88

Okno na świat

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Jak to robią inni...

Rubryka "Jak to robią inni..." prezentuje interesujące roz−
wiązania układowe, pojawiające się w prasie obcojęzycznej.
Przedstawione schematy mogą być punktem wyjścia do wła−
snych opracowań. Można też sięgnąć do oryginalnego arty−
kułu i zapoznać się ze szczegółami.

Prenumeratorzy mogą zamawiać kserokopie artykułów
(w języku oryginału) bezpłatnie, podając jedynie swój numer
prenumeratora oraz numer zamawianego artykułu (np.: Pra−
sa 030). Odbitki zostaną dołączone do najbliższej wysyłki
prenumeraty.

Przełącznik dotykowy
ELEKTROinzert

Przełączniki dotykowe, inaczej zwane sensorowy−
mi, przeżywały rozkwit kilkanaście lat temu. Były
stosowane w ściemniaczach żarówek, odbiornikach
telewizyjnych i radiowych. Obecnie praktycznie się
ich nie stosuje, między innymi ze względu na oso−
by z wszczepionym rozrusznikiem serca. Problem
w tym, że przy dotknięciu czujnika, przez ciało
przepływa niewielki prąd. Jest on co prawda ogra−
niczony (zazwyczaj przez kilka połączonych szere−
gowo rezystorów) do bardzo małej wartości, nie−
mniej może on zakłócić
pracę stymulatora serca.
Rozwiązanie pokazane
na schemacie jest jed−
nak interesujące. Ale
nie ze względów prak−
tycznych, tylko z uwa−
gi na nietypowy sposób
realizacji przełącznika
załącz/wyłącz (w prak−
tyce przerzutnika typu
T) za pomocą kilku in−
werterów.

Wyłącznik pomocniczy USB
ELV

W tym numerze EdW zaprezentowany jest prosty układ pomocniczego
wyłącznika, pozwalający za pomocą portu USB automatycznie włączać
i wyłączać zasilanie urządzeń peryferyjnych dołączonych do komputera.
W znanym niemieckim czasopiśmie ELV zaprezentowano układ pełnią−
cy tę samą funkcję. Schemat urządzenia można zobaczyć na rysunku.

Pewną wadą jest obecność znacznej liczby elementów (układ

z EdW zawiera tylko przekaźnik i diodę).

Zaletą jest fakt, że układ pobiera z portu USB tylko kilkanaście

miliamperów prądu, a więc układy sterujące portu praktycznie nie za−
uważą jego obecności. Z tego względu może współpracować z po−
rtem USB, do którego są dołączone inne urządzenia.

Prezentowany układ w interesujący sposób wykorzystuje popular−

ny optotriak MOC3041. W spoczynku przekaźnik nie działa, a napię−
cia na przekaźniku i kondensatorze jest równe zeru. Układ w ogóle
nie pobiera prądu. Przepływ prądu pochodzącego z portu USB przez
diodę optotriaka IC1 powoduje (powolne) ładowanie kondensatora
C2 i zadziałanie przekaźnika RE1. Ze względu na taki sposób pracy,
prąd beztransformatorowego zasilacza musi być równy nominalnemu
prądowi przekaźnika, a tym samym pojemność kondensatora(−ów)
C1 musi być znaczna. Właśnie dlatego w układzie powinien być uży−
ty przekaźnik o jak najmniejszym prądzie pracy, czyli jak najwięk−
szym napięciu – w tym wypadku 48V. Używając przekaźnika o niż−
szym napięciu trzeba odpowiednio zwiększyć pojemność C1.

Bardziej zaawansowani elektronicy mogą przekonstruować układ

i zmienić miejsce włączenia optotriaka, by w spoczynku kondensator
C2 był naładowany do napięcia wyższego niż napięcie nominalne
przekaźnika. Zadziałanie optotriaka powodowałoby dołączenie prze−
kaźnika do kondensatora i jego niezawodne zadziałanie pod wpły−
wem energii zgromadzonej w kondensatorze C2. Zamiast optotriaka
można wtedy wykorzystać “zwykły” transoptor w rodzaju CNY17.
Po zadziałaniu układ pobierałby z sieci niewielki prąd równy prądo−
wi podtrzymywania przekaźnika (taki sam prąd pobierałby też zresztą
w stanie spoczynku, co jest pewną drobną wadą).

Prasa 030

Prasa 031