1

E T A P Y P R A C Y P I L O T A W Y C I E C Z E K

Przed podjęciem decyzji pilota o prowadzeniu imprezy powinien on otrzymać od organizatora

wycieczki wszelkie dane i informacje a mianowicie:

-

termin imprezy

-

rodzaj imprezy

-

charakterystykę grupy

-

zakres obowiązków

-

ewentualne przewidywane uprawnienia

-

wynagrodzenie

Powyższe punkty powinny zostać omówione przed podjęciem imprezy turystycznej. Jeżeli pilot

zaakceptuje ww. dane ustalany jest termin odprawy.

Pracę pilota można podzielić na trzy etapy:

-

odprawa u referenta imprezy

-

realizacja imprezy

-

rozliczenie imprezy

Odprawa pilota:

Odprawa jest to przekazanie pilotowi przez referenta wszystkich informacji i dokumentów

dotyczących imprezy. Podczas odprawy powinny zostać wyjaśnione informacje i ujawnione

dokumenty tj.

-

program imprezy

-

warunki uczestnictwa

-

wzór umowy zawartej z klientami

-

lista uczestników

-

informacje o klientach

-

bilety komunikacyjne

-

umowa-zlecenie obsługi imprezy

-

wzór sprawozdania

-

zaliczka PLN, dewizy, czeki

-

fundusz awaryjny

-

adres biura i referenta

-

adres placówek konsularnych kraju, z którego przyjeżdżają turyści

-

zasady korzystania z pomocy medycznej dla obcokrajowców

2

-

teczka imprezy do wglądu , kopie zamówień, usług

-

materiały informacyjne i reklamowe

-

lista akwizycyjna z dodatkowymi informacjami przesłanymi przez zleceniodawcę, takimi jak

wymagania klientów dotyczące zakwaterowania, diety, chorób itp.

Podczas odprawy wyjaśnienia powinny dotyczyć jeszcze:

-

formy płatności za poszczególne świadczenia

-

możliwości zmiany lub wzbogacenia programu

-

zakres uprawnień i obowiązków pilota w trakcie realizowania danej imprezy

-

wielkość limitów i możliwości ich wykorzystania i przenoszenia

Pilot powinien pamiętać o następujących zasadach rządzących odprawą:

-

zarezerwować sobie wystarczająco dużo czasu na odprawę

-

jeżeli do tej pory pilot nie podpisał umowy z biurem na wykonywanie obowiązków pilota,

powinien bezwzględnie dążyć do jej podpisania

-

w pierwszej kolejności ma wysłuchać tego, co ma do powiedzenia referent

-

powinien wstrzymać się do końca z pytaniami w kwestiach niejasnych

-

ewentualne pytania i niejasności notować i pozostawić do wyjaśnienia pod koniec odprawy

-

nie rozpraszać referenta-niech doprowadzi odprawę do zamierzonego przez siebie końca

-

jeżeli referent traktuje pilota jako profesjonalistę i skraca odprawę gdyż wszystko jest

jasne, pilot powinien zachować szczególna ostrożność

-

gdy referent zakończy swoją część odprawy, pilot winien wyjaśnić swoje wątpliwości, jakie

pojawiły się w trakcie odprawy

-

pamiętać należy, że niedociągnięcie logistyczne referenta imprezy w fazie przygotowania

jest problemem pilota w fazie realizacji imprezy

-

pilot po odprawie winien przeglądnąć teczkę imprezy, zwracając szczególną uwagę na

dokumentację związaną z rezerwacją i potwierdzeniem przyjęcia do realizacji zamówionych

przez biuro u kontrahenta świadczeń dla grupy, którą będzie prowadził

-

na miejscu w biurze pilot powinien sprawdzić dokumenty komunikacyjne grupy

a) zlecenie pracy pojazdu

b) nazwisko i imię kierowcy (-ców) autokaru, numeru telefonu komórkowego

c) dokumenty graniczne grupy

d) bilety kolejowe lotnicze

-

wyjaśnić zasady wydawania turystom świadczeń dodatkowych w sytuacjach awaryjnych

-

wyjaśnić zasady dysponowania pieniędzmi pochodzącymi z funduszu awaryjnego imprezy

-

wyjaśnić zasady kontaktu z przedstawicielami biura i kontrahenta w sytuacjach awaryjnych

3

-

jeden z egzemplarzy podpisanej umowy winien otrzymać od referenta imprezy w trakcie

odprawy i przechowywać go poza biurem.

Referent powinien wyjaśnić pilotowi czy będzie taka sytuacja, że pilot będzie jednocześnie

pełnił obowiązki tłumacza i przewodnika. Jednak do tego może dojść tylko i wyłącznie gdy pilot

posiada uprawnienia przewodnickie. Następnie dochodzi do przygotowania się pilota do realizacji

imprezy. Od momentu odprawy do rozpoczęcia imprezy na ogół pilot ma czasu, powinien ten czas

poświęcić na przygotowanie się do imprezy, na zapoznanie się z przepisami celno-dewizowymi

Polski i kraju z którego pochodzą turyści, przestudiować mapy drogowe i samochodowe.

Realizacja imprezy:

Pierwszym punktem jest spotkanie pilota z grupą. Pilot powinien być ok. 30 min. wcześniej

przed umówioną godziną zbiórki z grupą. To pilot czeka na grupę a nie grupa na pilota.

Bardzo ważna jest tutaj znajomość numeru imprezy i nazwy kontrahenta, by móc prawidłowo

zidentyfikować grupę turystów. Jeżeli pilot umawia się z grupą na dworcu kolejowym to

przeważnie zamówiony jest autokar, który dowozi turystów do miejsca docelowego. Jeżeli przejazd

odbywa się samolotem pilot powinien być na hali 30 min wcześniej przed rozpoczęciem odprawy

pasażerów lotu i w umówionym miejscu czekać na turystów.

Po zakończeniu lotu pasażerowie udają się do hali przylotów gdzie zostaje zwrócony im ich

bagaż, następnie udają się do odprawy paszportowej. Pilot powinien upewnić się czy wszyscy

pasażerowie odebrali bagaż i pomyślnie przeszli odprawę paszportową.

W razie jakichkolwiek problemów pilot powinien dopełnić wszelkie formalności.

Obowiązki pilota zaczynają się dopiero po przekroczeniu granicy podobnie jak w przypadku gdy

podróż odbywa się promem.

Zakwaterowanie:

Gdy grupa dojeżdża do hotelu, pilot daje turystom kilka minut wolnego czasu a sam załatwia

formalności. Podczas załatwia formalności na recepcji procedura powinna wyglądać następująco:

pilot udając się do recepcji powinien zabrać ze sobą voucher, listę uczestników, poinformować

skąd grupa przyjechała (kraj, biuro podróży, numer imprezy), liczbę uczestników. Powinien ustalić

liczbę przydzielonych pokoi, zasady zakwaterowania, pobrać klucze, rozdać je turystom i wskazać

odpowiednie pokoje.

Po zakwaterowaniu pilot ustala w recepcji:

-

godziny otwarcia punktów usługowych na terenie hotelu i ewentualną odpłatność za

korzystanie z nich

4

-

możliwość korzystania z telefonu, formę opłat za rozmowy, położenie najbliższej poczty,

ceny biletów komunikacyjnych

-

wydarzenia i imprezy kulturalne(...)

-

ustalanie godzin posiłków

-

możliwość wymiany dewiz, kursy walut

-

czy należy zostawić klucze przy opuszczaniu hotelu

- ustalanie kary za ewentualne szkody np.za zgubienie kluczy

Spotkanie organizacyjne:

Na samym początku imprezy turystycznej pilot powinien zorganizować spotkanie z

uczestnikami podczas, którego powinien przedstawić następujące zagadnienia:

-

omówić szczegółowo program

-

przedstawić informacje o miejscu zakwaterowania

-

przedstawić informacje o wycieczkach fakultatywnych

-

przedstawić informacje o dostępnych imprezach i atrakcjach

-

poinformować o dostępnej ofercie turystycznej

-

poinformować o lokalizacji tablicy informacyjnej

-

wysłuchać uwag i życzeń turystów dotyczących realizacji imprezy

Posiłki w restauracji:

Pilot powinien być w restauracji 10-15 min. przed grupą. Siada do posiłku jako ostatni , na

jednym z wolnych miejsc. Na koniec posiłku pilot informuje swoich turystów o najważniejszych

sprawach, o miejscu w którym będą się znajdować komunikaty na których powinny się znaleźć

następujące informacje:

-

nazwa biura podróży i numer imprezy

-

nazwisko pilota, godziny i miejsca dyżurów

-

adres i nazwa hotelu, nr telefonu

-

ramowy program imprezy

-

godziny posiłków

-

lista wycieczek fakultatywnych

Program:

Najważniejszym obowiązkiem pilota podczas imprezy jest ciągłe kontrolowanie czasu,

miejsca, ilości i jakości świadczeń. Podczas imprezy pilot powinien przekazywać informacje

dotyczące kraju, regionu, aktualnej sytuacji społeczno-politycznej, waluty, języka narodowego.

Jeżeli w czasie realizacji imprezy pilot zauważy niezgodność między zaplanowanym czasem,

miejscem i jakością świadczeń a stanem faktycznym, powinien jak najszybciej zgłosić to

5

usługodawcy. Wszelkie uwagi pilot powinien notować w odpowiednich rubrykach voucheru. Pilot

powinien podczas realizacji programu pamiętać też o:

-

realizowaniu programu przekazanego przez referenta

-

towarzyszeniu grupie w czasie realizacji całego programu, braniu udziału we wszystkim

razem z grupą

-

zgłaszaniu i zapisywaniu do książki życzeń wszystkich informacji dotyczących uwag zażaleń

turystów

-

opisywaniu wypadków tj. choroby, kradzież

Rozliczenie imprezy:

Przeważnie to biuro wyznacza termin rozliczenia, jednak nie później niż 3 dni od

zakończenia imprezy. Pierwszą czynnością jest przedstawienie odpowiednich dokumentów tj.:

-

voucher podpisany przez obu pilotów

-

sprawozdanie i notatki służbowe

-

wyliczenie kwot rachunków uczestników

-

rachunki płacone przez pilota gotówką

-

rachunek za pracę pilota

-

rachunek za przejazdy służbowe i diety

-

oświadczenia podatkowe

-

rozliczenie zaliczki

Niezwłocznie po zakończeniu imprezy pilot sporządza szczegółowe sprawozdanie opisowe

imprezy, zawierające między innymi dokładane omówienie poziomu i jakości świadczeń, odchyleń
od założeń programowych i kalkulacyjnych oraz ich przyczyn, realizacje programu i wydarzeń
nadzwyczajnych.

Pilot sporządza także rozliczenie z pobranych czeków i gotówki, opartych na oryginałach

rachunków za usługi zapłacone czekiem lub gotówką. Rozliczenie to pilot przeprowadza w kasie
jednostki, w której otrzymał gotówkę i czek.

Pracownik merytoryczny biura sprawdza prawidłowość rozliczenia pod względem formalnym i

rachunkowym.

Pilot przedkłada następujące dokumenty:

a)

oryginały rachunków za usługi zapłacone gotówka lub czekiem z załączeniem diagramów
pokojów do rachunków za zakwaterowania i paragonów (bonów kelnerskich) do rachunków
za wyżywienie,

b)

kopie rachunków za zaświadczenia kredytowe,

c)

wyliczenie kwot rachunków i limitów,

d)

zestawienie wykorzystanych świadczeń,

e)

potwierdzenie pracy przewodnika,

f)

kartę ewidencyjną i zlecenie pracy pojazdu (dokładnie wypełnione i podpisane przez kierowcę
i pilota),

g)

nie wykorzystane bilety kolejowe, teatralne itd.,

h)

voucher podpisany przez obu pilotów,

6

i)

sprawozdanie i notatki służbowe,

j)

uaktualnioną listą uczestników,

k)

rachunek za pracę pilota,

l)

rachunek za przejazdy służbowe i diety,

m) oświadczenie podatkowe,
n) rozliczenie zaliczki.

Rozliczenie pilota z imprezy turystycznej odbywa się w dwóch przekrojach merytorycznym,

oraz finansowym. Zazwyczaj sprawozdanie merytoryczne liczy od 4 - 8 stron formatu A 4 i zawiera
niekiedy kilkadziesiąt pozycji i ma wygląd dość obszernego dokumentu. Jeśli w sprawozdaniu
pojawiają się informacje np. o niewykonaniu jakiegoś punktu programu (uprzednio planowanego )
oznacza to, iż pilot zrobił absolutnie wszystko, aby doprowadzić do jego realizacji. W sprawozdaniu
należy ująć następujące punkty: opis standardu hoteli, sprawność zakwaterowania, poziomu
serwisu, kultury i chęci pomocy ze strony recepcji hotelowej; jakość posiłków, poziom obsługi
kelnerskiej, jakość transportu i jego punktualność, sposób pracy kierowców, opis wypadków
losowych jakim ulegli turyści, dodatkowe usługi jakie otrzymała grupa, ogólne zachowanie się
turystów, ich zainteresowanie programem, ich opinia o wycieczce.

Wymienione punkty sprawozdania są różnie akcentowane - nieco inaczej dla grupy „out„

(wyjazdowej), a nieco odmiennie dla grupy „in„ (przyjazdowej). Na przykład, w przypadku grupy
wyjazdowej ze sprawozdania powinno wynikać, czy dany kontrahent nadaj się do współpracy. W
zasadzie w tym sprawozdaniu nie ma punktów dotyczących podwykonawców, chociaż oczywiście
suma ich usług decyduje o obrazie partnera. W przypadku przyjęcia rozliczenia merytorycznego
pilot może przystąpić do rozliczenia finansowego, które jest tym bardziej skomplikowane im
dłuższy jest czas trwania imprezy, zróżnicowany program. Pilot przedkłada voucher podpisany
przez kontrahenta i przez siebie, do tego dołącza listę uczestników, którzy korzystali z usług
wyszczególnionych w voucherze. Następnie przystępuje do rozliczenia rachunków, które z kolei ma
podzielone na: programowe, dotyczące żywienia, zakwaterowania, transportu oraz tzw. inne
wydatki. Na końcu przedstawia rozliczenie swojego pobytu: zwrot kosztów dojazdu, należne diety,
wynagrodzenie za pilotowanie.

Po opisaniu wszystkich rachunków, w podziale na poszczególne grupy tematyczne (program

wyżywienie, zakwaterowanie, transport, wydatki inne), pilot dokonuje ich zsumowania,
jednocześnie sprawdzając czy sumowanie to zgadza się z założoną sumą kosztorysową,
przeznaczoną na dany rodzaj wydatków. Przekroczenie kosztorysu może nastąpić tylko w wypadku
uzasadnionym i po akceptacji biura. W przypadkach nieuzasadnionych pilot dopłaca różnicę z
własnej kieszeni. Po dokonaniu tego fragmentu rozliczeń finansowych pilot zdaje te bilety czy też
dokumenty, z których nie musiał korzystać np. nie wykorzystane bilety kolejowe, nie wykorzystane
czeki itp.

W celu pokrycia zobowiązań gotówkowych pilot pobiera w kasie zaliczkę do rozliczenia.

Dokumentem służącym do tego celu jest „wniosek o zaliczkę”. Określa on poza danymi pilota
przeznaczenie zaliczki, kwotę oraz termin rozliczenia i podpis stanowiący pokwitowanie odbioru
oraz zobowiązanie do rozliczenia pobranej kwoty w określonym terminie. Rozliczenie zaliczki
odbywa się zazwyczaj na druku o tej samej nazwie. O ile wydatki były mniejsze niż kwota
pobranej zaliczki, różnica podlega wpłacie do kasy.
Następnie pilot przystępuje do rozliczenia kosztów własnych: złotowego lub złotowo - dewizowego
w przypadku wyjazdu zagranicznego. W tym celu wypełnia : delegację, rachunek wynagrodzenia
za pilotowanie, oświadczenie podatkowe oraz w przypadku rozliczenia dewiz - druk rozliczenia
dewizowego. Kiedy już wszystkie poszczególne segmenty rozliczeń są wypełnione, pilot dokonuje
ich naniesienia na zbiorowy druk rozliczania grupy oraz na druk rozliczenia zaliczki.

Z tak przygotowaną dokumentacją pilot udaje się do działu finansowego, gdzie cała procedura

powtarza się od początku. To znaczy, wszystkie zatwierdzone merytorycznie wydatki są
sprawdzone pod kątem ich prawidłowości finansowej oraz poprawności wyliczenia, jak również ich
zgodności z założonym kosztorysem grupy. Procedurę tę powtarza się aż do skutku, kiedy to
finanse ostatecznie przyjmą rozliczenie.

7

Do dokumentów, z których pilot zobowiązany jest się rozliczyć należą:

-

voucher,

-

lista akwizycyjna z podpisami uczestników,

-

lista paszportowa,

-

paszporty uczestników i pilota,

-

zaświadczenie NBP pozwalające na wywóz dewiz.

Rozliczenie powinno nastąpić w terminie określonym przez biuro, jednak nie później niż do 3

dni po zakończeniu imprezy.

Szczegółowe rozliczenie pilota z jego działalności jako przedstawiciela biura podróży jest

podstawą do ostatecznego rozliczenia z kontrahentami i ewentualnych reklamacji klientów,
pozwala też uniknąć reklamacji przez uprzedzające wystąpienie biura z własnej inicjatywy z
przeproszeniem za niedogodności wraz z ewentualną rekompensatą i zaproszeniem do ponownego
korzystania z usług biura.

SUGEROWANE DZIAŁANIA PILOTA W OBSŁUDZE IMPREZ

a) autokarowych:

Pilot powinien pojawić się na wyznaczonym miejscu spotkania 30 min. wcześniej. Powinien

obserwować nadchodzących uczestników. Gdy podjedzie autokar, pilot powinien przedstawić się

kierowcy z imienia i nazwiska, moment pierwszego kontaktu odgrywa znaczącą rolę. Następnie

pilot czeka na zebranie się grupy po czym przedstawia się im oraz ogłasza o jaką wycieczkę chodzi

i podaje numer imprezy. Razem z kierowcą służą pomocą przy załadunku bagażu. Turyści

zgłaszają się do pilota podając mu swoje imiona i nazwiska, pilot zaznacza ich na swojej liście. Gdy

już wszystkie bagaże zostały umieszczone w bagażniku a lista turystów się zgadza zostają

zamykane drzwi autokaru i zaczyna się podróż do miejsca docelowego. Na początku podróży pilot

powinien przedstawić się turystom, krótko opisać swoją osobę oraz przybliżyć odbywana podróż.

Pilot w autokarze pełni rolę opiekuna, musi bezpiecznie, bez żadnych problemów dowieźć

turystów do miejsca w którym odbywa się impreza, pełniąc rolę opiekuna podczas jazdy.

Dodatkowym atutem pilota jest to, iż podczas podróży opowiada o miejscu przez które właśnie

przejeżdża autokar, przybliża krótko historię danego miejsca. Pilot w obsłudze imprezy

autokarowej pełni bardzo ważną funkcję, odpowiada za wszystkich turystów znajdujących się w

autokarze, za ich bezpieczeństwo, jego głównym zadaniem jest dowieźć ich na miejsce,

pozbywając się po drodze wszelkich problemów i przeszkód.

b)pociągowych:

Pilot tak samo jak w przypadku imprezy autokarowej powinien być 15 minut wcześniej

przed wyznaczonym spotkaniem z grupą. Pilot powinien wiedzieć na jakim peronie zatrzyma się

wagon przeznaczony dla jego grupy. W ten sposób po zebraniu grupy pilot bez problemu

doprowadzi turystów do wagonu. Gdy grupa wraz z pilotem znajduje się już w wagonie, pilot

zajmuje miejsce zarezerwowane pierwsze po lewej. W przypadku imprezy pociągowej jest

8

podobnie jak w przypadku imprezy autokarowej. Zadaniem pilota jest dowieźć turystów do miejsca

docelowego bez problemów, w przypadku powstania jakichkolwiek niedomówień pilota jest za

wszystko odpowiedzialny i to on jest tą osobą, która wszelkie niejasności powinna rozwiązać.

c) samolotowych:

W obsłudze imprez samolotowych najważniejsza jest odprawa, która odbywa się najpóźniej

na 60-90 minut przed odlotem. Przeważnie około 30 minut wcześniej wyznaczony jest czas zbiórki

dla turystów. Pilot powinien pojawić się przed wyznaczonym czasem i czekać na hali poczekalni na

turystów. Gdy nadchodzi godzina umówionej zbiórki turyści powinni zgłaszać się do pilota według

alfabetycznej listy po odbiór imiennych biletów.

Najważniejszą częścią obsługi imprezy samolotowej przez pilota jest odprawa, która składa się z

następujących części:

a)

odprawa biletowo-bagażowa

b)

odprawa paszportowa

c)

odprawa celna

d)

odprawa bezpieczeństwa.

- Odprawa biletowo-bagażowa

Na samym początku odprawy pilot pokazuje turystom odpowiednie stanowisko odpraw. Pilot

podchodzi pierwszy, pokazując listy swoich turystów, których ma pod opieka. Jeżeli nastąpiła

zmiana liczby pasażerów, rezygnacja z udziału w locie, wszystkie te informacje pilot powinien

zgłosić. Wszystkich obecne nazwiska pilot powinien potwierdzić.

- Odprawa paszportowa

Przez stanowisko odprawy turysta przechodzi z bagażem podręcznym, biletem, kartą

pokładową i paszportem. Zadaniem Funkcjonariusza Straży Granicznej jest sprawdzenie:

a)

czy turysta ma kartę pokładową

b)

czy turysta posiada paszport i potrzebne wizy

c)

czy paszport jest dokumentem oryginalnym

d)

czy paszport jest dokumentem osoby posługującej się nim

e)

czy zdjęcie w paszporcie jest opatrzone suchą pieczątką

f)

czy ważna jest klauzula czasowa dokumentu

g)

czy paszport jest podpisany przez jego posiadacza

- Odprawa celna

9

Po odprawie bagażowo-paszportowej turysta uwalniany jest od bagażu. Bagaż poddawany

jest kontroli bez właściciela, kontrola ta polega na prześwietlaniu bagażu. Jeżeli pojawiają się

jakiekolwiek podejrzenia co do zawartości bagażu jest on wycofywany. W takiej sytuacji właściciel

jest zobowiązany pokazać zawartość bagażu odpowiednim jednostkom. W wyniku kontroli pasażer

jest wpuszczany do hali oczekiwań lub nie.

- Odprawa bezpieczeństwa

Po odprawie paszportowej turysta przechodzi odprawę bezpieczeństwa, podczas której

kontroli poddawany jest turysta razem ze swoim bagażem. Kontrola ta polega na tym, że

poszukiwane są wszelkie przedmioty mogące zakłócić bezpieczeństwo lotu. Następnie turysta

przechodzi do hali oczekiwań, gdzie spotyka się z pilotem. Następnie pasażerowie powinni usłyszeć

komunikat o swoim locie wraz z numer bramki do której powinni się udać. Po przylocie do danego

kraju pasażer poddawany jest podobnej kontroli. Rola pilota zawieszana jest na czas lotu, opiekę

nad pasażerami przejmuje obsługa pokładowa samolotu.

d) obsługa imprezy turystyki promowej

Po zgłoszeniu się w porcie na zbiórce pilot pojawia się w biurze przewoźnika, informuje o

przybyciu grupy, odbiera karty pokładowe, na których wpisuje się nr imprezy, nazwisko i imię

uczestnika, nazwisko pilota, nr kabiny. Grupa podróżuje na podstawie biletów zbiorowych

(odprawa biletowa dokonywana jest przez pilota w biurze przewoźnika). Do odprawy granicznej

grupa podchodzi razem jako jedna całość. Odprawa podzielona jest na dwie części:

1)

odprawa paszportowa - na podstawie listy uczestników i biletu zbiorowego dostarczonego

przez pilota, turyści zgłaszają się z paszportami i kartami pokładowymi.

2)

Odprawa celna – turyści zgłaszają się ze swoimi bagażami na stanowisko odprawy celnej.

Przed wejściem na prom pilot informuje pasażerów o godzinach posiłków i warunkach do ich

otrzymania, godzinie wyjścia z portu i przypłynięcia do portu docelowego. Obowiązki pilota

podczas rejsu przejmuje załoga promu.

Metodyka przygotowania się pilota do prowadzenia imprezy:

Pilot powinien przygotować się do prowadzenie imprezy od strony krajoznawczej.

Metodyka takiego przygotowania polega na tym, że jak tylko pilot dostaje zlecenie w biurze

podróży powinien upomnieć się o program imprezy, powinien posiadać wszystkie szczegóły

imprezy, informacje na temat: środka transportu, miejsca zakwaterowania, posiłkach, miejscach

przewidzianych do zwiedzania.

10

Na początku pilot powinien bardzo dokładnie i szczegółowo przeanalizować program imprezy

turystycznej. Powinien omówić sobie każdy punkt z osobna, sprawdzając przy okazji swoją wiedzę

na poszczególne tematy. Jeżeli nie zna jakiś informacji musi dotrzeć do wiedzy na ten temat.

Pilot powinien korzystać z informatorów turystycznych, literatury turystycznej, czasopism,

filmów, map czy slajdów.

Po zakończeniu szkolenia i pomyślnym zdaniu egzaminu, poprawne przygotowanie się do

prowadzenia imprezy zarówno pod względem krajoznawczym jak i pod względem psychologicznym

powinno zawierać odpowiedzi na wszystkie pytania znajdujące się w programie wycieczki, to

wszystko stanowi prawidłowe przegotowanie się pilota do prowadzenia imprezy i należytej

współpracy z turystami.

Bardzo ważna jest metoda za pomocą jakiej pilot przekazuję wiedzę swoim uczestnikom.

Odpowiednio dopasowane i właściwie przekazane informacje a także pozytywny odbiór pilota

powinny nie tylko zwiększyć wiedzę krajoznawczą turystów ale także wpłynąć na ich

zainteresowania.

Wychowawczą wartość imprezy krajoznawczej ocenia się na podstawie wiedzy wynoszonej na

zakończenie imprezy przez turystów.

Na rozszerzenie zakresu wynoszonych wiadomości oraz osiągniętego efektu wychowawczego

wpływa stosowanie przez pilota zasad psychologii, pedagogiki i teorii wychowania, tak tez pilot

powinien przygotować się również i pod tym względem.

Aby pilot mógł zrealizować zakładane cele wymagana jest od niego znajomość procesu

poznawczego. W znajomości tego procesu najważniejszą rolę odgrywają wrażenia wzrokowe.

Proces odbywa się w umyśle turysty od pierwszego momentu zetknięcia się ze zwiedzanym

obiektem.

Zadaniem pilota jest zorganizowanie grupie wycieczkowej jak najbardziej korzystnych warunków

do obejrzenia i oceny zwiedzanego obiektu. Komentarz pilota powinien nastąpić po wstępnej fazie

oceny wzrokowej obiektu przez turystów. Komentarz słowny pilota powinien być krótki, oddający

najważniejsze informacje o zwiedzanym obiekcie.

Przekazywane informacje powinny być zwięzłe, rzeczowe, jasne i logiczne, przekazywane w

umiejętnej formie, dostosowane do wieku, wykształcenia czy pochodzenia odbiorców. Komentarz

ten jest dalszym etapem procesu poznawczego. Tutaj powinno nastąpić skojarzenie wrażeń

wzrokowych z ustnymi informacjami.

Ostatnia fazą procesu jest utrwalanie wrażeń wzrokowych i słuchowych. Końcowe pytania

zadawane przez turystów są potwierdzeniem, że cel poznawczy został osiągnięty i zrealizowany

przez pilota.

Przekaz ustny jest podstawową formą przekazywania informacji przez pilota. Do głównych zalet

przekazu ustnego należy sugestywność i elastyczność oraz łatwość dostosowania zakresu

wiadomości jak i przekazywania ich w odpowiedni sposób do odbiorców.

11

Umiejętność przekazywania informacji turystom jest bardzo ważnym elementem podczas

odbywającej się wycieczki.

Z punktu widzenia metodyki prowadzenia wycieczki, każda grupa ma prawo wymagać

odpowiednio przygotowanego pilota, ukazywanie przez niego krajobrazu i innych elementów

powinno być dostosowane do aktualnej sytuacji, pogody, kondycji i wieku uczestników.

Objaśnienia zaczyna się zawsze od informacji ogólnych , obowiązuje zasada, że więcej się mówi

na początku wycieczki i miejscach zwiedzanych. Zadaniem pilota jest rozsądne wyjaśnianie zjawisk,

wydobywanie spraw najbardziej istotnych a nie gubienie się w szczegółach. Komunikacja pilota z

grupą jest bardzo ważnym elementem w prowadzeniu imprezy turystycznej.

Rozwiązywanie konfliktów.

Decydując się na pilotowanie grupą turystyczną pilot musi wziąć pod uwagę to, iż mogą

nastąpić konflikty pomiędzy turystami.

Powinien być przygotowany na zajście takiej sytuacji i posiadać umiejętność rozwiązywania

każdego poszczególnego konfliktu czy problemu. Prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu

wzrasta wraz ze zwiększeniem się ilości osób, pilot musi być przygotowany do prawidłowego

rozwiązania zaistniałych problemów.

W rozwiązywaniu konfliktów interpersonalnych bierze się pod uwagę dwa przeciwstawne

podejścia, z jednej strony pozytywne, racjonalne z drugiej strony negatywne, nieracjonalne.

Obawą przed konfliktem jest brak umiejętności kierowania ich przebiegiem oraz trudności w

znalezieniu prawidłowych rozwiązań zaistniałych problemów.

Głównym powodem powstawania konfliktów są gwałtownie powstające i szybko rosnące emocje,

które uniemożliwiają racjonalne myślenie i podejście do sprawy.

Pilot powinien być przygotowany do rozwiązania każdej sytuacji w której znajduje się jakiś

problem czy konflikt. Prawidłowe rozwiązywanie sytuacji konfliktowej utrudniają pewne

spostrzeżenia, które uruchomione przez osoby znajdujące się w konflikcie uniemożliwiają

porozumienie się obu stron i znalezienie pozytywnego rozwiązania problemu.

Pilot powinien o tym doskonale wiedzieć i brać pod uwagę, że może dojść do jednego z

następujących zjawisk:

- lustrzane odbicie, które polega na przypisywaniu przeciwnikowi złej woli,

-

mechanizm zła i belki polegający na dostrzeganiu tych samych cech u siebie

-

stosowanie podwójnych norm, w których osoba przyznaje tylko i wyłącznie sobie prawa do

określonych zachowań

-

myślenie biegunowe, w którym odbywa się spostrzeganie własnych działań i zachowań jako

dobrych i poprawnych pod każdym względem natomiast spostrzeganie zachowań

przeciwnej strony jest odbierane jako błędne i wrogie

12

Pilot powinien być przygotowany do wystąpienia wyżej wymienionych i opisanych sytuacji .

Powinien potrafić je rozwiązać, powinien rozróżniać konflikty, wiedzieć, że mogą problemy

pomiędzy turystami na płaszczyźnie:

-

komunikacyjnej

-

wynikające z różnic kulturowych

-

wynikające z odgrywanych ról

-

konflikty potrzeb

-

konflikty osobowości

Pilot powinien bezproblemowo rozwiązać zaistniały problem robiąc to w następujący sposób.

Na początku pozwolić opaść emocjom, następnie sformułować rzeczywistą przyczynę konfliktu,

powinien oddzielić problem od osoby, powinien rozpatrywać problem nie jako „ja przeciwko tobie”

tylko „ja i ty przeciwko problemowi”. Powinien poszukać rozwiązań i zrealizować podjęte

postanowienia.

Rozwiązywanie problemów jest tym trudniejsze, że bardzo często pilot stanowi osobę

pośredniczącą (tzw. rolę mediatora) w procesie rozwiązywania problemu. Musi on jednocześnie

trzymać stronę dwóch przeciwników znajdujących się w konflikcie i podchodzić do nich na

neutralnej płaszczyźnie, nie wywyższając żadnego z nich. Musi pamiętać o zachowaniu

następujących zasad i warunków :

-

obie strony muszą wyrazić wolę wezwania mediatora

-

musi on być zaakceptowany przez obie strony konfliktu

-

nie może być pod żadnym względem powiązany z którąkolwiek ze stron

-

musi pozostać neutralny wobec stron, przedmiotu i przebiegu rozwiązywanych spraw

-

musi zachować pełną dyskrecję wobec osób postronnych

-

nie może wdawać się w dyskusję po zakończeniu konfliktu z żadną ze stron

Przestrzeganie przez pilota wyżej wymienionych zasad jest jedynym kluczem do znalezienia

rozwiązania konfliktu powstałego w grupie turystów.

Metodyka przygotowania się pilota do prawidłowej pracy z grupą polega również na

rozwoju osobistym samego pilota. Prowadzeniu wycieczki powinna towarzyszyć refleksja i

samoocena pilota.

Pilot powinien być świadomy swoich zalet i umiejętności jak i swoich wad i słabych stron.

Powinien umieć przyznać się do błędu i starać się go naprawić. Po każdej zrealizowanej

wycieczce powinien zastanowić się nad jej przebiegiem, ocenić jakie popełnił błędy i wyciągnąć

odpowiednie wnioski z nich.

Proces samodoskonalenia powinien mieć dwa wymiary:

-

działań skierowanych na siebie (na pilota), na nabywanie nowych umiejętności a

eliminowanie wad i braków

-

działania skierowanego na modyfikację zachowania, czyli na relację z innymi ludźmi.

13

Metodyka pracy pilota jest ważna zarówno z punktu widzenia przygotowania się pilota do

pracy z grupą jak i samodoskonalenia się pilota.

Pilot a grupa - zasady funkcjonowania grupy turystycznej

Pilot musi posiadać profesjonalne przygotowanie także pod względem pracy z grupą, musi z

nią współpracować, podczas trwania imprezy turystycznej turyści wraz z pilotem stanowią jedność,

są jedną grupą turystyczną:

a)

grupa turystyczna jest grupa małą:

Grupa turystyczna składa się najczęściej z 30-50 osób, związane jest to z pojemnością

autokaru, najczęściej grupa jest pod opieką jednego pilota.

Zachodzi tutaj zjawisko bezpośrednich kontaktów pomiędzy uczestnikami imprezy, oznacza to, że

nie potrzeba pośredników aby uczestnicy imprezy zdobyli informacje na temat swojej osoby.

b)

grupa turystyczna jest grupą społecznie ograniczoną

Pilot przed rozpoczęciem imprezy ma podaną ilość uczestników i jest to ilość stała, po

rozpoczęciu imprezy nie można zmienić liczby uczestników. Grupa turystyczna jest ograniczona

danym środkiem transportu, czyli niedopuszczalne jest podwożenie „obcej” osoby autokarem

przeznaczonym tylko i wyłącznie do potrzeb realizowanej imprezy turystycznej. Grupa turystyczna

ograniczona jest również pod względem posiadania specyficznego miejsca zakwaterowania o

specyficznego miejsca wyżywienia. Osoby trzecie nie mogą korzystać z noclegu i spożywać

posiłków przeznaczonych dla grupy turystycznej. Zwiedzanie miasta i obiektów turystycznych

odbywa się również po uprzednim ustaleniu trasy wycieczkowej.

c)

grupa turystyczna jest grupą anonimową

Grupa wraz z pilotem powstaje tylko i wyłącznie na czas trwania wycieczki. Grupę turystyczną

stanowią osoby, które wcześniej się nie znały, każda osoba ma inny charakter, inny sposób bycia,

zachowywania się , postępowania, każdy dla siebie stanowi osobę anonimową. Pilot podczas

trwania imprezy turystycznej musi doprowadzić do współpracy ze sobą uczestników, postępować

tak aby nie doszło do jakichkolwiek kłótni i konfliktów.

d) grupa turystyczna jest krótkotrwała

Grupa powstaje na czas trwania imprezy. Uczestnicy stanowią jedną grupę turystyczną od

momentu spotkania się z pilotem przed wyjazdem do powrotu i zakończenia imprezy turystycznej.

Podczas trwania imprezy turyści razem z pilotem realizują program, stanowią jedność, natomiast

po zakończeniu każdy wraca do swoich miejsc i pełnionych ról w życiu codziennym.

14

d)

grupa turystyczna jest niepowtarzalna

Pilot musi zdawać sobie sprawę z kilku zasad, które powinien przestrzegać podczas realizacji

imprezy, które mają znaczący wpływ na zachowanie się pojedynczych turystów jak i całej grupy

turystycznej.

Pilot musi pamiętać o zasadzie jednomyślności, która funkcjonuje już na samym początku

imprezy, ponieważ każdy uczestnik z osobna przed rozpoczęciem imprezy zaakceptował wszystkie

warunki uczestnictwa w niej. Fakt ten decyduje o tym, że aby zmienić jakikolwiek program

wycieczki, grupa musi jednogłośnie, wywierając większa presje na osoby sprzeciwiające się

proponowanym zmianom. Aby nie doszło do proponowanych zmian wystarczy tylko jedna

sprzeciwiająca się temu osoba.

Pilot w sytuacji próby zmiany programu powinien kontrolować sytuację, dążyć do realizacji

zakładanego programu imprezy, który stanowi integralną część umowy. Jeżeli nastąpi sytuacja, że

któryś z uczestników odstąpi od programu i zrezygnuje na własny koszt z realizacji dalszej części

imprezy, z opłaconych przez siebie świadczeń, obowiązkiem pilota jest poinformowanie

uczestników, że istnieje taka możliwość, że turysta może zrezygnować, natomiast obowiązkiem

uczestnika imprezy jest poinformowanie pilota o podjętej decyzji przez turystę.

Pilot powinien pamiętać również o istniejącej zasadzie emocyjności. Zasada ta stosowana jest

w grupie turystycznej wtedy gdy istnieje sytuacja zagrożenia, sytuacja awaryjna oraz gdy istnieje

presja czasu. Jeżeli dojdzie do którejś z sytuacji obowiązkiem pilota jest poinformowanie turystów

o tym, że każdy uczestnik ma takie same prawa i obowiązki a reguła zadawalania większości przez

działanie na szkodę mniejszości w tej sytuacji nie ma i nie może mieć zastosowania.

Pilot musi być profesjonalnie przygotowany do pracy z grupą. Podczas realizacji imprezy

stanowi jedność z nią i na wszystkie powyższe sytuacje powinien być odpowiednio przygotowany i

przeszkolony.

Współpraca pilota z grupą turystyczną jest bardzo trudną rzeczą. W grupie znajdują się osoby,

każda o innym charakterze i sposobie bycia. Podstawowe zagadnienia z zakresu pracy pilota z

grupa jakie powinny być omówione na kursie to:

-

podstawy komunikowania się pilota z grupą

-

procesy grupowe i techniki negocjacji

-

rozwiązywanie konfliktów, źródła i objawy stresu

-

program osobistego rozwoju pilota, w tym asertywność, autoprezentacja

-

animacja grupy

Pilot współpracując z grupą powinien przede wszystkim brać pod uwagę szereg potrzeb jakie

posiada każdy indywidualny turysta. Do potrzeb tych zalicza się:

-

potrzebę posiadania wolnego czasu

15

-

potrzebę posiadania środków pieniężnych

-

potrzebę posiadania informacji organizacyjnych

-

potrzebę posiadania środka transportu

-

potrzebę posiadania dokumentów

-

potrzebę posiadania sprzętu turystycznego

-

potrzebę gwarancji noclegu

-

potrzebę gwarancji wyżywienia

Potrzeby te są przeważnie warunkami koniecznymi aby mogło dojść do realizacji imprezy

turystycznej. Pilot powinien o nich pamiętać i potrafić je zrealizować w jak największym stopniu.

Impreza turystyczna jest wydarzeniem mającym swoje miejsce w czasie i przestrzeni. Jest

parę czynników, które decydują o charakterze imprezy, zalicza się do nich:

-

liczbę uczestników

-

wiek i płeć uczestników

-

czas trwania i termin imprezy

-

rodzaj i jakość udzielanych świadczeń

-

program imprezy

-

inwencję organizatora i realizatora imprezy

Pełna realizacja świadczeń przez pilota jest jego podstawowym obowiązkiem. Przygotowując

imprezę turystyczną organizator musi brać pod uwagę potrzeby turystów i w jakiej kolejności będą

one odczuwalne. Podczas wyjazdu zbiorowego turystów, pilot musi pamiętać, że turysta posiada

potrzeby fizjologiczne, potrzebę bezpieczeństwa, przynależności. W grupie głównymi potrzebami są

potrzeby miłości i uznania. Podczas realizacji programu każdy uczestnik odczuwa potrzebę wiedzy i

rozumienia oraz potrzeby estetyczne.

Pilot powinien być profesjonalnie przygotowany do realizacji odczuwanych potrzeb przez

turystów. Obowiązki pilota można podzielić na trzy grupy:

a)

obowiązki obywatelskie

b)

obowiązki handlowe

c)

obowiązki opiekuńcze

Pilot w sytuacjach przewodnika.

Bardzo często się zdarza, że pilot pełni jednocześnie funkcje przewodnika. Najczęściej

następuje to gdy pilot:

-

odbiera grupę zagraniczną i ma ja przewieźć do miejsca docelowego, podczas podróży

powinien udzielać grupie informacji krajoznawczych zgodnie z zasadami pracy przewodnika,

16

-

w czasie wyjazdu grupy za granicę do momentu spotkania się z kontrahentem pilot jest

jednocześnie przewodnikiem,

-

w czasie pobytu grupy w zwiedzanej miejscowości w obecności lokalnego przewodnika,

pilot powinien zachęcić osoby pozostające pod jego opieką do zwiedzania innych form

zagospodarowania czasu co wiąże się ze zwiedzeniem dodatkowych atrakcji turystycznych a

rola pilota jest ich bliższe przedstawienie i omówienie uczestnikom,

Pilot powinien posiadać cechy odpowiednio podobne do cech pożądanych dla przewodnika tj:

- być pogodnym, aby swoim przykładem wprowadzić uczestników w dobry nastrój,

-

być sympatycznym, grzecznym, troskliwym, cierpliwym, wyrozumiałym, po prostu

zwyczajnie lubić ludzi i przebywanie z nimi,

-

być inteligentnym, z szerokim horyzontem intelektualnym, z usystematyzowaną wiedzą

profesjonalną,

-

być punktualnym, uprzejmym i kulturalnym,

-

chętnie udzielać odpowiedzi na pytania

-

przeznaczyć odpowiednią ilość czasu na wypoczynek, nie przemęczać turystów zbyt dużym

wysiłkiem fizycznym,

-

mówić żywo, obrazowo, głośno i wyraźnie,

-

być elastycznym, umieć zmieniać program, o ile zajdzie taka potrzeba,

-

posiadać umiejętność dostosowania się do poziomu prowadzonej grupy.

Pilot podobnie jak przewodnik popełnia błędy, do najczęstszych błędów należą:

-

niepunktualność,

-

nietaktowne zachowanie,

-

niedbały wygląd zewnętrzny,

-

nieprzystępność, oschłość, zbytnia pewność siebie,

-

brak zaangażowania emocjonalnego,

-

niedostatek wiedzy profesjonalnej i ogólnej,

-

mówienie zbyt prędko, niewyraźnie,

-

niechęć odpowiadania na pytania turystów,

-

zanudzanie,

-

nieracjonalne tempo zwiedzania,

-

słaba znajomość języka polskiego lub obcego.

Metodyka prowadzenia wycieczek w sytuacji pilot-przewodnik:

17

Wycieczki można podzielić na miejskie, terenowe, górskie, zakładowe, po muzeach.

Pilot najczęściej spotyka się z wycieczkami miejskimi i terenowymi. W przypadku wycieczki

terenowej, która obywa się przeważnie autokarem, pilot-przewodnik zajmuje miejsce obok

kierowcy, udziela wszelkich informacji za pomocą mikrofonu, decyduje o trasie, nie naruszając przy

tym przepisów drogowych co wiąże się ze znajomością kodeksu drogowego.

Dobra współpraca pilota z kierowcą wpływa na prawidłowy i sprawny przebieg wycieczki.

Na początku trasy pilot-przewodnik powinien podać ogólny przebieg i szacowany czas podróży,

miejsca i czas ich postojów.

Podczas jazdy pilot-przewodnik powinien udzielać informacji o przejeżdżanych miejscach,

udzielać informacji na temat charakterystyki regionu, o miejscach które widać za oknami. Jeżeli

pilot widzi oznaki zmęczenia powinien skrócić omawiany program i pomyśleć o przerwie

rekreacyjnej.

Często zdarza się tak, że przy ważniejszych obiektach następuje postój, wtedy grupę prowadzi

pilot a zamyka ją wcześniej wskazana przez niego odpowiedzialna osoba.

Pilot powinien dostosować tempo marszu do możliwości grupy.

Przy zwiedzaniu obiektu powinien powiedzieć najważniejsze informacje bez zbędnych szczegółów

i w ten sam sposób grupa powinna wrócić do autokaru.

Niektórzy piloci chcąc „upiększyć” wycieczkę swojej grupie, organizują jej zwiedzanie z

miejscowym przewodnikiem. Pilot przy spotkaniu z przewodnikiem ustala program zwiedzania,

informuje go o zainteresowaniach grupy. Po uzgodnieniu wszelkich informacji z przewodnikiem,

pilot przedstawia go swojej grupie i w tym czasie główną rolę pełni przewodnik.

Obowiązkiem pilota jest pozostanie z grupą, pomoc przy oprowadzeniu grupy przez przewodnika

i dbałość o zachowanie porządku.

Często zdarza się, że pilot-przewodnik wraz z grupą chcą zwiedzić miejsce widokowe znajdujące

się na górze.

Obowiązkiem pilota jest wcześniejsze podanie tej informacji, aby turyści mogli się do tego

precyzyjnie przygotować. Odpowiednie przygotowanie polega tutaj na przede wszystkim założeniu

odpowiedniego obuwia.

Pilot powinien wytworzyć pozytywne nastawienie psychiczne, zachęcić do marszu uczestników, w

sposób interesujący opisać piękne widoki oraz obiekty, które można zobaczyć na trasie.

Pilot-przewodnik powinien prowadzić tak grupę żeby nikt z uczestników nie był zmęczony i

wszyscy razem doszli zadowoleni do celu.

Podczas wycieczek miejskich, które też dosyć często występują, pilot-przewodnik ma

również wyznaczony szereg zasad metodyki prowadzenia tego typu imprez.

Tego typu rodzaj wycieczek odbywa się w mieście, pilot ma obowiązek zapewnić turystom

bezpieczeństwo w każdej sytuacji ( przechodząc przez jezdnie, plac powinien korzystać tylko i

18

wyłącznie z miejsc do tego przeznaczonych, pilot-przewodnik zobowiązany jest do szczególnej

uwagi przy korzystaniu ze środków miejskiej lokomocji.

Nie należy korzystać z tłocznych środków w godzinach szczytu, wiąże się to z

niebezpieczeństwem zagubienia się turystów. Pilot powinien głośno poinformować uczestników na

jaki numer pojazdu oczekują i na którym przystanku wysiadają, pilot-przewodnik zawsze wsiada i

wysiada ostatni.

Pilot powinien ustalić z grupą dokładne miejsce spotkania w razie gdyby których z uczestników

zagubił się na trasie. Wycieczki piesze pilot-przewodnik powinien oprowadzać po obiektach

znajdujących się w centrum, powinien dostosować odpowiednie tempo dopasowane do wszystkich

turystów, powinien przewidzieć przerwę na wypicie kawy czy herbaty, zorganizować czas wolny dla

turystów na zakup pamiątek i upominków.

Prowadząc grupę zagraniczną pilot-przewodnik powinien pamiętać o opowiedzeniu uczestnikom

o kulturze o obyczajach naszego kraju, opowiedzieć im o najważniejszych wydarzeniach

historycznych, zwrócić uwagę na aspekt społeczny, gospodarczy i polityczny.

Turystom zwiedzającym nasz kraj powinien przekazać wiedzę dzięki której będą spostrzegać

nasz kraj jako atrakcyjny turystycznie o dogodnych warunkach do wypoczynku i poznania.

Pilot pełni funkcje przewodnika, wychowawcy, nauczyciela.

Rola pilota, jak tez funkcje, które zostały mu przypisane, zmieniały się z biegiem czasu. I to nie

tylko w polskim przewodnictwie ale także zagranicznym, zmiany te polegały na nowych wymogach

związku z rozwijającą się turystyką i krajoznawstwem.

Współczesna turystyka i krajoznawstwo stawia przed pilotem nowe zadania. Pilot pełniąc funkcje

przewodnika musi posiadać „wszechstronna wiedzę krajoznawcza jak i polityczną, gospodarczą,

kulturalną, społeczną w kraju i za granicą. Nie ma wątpliwości w określeniu poziomu wymaganej

kultury osobistej i predyspozycji organizatorskich. Z racji swej bliskości z grupą turystyczną

przewodnik jest poddawany ciągłej obserwacji i bacznej ocenie, a jego zachowanie bywa wzorem

reakcji lub postaw.

Pilot nie powinien doprowadzać do sztucznego podziału na kierownictwo i uczestników, lecz

wspólnie dzielić wszelkie trudy podróży. Jeść te same posiłki i o tej samej porze, nie pozostawiać

grupy bez nadzoru, nocować razem z uczestnikami, pierwszy wstawać a ostatni kłaść się spać,

dawać na każdym miejscu dowody taktu i kultury.

Powszechna troską pilota powinna być dbałość o bezpieczeństwo i dobre samopoczucie

uczestników. Świadoma dyscyplina jest narzuceniem sobie określonego stylu postępowania,

wymagającego pewnych wyrzeczeń, rezygnacji z własnej wygody, gdy jest to niezbędne do

osiągnięcia celu. Punktualność, zgłaszanie odejścia, przestrzeganie ustalonej trasy, zachowanie

ostrożności, unikanie lekkomyślności – są nie tylko warunkiem bezpieczeństwa, są również

wyrazem szanowania czasu i dobrego samopoczucia innych.

19

Uczestnicy wycieczki oczekują od przewodnika przykładu także w dziedzinach wykraczających

poza jego kwalifikacje przedmiotowe. Stąd też wynika podstawowa funkcja przewodnika jako

wychowawcy, wyznacza on, bowiem prowadzonym grupom wycieczkowym ich działania,

rozstrzyga w ich interesie różne wątpliwości albo trudności organizacyjne. Przewodnik jest

opiekunem turystów.

Zapewnia bezpieczeństwo uczestników w oparciu o znajomość przepisów i zasad

bezpieczeństwa. Posiada umiejętność niesienia pierwszej pomocy i korzystania z pomocy

zorganizowanej. Jest równocześnie nauczycielem wiedzy o Polsce i współczesnym świecie. Tę jego

wiedzę musi cechować rzetelność, aktualność, autentyczność.

Przewodnik spełnia rolę w czasie wycieczki wobec powierzonej mu grupy turystów. Przekazując

im wiedzę o kraju, regionie, mieście czy o jednym tylko obiekcie, interpretując jednocześnie

wydarzenia historyczne, stosunki społeczno-polityczne związane z danym okresem czy obiektem.

Wymaga to rzetelnej wiedzy, która umożliwi prawidłową i obiektywną interpretację zjawisk i

faktów oraz pozwoli na udzielenie rzeczowych odpowiedzi na interesujące uczestników

zagadnienia.

Przewodnik w roli pilota ma do czynienia z wybitnie zróżnicowanymi uczestnikami imprezy,

wymagana jest od niego wszechstronność wiedzy – i to przekazanej w formie na tyle atrakcyjnej,

by nie zainteresować słuchaczy, ale równocześnie zaspokoić ich ciekawość. Przewodnik musi być

dobrym i wszechstronnym informatorem z zakresu wszystkich niezbędnych turystom informacji

praktycznych, przekazanych rzeczowo i rzetelnie.

Pilot może poprowadzić wycieczkę, że będzie ona interesująca, pobudzi ciekawość,

zainteresowania, będzie sprzyjać pozytywnym nastawieniom między ludźmi, zachęci do aktywnego

udziału, dostarczy przeżyć emocjonalnych. Może także osiągnąć efekt krańcowo odmienny, nie

uzyskując żadnego pozytywnego efektu wychowawczego.

Wiedza przewodników oraz ich umiejętności organizacyjne to jeden, ale nie jedyny element

właściwego oddziaływania zwłaszcza na młodzież.

Olbrzymią rolę odgrywają umiejętności nawiązania z nią kontaktu, świadomość własnej woli

wychowawczej i płynących stąd konsekwencji.

Pilot-przewodnik powinien być także kwalifikowanym turystą, w zależności od rodzaju

przewodnictwa i obszaru, po którym oprowadza. Dotyczy to głównie przewodnictwa górskiego, ale

również terenowego, a nawet miejskiego(strój, ekwipunek, orientacja w terenie, zasady

biwakowania).

Osoba podejmująca się zawodowego i społecznego obowiązku prowadzenie imprez

turystycznych, powinna dla zapewnienia uczestnikom należytych warunków bezpieczeństwa i

zdrowia, umiejętnie docierać obciążenia fizyczne, normując długość dziennych etapów, czasokres

trwania przerw wypoczynkowych i snu.

20

Niezwykle ważne jest dostosowanie tempa wędrówki do możliwości uczestników, zwłaszcza ludzi

starszych wiekiem. Nasz stosunek do nich, oparty na życzliwości szacunku, winien być nie tylko

miernikiem naszej osobistej kultury, turystycznej także, ale powinien stać się celem każdego

przewodnika turystycznego, a ich stosowanie – powinnością każdego spotkanego na szlaku

turysty. Środki oddziaływania, jakimi dysponuje pilot (przewodnik turystyczny), nawiązują do

najstarszej formy komunikowania, jaka jest bezpośredni kontakt mówcy ze słuchaczami. Daje to

możność modyfikowania form argumentacji drogą udzielania z miejsca wyjaśnień, co niedostępne

jest klasycznym środkom przekazu (prasa, radio telewizja).

Bezpośredni, żywy kontakt odbiorcy z człowiekiem przekazującym atrakcyjną informację

decyduje o sile przeżycia artystycznego. Nakłada to na przewodnika indywidualną

odpowiedzialność za istotny wpływ na tworzenie kultury i wychowanie – odpowiedzialność moralną

i artystyczną. Przewodnik jest bowiem twórca własnego spektaklu, od którego jakości zależy, czy

wywrze on pożądany skutek. Kadra przewodników, pilotów, kierowników imprez turystycznych i

organizatorów turystyki – to osoby, które mają być nośnikami wartości, jakie dzięki turystyce

osiąga się i realizuje.

21

ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI

Główną tezą pracy było wykazanie iż pilot w obsłudze imprezy turystycznej odgrywa bardzo

ważną i znaczącą rolę. Profesjonalne przygotowanie się pilota do poszczególnych etapów pracy z

grupa turystyczną

ma bardzo duży wpływ na przebieg imprezy. Praca pilota podlega ocenie przez

uczestników imprezy turystycznej, którzy oceniając poziom obsługi pilockiej oceniają również

organizatora imprezy czyli biuro podróży.

Na podstawie powyższych rozdziałów zostało przedstawione, że aby zostać pilotem wycieczek

należy spełnić kilka warunków, należy przejść szkolenie, przystąpić do egzaminu kończącego dane

szkolenie.

Zdobycie licencji pilota wiąże się z powyższymi zagadnieniami.

Pozytywne zdanie

egzaminu i otrzymanie licencji pilota wycieczek jest podstawą do rozpoczęcia pracy w tym

kierunku, ale pilot do prawidłowego prowadzenia imprezy turystycznej przygotowuje się sam przed

imprezą i także w trakcie jej trwania. Prawidłowe przygotowanie się pilota to także odpowiedni

kontakt pilota z biurem turystycznym, w którym została zawarta umowa, oraz także odpowiednie

dopilnowanie przez pilota

realizacj

i

zamówionych przez organizatora turystycznego świadczeń. i ich

realizacji.

Praca pilota wycieczek jest bardzo ważnym elementem produktu turystycznego jakim jest

wakacyjny wyjazd i pobyt w ośrodkach turystycznych oraz coraz bardziej rozwijającej się turystyki

zarówno w Polsce jak i zagranicą. Pilot reprezentuje turoperatora i zapewnia opiekę nad pobytem

podczas realizowanej imprezy turystycznej. W całej rozciągłości praca pilota wycieczek posiada

obowiązki opiekuńcze, handlowe, informacyjne oraz tłumaczeniowe.

Środowisko pilotów w ostatnich latach bardzo dynamicznie się rozwija, coraz więcej osób

przystępuje do szkoleń i egzaminów co wiąże się z uzyskaniem licencji pilota.

Znaczenie przygotowania się pilota do pracy ma bardzo wielkie znaczenie, pilot musi wiedzieć

jak ma się zachować w każdej sytuacji, co należy do jego obowiązków a jakie są jego prawa. Całą

wiedzę na ten temat powinien zdobyć na kursie podczas którego powinien się profesjonalnie

przygotować do pełnienia roli pilota wycieczek, ale swojej wiedzy nie powinien kończyć na zdaniu

22

egzaminu kończącego szkolenie, powinien się kształcić cały czas, zarówno przed wycieczką

turystyczna jak i też po jej zakończeniu. Na szkoleniu pilot powinien poznać jak najszerszą wiedze

krajoznawcza o Polsce jak i o świecie. Opanowanie takiej wiedzy jest procesem długotrwałym i

zarówno trudnym, obliczonym na wiele lat i tak naprawdę do końca pilot nigdy nie może być

pewien, że już zna odpowiedzi na wszystkie zadawane mu pytania. Kluczowym zagadnieniem dla

pilota jest nie tylko encyklopedyczna wiedza krajoznawcza o Polsce ale znajomość źródeł tej

wiedzy, umiejętność korzystania z niej. Źródeł wiedzy potrzebnych do profesjonalnego

przygotowania się pilota do prowadzenie imprezy turystycznej jest bardzo wiele, umiejętne

korzystanie z nich, kompletowanie i kolekcjonowanie tworzy „bank” informacji turystycznej

każdego pilota.

W pracy pilota najważniejszy jest jego profesjonalizm, jego wysokie kwalifikacje praktyczne jak i

teoretyczne. Pilot jest przedstawicielem biura, dlatego zatrudnianie niedoświadczonych pilotów bez

wiedzy i profesjonalnego przygotowania się jest nieopłacalne dla organizatorów wycieczek, może

być głównym powodem zepsucia imprezy turystycznej co wiąże się z utratą klientów oraz może

doprowadzić do bankructwa biura.

W obecnej dobie gospodarka nabiera coraz większego znaczenia. Do niedawna jeszcze

najważniejszym czynnikiem decydującym o zakupie wycieczki przez klientów była cena, wygrywał

ten, kto oferował wycieczkę tej samej jakości za niższą cenę. Natomiast teraz wygrywają klienci,

gotowi są zapłacić więcej za wyższą gwarancję jakości produktu oraz profesjonalizm obsługi.

Celem pracy było przedstawienia pilota jako osoby dynamicznej, energicznej, szybkiej, osoby,

która jest wizytówka biura podróży dla którego pracuje, osoby, która zapewnia wysoki poziom

obsługi turystów poprzez rozpoznawanie ich potrzeb i oczekiwań oraz rozwiązywanie ich

problemów. Traktuje każdego uczestnika imprezy indywidualnie, przyjaźnie, jest wrażliwy na jego

potrzeby. Wszystko to łączy się z profesjonalnym przygotowaniem się pilota do pracy w tym

zawodzie. W dobie ogromnej konkurencji gdy toczy się wielka walka o pracowników oraz o klienta,

odpowiednie przygotowanie się do pracy ma bardzo istotne znaczenie.

Pilotaż wycieczek jest to trudny biznes, jednak pozwala on połączyć przyjemne z pożytecznym.

W obecnych czasach bardzo wyraźnie wzrasta liczba turystów wyjeżdżających jak i

przyjeżdżających, w związku z tym piloci muszą się ciągle dokształcać, wprowadzać coraz to

nowsze metody prowadzenia grup turystycznych i pracy z turystami. Najważniejsza jest

umiejętność nawiązywania kontaktów i przyciągnięcia klientów oraz ich zatrzymania.

23

BIBLIOGRAFIA

1)

Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29.08.1997

2)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28.06.2001 r. w sprawie pilotów i przewodników

turystycznych

3)

Kompendium pilota wycieczek Z. Kruczek Kraków 2005

4)

Vademecum pilotażu wycieczek i obsługi turystycznej E. Jarosz Wrocław 2005

5)

Poradnik pilota wycieczek Alicja Lipska Warszawa 1992

6)

Pilotaż wycieczek Z. Kruczek Kraków 1995

7)

Vademecum pilota grup turystycznych G. Gołembski Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej

w Poznaniu 2003

8)

Internet:

www.turystyka-ekspert.pl

,

www.it.pl

,

www.travel.webmedia.pl

,

www.podróże.pl

.,