Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

1

Fronty atmosferyczne

front atmosferyczny - wąska strefa przejściowa między dwiema masami powietrza.

Front atmosferyczny ma postać wąskiej (kilkaset metrów) strefy przejściowej pomiędzy

dwoma masami powietrza i jest nachylony do powierzchni Ziemi pod niewielkim (kilka

stopni) kątem.

Front ciepły

Jeżeli front przemieszcza się od powietrza cieplejszego ku chłodniejszemu, to nosi on

wówczas nazwę frontu ciepłego. Ciepłe powietrze odznaczające się przy tym mniejszą

gęstością wślizguje się nad powietrze chłodne tworząc powierzchnię frontu. To

nachylenie jest bardzo małe, gdyż wyraża się wielkością 0,5 do 1%. Wskutek tak

małego nachylenia pionowa składowa prędkości wślizgującego powietrza jest znikoma,

co decyduje o warstwowym charakterze chmur towarzyszących frontowi ciepłemu.

Rycina 1.Schematyczny przekrój przez front ciepły (http://www.paralotnie.atomnet.pl)

Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

2

Tabela 1. Zmiany elementów pogody przed, w trakcie przechodzenia i za frontem ciepłym

Element pogody

Przed frontem

Podczas frontu

Za frontem

Ciśnienie

Równomiernie obniża się

Obniża się powoli

Zmienia się bardzo mało

lub powoli obniża się

Wiatr

Wzmaga się siła wiatru

(skręt w prawo)

Chwilowe zmniejszenie

siły wiatru (skręt w lewo)

Kierunek i siła wiatru

nie ulegają znaczącej

zmianie

Temperatura

Nie zmienia się lub nieco

wzrasta

Powoli wzrasta

Zmienia się nieznacznie

Zachmurzenie

Stopniowo wzrasta;

pojawiają się chmury Ci,

Cs, As, Ns

Niskie Ns

Chmury St lub Sc

Pogoda

Opad ciągły

Zamglenia, opad ustaje

Silne zachmurzenie,

mżawka lub słaby

deszcz, możliwe mgły

Fronty chłodne

O frontach chłodnych mówimy, gdy napływa chłodne powietrze, tzn. gdy front

przemieszcza się w kierunku od chłodnego powietrza ku powietrzu cieplejszemu.

Chłodne powietrze jako gęstsze wciska się pod powietrze cieplejsze, a podczas dość

szybkiego przemieszczania się (wskutek zahamowania w wyniku tarcia o powierzchnię

Ziemi) powierzchnia frontu uwypukla się.

Fronty chłodne I rodzaju (opóźnione) - jeśli przemieszczanie się frontu

chłodnego nie następuje zbyt szybko, to wypierane powietrze ciepłe wznosi się do

góry i wślizguje po powierzchni nasuwającego się powietrza chłodnego.

Rycina 2. Schematyczny przekrój przez front chłodny I rodzaju (opóźniony)
(http://www.paralotnie.atomnet.pl)

Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

3

Fronty chłodne II rodzaju (przyspieszone) - jeśli przemieszczanie się powietrza

chłodnego jest szybsze, wówczas powierzchnia frontu uwypukla się jeszcze bardziej,

wypieranie powietrza ciepłego w górę jest energiczniejsze, ale jednocześnie powietrze

ciepłe zalegające nad chłodnym ześlizguje się z jego powierzchni. Tam gdzie spotyka

się powietrze wznoszące z powietrzem opadającym, powstaje inwersja (warstwa w

której temperatura powietrza z wysokością rośnie), która zmienia obraz przekroju tego

frontu.

Rycina 3. Schematyczny przekrój przez front chłodny II rodzaju (przyspieszony)
(http://www.paralotnie.atomnet.pl)

Tabela 1. Zmiany elementów pogody przed, w trakcie przechodzenia i za frontem chłodnym

Element pogody

Przed frontem

Podczas frontu

Za frontem

Ciśnienie

Obniża się

Wyraźnie wzrasta

Nadal wzrasta, ale tempo
wzrostu jest mniejsze

Wiatr

Wzmaga się siła i
porywistość wiatru (skręt
w lewo)

Często zmienia kierunek
staje się porywisty i
szkwalisty

Niekiedy nasila się i
nieznacznie zmienia
kierunek

Temperatura

Niezmienna, obniża się w
strefie opadu
przedfrontowego

Szybko obniża się

Zmienia się nieznacznie
lub systematycznie powoli
spada w strefie opadów

Zachmurzenie

Pojawiają się chmury Ac
lub As, potem silnie
rozbudowane Cb

Chmury Cb z bardzo niska
podstawą, pojawia się też
postrzępiony St

Szybko podnosi się
podstawa chmur, za
którymi pojawiają się As
i Ac. Później mogą się
pojawić Cu lub Cb

Pogoda

Czasami burze, zła
widzialność

Silny opad burzowy z
gradem, powoli następuje
polepszenie widzialności

Pogoda zmienna, możliwe
opady przelotne, widzialność
dobra poza strefą opadów

Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

4

Fronty zokludowane

Fronty

rozdzielające

trzy

masy

powietrzne. Najczęściej to zjawisko

(okluzja) występuje, gdy front chłodny

(poruszający się szybciej) „dogania" front

ciepły

(poruszający

się

wolniej).

Wyróżniamy więc dwa rodzaje okluzji - o

charakterze frontu chłodnego i o

charakterze frontu ciepłego.

Rycina 3. Powstawanie okluzji (a). Okluzja o charakterze frontu ciepłego (b) i okluzja o
charakterze frontu chłodnego (c), (http://www.paralotnie.atomnet.pl)

Rycina 4. Zachmurzenie towarzyszące okluzji ciepłej (po lewej) i chłodnej (po prawej).
(http://www.paralotnie.atomnet.pl)

Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

5

Rycina 5. Fronty atmosferyczne naniesione na zdjęcie satelitarne (http://wikipedia.pl)

Fronty atmosferyczne

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

6

Rycina

6.

Fronty

atmosferyczne

na

uproszczonej

mapie

synoptycznej

(http://ows.public.sembach.af.mil/index.cfm?section=MetsatAnal)