Idea funkcji i zasoby ubezpieczeo na
współczesnym rynku
ubezpieczeniowym
Marta Baranowska,
Joanna Kozak
Adam Siemiatycki
Agenda prezentacji
Istota funkcji spełnianych przez ubezpieczenia we współczesnych czasach
Prezentacja funkcji pełnionych przez podstawowe rodzaje ubezpieczeo
gospodarczych
Prezentacja zasobów ubezpieczeo na współczesnym rynku
ubezpieczeniowym w Polsce:
o
Procentowy udział poszczególnych typów ubezpieczeo w ubezpieczeniach
gospodarczych ogółem
o
Udział ubezpieczeo obowiązkowych w całkowitych ubezpieczeniach działu II
o
Reprezentatywne wskaźniki szkodowości dla poszczególnych
kategorii ubezpieczeo
o
Komparastyka z sektorem bankowym w latach 2008 – 2011
Główne funkcje ubezpieczeo
Funkcja ochrony ubezpieczeniowej
Funkcja prewencyjna
Funkcja akumulacji kapitału
Naczelna funkcja - ochrony ubezpieczeniowej
Gotowośd przejęcia przez zakład ubezpieczeo materialnych skutków
zdarzeo losowych (czyli realizacji określonych ryzyk)
Najpełniej wyraża zarówno istotę a także cel istnienia ubezpieczeo
Gwarancja wypłaty świadczenia w obliczu ryzyka daje zabezpieczenie na
dwóch płaszczyznach:
Ekonomicznej
Psychologicznej
Naczelna funkcja - ochrony ubezpieczeniowej
Rozwój gospodarczy determinuje jakościowe i ilościowe potrzeby w
zakresie ochrony. Główna funkcja ubezpieczeo przejawia się w coraz to
nowych produktach ubezpieczeniowych i wzroście konkurencji na rynku.
26,44%
8,74%
6,66%
6,24%
12,47%
39,45%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
PZU Życie S.A.
Open Life TU Życie S.A.
Allianz Życie Polska S.A.
Warta S.A.
Benefia TU na Życie S.A. Vienna Insurance Group
pozostałe
32,63%
10,40%
9,42%
4,51%
6,69%
36,35%
PZU S.A.
STU ERGO HESTIA S.A.
TUiR Warta S.A.
Uniqa TU S.A.
TU Allianz Polska S.A.
pozostałe
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Funkcje: prewencyjna i akumulacji kapitału
Funkcja prewencyjna: Wszelka działalnośd zmierzająca do zmniejszenia szkód
losowych, zarówno przez ograniczenie ich rozmiarów, jak i zmniejszenie
prawdopodobieostwa realizacji ryzyka, poprzez:
ograniczenie częstości wypadków ubezpieczeniowych, redukcję strat
przez nie wywoływanych oraz zmniejszenie liczby i wysokości szkód
losowych
udział własny ubezpieczonego w szkodzie i system bonifikat i promocji.
Funkcja akumulacji kapitału: Właściwe spełnianie przez ubezpieczyciela
swojego podstawowego zadania wymaga zebrania ogromnych środków na
pokrycie ewentualnych strat finansowych powstałych wskutek zdarzeo
objętych umową ubezpieczenia poprzez rozłożenie ciężaru tego pokrycia na
wszystkich członków danej wspólnoty niebezpieczeostwa
Pozostałe funkcje
Społeczna
Wychowawcza
Ekonomiczna
Fiskalna
Stabilizacyjna
Lokacyjna
Stymulacyjna
Redystrybucyjna
Kontrolna
Zasady ubezpieczeo
Powszechności - ubezpieczenie jest dostępne bez żadnych ograniczeo dla
wszystkich zainteresowanych objęciem daną ochroną ubezpieczeniową
Pełności - zapewnienie takiego poziomu finansowego wyrównania strat
losowych, jaki w danych warunkach jest możliwy do osiągnięcia
Realności - ubezpieczający może liczyd
na to, że zakład pokryje mu ewentualną
stratę losową w granicach ubezpieczenia
i zgodnie z obowiązującymi warunkami
Ryzyka w codziennym życiu każdego człowieka
Ubezpieczenia na życie - osobowe („Life”)
Na życie
Posagowe, zaopatrzenia dzieci
Na życie, związane z ubezpieczeniowym fundusze kapitałowym
Rentowe
Wypadkowe i chorobowe
Pozostałe ubezpieczenia osobowe
i majątkowe („Non - Life”)
Wypadku
Choroby
Casco pojazdów lądowych
Casco pojazdów szynowych
Casco statków powietrznych
Żeglugi morskiej i śródlądowej
Przedmiotów w transporcie
Szkód spowodowanych żywiołami
Pozostałych szkód rzeczowych
Odpowiedzialności cywilnej
wynikającej z posiadania pojazdów
lądowych
Odpowiedzialności cywilnej
wynikającej z posiadania pojazdów
powietrznych
Odpowiedzialności cywilnej za
żeglugę morską i śródlądową
Odpowiedzialności cywilnej ogólnej
Kredytu
Gwarancji
Różnych ryzyk finansowych
Ochrony prawnej
Świadczenia pomocy (assistance)
Udział ubezpieczeo w dziale „Life”
89 132
0,68%
Rentowe
120 336
0,92%
Posagowe, zaopatrzenia dzieci
6 752 569
51,58%
Na życie, związane z ubezpieczeniowym
funduszem kapitałowym
4 946 474
37,78%
Czyste ubezpieczenia na
życie
1 183 579
9,04%
Wypadkowe i chorobowe
Udział ubezpieczeo w dziale „Non - Life” (cz. 1)
8 599 720
34,67%
OC z tyt. pos. pojazdów
lądowych
5 763 600
23,24%
Casco pojazdów
lądowych
2 825 959
11,39%
Szkód spowodowanych
żywiołami
1 990 285
8,02%
Pozostałych szkód
rzeczowych
1 439 889
5,81%
OC ogólnej
1 244 966
5,02%
Wypadku
764 613
3,08%
Różnych ryzyk
finansowych
544 732
2,20%
Kredytu
436 167
1,76%
Choroby
406 297
1,64%
Świadczenia
pomocy
Udział ubezpieczeo w dziale „Non - Life” (cz. 2)
302 842
1,22%
Gwarancji
169 802
0,68%
Ochrony prawnej
106 829
0,43%
Przedmiotów
w transporcie
95 769
0,39%
Żeglugi morskiej
i śródlądowej
33 855
0,137%
Casco pojazdów
szynowych
30 266
0,122%
Casco statków
powietrznych
26 307
0,106%
OC z tyt. posiadania
pojazdów powietrznych
19 559
0,079%
OC za żeglugę
morską i śródlądową
Szkodowośd różnych grup ubezpieczeo (2011 – Dział I)
109,50%
113,58%
56,29%
66,38%
38,30%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
140%
0
1
2
3
4
5
6
Kategoria ubezpieczenia w dziale I
Szkodowośd różnych grup ubezpieczeo (2011 – Dział II)
26,37%
50,89%
67,86%
44,45%
251,05%
83,96%
59,30%
50,18%
58,12%
82,89%
23,98%
77,81% 70,17%
33,81%
23,78%
12,89%
4,79%
70,24%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
140%
160%
180%
200%
220%
240%
260%
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Kategoria ubezpieczenia w dziale II
Ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce w 2011 roku
(liczba zawartych polis)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
ubezpieczenie
budynków w
gospodarstwach
rolnych
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
posiadaczy pojazdów
mechanicznych
ubezpieczenie
obowiązkowe OC
rolników
pozostałe
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
pozostałe
ubezpieczenia działu II
3,43%
38,55%
3,07%
0,48%
54,46%
Ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce w 2011 roku
(składka przypisana brutto – tys. PLN)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
ubezpieczenie
budynków w
gospodarstwach
rolnych
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
posiadaczy pojazdów
mechanicznych
ubezpieczenie
obowiązkowe OC
rolników
pozostałe
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
pozostałe
ubezpieczenia działu II
1,70%
33,98%
0,22%
1,01%
63,09%
Ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce w 2011 roku
(odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto – tys. PLN)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
ubezpieczenie
budynków w
gospodarstwach
rolnych
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
posiadaczy pojazdów
mechanicznych
ubezpieczenie
obowiązkowe OC
rolników
pozostałe
ubezpieczenia
obowiązkowe OC
pozostałe
ubezpieczenia działu II
1,49%
39,11%
0,20%
0,32%
58,88%
Sektor ubezpieczeniowy a bankowy w Polsce (2008-2011)
138
139
145
146
1 039
1 057
1 159
1 295
70%
80%
90%
100%
110%
120%
130%
140%
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
2008
2009
2010
2011
Dyn
amik
a
aktyw
ó
w
w
%
W
art
o
śd
aktyw
ó
w
w
mld
P
LN
sektor ubezpieczeniowy
sektor bankowy
dynamika aktywów SU
dynamika aktywów SB
Podsumowując
Ubezpieczenia we współczesnej gospodarce
pełnią 3 podstawowe funkcje
Polski współczesny rynek charakteryzuje się
coraz większym stopniem konkurencyjności
ze strony podaży
Ubezpieczenie ma w odniesieniu do swojej istoty 3 zasady
Na polskim rynku ubezpieczeo swoją rolę jako produktów
ubezpieczeniowych spełniają podstawowo 23 grupy ubezpieczeo
Ubezpieczenia o największym udziale w rynku charakteryzują się
jednocześnie średnio – wysokimi współczynnikami szkodowości brutto
W dziale I dominują: czyste ubezpieczenia na życie oraz te powiązane z
ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym
W dziale II dominują: ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
lądowych, casco pojazdów lądowych oraz od szkód spowodowanych
żywiołami
Ubezpieczenia obowiązkowe wciąż stanowią blisko połowę z ubezpieczeo
w całym dziale II
Sektor ubezpieczeniowy rozwija się w Polsce mniej dynamicznie niż sektor
bankowy
Bibliografia
„Ubezpieczenia”, red. Wanda Sułkowska, Wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2007
„Rozwój rynku ubezpieczeo”, Tomasz Bernat, Wydawnictwo Naukowe
Katedry Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecioskiego, Szczecin 2003
Strona internetowa Komisji Nadzoru Finansowego: dane dotyczące rynku
ubezpieczeo oraz sektora bankowego (lata 2008 - 2011)
Dziękujemy za wytrwałośd!
Mamy nadzieję, że wyczerpaliśmy
temat a nie Was ;)