kosmetyka

pielęgnacja

22

BEAUTY FORUM POLSKA 3/2012

C

zym jest cellulit? Cellulit, na-
zywany także lipodystrofią, to
zaburzenie polegające na nie-

właściwym rozmieszczeniu tkanki tłusz-
czowej z nadmiernym gromadzeniem
się jej w określonych obszarach cia-
ła. Charakterystyczną cechą są patolo-
giczne zmiany o charakterze obrzęko-
wo-włóknistym w obrębie tkanki łącznej
podskórnej. Cellulit występuje najczęś-
ciej na pośladkach, brzuchu, udach,
biodrach, kolanach, rzadziej ramionach,
sutkach. Związany jest z zaburzenia-
mi funkcjonowania tkanki tłuszczowej,
łącznej oraz układu żylno-limfatycznego.

Proces powstawania cellulitu zaczyna
się od upośledzenia krążenia krwi oraz
chłonki w obszarze tkanki podskórnej
w wyniku osłabienia naczyń w układzie
żylnym i limfatycznym. Bogata w tłuszcz
tkanka podskórna jest gorzej ukrwiona,
utrudnione jest spalanie tłuszczu, jak
również usuwanie produktów przemiany
materii i toksyn. W niedotlenionej tkan-
ce dochodzi do powstawania obrzęku,
który dodatkowo utrudnia miejscowe
krążenie płynów. Dochodzi do powol-
nego włóknienia tkanki łącznej otacza-
jącej ogniska tkanki tłuszczowej, które
prowadzi do powstania twardych grudek

w tkance podskórnej, widocznych na skó-
rze jako liczne wgłębienia i wypukłości.
Obszary skóry objęte cellulitem są mało ela-
styczne i sprężyste, pokryte zgrubieniami oraz
guzkami, co daje nieestetyczny efekt kosme-
tyczny. Proces rozwoju cellulitu jest długo-
trwały i wyróżnia się w nim kilka okresów.
W późniejszych etapach zaburzenia proble-
mem może stać się nie tylko niechciany de-
fekt estetyczny, ale także dolegliwości bólowe
pojawiające się przy uciskaniu zmian.
Dawniej uważano, że przypadłość ta zwią-
zana jest z otyłością, dziś wiemy, że cellulit
dotyczy prawie 90 proc. kobiet, niezależnie
od wieku i wagi.

Walka z cellulitem

Pomarańczowa

zmora

Określenie „cellulite”

zostało po raz pierwszy

użyte w latach dwudzie-

stych ubiegłego wieku,

w celu nazwania nierówno-

ści obecnych na powierzchni

skóry. Od tego czasu używano

wielu innych określeń jak: guzkowate

twardniejące zwyrodnienie tłuszczowe, obrzękowo-włóknie-

jące zwyrodnienie, zmiany zwyrodnieniowe tkanki podskórnej

oraz wiele innych. Najczęściej używanym określeniem opisują-

cym znienawidzony przez miliony kobiet defekt jest „cellulit” lub

„skórka pomarańczowa”. Skąd się bierze i jak z nim walczyć

– wszystkiego dowiecie się z cyklu artykułów poświęconych tej

„pomarańczowej zmorze”.

Fot.:

www

,sxc.hu

BEAUTY FORUM POLSKA 3/2012

Przyczyny powstawania cellulitu

Hormony
Cellulit najczęściej atakuje kobiety w okresie dojrzewania,
w ciąży i przed menopauzą, ponieważ do jego powstawania
przyczyniają się żeńskie hormony estrogeny, a ściśle mówiąc
– ich zbyt wysoki poziom w stosunku do progesteronu. Od tej
dysproporcji zaczyna się łańcuch reakcji, którego efektem są
grudki i nierówności na udach, pośladkach, brzuchu, a czasem
nawet na piersiach i wewnętrznej stronie ramion. Cellulit do-
tyczy głównie kobiet, u mężczyzn zdarza się bardzo sporadycz-
nie. Sprzyjają mu bowiem właśnie estrogeny, które mają też
wpływ na elastyczność i charakterystyczną dla kobiet strukturę
tkanki łącznej. U mężczyzn włókna kolagenu i elastyny układa-
ją się jak siateczka i mocno podtrzymują komórki tłuszczowe
oraz naczynia krwionośne. Natomiast u kobiet kolagen i elasty-
na układają się równolegle, dzięki temu tkanka łączna kobiet
jest bardziej elastyczna i rozciągliwa – co najlepiej zaobserwo-
wać można u kobiet w ciąży. Pozbijane w twarde grudki komór-
ki tłuszczowe mogą łatwo przesuwać się między włóknami ko-
lagenu i elastyny, deformując tkankę łączną, która stopniowo
twardnieje i traci elastyczność. Stwardnienia te mogą uciskać
na zakończenia nerwowe w skórze, dlatego cellulit w zaawanso-
wanym stopniu może powodować ból.

Zaburzenia mikrokrążenia
Estrogeny wpływają również na zwiększenie przepuszczalno-
ści naczyń krwionośnych. Płyn fizjologiczny przenika z krwi

Podział cellulitu

Ze względu na podłoże, na którym się formuje, cellulit dzielimy na:

n

Cellulit twardy

Cellulit twardy charakteryzuje się obecnością twardych, bolesnych zmian poło-
żonych płasko w tkance podskórnej. Skóra jest sucha, szorstka i zbita. Zajmuje
głównie okolice pośladków, ud i wewnętrznej części kolan. Cellulit twardy częś-
ciej spotyka się u młodych kobiet poniżej 25. roku życia.

n

Cellulit wiotki

Pojawia się u kobiet około 40. roku życia. Skóra jest luźna, mało elastyczna, ła-
two daje się ująć w fałd, w którym wyczuwalne są liczne grudki. Może występo-
wać na kończynach dolnych i górnych oraz na pośladkach, brzuchu, sutkach.

n

Cellulit obrzękowy (wodny)

Powstaje w wyniku gromadzenia się wody w tkankach i tworzenia się obrzęków.
Obrzęki powstają najpierw w obszarach położonych najniżej, kostkach, łydkach,
kolanach i na końcu na udach i pośladkach. Skóra jest napięta na obrzękniętych
tkankach, a jej konsystencja porównywalna jest do ciasta, udaje się ją odkształ-
cić pod naciskiem. W tej postaci zaleca się odciążanie kończyn i unikanie butów
na wysokim obcasie.

n

Cellulit lipidowy

Cellulit lipidowy powstaje w wyniku nieprawidłowego metabolizmu tkanki
tłuszczowej. Grudki znajdują się głęboko w tkance podskórnej. Osiągają spore
rozmiary, co wynika z ciągłego odkładania w nich lipidów. Największe znaczenie
ma poprawa ukrwienia, które wspomagają odpowiednio dobrane masaże.

kosmetyka

pielęgnacja

24

BEAUTY FORUM POLSKA 3/2012

do tkanek i gromadzi się w przestrze-
niach międzykomórkowych, powodując
obrzęki. Obrzęknięte tkanki uciskają na
naczynia krwionośne, powodując zabu-
rzenie mikrokrążenia w skórze i tkance
podskórnej, a to z kolei powoduje niedo-
krwienie komórek tłuszczowych. Z braku
tlenu i składników odżywczych wytwa-
rzają one i gromadzą w swym wnętrzu
substancje toksyczne. Tak więc komórki
tłuszczowe mogą zwiększać swe rozmia-
ry nie tylko gromadząc tłuszcz, ale rów-
nież toksyczne odpady metaboliczne.
Dlatego właśnie początki cellulitu mogą
pojawiać się już u młodych, szczupłych
dziewczyn. Pojedyncze komórki tłusz-
czowe mogą powiększać swoje rozmiary
aż 10-krotnie, co jest widoczne w posta-
ci grudek na skórze.

Zaburzenia w układzie limfatycznym
Krążąca po organizmie limfa zbiera sub-
stancje toksyczne i odprowadza je do
węzłów chłonnych, skąd są transporto-
wane do nerek i usuwane z organizmu.
To czy układ limfatyczny dobrze funkcjo-
nuje, zależy w dużej mierze od sprawno-
ści i elastyczności tkanki łącznej. Jeśli
jest zbyt miękka i przepuszczalna, toksy-
ny, zamiast wędrować do węzłów chłon-
nych, wnikają w inne tkanki, np. groma-
dzą się w komórkach tłuszczowych. Tak
więc sprawny układ limfatyczny poma-
ga w usuwaniu toksyn z komórek tłusz-
czowych, więc pośrednio zapobiega po-
większaniu się cellulitu.

Czynniki genetyczne
Geny warunkują dwa czynniki mają-
ce wpływ na osobniczą skłonność do
powstawania cellulitu. Geny pośred-
nio odpowiadają za całkowitą zdolność
magazynowania tłuszczu poprzez ko-
dowanie ilości komórek tłuszczowych
– adipocytów. Ich liczba jest genetycz-
nie uwarunkowana. Jako drugi czynnik
wymienia się także genetycznie uwarun-
kowaną produkcję receptorów wiążą-
cych tłuszcz na komórkach adipocytów
i przyczyniających się do jego magazy-
nowania. Tak więc osoby mające więcej
komórek tłuszczowych lub więcej recep-
torów na adipocytach są bardziej na-
rażone na ryzyko wystąpienia cellulitu
oraz trudniejsze jego postacie.

Czynniki środowiskowe
Do czynników zewnętrznych zaliczamy
otyłość, brak aktywności fizycznej, al-
koholizm, nikotynizm, osłabienie or-
ganizmu, stres, codzienne chodzenie
w obuwiu na wysokim obcasie. Również
bardzo istotny wpływ odgrywa dieta
– spożywanie dużych ilości soli, tłusz-
czów, węglowodanów, picie mocnej ka-
wy i napojów wysokosłodzonych bardzo
przyczynia się do powstawania cellu-
litu.
Walkę z cellulitem należy rozpocząć
jak najwcześniej, najlepiej w pierw-
szym lub drugim stadium – wtedy na-
sze działania będą najbardziej skutecz-

ne. Niwelowanie zmian to wyzwanie
zarówno dla specjalistów, jak i samych
klientek, które muszą wykazać się syste-
matycznością i konsekwencją w działa-
niu. Dysponując szerokim wachlarzem
możliwości, jakie oferuje współczesna
kosmetologia i medycyna estetyczna,
możemy zaproponować klientom kom-
pleksową strategię walki ze „skórką po-
marańczową”, ale o tym opowiem w ko-
lejnym artykule.

n

Magdalena Petk I kosmetolog, absolwentka
Akademii Medycznej im. Ludwika Rydygiera
w Bydgoszczy, autorka artykułów o tema-

tyce kosmetycznej.

Etapy rozwoju cellulitu

W przypadku etapów rozwoju cellulitu wyróżniamy pięć faz.

Pierwsza faza
W pierwszym stadium schorzenia objawy nie są jeszcze widoczne gołym okiem, ale delikatnie pobruzdowane
guzki są widoczne po ujęciu skóry w fałd. Na tym etapie dominuje wzrost przepuszczalności naczyń żylnych
i zastój krwi żylnej.

Druga faza
Pobruzdowania skóry stają się widoczne i przyjmują postać „skórki pomarańczowej”. Etap ten zależny jest od
obrzęku tkanki podskórnej oraz pierwszych procesów włóknienia tkanki tłuszczowej. Obrzęk wywołuje ucisk
na okoliczne adipocyty oraz ich niedotlenienie, a także pobudza ich reakcje zapalne w tkance podskórnej, pro-
wadzące do odkładania włókien kolagenowych. Skóra staje się przez to twardsza i mało elastyczna.

Trzecia faza
Jest to moment w pełni rozwiniętego włóknienia guzków tkanki tłuszczowej, które stają się bolesne przy do-
tyku i bardzo dobrze widoczne na skórze.

Czwarta faza
Guzki powiększają się, wyraźnie widoczne są bruzdy, które je przedzielają. Na poziomie komórkowym obser-
wujemy w pełni rozwinięte reakcje zapalne, proces sklerotyzacji i zaburzenia funkcji naczyń żylnych.

Piąta faza
Faza piąta odpowiada najbardziej nasilonemu obrazowi klinicznemu. Występują liczne, duże, widoczne guzy.
Zmiany są bardzo bolesne, wszelkie zabiegi na skórze zmienionej wywołują głęboki dyskomfort u pacjenta.

Fot.:

iS

tock©justme_y

o