Katarzyna Szafranowska
Taktyki Zdawania Egzaminu
i Radzenia Sobie ze Stresem
Wiem jak to jest przed egzaminem. Z jednej strony to nic takiego. Myślisz sobie: "To nie
koniec świata, jeśli nie zdam. Są poprawki, jest termin wrześniowy”. Z drugiej strony
bardzo chcesz zdać i mieć to z głowy. A potem już tylko wakacje i zapomnisz o nauce,
pracując lub odpoczywając.
Wakacje i spokój są tak blisko, że już je czujesz, a przed Tobą ostatnie wyzwanie – egzamin.
Ze swojego doświadczenia obserwuję dwa różne podejścia do egzaminów.
Opowiem Ci o nich na przykładzie moich przyjaciół ze studiów.
Tomasz był lekkoduchem. Zawsze niezorientowany w temacie, rzadko odwiedzał uczelnię.
Miał swoje życie i pasje. Muzyka, bębny, reggae, imprezy. Wykłady i ćwiczenia, tak jak
nauka po prostu nie pasowały do jego stylu. Poszedł na polonistykę, bo “nauczyciele mają
dwa miesięce wakacji, ferie wolne i pracują po 4 godziny dziennie”.
Był zawsze rozluźniony i spokojny. Na pisemnym egzaminie zawsze siadał z Ewą,
która była nim zauroczona. Pisemne zawsze zdawał, mimo że nie czytał żadnej lektury.
Na egzamin ustny wchodził praktycznie z ulicy, nie znając prowadzącego, a jednak potrafił
nawiązać z nim kontakt i skierować rozmowę na pasujący mu temat. Duża część osób
z roku wręcz go nienawidziła. Dziewczyny siedzące w czytelni cały semestr otrzymywały
gorsze oceny niż on mimo, że nie bardzo wiedział z czego jest egzamin.
Przeciwną postawę wobec nauki miała Ania. Zawsze doskonała uczennica, robiła wszystko,
aby i na studiach być w czołówce. Często szła jeszcze do czytelni po zajęciach i siedziała
aż do zamknięcia. Cały semestr się uczyła, chodziła na wszelkie wykłady i ćwiczenia.
Mimo to na egzaminach wychodziła słabo.
Copywright 2007
Katarzyna Szafranowska
Wszystko przez stres. Przed egzaminem była na przemian blada i zielona, bardzo się bała
i cały czas powtarzała, że na pewno jej się nie uda. Wchodziła do sali wystraszona i z miną
zbitego psa. Potem było jeszcze gorzej...
Patrząc na nich, można by zapytać: “Jak to możliwe, że jemu się udaje, a jej nie?”.
Egzamin to chwila, konkretny dzień. Niezależnie od tego, ile się uczyłeś, dużo zależy
od Twojego nastawienia w tym dniu. Im lepsze samopoczucie, tym większa szansa,
że będziesz bardziej pewny siebie, szybciej przypomnisz sobie informacje oraz sformułujesz
je jasno i swobodnie.
Najważniejsze jest Twoje nastawienie i to, czego oczekujesz, dlatego zawsze kilka dni przed
egzaminem, ustal i zapisz intencję na egzamin i jego wynik.
Na przykład: "Zdaję egzamin w piątek z X na ocenę 5.0. Jestem rozluźniony i spokojny,
z łatwością przypominam sobie potrzebne informacje, piszę konkretnie i przejrzyście,
doskonale wykorzystuję dany czas."
Wyobraź sobie, że wszystko na egzaminie przebiega po Twojej myśli. Zobacz jak w filmie
przebieg całego dnia.
Wstajesz wyspany i radosny. Masz czas, aby zjeść pyszne śniadanie, posłuchać ulubionej,
energetyzującej muzyki i powoli przygotować się do wyjścia.
Wchodzisz na salę uśmiechnięty i pewny siebie. Czujesz się wspaniale, bo wiesz, że i tak
uda Ci się osiągnąć wynik, jakiego pragniesz. Jesteś rozluźniony i szybko przypominasz
sobie informacje.
Masz doskonały kontakt z egzaminatorem, śmiejecie się i żartujecie. Mówisz lub piszesz
ze swobodą i jasnością. Czujesz się jak na rozmowie z bliskim znajomym.
Po egzaminie, gdy masz już w indeksie wymarzoną ocenę, spotykasz się z przyjaciółmi
i świętujesz swój sukces. Dzwonisz do rodziców oraz znajomych i dzielisz się z nimi swoim
Copywright 2007
Katarzyna Szafranowska
sukcesem. Bliscy gratulują Ci i są z Ciebie bardzo dumni. Ty sam czujesz się wspaniale
i jesteś zadowolony z siebie. Ten stan trwa i trwa...
Wyobrażając sobie korzystny dla Ciebie wynik egzaminu, zaczynasz czuć się dobrze w ciele
i przygotowujesz swój mózg na taki właśnie scenariusz. Tworzysz nowe połączenia między
neuronami, które kojarzą pozytywny stan emocjonalny ze zdawaniem egzaminu, czy to nie
jest rozsądne?
Pozytywne myśli wywołują pozytywne emocje i wzmacniają przekonanie "zawsze dam
sobie radę". Dzięki wizualizowaniu przebiegu egzaminu w najlepszy dla Ciebie sposób,
programujesz swój umysł i przyciągasz do siebie, taki właśnie scenariusz.
Czy sobie zdajesz sprawę, że często to inni Cię programują, mówiąc: "On da takie pytania,
że nikt nie odpowie", "U niego nikt nie ma powyżej 3", "Połowa roku obleje, zobaczycie",
"Ona nie lubi facetów i Ty nie masz szans", "Nawet jeśli da łatwe pytania to zabraknie czasu
i tak oblejesz" itp.
Słuchając tego, od razu tworzysz obraz siebie samego w tej sytuacji i jeśli taka wizja trafi
na podatny grunt (np. nie jesteś pewny swoich celów i swoich możliwości) to
podświadomość potraktuje ten obraz jako rezultat, którego oczekujesz. W tym momencie
zaczynasz zachowywać się tak, aby ten negatywny scenariusz zrealizować. Czy naprawdę
tego chcesz?
Podczas sesji często jesteś w kryzysie. Mało czasu, sporo nauki, presja zewnętrzna, presja
wewnętrzna, stres i ocenianie. W tym czasie należy się chronić przed negatywnymi
wpływami, a szczególnie marudzącymi znajomymi, którzy chcą Ci wcisnąć swój negatywny
obraz przyszłych wydarzeń.
Copywright 2007
Taktyka VII.1
Ustal i zapisz intencję na egzamin. Wizualizuj i poczuj najlepszy dla Ciebie
przebieg egzaminu. Poczuj emocje związane z sukcesem i wzmocnij
przekonanie "zawsze dam sobie radę".
Katarzyna Szafranowska
Jeśli możesz, ogranicz rozmowy z nimi na temat egzaminów i zawsze potwierdzaj Twoją
pozytywną wizję sytuacji. Czyli na każde ich marudzenie odpowiadaj: "A ja na pewno zdam
za pierwszym razem.", "Uda mi się, jestem pewny."
Jest jedna niesamowicie prosta i bardzo efektywna metoda na to, aby podczas rozmów
z ludźmi, którzy narzekają i sprowadzają Twoją energię w dół, poradzić sobie z ich
komunikatami i jednocześnie wprowadzać swoją koncentrację i myślenie w pożądanym
kierunku.
Nazywa się to przeramowaniem i wykorzystuje bardzo prostą zasadę lingwistyczną.
Mówi ona o tym, że słowo "ale" kasuje z podświadomości wszystko, to co stało przed nim.
Przeczytaj dwa poniższe zdania i zauważ różnice w swoim odbiorze i odczuciach.
1. "Jesteś niezwykle inteligentnym człowiekiem, ale oblejesz ten egzamin jak wszyscy..."
2. "Ten egzamin oblewają wszyscy, ale Ty jesteś niezwykle inteligentny..."
Jakie wnioski z pierwszego i jakie z drugiego zdania podopowiada Ci logika?
W większości wypadków "logika" podpowie, że w pierwszym przypadku nie zdasz,
a w drugim masz duże szanse na zdanie.
Taktyka przeramowania negatywnych komunikatów używa metody potwierdzania oraz
mocy słowa "ale".
Copywright 2007
Taktyka VII.2
Ogranicz do minimum kontakty z ludźmi negatywnymi, odbierającymi Ci
energię. Potwierdzaj zawsze swoją wersję wydarzeń na egzaminie.
Katarzyna Szafranowska
Jeśli ktoś przed egzaminem powie Ci, że to będzie "rzeź niewiniątek", to pamiętając,
że takie stwierdzenie jest ograniczającym przekonaniem, możesz odpowiedzieć "Tak,
to będzie rzeź niewiniątek (potwierdzenie), ALE nie dla mnie, ponieważ ja się dobrze bawię
i wszystko idzie po mojej myśli".
Tego typu taktyki używają czasami sprzedawcy, aby poradzić sobie z Twoimi
wątpliwościami co do produktu.
Ty natomiast możesz wykorzystać tę technikę do podtrzymywania swojego myślenia
i nastawienia na pozytywnym, wysokim poziomie, aby ułatwić sobie zdawanie każdego
egzaminu.
Bezpośrednio przed egzaminem porządnie się wyśpij. Sen jest bardzo ważny, gdyż
wpływa na prawidłowe przyswojenie informacji. Po zaśnięciu, gdy nic Ci się jeszcze nie śni,
mózg działa na bardzo wolnej częstotliwości teta. W trakcie tego czasu, wszystkie
dostarczone wcześniej informacje są przetwarzane i łączone z tym, co już wiesz.
To bardzo ważne. Ty śpisz, a mózg pracuje i przetwarza informacje dla Ciebie.
Gdy siedzisz bardzo długo przed samym egzaminem i śpisz np. 1 godzinę, to mózg nie ma
czasu przetworzyć nowej wiedzy. Duża jest wtedy szansa, że wszystko Ci się pomiesza
i z trudnością odnajdziesz prawidłowe odpowiedzi.
Poza tym sen to także okres regeneracji Twojego ciała. Od tego jak czujesz się w ciele zależy
Twoje ogólne samopoczucie i nastawienie, które często decydują o wyniku egzaminu.
Jeśli przed egzaminem śpisz niewiele, masz sporo kofeiny w krwiobiegu to jesteś
poirytowany i sztucznie pobudzony, a mimo to zmęczony. Twoje nastawienie ulega
Copywright 2007
Taktyka VII.3.:
Potwierdź komunikat drugiej osoby, skasuj go słowem "ale" i wstaw po nim
swoją wersję.
Katarzyna Szafranowska
wahaniom i jest zależne od otoczenia. Jedziesz na egzamin, łapią Cię bez biletu i już masz
doła. Spóźniony wbiegasz do sali i ... dalszy scenariusz znasz.
Aby dać ogranizmowi odpocząć i mieć kilka godzin na przetworzenie informacji, połóż się
spać maksymalnie o 1-2 w nocy. Dłuższe siedzenie nie ma sensu i na dłuższą metę osłabia
odporność.
Jeśli natomiast wyśpisz się, to wstajesz w dobrym nastroju, tryskasz energią, bo jesteś
wypoczęty. Twoje nastawienie jest optymistyczne i przyjazne. Nawet jeśli zdarzy Ci się
coś przykrego, szybko o tym zapominasz. Pozytywny nastrój sprzyja osiąganiu sukcesów,
a trudno go zachować, jeśli zasypiasz na stojąco.
Przed snem powtórz wizualizację najlepszego dla Ciebie wyniku egzaminu i zasypiaj
z poczuciem sukcesu.
Rano przed wyjściem z domu zrób ćwiczenia RYTMIZACJI z kinezjologii edukacyjnej.
To szybko i łagodnie Cię pobudzi, zharmonizuje ciało i podkręci obroty umysłu.
Ćwiczenia poznałeś w poprzedniej części raportu, dotyczącej koncentracji, a także
otrzymałeś w bonusie wideo z nagraniem poszczególnych kroków.
Wróć teraz do tego i wykonaj proste ćwiczenia. Całość zajmuje ok. 10 minut, lecz stanowi
potężne narzędzie poprawiające koncentrację i wszelkie czynności umysłowe. Jest to dobry
rytuał poranny, który warto wprowadzić do swojego życia nie tylko przed egzaminami.
Copywright 2007
Taktyka VII.4
Przed egzaminem porządnie się wyśpij, aby mózg mógł efektywnie
przetworzyć dostarczoną wiedzę. Gdy wyśpisz się i odpoczniesz łatwiej Ci
będzie zachować pozytywne nastawienie.
Katarzyna Szafranowska
W dniu egzaminu zjedz dobre i obfite śniadanie. Pamiętaj, myślisz tym, co zjadłeś.
Śniadanie zapewni Ci potrzebną energię na cały dzień, bez uczucia ciężkości i zbędnego
obciążania wątroby i jelit.
Zabierz ze sobą niegazowaną wodę do picia. Organizm zużywa 4-krotnie więcej wody
w przypadku najmniejszego choćby stresu. Wysiłek umysłowy sprawia także,
że zapotrzebowanie na wodę rośnie. Jeśli czytałeś poprzednią część to wiesz, dlaczego
akurat niegazowana i nie muszę tego tłumaczyć ponownie.
Przed samym egzaminem zdecydowanie zadbaj o swoje samopoczucie. To dobry czas,
aby się zrelaksować i zapewnić sobie dobry humor. Rozmowy z przyjaciółmi są świetną
okazją do żartowania i śmiechu.
Unikaj za to stad zestresowanych studentów, którzy uwielbiają się dołować przed samym
wejściem i wymyślać tematy, na które nie umieją odpowiedzieć. Za wszelką cenę chroń
siebie.
Copywright 2007
Taktyka VII.5
Rano przed wyjściem zrób 4 kroki Rytmizacji z Kinezjologii Edukacyjnej. To
zmieni na pozytywne uczucia w ciele, doda Ci energii, pozwoli zachować
jasny umysł i wyzwoli Twoją koncentrację.
Taktyka VII.7
Pij niegazowaną wodę mineralną przed oraz w trakcie egzaminu.
Taktyka VII.6
Zjedz obfite śniadanie i od tej pory dbaj tylko o swój humor. Będąc w
doskonałym nastroju lepiej radzisz sobie ze stresem, szybciej myślisz i
łatwiej przypominasz sobie potrzebne informacje.
Katarzyna Szafranowska
Dla większości ludzi największym problemem na egzaminie jest pokonanie stresu.
Jego korzenie sięgają często o wiele wcześniej niż 10 minut przed egzaminem.
Zanim jeszcze zacznie się egzamin, całe godziny lub nawet dnie, już o nim myślisz.
To, o czym myślisz wpływa, na to jak się czujesz.
Jeśli wyobrażasz sobie, że nie zdajesz, że egzaminator zasypuje Cię pytaniami, że zaczynasz
się jąkać, a oczami wyobraźni już widzisz w indeksie słabą ocenę lub niezaliczenie,
to zaczynasz odczuwać strach, lek i stres, prawda?
Ten stres lokuje się w określonych częściach Twojego ciała. Często w brzuchu, piersiach,
szyi, głowie lub nogach. Zaczynasz odczuwać to miejsce w szczególny sposób i
koncentrujesz się na nim coraz bardziej. Im bardziej się na nim koncentrujesz, tym jest
silniejszy i w końcu jesteś sparaliżowany tak bardzo, że trudno jest Ci robić cokolwiek.
Jak widzisz, stres jest wynikiem myślenia, które zawsze powoduje określone emocje.
Zmień myślenie, a zmienią się emocje i odczucia w ciele. Dlatego jako pierwszą taktykę
poznałeś pozytywną intencję i wizualizowanie pożądanego rezultatu. Gdy myślisz o swoim
sukcesie, widzisz go i czujesz to nie ma miejsca na negatywne myśli i emocje,
ale jest za to rozluźnienie i dobre samopoczucie.
Jeśli jednak Twoje połączenie egzaminu i stresu jest wyjątkowo silne i trwa, mimo
wizualizacji, wykorzystaj jedną z poniższych taktyk:
Oto procedura ćwiczenia, które możesz zrobić krótko przed egzaminem (nawet 5 minut
przed wejściem na salę).
Czy możesz sobie przypomnieć jak to jest kiedy już jesteś po egzaminie?
Tzw. "5 minut po", kiedy masz już z głowy i możesz wrócić do "normalnego życia".
Taki stan, kiedy już wyszedłeś z sali i właściwie to wszystko jest Ci obojętne, bo w tej chwili
nic już i tak nie zmienisz. Wracasz do domu odprężony i myślisz już, gdzie by się wyrwać
Copywright 2007
Katarzyna Szafranowska
na imprezę lub jak w najfajniejszy sposób możesz świętować, to że przynajmniej
przetrwałeś.
Skrupulatne wykonanie tego ćwiczenia spowoduje, że przed i w trakcie egzaminu
będziesz się czuł dokładnie tak samo jak 5 minut po nim. To może być użyteczne, czyż nie?
Taktyka ta wykorzystuje tzw. "linię czasu", czyli sposób, w jaki Twój mózg segreguje
doświadczenia poprzez filtr czasu. Dzięki linii czasu wiesz, które wspomnienia są sprzed
10 lat, a które są z wczoraj, a także potrafisz rozróżnić obrazy tworzone (imaginowane) od
przypominanych (wspomnienia).
Ćwiczenie antystresowe z wykorzystaniem linii czasu jest pewnym trikiem i pozwala
wpłynąć na własne postrzeganie doświadczeń przyszłych tak jakby już się wydarzyły.
A skoro już się wydarzyły, to czym się stresować? Wiesz, o co chodzi?
Poniżej opisuję procedurę, którą możesz chcieć sprawdzić właśnie teraz.
1.
Określ zdarzenie z przyszłości, którego się obawiasz. W tym wypadku jest to Twój
konkretny egzamin.
2. Stań w wygodnym miejscu, tak aby mieć przed sobą wolną przestrzeń.
3. Zobacz oczyma wyobraźni, że stoisz na prostej linii czasu. Z tyłu jest Twoja
przeszłość, z przodu jest przyszłość, a miejsce w którym stoisz to TERAZ.
4. Zwizualizuj przed sobą, na linii czasu zdarzenie stresujące (egzamin). W jakiej
odległości od Ciebie, zlokalizowałbyś swój egzamin? Obrazuje to poniższa grafika:
Copywright 2007
Katarzyna Szafranowska
5. Powoli zbliż się do miejsca, w którym zwizualizowałeś egzamin i wejdź w nie. Zobacz
jak zdajesz egzamin, sprawdź odczucia i zwróć uwagę jaki poziom stresu czujesz.
6. Przejdź powoli po linii czasu dalej, na godzinę po egzaminie, stań w nowym miejscu
na linii czasu i wyobraź sobie jak jest już po nim. Zobacz jak cieszysz się z tego,
że już po wszystkim, usłysz dźwięki dookoła, poczuj pozytywne emocje w ciele.
Zobacz, usłysz i poczuj możliwie jak najwięcej szczegółów.
7. Odwróć się i spójrz na miejsce, w którym wcześniej zlokalizowałeś egzamin.
Jak się czujesz?
8. Idź w dowolne miejsce poza linią czasu i spójrz jeszcze raz z tamtej nowej i odległej
perspektywy.
9. Wróć do TERAZ omijając linię czasu i sprawdź, co czujesz.
Ta prosta technika pozwoli Ci dosłownie w 3 minuty pozbyć się stresu.
Podczas jej wykonywania istotne jest, aby nikt Ci nie przeszkadzał oraz, abyś bardzo
wyraźnie zobaczył, usłyszał i poczuł jak jesteś już po egzaminie i wszystko co się wtedy
dzieje. Gdzie idziesz, z kim rozmawiasz, jak się cieszysz i żartujesz, że jak zwykle było
więcej zachodu niż to wszystko warte.
Sprawdź jak to działa teraz!
Kolejną procedurę możesz wykonać zarówno przed jak i w trakcie egzaminu, ponieważ
nie wymaga od Ciebie ruszania się oraz może trwać nawet 20 sekund.
Copywright 2007
Taktyka VII.8
Pozbądź się stresu w 3 minuty, dzięki ćwiczeniu z linią czasu.
Przejdź po symbolicznej linii z "teraz" do momentu "po" egzaminie i zobacz
jak Twój stres nagle zmienia się w rozluźnienie.
Twój umysł nie zna granic, wystarczy mała zmiana we własnych
wyobrażeniach, aby dokonać potężnych zmian w realnym życiu.
Katarzyna Szafranowska
Dostałeś jej opis w bonusie od Macieja Wieczorka (
) jako nagranie
dźwiękowe mp3 "Public Speaking".
Oto procedura ćwiczenia:
1. Zlokalizuj miejsce w ciele, gdzie odczuwasz daną emocję (stres, lęk),
2. Wyobraź sobie, że wyciągasz ją z tego miejsca w postaci kulki,
3. Zobacz jaką ma barwę i konsystencję,
4. Wyobraź sobie, że wywijasz tę kulkę na drugą stronę,
5. Zmień jej kolor i konsystencję,
6. Wrzuć tę kulkę z powrotem w to samo miejsce, gdzie kiedyś był stres.
Przesłuchaj bonusowe nagranie jeszcze raz i zastosuj tę technikę.
Daję Ci teraz do dyspozycji jeszcze jedną prostą procedurę.
Podczas egzaminu, kiedy zauważysz u siebie zbyt duże napięcie, stres czy niepokój
wystarczy, że wyobrazisz sobie, że jesteś w miejscu, w którym zawsze byłeś rozluźniony.
Np. przechadzasz się po plaży albo po lesie.
Wystarczy, że w ciągu kilku sekund odpowiednio wyobrazisz sobie sytuację, w której kiedyś
byłeś zrelaksowany, aby przywołać ten stan, wtedy kiedy tego potrzebujesz.
Procedura:
1. Weź głęboki oddech i zamknij oczy.
2. Zobacz relaksujące otoczenie "własnymi oczami" i podkręć obrazy. Widzisz wszystko
wyraźnie, jest jasno i kolory są intensywne. Obrazy są wielkie, a głębia
Copywright 2007
Taktyka VII.9
Zlokalizuj stres w ciele i wyjmij go w postaci kulki. Zmień ją i wrzuć z
powrotem jednocześnie zauważając jak ogromne zmiany w emocjach daje ta
prosta technika.
Katarzyna Szafranowska
trójwymiarowa,
3. Usłysz jakie dźwięki dobiegają z tego relaksującego otoczenia i spraw by stały
się wyraźne,
4. Sprawdź co czujesz pod stopami, piasek, może lekki powiew wiatru, jakie jest
powietrze, jakie czujesz zapachy.
Jeśli wykonasz to ćwiczenie kilka razy przed egzaminem, to w jego trakcie wywołanie
u siebie spokoju i rozluźnienia zajmie Ci kilkanaście sekund, ponieważ błyskawicznie
przypomnisz sobie, wcześniej stworzoną wizualizację.
Kolejna prosta technika na opanowanie stresu podczas samego egzaminu to koncentracja
na oddechu.
Procedura:
1. Zamknij oczy,
2. Zlokalizuj miejsce w ciele, gdzie odczuwasz stres,
3. Weź 6-10 głębokich, przeponowych oddechów,
4. Przy wydechu kieruj swoją uwagę w miejsce, w którym zlokalizowałeś stres oraz
wizualizuj jak wdychane powietrze płynie prosto do tego miejsca.
Sama koncentracja na oddechu powoduje automatyczne rozluźnienie mieśni w ciele.
Wykorzystuj to zawsze, kiedy masz potrzebę natychmiastowej zmiany stanu.
Copywright 2007
Taktyka VII.10
Błyskawicznie wywołaj w sobie rozluźnienie dzięki odpowiedniej
wizualizacji.
Taktyka VII.11
Wykorzystaj naturalne mechanizmy swojego ciała i wprowadzaj się w stan
spokoju i rozluźnienia, dzięki koncentracji na własnym oddechu.
Katarzyna Szafranowska
Postaw się w roli egzaminatora. Czy wolałbyś, aby wchodził do Ciebie ktoś trzęsący
się ze strachu, mówiący pod nosem i prawie mdlejący? Czy wolałbyś raczej rozmawiać
z pozytywnie nastawioną osobą, która wchodzi z uśmiechem na ustach i wie, czego chce?
Zapewne wybierzesz to drugie. Wchodząc na egzamin ustny tworzysz pierwsze wrażenie,
które egzaminator bardziej lub mniej świadomie weźmie pod uwagę podczas wystawiania
oceny. To, w jakim nastroju i nastawieniu wchodzisz, świadczy mocno o Tobie i Twojej
wiedzy.
Pamiętasz mojego przyjaciela Tomka? On zawsze wchodząc miał uśmiech na twarzy mimo,
że często nie kojarzył nawet egzaminatora. Uśmiech i pewność siebie oznaczają
dla podświadomości egzaminatora jedno: "jest spokojny, bo ma wiedzę i wie jak z niej
skorzystać".
W ten prosty sposób ustawiasz mu filtr postrzegania (ramę) i przekonanie, że jesteś
przygotowany. A jak wiesz, jeśli ktoś ma przekonanie to robi nieświadomie wszystko,
aby je potwierdzić. Ten argument Ci chyba wystarczy?
Wchodząc na egzamin możesz skorzystać z techniki uśmiechu, o której pisałam już
wcześniej. Samo jej wykonanie trwa zaledwie 60 sekund, a wykonane do końca zapewnia
poprawę samopoczucia i wzrost energii.
Gdy wchodzisz, z uśmiechem unieś lekko brodę do góry i wyprostuj plecy. Taka postawa
jest charakterystyczna dla stanu pewności siebie. Pamiętasz zasadę, że ciało i umysł są
połączone? Jeśli przyjmiesz postawę ciała wyrażającą pewność siebie, umysł podąży za tym
i staniesz się pewny siebie.
Wchodząc, w myślach potwierdź intencję i zobacz najlepszy możliwy rezultat dla siebie.
Copywright 2007
Katarzyna Szafranowska
Egzamin ustny jest sytuacją komunikacji. Tak jak podczas każdego porozumiewania się
masz do dyspozycji dwa kanały przekazu informacji.
Kanałem niewerbalnym przekazujesz informacje o swojej postawie, werbalnym zaś
rzeczową wiedzę. Dobra komunikacja to umiejętne podążanie za rozmówcą na obu tych
poziomach.
Kiedy dobrze Ci się z kimś rozmawia, najczęściej przyjmujecie podobną postawę, mówicie
w tym samym tempie, gestykulujecie w podobny sposób. Nazywa się to dopasowaniem,
czyli wejściem w świat partnera.
Aby Twoja komunikacja była bardzo efektywna, najpierw dopasowuj mowę ciała
do swojego rozmówcy, a potem dopiero, gdy masz z nim dobry kontakt, możesz
go przekonywać.
Dopasowanie może odbywać się na kilku poziomach:
●
niewerbalnym (mowa ciała)
●
werbalnym (m.in. potwierdzanie otoczenia i zachowania)
Dopasowanie na poziomie niewerbalnym polega na przyjęciu podobnych schematów
mowy ciała do rozmówcy. Czyli jeśli egzaminator siedzi, Ty także siadasz. Jeśli pochyla się
w Twoją stronę, Ty także się pochyl. Jeśli mocno gestykuluje, zacznij gestykulować podczas
mówienia. Jeśli mówi wolno, zwolnij swoje tempo mówienia. Zmiany wprowadzaj jednak
ostrożnie. Dopasowanie nie jest prostym kopiowaniem, przypomina raczej taniec
i uzupełnianie się partnerów.
Dopasowanie na poziomie werbalnym, może się odbywać na wiele sposobów.
Jednym z najprostszych jest potwierdzanie otaczającego świata i zachowania.
Copywright 2007
Taktyka VII.12
Podczas wchodzenia na egzamin zwróć uwagę na swoją postawę. Uśmiech,
wyprostowane plecy, lekko uniesiona broda i wzrok skierowany w górę to
oznaka pewności siebie i gwarantowane pierwsze wrażenie.
Katarzyna Szafranowska
Na przykład wchodząc na egzamin o 16 i witając się, możesz powiedzieć: "Siedzi Pan już
tutaj od 6 godzin, świeci słońce a ja jestem już ostatni, dlatego miejmy już tę najwyższą
ocenę za sobą i chodźmy do domu." :)
Z pierwszymi trzema informacjami egzaminator musi się zgodzić. Dopasuj te informacje
tak, aby nie było możliwości zaprzeczenia, a potem zasugeruj miły i gładki przebieg
wydarzeń.
Kiedy siedzisz sobie teraz, patrzysz na ekran monitora i czytasz te słowa, widzisz litery,
które składają się w wyrazy, a te z kolei w zdania, to możesz zacząć zauważać, że pewne
rzeczy są w życiu najważniejsze, inne są mniej ważne. Ty sam przecież wiesz, co jest dla
Ciebie najlepsze i kiedy zgadzasz się z czymś, masz to uczucie, że możesz z absolutną
łatwością rozwiązać każdy problem w swoim życiu.
Czy już policzyłeś, ile potwierdzeń jest w powyższym akapicie?
Tobie wystarczą trzy i jest to minimalna ilość, aby uzyskać dobry kontakt i jednocześnie
uzyskać pożądany rezultat. Istotne jest, aby informacje potwierdzające rzeczywistość były
pozbawione oceny i subiektywnych odczuć. Muszą być absolutnie niezaprzeczalne.
Np. zamiast "Jest ładna pogoda" powiedz "Świeci słońce". Zamiast "Egzamin trwa już
długo" powiedz "Egzamin trwa już od 10.00". Zamiast "Siedzi Pan wygodnie" powiedz
po prostu "Siedzi Pan" lub "Siedzi Pan za biurkiem".
I to jest właśnie takie proste!
Copywright 2007
Taktyka VII.13
Podczas ustnego egzaminu zdobądź swojego egzaminatora, dopasowując
jego mowę ciała i potwierdzając jego rzeczywistość.
Katarzyna Szafranowska
Jeśli Twój egzaminator wzbudza w Tobie negatywne emocje i odczuwasz strach na sam
jego widok, to trudniej Ci będzie zastosować powyższą taktykę i dopasować się do jego
mowy ciała.
W tej sytuacji użyj wspaniałej techniki NLP o szumnej nazwie: "Czerwone gacie", która
pozwoli Ci zachować dystans do tej osoby i zneutralizuje negatywne emocje.
Procedura jest następująca:
1. Wyobraź sobie osobę wobec, której czujesz strach, lęk, stres. Może to być Twój
egzaminator lub prowadzący. Może widzisz go, gdy krzyczy lub atakuje Cię.
2. Wyobraź sobie tę osobę w czarwonych gaciach. Jedyne, co ma na sobie to wielkie
czerwone gacie.
3. Teraz zacznij zmniejszać tę postać, zostawiając gacie naturalnych rozmiarów,
aż całkowicie w nich zniknie.
4. Zmień głos egzaminatora na pisk myszy lub głos Kaczora Donalda.
Alternatywna metoda polega na wyobrażaniu sobie, że osoba, która budzi Twój lęk siedzi
na kibelku. Czyli, gdy tylko wejdziesz na egzamin i poczujesz strach, wyobraź sobie,
że egzaminator właśnie siedzi za biurkiem na kibelku.
Świetnie działa, no nie? Ja zawsze pokładam się ze śmiechu.
Kiedy dostajesz pytania na egzaminie, jaką strategię stosujesz? Odpowiadasz na nie
po kolei czy najpierw załatwiasz te, na które znasz odpowiedź? A może stosujesz zupełnie
inną procedurę?
Copywright 2007
Taktyka VII.14
Zmień swoje nastawienie, dzięki technice "Czerwonych gaci" poprzez
zmianę swoich wyobrażeń o egzaminatorze.
Katarzyna Szafranowska
Ja proponuję Ci skorzystanie z techniki Tonego Buzana z wykorzystaniem prostych map
myśli podczas egzaminu.
Oto cała procedura:
1. Przeczytaj wszystkie pytania i wybierz te, na które chcesz odpowiadać. Do każdego
z nich narysuj minimapy i zapisz tam wszystkie myśli, które przychodzą Ci do głowy.
2. Ustal kolejność odpowiadania i przeznacz odpowiednią ilość czasu na każde z pytań.
3. Nakreśl szybkie mapy myśli dotyczące wszystkich zagadnień, które będziesz
omawiać. W tym czasie Twój umysł pracuje nad wszystkimi pytaniami przez cały
egzamin.
4. Wróć do pierwszego pytania i narusuj na mapie schemat wypowiedzi. Centralny
rysunek to wstęp Twojej wypowiedzi, a główne odgałęzienia to najważniejsze wątki.
Każdą gałąź rozwiń w 2 akapitach tekstu.
5. Zrób to dla wszystkich pytań, a zobaczysz jak bardzo uporządkowane będą Twoje
wypowiedzi.
Poniżej mapa dla powyższej taktyki:
Copywright 2007
Taktyka VII.15
Opracuj pytania wg taktyki Tonego Buzana, z wykorzystaniem map myśli,
aby skrócić czas przygotowywania i zaangażować cały mózg.
Katarzyna Szafranowska
Czasem podczas pisania czy odpowiadania na pytania zdarza się, że nie możesz sobie
przypomnieć danej informacji. Wiesz, że się tego uczyłeś i masz to na końcu języka,
lecz trudno jest Ci się do niej dostać.
Używając tych taktyk, możesz dotrzeć do każdej informacji w swojej pamięci:
a) Rozluźnij się.
Pamięć nie jest ulokowana tylko w mózgu, lecz na przestrzeni całego ciała.
Gdy spinasz mięśnie, blokujesz dostęp do pamięci, dlatego rozluźnij się.
Weź głęboki oddech, skieruj uwagę na ciało i zaobserwuj, w którym miejscu czujesz
napięcie. Świadomie skieruj tam wydech i poczuj jak mięśnie rozluźniają się.
Wraz z rozluźnieniem mięśni, odblokowana zostaje dana informacja i świadomość
od razu to wyłapie.
b) Popatrz w lewo do góry.
Oczy są powiązane z określonymi obszarami w mózgu. Gdy chcesz przypomnieć
sobie obraz informacji, której się uczyłeś, popatrz w prawo do góry
(dla praworęcznych, leworęczni w prawo do góry). Ten ruch oczu automatycznie
połączy Cię z pamięcią wzrokową. Chcesz wykorzystać jeszcze pamięć słuchową,
bo uczyłeś się na głos lub opowiadałeś komuś materiał? Skieruj wzrok w lewo
na poziomie uszu (leworęczni w prawo). Proste, prawda?
c) Zostaw to... z intencją.
Jeśli mimo wszystko nie możesz sobie przypomnieć potrzebnej informacji,
po prostu ją zostaw i pisz dalej. Jednocześnie ustal intencję: "Przypominam sobie
teraz potrzebną mi informację X". Twoja podświadomość będzie przeglądać zasoby
pamięci w poszukiwaniu zaginionej informacji, a Ty wykorzystasz doskonale dany
Ci czas, odpowiadając na znane sobie pytania.
Taktyk masz do wyboru do koloru, teraz wszystko w Twoich rękach. Działaj!
Copywright 2007
Taktyka VII.16
Jeśli nie możesz sobie przypomnieć potrzebnej informacji to:
a) rozluźnij się
b) popatrz w lewo do góry
c) zostaw to... z intencją