MIŁOŚĆ

1. Wstęp (opisanie uczucia miłości, krótkie rozważanie na jej temat, postawienie

tezy)

1.1. Jak powiedział Paulo Coelho "miłość istniała przedtem i istnieć będzie zawsze". Jestem

przekonana/y, że na świecie nie ma człowieka, który nie poznałby jej piękna. Jest to bowiem jedno z
największych i najgłębszych uczuć. Trudno się więc dziwić, że motyw miłości jest tak często wykorzystywany
w rożnych tekstach kultury.

2. Rozwinięcie (gromadzenie argumentów)

2.1. Trudno zaprzeczyć, że najczęściej spotykanym w literaturze motywem jest miłość

pomiędzy kobietą a mężczyzną. Jedną z najsławniejszych par kochanków stworzył angielski pisarz William
Shakespeare w tragedii pt. "Romeo i Julia".
- para kochanków pochodziła z dwóch skłóconych ze sobą rodzin Montekich (Romeo) i Capulettich (Julia)
- jest to miłość piękna, ale nieszczęśliwa: młodzi musieli pokonać wiele przeciwności losu, nie mogli wyjawić
swych uczuć rodzinom, bo wiedzieli, że będą za nie potępieni
- ważny sposób okazywania uczuć: język obfity w rozmaite metafory i porównania, przesycony emocjami,
pełen miłosnych uniesień, retorycznych pytań i powtórzeń
- w wyniku nieporozumienia i nieszczęśliwego zbiegu okoliczności kochankowie popełniają samobójstwo
(Romeo wypił truciznę, a Julia wbiła sobie sztylet)

2.2. Kolejnym przykładem miłości w literaturze jest, wywodząca się z opowieści celtyckich,

historia Tristana i Izoldy...
- uczucie to nie rodzi się w sposób naturalny, ale pod wpływem wypicia przez Tristana i Izoldę Jasnowłosą
napoju miłosnego, który połączył ich na śmierć i życie ("wypiliście śmierć własną"). Napój ten przeznaczony był
dla Izoldy i króla Marka
- Izolda miała zostać żoną króla Marka, więc Tristan, zakochując się w niej, w pewien sposób zdradził
swojego pana, który był dla niego jak ojciec. Do tego dochodzą jeszcze zależności między seniorem a wasalem
typowe dla świata feudalnego

- miłość ta staje się ich przeznaczeniem, przed którym nie mogą uciec; chociaż wielokrotnie próbują się
rozstać , ciągle do siebie wracają;
- ta zakazana miłość skazała Tristana i Izoldę na życie w kłamstwie, hańbie, była też źródłem ich cierpienia

- po śmierci ich groby zostały połączone przez krzak głogu - symbolizujący wieczną miłość

2.3. Mówiąc o miłości, nie należy zapominać również o Marku Winicjuszu i Ligii - parze

głównych bohaterów powieści Henryka Sienkiewicz pt. "Quo vadis"...
- uczucie rodzi się pomiędzy chrześcijanką Ligią a poganinem Winicjuszem
- początkowo miłość Winicjusza była tylko pożądaniem, interesowała go jedynie uroda Ligii, jednak kiedy
poznał środowisko chrześcijan, dostrzegł w niej piękną duszę
- kochankowie są gotowi nawet poświęcić za siebie życie (Marek Winicjusz w imię miłości wyrzeka się
życia w dostatku, wygody i względów Nerona, naraża swoje życie, próbując wydostać Ligię z więzienia)
- ostatecznie, pokonując wszystkie przeciwności losu, młodzi rozpoczynają szczęśliwe życie na Sycylii
- Marek Winicjusz to przykład bohatera , który przeżywa wewnętrzną przemianę pod wpływem siły miłości

2.4. Motyw miłości pojawia się również w innej powieści Henryka Sienkiewicza, a mianowicie

w "Krzyżakach"...
- jeden z głównych bohaterów, Zbyszko z Bogdańca, zakochuje się w młodziutkiej Danusi, której składa
śluby wierności w karczmie "Pod lutym turem"

- młodzi nie mogą bez siebie żyć, każde rozstanie ciężko przeżywają (przed wyjazdem Danuśki do Spychowa
- uprowadzeniem jej przez Krzyżaków - biorą potajemnie ślub)
- w wyniku porwania i związanych z tym ciężkich przeżyć Danusia umiera, a Zbyszko pogrąża się w
rozpaczy; jednak znajduje pociechę u swojej przyjaciółki z dzieciństwa -Jagienki, która darzy go szczerą
miłością

2.5. Kolejnym literackim przykładem wykorzystującym motyw miłości jest "Opium w rosole"

autorstwa Małgorzaty Musierowicz. Mamy tutaj poruszony wątek miłości w rodzinie...
- główna bohaterka to Aurelia Jedwabińska - samotna, szukająca ciepła rodzinnego, wpraszająca się na
obiadki do obcych ludzi dziewczynka
- podczas swych "wycieczek" odnajdowała to, czego nie znalazła we własnym domu - miłość (tytułowe
opium) szczerą i mocną, która potrafi uzależnić
- w tej powieści Musierowicz podkreśla, jak ważne jest okazywanie dziecku miłości

2.6. Innym przykładem jest miłość Klary i Wacława w "Zemście" Aleksandra Fredry.

- młodzi należą do zwaśnionych rodów: Wacław jest synem Rejenta Milczka, a Klara – bratanicą Cześnika
Raptusiewicza - motyw podobny jak w Romeo i Julii, ale zrealizowany w konwencji komediowej
- zakochani, by móc być razem, proszą o pomoc Podstolinę, ale plan nie udaje się, gdyż rozpoznaje ona w
Wacławie swego dawnego kochanka
- ostatecznie, Cześnik przekonany, że Rejent zamierza ożenić Wacława z Podstoliną, "zmusił" Wacława do
ślubu z Klarą.
- miłość Wacława i Klary kończy się szczęśliwie: stają oni na ślubnym kobiercu, a ich małżeństwo prowadzi
do pojednania zwaśnionych rodzin

2.7. Motyw miłości pojawia się również w Mitologii. Na uwagę zasługują przede wszystkim

Orfeusz i Eurydyka oraz Odyseusz i Penelopa...
- Orfeusz był jednym z najwspanialszych śpiewaków. Jego żona Eurydyka została ukąszona przez jadowitą
żmiję i zmarła
- Orfeusz, nie potrafiąc żyć bez swojej wielkiej miłości, udał się do samego Hadesa, by błagać władcę cieni o
oddanie mu pięknej Eurydyki
- Hades wzruszony grą Orfeusza oddał mu ukochaną żonę, ale postawił warunek: dopóki nie wyjdą na
powierzchnię Orfeuszowi nie wolno na nią spojrzeć
- zakaz okazał się jednaki zbyt trudny dla Orfeusza: u samego wyjścia z Hadesu odwrócił się za siebie, a
wtedy jego ukochana znikła na zawsze

- Penelopa i Odyseusz to jedna z najpiękniejszych par w Mitologii
- ich związek przetrwał mimo wielu przeciwności losu: Penelopa czekała na swego męża prawie 20 lat i do
końca dochowała mu wierności (choć miała wielu adoratorów); sam Odyseusz odbył pełną niebezpieczeństw
drogę, by powrócić do rodzinnej Itaki, gdyż jego miłość do żony nigdy nie wygasła
- związek frazeologiczny – wierna jak Penelopa

2.8. Następnym przykładem miłości w literaturze jest miłość Małego Księcia i Róży...

- pewnego dnia na planecie Małego Księcia pojawił się piękny kwiat – Róża
- mały bohater pokochał Różę: starannie się nią opiekował (przykrywał kloszem, podlewał), był oczarowany
jej pięknem i zapachem
- Róża zachowywała się jak piękna kobieta - była kapryśna i kokieteryjna, żądała opieki i komplementów,
chciała być podziwiana i uwielbiana
- w pewnym momencie Mały Książę odszedł od Róży, jednak ostatecznie, uświadomiwszy sobie miłość do
niej a także odpowiedzialność za nią , zostawił swych przyjaciół i postanowił wrócić do jedynej na świecie
ukochanej (zrozumiał, iż kwiaty to delikatne i słabe istoty)

2.9. Motyw miłości pojawia się również w najbardziej znanym dziele Adama Mickiewicza, a

mianowicie w „Panu Tadeuszu”...

- motyw wielkiej i odwzajemnionej, ale nieszczęśliwej miłości Jacka Soplicy i Ewy Horeszkówny
- Soplica był tak zakochany, że gotów był poświęcić wszystko - honor, sławę, dumę, by móc żyć z Ewą,
jednak Stolnik, ojciec Ewy, w żadnym wypadku nie chciał wydać jej za Jacka
- po rozłące z Ewą Soplica ożenił się z pierwszą spotkaną szlachcianką, z którą miał syna (nie kochał swej
żony, bo wciąż darzył uczuciem Horeszkównę – miłość do Ewy sprawiła, że cierpiał straszliwie, zaczął pić, nie
zajmował się rodziną, a to z kolei doprowadziło jego żonę do śmierci z rozpaczy)

2.10. Jako kolejny przykład przytoczę utwór Adama Mickiewicza pt. „Niepewność”...

- adresatką wiersza jest kobieta, ukochana podmiotu lirycznego
- główny temat utworu to tytułowa niepewność (podmiot liryczny przeżywa rozterki, gdyż nie jest pewny
swych uczuć)
- podmiot liryczny wymienia zachowania charakterystyczne dla stanu zakochania (wzdychanie, żywsze bicie
serca, czułe gesty, ciągłe myślenie o ukochanej, tęsknotę, huśtawkę emocjonalną)
- charakterystyczne pytanie retoryczne „Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie?”

2.11. Kolejnym przykładem wykorzystania motywu miłości w różnych tekstach kultury jest

(inspirowany historią Romea i Julii) wiersz Cypriana Kamila Norwida pt. „ W Weronie”...
- tematem wiersza jest zestawienie dwóch poglądów: ludzi romantyków (cyprysów) i ludzi uczonych na
temat spadającej gwiazdy, która wynurza się ze spokojnego błękitu nieba
- według cyprysów owa gwiazda jest „łzą znad planety”, wyrazem współczucia, jakie niebo okazuje
człowiekowi, a zwłaszcza kochankom z Werony
- według ludzi wykształconych jest to jedynie zwykły kamień – meteoryt
- ten utwór kontrastuje ze sobą postawę racjonalną i postawą emocjonalną – racje rozumu i racje serca

2.12. Bardzo pięknym tekstem o miłości jest jeden z najsławniejszych fragmentów Pisma

Świętego, znajdujący się w pierwszym Liście do Koryntian, „Hymn o miłości” …
- pierwsze wersety utworu mówią o miłości jako o warunku istnienia człowieka (np.: „Gdybym mówił
językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, (…) byłbym niczym.”) - miłość jest więc niezbędna w życiu
człowieka
- następne wersety wymieniają szereg cech miłości (np.: „Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest, (...)nie szuka
poklasku, (…) nie pamięta złego”
- utwór ten ma charakter pochwalny, ale również dydaktyczny

2.13. Temat miłości jest również bardzo często podejmowany w filmach. Jednym z takich

przykładów jest amerykański film kostiumowy pt. „Zakochany Szekspir”, który miałam/em okazję obejrzeć na
jednej z lekcji języka polskiego...
- główny bohater William Szekspir przeżywa kryzys- nie ma natchnienia do napisania sztuki
- poznaje on jednak Violę de Lesseps – córkę bogatego kupca zachwyconą jego twórczością, z którą
nawiązuje szalony romans
- pod wpływem owego gwałtownego uczucia powstaje dramat „Romeo i Julia”

2.14. Przykładem realizacji motywu miłości w sztuce może być obraz Gustawa Klimta

„Pocałunek”...
- obraz przedstawia kobietę i mężczyznę przedstawionych na kwiecistym podłożu
- oboje toną w swych stylizowanych w geometryczne wzory, barwnych szatach o bogatej (złotej) fakturze
- mężczyzna rękoma przytrzymuje głowę partnerki, by na jej policzku złożyć pocałunek

- jest to przykład prawdziwej romantycznej miłości - - -obraz
odznacza się bardzo subtelnym erotyzmem

3. Zakończenie (powtórzenie, potwierdzenie i krótkie wzbogacenie tezy)

3.1. Sądzę, że udało mi się udowodnić, iż motyw miłości jest bardzo często wykorzystywany

w wielu różnych tekstach kultury. Niewątpliwie dzieje się tak dlatego, że jest to jedno z najważniejszych i
najpiękniejszych uczuć, bez którego nasze życie nie byłoby pełne. Miłość może mieć wiele odmian. Twórcy
dobrze o tym wiedzą, dlatego starają się pokazać miłość w całym bogactwie jej odcieni.