SZTUKA NOTOWANIA, ETAPY PRACY NAD NOTATKĄ, TYPY

NOTATKA SZKOLNA

Przykładowe ćwiczenia, pomocne w osiąganiu umiejętności notowania:

1. Zastąp podkreślone fragmenty zdań jednym wyrazem / peryfrazą.

2. W opowiadaniu podkreśl czasowniki, które nazywają najważniejsze wydarzenia. Ułóż opowiadanie jeszcze raz, ale zastosuj w nim tylko podkreślone czasowniki.

3. Zanotuj nazwę i adres swojej szkoły oraz podaj krótką informację, jak do niej trafić. Zastosuj skróty wyrazowe. (do wykorzystania przy wprowadzaniu skrótów i skrótowców)

4. Podanej informacji brak zwięzłości, przekształć ją w notatkę, stosując skróty.

5. Korzystanie z notatek w trakcie lekcji (własne notatki z lektury, wypisy), planu przy odpowiedzi ustnej (uczniowie przygotowują w domu konspekt odp. ustn.), itd.

6. Zgodnie z modelem notowania dokonaj korekty zapisanego tekstu, skreślając niepotrzebne wyrazy i nadając całości charakter zwięzłego zapisu. Zredagowaną w ten sposób notatkę przepisz.

7. Odczytaj swoją notatkę. Które zagadnienia uważasz za najważniejsze, które za mniej ważne? Ponumeruj, uwzględniając hierarchię ważności. Przepisz w nowej kolejności.

8. Przeredaguj notatkę, nadając jej maksymalnie zwięzłą formę językową.

9. Zastanów się, czy mógłbyś / mogłabyś notatkę jeszcze skrócić, tak aby nie straciła sensu? Zastąp słowa i zwroty mało trafne, zbyt ogólne lub szczegółowe innymi, bliskoznacznymi.
   ( pkt. 6-9 - S. Bortnowski, Ścisłość i emocja. Szkice polonistyczne, Warszawa 1977,WSiP)

10. Sporządź notatkę z ..., zwracając uwagę na ... .

11. Opracuj notatkę z ..., koncentrując się wokół ... .

12. Sporządzanie opisu bibliograficznego podręcznika, wybranego rozdziału.

13. Sporządzanie notatki konspektowej (praca zbior. + indywid.).

Rodzaje notowania według Marii Nagajowej (Notatka już w szkole podstawowej, "Polonistyka"1967, nr 6):

1. W czasie cichego czytania:

   • podkreślenia w tekście lub znaki na marginesie,

   • wypisywanie danych na kartkę
     (można ćw. zastosować w grupach - każdy członek gr. wypisuje inf. na swoją kartkę, następnie konfrontacja i analiza inf. oraz wspólne tworzenie notatki).

2. W czasie głośnego czytania nauczyciela:

   • tekst czytany powoli, uczniowie notują treści istotne, które akcentowane są przez nauczyciela (słowa klucze, hasła, równoważniki zdań),

   • tekst czytany powoli, następnie uczniowie otrzymują odbitkę na której znajdują się słowa klucze, które układają w odpowiedniej kolejności. Po spr. poprawności wykonania zad., układają plan wydarzeń.

3. W związku z lekturą:

   • podkreślenia i znaki na marginesie,

   • sporządzanie zakładek w czasie czytania,

   • wyciągi (wypisy) - dosłowne wypisanie tez, ważniejszych cytatów i fragmentów tekstu,

   • streszczenie,

   • adnotacja - krótka charakterystyka książki, wyliczenie głównych zagadnień,
     (kiermasz lektur)

   • plan (równoległy bądź porównawczy, punktowy, rozwinięty),

   • opis bibliograficzny.

4. W czasie wycieczki, audycji, itd.

5. Notatka jako pomoc w wypracowaniach.

6. Notatką z treści lekcji może być:

   • zapis wniosku wynikłego z rozważań,

   • zapis podsumowania dyskusji,

   • zapis w punktach toku pracy na lekcji,

   • wypisanie słownictwa,

   • najważniejsze hasła.