12

14. RZĄDZENIE I POLITYKA
Pojęcie władzy i państwa
Rodzaje systemów politycznych
Rozwój demokracji liberalnych w świecie
Partie polityczne i systemy wyborcze
Teorie nacjonalizmu i narodu
AD1. POJĘCIE WŁADZY I PAŃSTWA
Władza- to jest zdolność forsowania przez jednostki lub grupy własnych interesów nawet w
obliczu sprzeciwu z innej strony. Rozróżniamy dwa rodzaje władzy- władza jako power i
władza jako authority.
PODZIAŁY WŁADZY
władza legalna, oparta o prawo i przepisy
władza tradycyjna, oparta na tradycji
władza charyzmatyczna
PAŃSTWO- na państwo składa się polityczny aparat władzy, czyli instytucje i
funkcjonariusze służb publicznych, którzy na danym terenie mogą rządzić w oparciu o
przepisy prawne i mają możliwość użycia sił zbrojnych przy realizacji celów politycznych.
Wszystkie kraje nowoczesne są państwami narodowymi, oznacza to, że cechuje je:
suwerenność
obywatelstwo
nacjonalizm

AD2. SYSTEMY POLITYCZNE
MONARCHIA:
na czele narodu stoi jedna osoba
władza jest przekazywana z pokolenia na pokolenie w obrębie jednego narodu
podstawą autorytetu monarchii nie jest prawo, ale obyczaj
DEMOKRACJA:
-demokratia- demos/lud i kratos/rządy
-system w którym władza należy do ludu
demokracja uczestnicząca lub bezpośrednia- wszyscy podejmują decyzję- np. referendum
demokracja przedstawicielska- prawa wyborcze mają wszyscy wyborcy i są co najmniej dwie
partie.
AUTORYTARYZM-
obywatele nie są dopuszczani do władzy, lub ich udział jest mocno ograniczony
sprzeciw obywatela jest mocno tłumiony
istnieje miękki system autorytarny (np. Singapur czy Bostwana)

AD3. ROZWÓJ DEMOKRACJI LIBERALNYCH NA ŚWIECIE.
Rozrost demokracji, która stała się fundamentalnym standardem prawomocności politycznej
w epoce współczesnej.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ DEMOKRACJI:
gospodarka rynkowa
globalizacja
środki masowego przekazu

AD4. PARTIE POLITYCZNE I SYSTEMY WYBORCZE.
PARTIE POLITYCZNE- jest to organizacja nastawiona na uzyskanie w procesie
wyborczym prawomocnej.
Istnieją dwa systemy- dwu partyjny i wielopartyjny
Partie:

13

Wyznaniowe, etniczne, chłopskie, ekologiczne, komunistyczne,
konserwatywne,nacjonalistyczne, socjalistyczne,liberalne

AD5. TEORIE NACJONALIZMU I NARODU
Według Marksa i Durkheima nacjonalizm był przede wszystkim siłą destrukcyjną.
Max Weber sam gotów był uznać się za nacjonalistę, ale nawet on nie doceniał tego ruchu.
Czołowym twórcą nacjonalizmu jest Ernest Gellner, który uważał, że nacjonalizm jest
produktem nowoczesnej cywilizacji, a jego początek można datować rewolucją przemysłową
z końca XVIII wieku.