2. Geneza zimnej wojny:
Zimna wojna jako utrwalacz podziału Europy.
W okresie II wś: między ZSRR a Anglosasami były tarcia i spory (historyk W. Mastny)
ZIMNA WOJNA: „gorący popiół” (stan ni to wojny, nie to pokoju). Raymond Aron twierdzi:
Sytuacja, w której ugoda jest nierealna, a stan pokoju jest nieprawdopodobny-> sytuacja
pomiędzy wielkimi państwami. Świat 2biegunowy (USA, ZSRR).
Czynniki:
-zdominowanie świata przez 2 mocarstwa (Wlk. Bryt. Przestała być mocarstwem)
-Była to rywalizacja gospodarcza, militarna, kulturowa, dyplomatyczna, ale bez posunięcia
się do najgorszego (wojny). Wynikało to z odmienności ustrojowej (socjalizm, totalitaryzm
kontra kapitalizm, demokracja).
-mieli odmienną wizję świata: (demokratyczna i socjalistyczna)
-powstała próżnia polityczna: Niemcy, Japonia, Włochy poniosły klęskę, a Wlk. Bryt. I
Francja nie odzyskały przedwojennej potęgi.
-wzajemna nieufność: w USA twierdzono, że komunizm to jadowity pasożyt, żywi się
skażoną tkanką, a „tkankę trzeba uleczyć”
PLAN MARSHALLA(od nazwiska ówczesnego sekretarza stanu USA George Marshalla):
5.06. 1947r: chęć odbudowy Europy Zach., realizowany 1947- 1952. plan pomocy
gospodarczej dla europy. był adresowany zarówno do krajów Europy Zachodniej, jak i do
państw środkowo- i wschodnio-europejskich, w których władzę przejęli już wówczas (lub
wkrótce mieli przejąć) komuniści. początkowa wersja Planu Marshalla, przedstawiona w
formie 4-punktowej ustawy podpisanej 3 IV 1948 r. przez Harry’ego Trumana : udzielenie
krajom europejskim, w tym Związkowi Radzieckiemu i Turcji, a także Chinom kredytu : 5
miliardów dolarów. Rzeczywista pomoc, jaką Stany Zjednoczone udzieliły Europie była
znacznie wyższa. W okresie działania Planu Marshalla (od roku 1948 do końca 1951) kraje te
otrzymały od Amerykanów 17 miliardów dolarów bezzwrotnych oraz niskooprocentowanych
długoterminowych pożyczek.
KWESTIA NIEMIECKA:
Spór o to co z Niemcami zrobić, Stalin chciał Niemcy ni8ezależne, zdemilitaryzowane, ale
powstały: 21.09.1947: RFN, 7.10.1947: NRD