geneza zimnej wojny
2 nurty badawcze:
oskarżający Stalina i agresywną politykę ZSRR, dążenie Stalina do ekspansji komunizmu doprowadza do wrogości świata- nurt spopularyzowany w Polsce
rewizjonistyczny- nie tylko Stalin i ZSRR, ale wręcz przeciwnie. Stalin przeciwdziałał na zachowania zachodu i USA, które dążyło do ekspansji światopoglądowej.
pola konfliktów zimnej wojny:
sprawa przyszłości Niemiec (jeden z głównych konfliktów mocarstw)
Stalin chciał zjednoczonych Niemiec Komunistycznych
Alianci zachodni chcieli okupacji
Potencjał przemysłowy i pozycja strategiczna Niemiec były to ważne przyczyny konfliktu mocarstw
sprawa polska
ustanowienie radzieckiej strefy wpływów
Grecja
w 1941 r. pokonana przez III rzeszę
rząd z królem uszedł i istniał jako rząd emigracyjny
grecy stworzyli rząd kolaboracyjny
Bataliony Bezpieczeństwa zwalczały partyzantkę komunistyczną (ELAS) i rządową (EDAS)
Jesień 1944 r. wojska niemieckie zorganizowały szybki odwrót, opuszczając grecje.
Churchil bał się, że partyzantka komunistyczna przejmie władzę. GB przerzuciło 2 dywizje do Grecji.
listopad 1944 doszło do walki ELAS z EDAS
styczeń 1945 tymczasowy rozejm, oddanie władzy EDAS
wojna domowa rozgorzała na nowo(bo ELAS prześladowany przez rząd)
Stalin namawiał komunistów do dialogu, nie chciał podsycać konfliktu. Greccy komuniści wiedzieli, że możliwość dialogu jeest znikoma.
Od 946 r. Stalin daje zielone światła dla komunistóew greckich (również dostawa radzieckiego uzbrojenia). Od tego czasu staje się to walka między blokami.
Brytyjczycy wspierają stronę rządową, a potem zrzekają się swojego zwierzchnictw w Grecji na rzecz USA
Zimna wojna w Iranie
od 1941 okupowany przez GB i ZSRR
po wojnie wojska okupacyjne miały się wycofać
ZSRR zwlekało, opuściło Iran dopiero w 1947 r.
Chiny
zakończyła się okupacja Japonii
w1947 powstaje ChRL
Wietnam
Korea
Plan Marschala
szkic planu zarysowany na przemówieniu Marschala w Harwardzie
konferencja w Paryżu- ZSRR nie wziął udziału, Stalin wymusił na Polsce i Czechosłowacji, aby te też zrezygnowały
16 mld dolarów- ogólna suma pomocy Krajom Europejskim
pomoc przyczyniła się do odbudowy Europy
USA domagało się aby Europejczycy integrowali się gospodarczo
GB otrzymała większą pomoc niż RFN, ale to jednak Niemcy rozwijały się szybciej
Wszystkie kraje biorące udział w planie Marschala zyskały