T: Europa w okresie zimnej wojny 1947-49.

05.03.1946r. w Westminster College w Fulton (USA) Winston Churchill wygłosił wykład “Podstawy pokoju”, w którym znalazło się zdanie: „Od Szczecina nad Bałtykiem, do Triestu nad Adriatykiem żelazna kurtyna zapadła w poprzek kontynentu”.

„Żelazna kurtyna” – Podział Europy na dwa odrębne obozy polityczne i ideologiczne.

Churchill oskarżał Stalina o łamanie ustaleń z Jałty i Poczdamu: ZSRR gwarantował w krach Europy środkowo-wschodniej demokratyczne wybory, a doszło do fałszowania wyborów parlamentarnych.

19.09.1946r., w czasie wystąpień w Zurychu, Winston Churchill zaproponował stworzenie Stanów Zjednoczonych Europy. Była to koncepcja integracji Europy zachodniej, jako przeciwwaga dla ZSRR.

W latach 1946-47 trwała wojna domowa w Grecji, gdzie przeciwko rządowi działania prowadzili komuniści związani z ELAS. ZSRR próbowało ich wspierać, co było jawnym łamaniem ustaleń z Jałty (Grecja nie była w sowieckiej strefie wpływów). Ponad to narastał konflikt wokół sytuacji w strefach okupacyjnych w Niemczech. 01.01.1947r. doszło do unifikacji zachodnich stref okupacyjnych w Trizonię.

Przy okazji tych wydarzeń, w Harvard College Sekretarz Stanu George Marshall ogłosił plan pomocy gospodarczej dla Europy, która miała wynieść 24mld$ (w rzeczywistości przekazano tylko 14mld$).

W dniach 26.06-02.07.1947r. odbyła się konferencja w Paryżu. Plan przyjęło 16 państw, a wszystkie kraje bloku wschodniego odrzuciły, w tym ZSRR.

Oskarżenie ZSRR o łamanie ustaleń z konferencji z Jałty i Poczdamu, wojna w Grecji i próby ingerencji w niej ZSRR, odrzucenie przez kraje bloku wschodniego i ZSRR Planu Marshalla wpłynęły na początek „zimnej wojny” (tego określenia użył Walter Lippmann, amerykański dziennikarz, jako opis stosunków między USA, a ZSRR).

Uzupełnieniem „zimnej wojny” była Doktryna Trumana ogłoszona 12.03.1947r. (w związku ze sprawą Grecji). Doktryna ta głosiła, iż zadaniem USA jest powstrzymywanie rozszerzania się systemów totalitarnych na świecie. W związku z tym została nazwana „Doktryną powstrzymywania komunizmu”.

W okresie „zimnej wojny” mocarstwa będą się angażować w „gorące wojny”, dla poszerzenia swoich stref wpływów (np. Korea).

„Zimna wojna” wpłynie na zacieśnienie stosunków między USA, a Europą zachodnią, a także z Ameryką Południową. Pakt Rio (z Rio de Janeiro) ogłoszony 02.09.1947r., pakt polityczno-militarny. W skład weszły USA i kraje Ameryki Południowej. Tworzył on z Ameryki Południowej amerykańską strefę wpływów.

„Zimna wojna” miała wpływ na stosunki wewnętrzne w USA i pojawienie się makkartyzmu (od nazwiska Josepha McCarthy’ego).

W 1947r dochodzi do „ Zimnej wojny” a w jej ramach co raz wiekszy konflikt budzi sytuacja w strefach okupacyjnych Niemiec.

Po utworzeniu od 1 stycznia 1947r Trizonii dochodzi tam do realizacji odnowy życia politycznego m.in. wznawiając działalność CDU, CSU i SPD. W związku ze zjawiskiem hiperinflacji w Trizonii dochodzi do przygotowan do reformy walutowej ktorej tworcą jes związany z CDU dr. Ludwik Erchart.

20 czerwca 1948r zostaje ona wprowadzona: Niemcy mogą wymieniać 60 marek w relacji 1=1 natomiast za każdą następna w relacji 1dm – 1 rm. Dochodzi do likwidacji hiperinflacji ale wielu Niemców traci oszczedznosci calego życia.

Reforma ta wywołała I kryzys Berlinski: Niemcy ze stref Zachodnich zaczeli wykupywac za RM(raise marki) towary ze strefy sowieckiej a w odwecie Rosjanie zdecydowali się na blokade Berlina Zachodniego.

I Kryzys Berlinski od 7 wrzesnia 1948r do 5 maja 1949r. W Czesie jego trwania doszło do utworzenia „ Mostu powietrznego” i Amerykanie przewiezli do Berlina Zachodniego ok. 2 mln ton towarów.

Rosjanie znieśli blokade gdy okazała się on nieskuteczna. Trwanie I kryzysu Berlińskiego miało ogrony wpływ na powstanie dwóch państw Niemieckich.

14 sierpnia 1949r Parlament Trizonii przyjmuje konstytucje a następnie zostaje utworzony rząd któremu przewodzi przywodca CDU Konrad Adenauer. 7 września 1949r ogłasza on przekształcenie Trizonii w republike Federalna Niemiec a oficjalne ogłoszenie powstania nowego państwa nastąpi 25 wrzesnia 1949r siedzibą rządu i parlamentu ( dwuizbowy : Bundestag i Budesrat) będzie Bonn.

Tymczasem z inicjatywy Rosjan w strefie wschodniej dochodzi do połączenia SPD i KPN (komunistyczna partia Niemiec) zostaje utworzona Socjalistyczna jednosciowa partia Niemiec ( SED), której przywodcą zostaje Otto Grothewoll.

7 pazdziernika 1949r Izba Ludowa ogłasza powstanie NRD a 10 pażdziernika nastąpiło uroczyste ogłoszenie istnienia NRD (Niemieckiej Republiki Demokratycznej). I sekretarzem Sed Grotevel a prazydentem Wilhelm Pieck.

W przypadku dwoch panstw Niemieckich RFN nie uznało trwałości na Odrze i nysie łużyckiej i głosiło pogląd ze Niemcy maja wrócić do granic z 1938r. Oznaczało to iż nie uznaja polskości Wrocławia i głogowa.

NRD 6 lipca 1951 uzna nienaruszalność granicy na odrze i nysie łużyckiej. Oznacza to iż m.in. uznaje polskość Dolnego Śląska.

W związku ze sprawami granic RFN oglosci dokrtyne Hollsteina ( 1954r).

I kryzys Berlinski to również proces tworzenia NATO Wiąże się to m.in. z doktryną Trumana, kryzysem Brlinskim i początkiem rywalizacji między USA i ZSRR o strefy wpływów na Świecie.

Prezydent Harry Trumann doprowadza do tego iż kongres USA w 1947r przejmuje rezolucje Vandenberga: USA zrywają z polityką izolacjonizmu. ( doktryna Monroea ).

4 kwietnia 1949r dochodzi do podpisania traktatu waszyngtońskiego i do NATO przystępuja USA i Kanada a także 14 państw Europy.

Wśród które zostały przyjęte nie było RFN ( kraj ten zostanie przyjęty w maju 1955r)(50 rocznicę powstania NATO przyjęto Polskę, Czech ).

Powstanie NATO jest też poniekąd odpowiedzią na integracje polityczno gospodarczą bloku w styczniu 1955r powołano RWPG. W 1949 utrwalil się podział Europy na dwa zwalczające się systemy polityczne, militarne i gospodarcze, które prowadziły z sobą Zimna wojnę. Polityka Detant ( odprężenia) natąpi dopiero po przyjęciu aktu Koncowaego KBWE w 1975r ( Konferencja Bezpieczenstwa ) Powrót do zimnej wojnny nastąpi po agresji ZSRR na Afganistan 1988r

Europa i swiat w okresie zimnej wojny 1947-56 ( procesy integracyjne w Europie Zachodniej), konflikty m.in. powstanie CHRL i wojna w Korei, wojna w Wietnamie.