrzeni dotycz

ą

transmisji

sygnału mi

ę

dzy satelitami oraz

mi

ę

dzy satelitami a ziemi

ą

(przypadek1). W otoczeniu Ziemi
warunki propagacji zale

żą

silnie od

cz

ę

stotliwo

ś

ci. Dla fal długich

osi

ą

gamy du

ż

e i stabilne zasi

ę

gi

transmisji dzi

ę

ki ugi

ę

ciu fali ( przyp

4). Du

ż

e zasi

ę

gi osi

ą

gane s

ą

równie

ż

na falach krótkich dzi

ę

ki

odbiciu fali od jonosfery (przyp 3).
Jednak warunki propagacji na
falach krótkich s

ą

niestabilne i

zmieniaj

ą

si

ę

z por

ą

dnia. Dla fal

ultrakrótkich i mikrofalowych zasi

ę

g

transmisji pokrywa si

ę

w

przybli

ż

eniu z zasi

ę

giem optycznym

(antena nadawcza i odbiorcza
musz

ą

si

ę

wzajemnie widzie

ć

).

Wi

ę

ksze zasi

ę

gi od zasi

ę

gu

optycznego mo

ż

na uzyska

ć

dla tych

cz

ę

stotliwo

ś

ci wykorzystuj

ą

c odbicia

fal od turbulencji (zaburze

ń

troposfery) (przyp 2).

W warunkach transmisji fal UHF nad
powierzchnia Ziemi obliczanie
zasi

ę

gów transmisji musi

uwzgl

ę

dnia

ć

odbicie fal od

powierzchni Ziemi. W tych
warunkach warto

ść

nat

ęż

enia pola

maleje z kwadratem odległo

ś

ci a

warto

ść

g

ę

sto

ś

ci mocy maleje z

odległo

ś

ci

ą

do czwartej pot

ę

gi. W

warunkach miejskich sygnał mo

ż

e

dochodzi

ć

do anteny odbiorczej z

wielu dróg. Mówimy o zjawisku i
problemie wielodro

ż

no

ś

ci. Zjawisko

to powoduje zmniejszenie poziomu
sygnału, wzrost szumów fazowych, a
nawet zaniki transmisji. Mo

ż

na

przeciwdziała

ć

temu zjawisku

zwi

ę

kszaj

ą

c moc nadajnika, stosuj

ą

c

odbiór zbiorczy (wiele anten), oraz
odpowiednie systemy modulacji
(modulacje szerokopasmowe).

Najstarsze systemy
radiokomunikacyjne to systemy
radiowe i telewizyjne (systemy
radiodyfuzji). D

ź

wi

ę

ki i obrazy

transmitowane s

ą

w tych systemach z

wykorzystaniem modulacji
analogowych. Pierwsze radiolinie
zbudowano w latach pi

ęć

dziesi

ą

tych

ubiegłego wieku i słu

ż

yły do

przesyłania wielkiej liczby kanałów
telefonicznych (stosuj

ą

c

zwielokrotnienie FDM). Od lat
osiemdziesi

ą

tych rozwijane s

ą

systemy telefonii komórkowej
naziemnej (obecnie rozwijana jest ju

ż

trzecia generacja telefonii komórkowej
- UMTS). Rozwijane s

ą

tak

ż

e systemy

satelitarnych komunikacji oraz
satelitarnej telewizji.

Od lat osiemdziesi

ą

tych rozwijane s

ą

cyfrowe linie radiowe o ró

ż

norodnej

przepływno

ś

ci (od kilku do kilkuset

Mbit/s). Radiolinie wykorzystuj

ą

zjawisko prostoliniowego
rozchodzenia si

ę

fal i zasi

ę

g do

bezpo

ś

redniej widoczno

ś

ci anten

(zasi

ę

g optyczny). Wymagaj

ą

stosowania wysokich masztów
antenowych i anten o du

ż

ych

kierunkowo

ś

ciach (anteny

reflektorowe). Do wa

ż

nych

parametrów ł

ą

cza nale

ż

y

współczynnik gotowo

ś

ci okre

ś

laj

ą

cy

procent czasu (najcz

ęś

ciej w skali

roku) kiedy system jest w pełni
sprawny i zapewnia wymagan

ą

stop

ę

bł

ę

du BER (

). W ostatnich latach

gwałtowny rozwój ł

ą

cz

ś

wiatłowodowych zmniejszył

znaczenie radiolinii.

Po II wojnie

ś

wiatowej nast

ę

puje

rozwój systemów radiokomunikacji
ruchomej dla takich słu

ż

b jak policja

czy stra

ż

po

ż

arna. W systemach tych

stosowano nadajniki o du

ż

ej mocy

obejmuj

ą

ce obszar całego miasta.

Pojemno

ść

takich systemów była

bardzo mała ( mała liczba
u

ż

ytkowników) z uwagi na

ograniczone pasmo cz

ę

stotliwo

ś

ci.

Przełom nast

ą

pił w latach 80 kiedy

wprowadzono system komórkowy.
Cały obszar podzielony jest na
komórki o kształcie sze

ś

ciok

ą

ta. W

centrum komórki znajduje si

ę

stacja

bazowa obsługuj

ą

ca u

ż

ytkowników

znajduj

ą

cych si

ę

na ich terenie.

Pojemno

ść

systemu ro

ś

nie gdy

wielko

ść

komórki maleje. Pojemno

ś

ci

nowych systemów s

ą

coraz wi

ę

ksze

przez stosowanie coraz mniejszych
komórek oraz zło

ż

onych systemów

wielodost

ę

pno

ś

ci (FDMA/TDMA i

CDMA). Nowsze systemy dostarczaj

ą

równie

ż

coraz wi

ę

ksz

ą

gam

ę

usług

pocz

ą

wszy od transmisji telefonicznej

a sko

ń

czywszy na wideo konferencji.

W tablicy zestawiono najwa

ż

niejsze

parametry systemu pierwszej
generacji NMT 450 oraz parametry
systemów 2 generacji (GSM 900 i
GSM 1800). Ostatnio operatorzy
wprowadzaj

ą

do eksploatacji system 3

generacji - UMTS. System ma działa

ć

w ró

ż

nych

ś

rodowiskach, od terenów

wiejskich do wn

ę

trz budynków. Ma

by

ć

równie

ż

uzupełniony o segment

satelitarny do ł

ą

czno

ś

ci z obszarami o

małej g

ę

sto

ś

ci ruchu. UMTS ma

zapewnia

ć

szerok

ą

gam

ę

usług takich

jak transmisja mowy, wideo telefonia i
szybka transmisja danych do 2 Mbit/s.
Cz

ę

stotliwo

ść

pracy UMTS le

ż

y w

pasmach 1900-2200 MHz przy czym
zakresy 1980-2010 i 2170-2200 MHz
przeznaczono do poł

ą

cze

ń

satelitarnych.

Powszechna globalizacja wymusza
globalne rozwi

ą

zania przekazywania

informacji. Takie rozwi

ą

zania mo

ż

e

zapewni

ć

jedynie radiokomunikacja

satelitarna. Podstawowym problemem
przy projektowaniu satelitarnych
systemów jest wybór orbity. Niskie
orbity maj

ą

takie zalety jak niewielkie

opó

ź

nienie propagacyjne, korzystny

bilans energetyczny, a przede
wszystkim mo

ż

liwo

ść

zapewnienia

zasi

ę

gu dla całego globu ł

ą

cznie z

obszarami podbiegunowymi.
Podstawowe wady niskich orbit to
potrzeba du

ż

ej liczby satelitów do

zapewnienia ł

ą

czno

ś

ci globalnej.

Najwi

ę

cej zalet posiada orbita

geostacjonarna w której satelita okr

ąż

a

Ziemi

ę

w odległo

ś

ci 35786 km. dzi

ę

ki

czemu pr

ę

dko

ść

k

ą

towa satelity jest

taka sama jak pr

ę

dko

ść

k

ą

towa Ziemi i

w efekcie satelita jest pozornie
nieruchomy dla obserwatora z Ziemi.
Stanowi to najwi

ę

ksza zalet

ę

tej orbity

poniewa

ż

eliminuje konieczno

ść

stosowania kosztownych i
skomplikowanych urz

ą

dze

ń

do jego

ś

ledzenia. Wady tej orbity wynikaj

ą

z

du

ż

ej odległo

ś

ci satelity od Ziemi co

powoduje: du

ż

e opó

ź

nienie i tłumienie

sygnału. Wad

ą

jest równie

ż

niemo

ż

no

ść

komunikacji z obszarami

podbiegunowymi (powy

ż

ej

szeroko

ś

ci geograficznej).

Współczesne systemy telewizji
satelitarnej wykorzystuj

ą

satelity

geostacjonarne.
Do satelity dosyłany jest sygnał z Ziemi i
po przemianie cz

ę

stotliwo

ś

ci i

wzmocnieniu (około 100 dB)
transmitowany jest na wybrany obszar.
Nadawanie odbywa si

ę

w pa

ś

mie 10,7

do 1275 GHz ( w USA i w Rosji w
pa

ś

mie 4 GHz). Nadajniki posiadaj

ą

moc

rz

ę

du kilkudziesi

ę

ciu Wat co zapewnia

na Ziemi g

ę

sto

ść

mocy od 10 do ponad

100

.

Energii do urz

ą

dze

ń

satelity dostarczaj

ą

baterie słoneczne. Obecnie stosowane
s

ą

fotoogniwa krzemowe o napi

ę

ciu 0,5V

i sprawno

ś

ci ponad 10 %.

Antena nadawcza satelity składa si

ę

z

reflektora parabolicznego o

ś

wietlanego

przez układ

ź

ródeł znajduj

ą

cych si

ę

w

jego ognisku. Podział mocy mi

ę

dzy

poszczególnymi elementami układu
o

ś

wietlaj

ą

cego umo

ż

liwia odpowiednie

kształtowanie wi

ą

zki fal na rozkaz z

Ziemi w zale

ż

no

ś

ci od potrzeb. W

systemie TV satelitarnej wykorzystuje si

ę

modulacj

ę

cz

ę

stotliwo

ś

ci FM. Do odbioru

sygnału na Ziemi wykorzystuje si

ę

anteny reflektorowe pod

ś

wietlane

(anteny ofsetowe). W ognisku anteny
znajduje si

ę

jeden lub wi

ę

cej

konwerterów. W konwerterze nast

ę

puje

wzmocnienie i obni

ż

enie cz

ę

stotliwo

ś

ci

sygnału do zakresu 950-2150 MHz.
Tuner wybiera sygnał z

żą

danego kanału

i demoduluje go tak aby był mo

ż

liwy jego

odbiór przez odbiornik TV.

W opracowaniu wykorzystano materiały Studiów Informatycznych z http://osilek.mimuw.edu.pl/ i (http://wazniak.mimuw.edu.pl