Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 1/7

1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Nazwa produktu:

Azotan(V) potasu

Wzór chemiczny:

KNO3

Producent:

Dystrybutor:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

%

wag.

Numer

CAS

Numer

WE

Symbole

ostrzegawcze

Zwroty zagrożenia

(R)*

azotan(V) potasu

100

7757-79-1 231-818-8

O, T

8-25

Objaśnienie: T

+

= bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= żrący, Xn= szkodliwy, Xi= drażniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F

+

=

skrajnie łatwopalny, F= wysoce łatwopalny, N= niebezpieczny dla środowiska

*Pełne znaczenie zwrotów zagrożenia R z punktu 2 ujęto w punkcie 16

3. IDENTYFIKACJA ZAGROśENIA

Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z
obowiązującym prawem.

O

T

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała o właściwościach utleniających. Mieszaniny pary z

powietrzem są wybuchowe. W temperaturze powyżej 400˚C ulega
rozkładowi z wydzieleniem tlenu. Odizolować od substancji palnych i
redukujących – np. glinu, tlenku glinu, magnezu, cyrkonu, bezwodników
(octowy, maleinowy, ftalowy i in). Kontakt z materiałami zapalnymi może
spowodować pożar.

Zagrożenie
toksykologiczne:

Działa toksycznie po połknięciu. Azotan(V) potasu działa bezpośrednio
utleniająco na hemoglobinę, powodując powstanie methemoglobiny i
nitrozohemoglobiny. Działa drażniąco na oczy, skórę, drogi oddechowe,
przewód pokarmowy.

Zagrożenie
ekotoksykologiczne:

Azotan(V) potasu działa toksycznie na organizmy wodne i lądowe.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego azotanem(V)
potasu środowiska.
Następstwa wdychania:
1.

Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej.

2.

W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc
lekarską.

Następstwa połknięcia:
1.

W razie połknięcia, w pierwszej kolejności przepłukać usta i dać do wypicia dużą ilość wody.

2.

W przypadku konieczności odtransportować do szpitala.

Kontakt z oczami:
1.

Przemywać skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych
powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe).

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Kontakt ze skórą:

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 2/7

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a
następnie wodą z łagodnym mydłem.

2.

Zasięgnąć porady dermatologa, gdy nie mija podrażnienie skóry.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja stała o właściwościach utleniających. W temperaturze
powyżej 400˚C ulega rozkładowi z wydzieleniem tlenu. Wchodzi w
reakcje wybuchowe z substancjami palnymi i redukującymi – np.
glinem,

tlenkiem

glinu,

magnezem,

cyrkonem,

bezwodnikami

(octowym, maleinowym, ftalowym i in).

Środki gaśnicze:

•

gaśnice CO2,

•

gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC,

•

gaśnice pianowe,

•

gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka,

Zalecenia szczegółowe:

Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC lub
BC), duży pożar gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody.

Sprzęt ochronny strażaków: W przypadku występowania większych koncentracji par i pyłów

stosować aparaty izolujące drogi oddechowe.

Uwaga dodatkowa:

Zagrożone opakowania chłodzić rozproszoną wodą.

6.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA
DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się większej ilości azotanu(V) potasu do
ś

rodowiska, w postaci roztworu lub w postaci stałej, skażony teren

należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby
postronne. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z pyłami i parami. Stosować robocze ubrania ochronne,
rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w
przypadku pylenia - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o
ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr
cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).

Zalecenia szczegółowe:

Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i
używania narzędzi iskrzących). Rozsypaną substancję zebrać do
szczelnych worków z tworzywa sztucznego. Zebraną ciecz odpompować
do szczelnych pojemników, małe ilości rozlanej cieczy przysypać
niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego
zagospodarowania lub zniszczenia. Pozostałości spłukać wodą.

Zabezpieczenie środowiska: W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze

Metody utylizacji:

Azotan(V) potasu może być zagospodarowany rolniczo, zgodnie z
wymogami obowiązującego prawa.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać
kontaktów z roztworami, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad
higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować
w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 3/7

zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom /
wybuchom:

Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym
ogniem, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin
podatnych na elektryzację, chronić pojemniki przed ciepłem i
nagrzaniem,

instalować

urządzenia

elektryczne

w

wykonaniu

przeciwwybuchowym. Unikać kontaktów z palnymi i redukującymi
substancjami.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie
materiałów utleniających wyposażonych w instalację wentylacyjną, na
twardym podłożu. Unikać kontaktów z palnymi i redukującymi
substancjami np. glinem, tlenkiem glinu, magnezem, cyrkonem,
bezwodnikami (octowym, maleinowym, ftalowym i in.). Zasady
magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania z
odpadami:

Za odpad można uznać azotan(V) potasu, która w żadnej postaci nie
nadaje się do technicznego zagospodarowania. Może być wykorzystany
rolniczo.

8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Wentylacja i instalacja elektryczna w wykonaniu przeciwwybuchowym

Osobiste wyposażenie ochronne:

Drogi oddechowe:

Maska ochronna przeciwpyłowa. Aparat oddechowy w przypadku
dużych koncentracji pyłu. Filtr przeciwpyłowy P1 (ograniczony czas
działania).

Ręce:

Rękawice ochronne robocze.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne robocze.

Ogólne środki ochrony:

Higiena pracy:

Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać
bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z
azotanem potasu. Nie wdychać pyłów, par i aerozoli. Zanieczyszczone
ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie
jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać zanieczyszczenia
(rozlewy roztworów, rozsypy substancji stałej).

Obowiązujące w Polsce najwyższe dopuszczalne stężenie (mg/m

3

) w środowisku pracy:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z
dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769)

CAS

Składnik

NDS (mg/m

3

)

NDSCh (mg/m

3

)

7757-79-1

azotan(V) potasu - pył

10

-

13.

WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

Masa cząsteczkowa:

101,11 g/mol

Postać fizyczna, barwa, zapach:

W warunkach normalnych azotan potasu jest krystalicznym ciałem
stałym, białym, o gorzkawym smaku.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 4/7

Temperatura topnienia:

334˚C.

Temperatura wrzenia:

W wyższych temperaturach (powyżej 400˚C) następuje rozkład, z
wytworzeniem azotynu potasu i tlenu.

Gęstość:

2,109 (16˚C).

Prężność par:

50 mbar w 20˚C.

Stopień zagrożenia wód:

Mały.

Rozpuszczalność w wodzie i
innych rozpuszczalnikach:

Azotan potasu dobrze rozpuszcza się w wodzie – 320 g/l (w 20˚C).

Reaktywność:

Azotan(V) potasu jest substancją utleniającą. Wybucha zmieszany
z substancjami, palnymi. Należy izolować od substancji palnych i
redukujących – np.glinu, tlenku glinu, magnezu, cyrkonu,
bezwodników (octowy, maleinowy, ftalowy i in).

pH roztworu wodnego:

50 g/l H2O/20˚C.

Inne:

Azotan(V) potasu występuje z reguły w tych samych pokładach, w
których znajduje się saletra chilijska. Przemysłowo może być
otrzymywany w reakcji wymiany między chlorkiem potasu a
azotanem sodu. Azotan(V) potasu używany jest do wytwarzania
barwników azowych, azotowych pochodnych organicznych,
włókienniczym, do wyrobu prochu strzelniczego. Znalazł
zastosowanie w lecznictwie.

14.

STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

Azotan(V) potasu wchodzi w reakcje z substancjami organicznymi,
palnymi i redukującymi.

Właściwości korozyjne:

Ujawniają się w podwyższonych temperaturach.

Inne:

W przypadku podgrzania powyżej 400˚C mogą wydzielać się toksyczne
produkty rozkładu.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia:

oczy - tak

skóra - tak

Spożycie - tak

wdychanie - tak

Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe):

Wdychanie: Ból w klatce piersiowej, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica.
Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie i wysuszenie skóry. Mogą wystąpić
reakcje uczuleniowe.
Kontakt z oczami: Może wystąpić podrażnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie.

Połknięcie: Wystąpi ból brzucha, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica

Dane toksykologiczne:

LD50 (domięśniowo, szczur) = 3750 mg/kg (RTECS)

Skutki zdrowotnego narażenia ostrego:

Objawy zatruć ostrych występują stosunkowo szybko, ponieważ już po 30 minutach pojawia się ból
brzucha, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica będąca wyrazem wystąpienia
methemoglobinemii, duszności, spadek ciśnienia krwi, aż do wystąpienia zapaści.

Skutki zdrowotnego narażenia przewlekłego

W zatruciach przewlekłych występują takie objawy jak w zatruciu ostrym, jednakże w znacznie
mniejszym nasileniu.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 5/7

Powikłania:
Podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość,
niewydolność układu pokarmowego, wątroby i nerek. U niektórych osób może zostać zaobserwowany
spadek czerwonych krwinek (nawet do 2 500 000).

Przeliczeniowa doustna dawka śmiertelna: ok. 4 g dla osoby dorosłej.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Azotan(V) potasu jest rozkładalny lub przyswajalny w środowisku naturalnym, dlatego stosowany jest
m.in. jako nawóz sztuczny, dostarczający azot. W środowisku wodnym większe koncentracje są
zagrożeniem dla ryb.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Azotan(V) potasu unieszkodliwiany jest wówczas, gdy nie może zostać w żadnej postaci
zagospodarowany. Rozkład następuje na drodze chemicznej, we wskazanych przez władze ochrony
ś

rodowiska instalacjach, w zgodności z wymogami prawa krajowego i lokalnego.

Opakowania po azotanie(V) potasu, które nie mogą zostać oczyszczone, są magazynowane tak, jak sam
produkt.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Numer UN(ONZ) :

1486

AZOTAN POTASOWY

Klasa ADR/RID:

5.1

Kod klasyfikacyjny:

O2

Ilości ograniczone:

LQ12

Grupa pakowania:

III

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

50

IMDG-Code:

5.1/III UN 1486

Nalepka ostrzegawcza wg. ADR/RID Nr 5.1:

15.

INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach
jednostkowych:

O

T

Napis ostrzegawczy na opakowaniach
jednostkowych:

Produkt utleniający. Toksyczny.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 6/7

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia

R 8

Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.

R 25

Działa toksycznie po połknięciu.

Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania

S 2

Chronić przed dziećmi.

S 16

Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu.

S 41

Nie wdychać dymów powstających w wyniku pożaru lub wybuchu.

Kartę wykonano zgodnie z:

•

Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz. 84; z późniejszymi
zmianami).

•

Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia
14.12.2004 r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2)

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z
ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP).

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji
niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami).

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i
preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).

•

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w
sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769)

•

Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).

•

Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638).

•

Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu
drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).

•

Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199
poz. 1671) z późniejszymi zmianami.

•

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.

•

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej
z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).

•

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków
ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).

•

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.

•

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej
z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).

•

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków
ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu:

Azotan(V) potasu

O

Produkt utleniający.

T

Produkt toksyczny.

R 8

Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.

R 25

Działa toksycznie po połknięciu.

Normy na sprzęt ochronny:

PN-EN 141:2002

Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania,
badanie, znakowanie.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

AZOTAN(V) POTASU

Data wydania: 21.08.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 7/7

PN-EN 344:1996

Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do
użytku w pracy. Zmiana A1.

PN-EN 166:2002 (U)

Ochrona indywidualna oczu. Wymagania.

PN-EN 374-3:2004 (U)

Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie
odporności na przenikanie chemikaliów.

PN-EN 466:1998

Odzież ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące
odzieży chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy
(typ 3).

Powietrze na stanowiskach pracy

PN-EN 1540:2004

Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia

PN-EN 689:2002

Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na
czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia
pomiarowa.

Uwaga:

Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów
prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa
użytkowania preparatu. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu
do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy
użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.

Produkt nie może być używany bez pisemnej zgody w żadnym innym celu aniżeli podanym w p.1 karty-
charakterystyki.

Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji
co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: [phone]-
46,

www.ekos.gda.pl

e-mail:

[e-mail]

na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od

Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych.

Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i
spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej.

Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy
przydatności do określonych zastosowań.

* * * * *