plik

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Aby wybrać lokalizację należy otworzyć rozwijane menu (1) a następnie kliknąć na wybrane miasto.
Po wczytaniu danych do tabeli należy zatwierdzić wybór poprzez kliknięcie przycisku "Akceptuj"

Wybór lokalizacji służy wprowadzeniu do obliczeń  właściwych danych o nasłonecznieniu,
usłonecznieniu, temperaturze oraz szerokości geograficznej.

Nasłonecznienie - ilość energii docierająca do poziomej powierzchni ziemi. W programie liczba kWh
docierająca do powierzchni m2 w ciągu miesiąca.
Usłonecznienie - liczba godzin słonecznych w ciągu miesiąca.
Temperatura  -  średnia dzienna temperatura w miesiącu. Temperatura -  w przypadku danych
użytych w programie jest to średnia dzienna temperatura w danym miesiącu.

- wybór kolektora

Aby wybrać kolektor należy otworzyć rozwijane menu (1) a następnie kliknąć na wybraną pozycję.
Po wczytaniu danych wybranego urządzenia do tabeli należy zatwierdzić wybór poprzez kliknięcie
przycisku "Akceptuj"

Do okna wyboru kolektora słonecznego dołączony jest wykres sprawności kolektora w funkcji
różnicy temperatury absorber otoczenie przy założonym natężeniu promieniowania słonecznego G.

Krótka charakterystyka parametrów kolektora niezbędnych do ich porównywania.

k1, k2 - współczynniki przenikania ciepła decydujące o sprawności kolektora. Im niższe wartości
współczynników tym kolektor ma lepszą izolację cieplną a za tym wolniej traci energię w niższych
temperaturach otoczenia i pracuje z wyższą sprawnością.

sprawność optyczna - określa, jaki procent promieniowania docierającego do kolektora może być
przez niego zaabsorbowana i zamieniona na ciepło. Sprawność optyczną, można zdefiniować jako
iloczyn optycznych właściwości osłony (transmisja) oraz zdolności absorbcyjnej absorbera
(podawana przez producenta).

Powierzchnia - przy wyborze kolektorów należy szczególną uwagę zwrócić na powierzchnię
efektywną, czyli tą, na którą pada promieniowanie słoneczne. Ponieważ tylko ta powierzchnia

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

uczestniczy w przetwarzaniu promieniowania na ciepło. W przypadku kolektorów płaskich jest to
zazwyczaj powierzchnia netto a w przypadku kolektorów próżniowych to powierzchnie
aparaturowa.

Informacje umieszczone w dolnej sekcji "Informacje dodatkowe" zamieszczane są przeze
producenta sprzętu. Powinny w nich się znaleźć w szczególności link do certyfikatu kolektora oraz
badań. Dołączony może zostać także krótki opis oraz strona internetowa producenta lub
dystrybutora danego urządzenia.

- wybór zasobnika solarnego

Aby wybrać zasobnik należy otworzyć rozwijane menu (1) a następnie kliknąć na wybraną pozycję.
Po wczytaniu danych wybranego urządzenia do tabeli należy zatwierdzić wybór poprzez kliknięcie
przycisku "Akceptuj"

W przypadku obliczeń  dla instalacji z jednym zasobnikiem dokonujemy wyboru tylko jednego
zasobnika zwracając uwagę na wyliczoną w ostatnim rzędzie "wymaganą pojemność zasobnika"

W przypadku instalacji z dwoma zasobnikami w oknie wyboru pojawią się dwa zasobniki do wyboru.
Jak poprzednio należy zwrócić uwagę na pojemności zasobników. Program automatycznie rozdziela
wymaganą pojemność równo na dwa zasobniki.

Zasobnik solarny to jeden z najważniejszych elementów instalacji solarnej a jego prawidłowy dobór
pozwala na jak najlepsze wykorzystanie energii słonecznej.

Program podaje minimalną  wielkość zasobnika jednak należy pamiętać ze im zasobnik solarny jest
większy tym lepiej do pewnej granicy. Użycie zbyt dużego zasobnika może być  przyczyną  nie
nagrzewania się  CWU do zadanej temperatury. Zaleca się  stosowanie pojemności zasobnika
wyliczonej przez program w wierszu "Wymagana wielkość zasobnika" +/- 50l.

Energia słoneczna charakteryzuje się  bardzo dużym zróżnicowaniem nasłonecznienia w czasie to
znaczy, że energia ze słońca nie jest skorelowana z naszym zapotrzebowaniem. Należy pamiętać,
że największe zużycie ciepłej wody występuje rano i wieczorem a najwięcej energii dociera do
kolektora zazwyczaj w południe. Dodatkowo musimy pamiętać, że często występują dni pochmurne,
kiedy ilość energii jest bardzo mała. Z tego względu zasobnik solarny powinien zgromadzić ciepłą
wodę  przynajmniej na dwa dni. Z uwagi, że zasobnik solarny gromadzi ciepłą  wodę  na tak długi
okres musi charakteryzować  się  bardzo dobrą  izolacją.  Szukając oszczędności na zasobniku i
wybierając konstrukcje o małych pojemnościach i słabej izolacji znacznie ograniczymy sprawność
działania instalacji.

- wybór sterownika solarnego

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Aby wybrać sterownik solarny należy otworzyć rozwijane menu (1) a następnie kliknąć na wybraną
pozycję. Po wczytaniu danych wybranego urządzenia do tabeli należy zatwierdzić  wybór poprzez
kliknięcie przycisku "Akceptuj"

Sterownik solarny jest to urządzenie kontrolujące pracę całej instalacji. Jego główne zadanie to
sterowanie pracą  pompy solarnej w zależności od temperatur wody w zasobniku oraz płynu
znajdującego się  w kolektorze. Wiele nowych sterowników ma wiele dodatkowych funkcji jak
obsługa wielu zasobników, współpraca układu, CO z CWU, zabezpieczanie przed przegrzaniem.
Wybór odpowiedniego sterownika powinien charakteryzować  analiza naszych potrzeb tak, aby
wybrać urządzenie najlepiej pasujące do naszej instalacji.

- wybór izolacji i konstrukcji wsporczych

Przy wyborze izolacji w pierwszej kolejności dokonujemy wyboru rodzaju izolacji w górnym
rozwijanym menu (1), następnie wybieramy grubości izolacji zarówno na zewnątrz (2) jak i
wewnątrz(3) budynku klikając myszką na wybraną grubość.

Zastosowanie izolacji znacznie zmniejsza straty energii z przewodów rurowych. Im izolacja jest
grubsza tym straty cieplne są  mniejsze. Ważny jest również  rodzaj izolacji a zwłaszcza parametr
lambda, który określa przenikalność  cieplną  izolacji im wartość  współczynnika niższa tym lepsza
izolacja cieplna.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na:

- zakres dopuszczalnych temperatur pracy izolacji zwłaszcza tej stosowanej na zewnątrz budynku.
Przewody będące w bezpośredniej bliskości kolektora, będą  miały bardzo wysoką  temperaturę
zbliżoną do temperatury kolektora.

-  izolacja na zewnątrz budynków powinna charakteryzować  się dużą  odpornością  na uszkodzenia
mechaniczne.

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Naczynie wzbiorcze Aby wybrać naczynie wzbiorcze należy otworzyć rozwijane menu (1) a

następnie kliknąć na wybraną pozycję. Po wczytaniu danych wybranego urządzenia do tabeli należy
zatwierdzić wybór poprzez kliknięcie przycisku "Akceptuj"

Naczynie wzbiorcze  -  jest elementem instalacji, która gromadzi nadmiar płynu solarnego
powstałego w wyniku nagrzewania i rozprężania się  cieczy solarnej. Program podaje minimalną
wartość  naczynia wzbiorczego dla konkretnej wybranej przez użytkownika instalacji. Należy
pamiętać  ze instalacja solarna pracuje w wyższych temperaturach niż  instalacja centralnego
ogrzewania (CO). Głównie z tego względu schematy doboru i obliczeń  naczynia wzbiorczego dla
instalacji CO są inne niż dla instalacji solarnej.

Uwaga
Dobór zbyt małego naczynia wzbiorczego może być przyczyną utraty płynu solarnego z instalacji.
Ma to miejsce głównie w okresach letnich, gdy ilość energii docierająca do kolektorów jest większa
niż możliwości jej odbioru. Z tego powodu kolektory mogą przejść w stan stagnacji, co spowoduje
przejście w stan gazowy części płynu solarnego znacznie zwiększając jego objętość. W przypadku,
gdy naczynie wzbiorcze nie będzie w stanie pomieścić nadmiaru płynu ulotni się on w postaci pary
przez zawór bezpieczeństwa. Takie zdarzenia nie są normalnymi zjawiskami i wynikają jedynie ze źle
zaprojektowanych i dobranych elementów instalacji. Niemniej jednak pojawiają się często z powodu
braku odpowiedniej wiedzy instalatorów i projektantów na temat działania instalacji solarnych. Jak i
również  z powodu oszczędności czynionych przy zakupie naczyń  wzbiorczych i dobierane zbyt
małych pojemności. Pojemność  naczynia wzbiorczego zależy nie tylko od liczby kolektorów. Nie
uwzględnienie w obliczeniach innych parametrów jest oczywistym i częstym błędem.

- wybór pompy obiegowej

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Aby wybrać pompę obiegową należy otworzyć rozwijane menu (1) a następnie kliknąć na wybraną
pozycję. Po wczytaniu danych wybranego urządzenia do tabeli należy zatwierdzić  wybór poprzez
kliknięcie przycisku "Akceptuj"

Pompa obiegowa to urządzenie zapewniające przepływ cieczy solarnej w instalacji. W
instalacjach solarnych stosuje się  najczęściej pompy wirowe. Charakteryzują  się  one przede
wszystkim równomiernością  przepływu a także możliwością  regulacji. Doboru pompy obiegowej
dokonuje się na podstawie wymaganej wysokości podnoszenia i wydajności. (parametry te podane
są na końcu tabeli w poprzedniej ramce straty ciśnienia na

armaturze

i na przewodach).

Wysokość  podnoszenia Hst jest to ciśnienie, które pompa musi nadać  pompowanej cieczy.
Wartość  ta jest umownie podawana w metrach słupa wody [m H2O]. W przypadku instalacji
solarnych, wysokość podnoszenia oblicza się jako sumę strat ciśnienia na całym obiegu solarnym, a
następnie przelicza się tą wartość na metry słupa wody [m H2O].

Wydajność  pompy Q jest to ilość  cieczy, którą  pompa musi przetłoczyć  w jednostce czasu.
Podawana jest ona w [l/h] lub [m3/h].

Aby ułatwić dobór pompy obiegowej w "informacjach dodatkowych" dodawanych przez producenta
znajduje się link do charakterystyki pompy.

Orientacja kolektora - Odpowiednie ustawienie kolektora ma na celu maksymalne zwiększenie
ilości energii docierającej do jego powierzchni. W zależności od pory roku optymalny kąt ustawienia
kolektora jest inny lato (5-15) wiosna - jesień (25-45) zima (60 - 75). Parametrem

zbieranie informacji o instalacji formularz

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

charakteryzującym ustawienie kolektora jest współczynnik "f" który stanowi stosunek energii
padającej na powierzchnie pochyła kolektora do ilości energii która padała by na powierzchnie
poziomą (horyzontalną) tej samej wielkości.

Współczynnik korekcyjny f jest niezbędny do przeliczenia wartości nasłonecznienia mierzonej przez
stacje meterologiczne dla powierzchni poziomej na energię  padającą  na nachyloną  powierzchnie
kolektora.Prawidłowo dobierając kąt pochylenia kolektora beta można zwiększyć  ilość  energii
docierającej do kolektora w określonych porach roku.

Uwaga: Jeżeli instalacja solarna będzie planowana do produkcji ciepłej wody w dłuższym okresie niż
letni watro zwiększyć  kat pochylenia kolektora tak aby zwiększyć  maksymalnie ilość  energii
docierającej do kolektora w okresach jesienno-wiosennych. Mimo że przy takim ustawieniu
współczynnik "f" dla miesięcy letnich jest zazwyczaj mniejszy od 1 jednak ilość energii docierająca w
tym okresie do ziemi jest tak duża, że pozwoli na pełne zapewnienie ciepłej wody.

Średnica przewodów rurowych Dobór średnicy przewodów zależy głównie od natężenia
przepływu cieczy solarnej. Natomiast natężenie zależy od liczby kolektorów, typu kolektorówi
sposobu ich podłączenia.( zazwyczaj w instalacjach solarnych przeznaczonych dla
domków jednorodzinnych stosuje się przewody rurowe o średnicy 15 mm)

Wysokość Hst - jest to odległość w pionie pomiędzy naczyniem wzbiorczym a kolektorem. Podanie
prawidłowej wysokość Hst jest niezbędne do prawidłowego obliczenia wymaganej pojemności
naczynia wzbiorczego.

Typowe zużycie ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) w gospodarstwie domowym kształtuje się  na
poziomie
- małe 40 litrów/dzień - osoby oszczędne
- średnie 60 litrów/dzień - typowe
- duże 80 litrów/dzień - zużycie nadmierne
w zależności od własnych obserwacji proszę podać zużycie w konkretnym przypadku obliczeniowym.
W razie braku rozeznania w tej materii proszę wpisać 50 l/dzień.

Temperatura wody sieciowej jest to średnio roczna temperatura zimnej wody, wynosząca
zazwyczaj 4-7

Temperatura ciepłej wody zazwyczaj ok 45 - 50

C. Stosowanie wyższych temperatur może grozić

poparzeniem

Oszacowanie zużycia ciepłej wody i jej temperatura niezbędna jest do obliczenia zapotrzebowania
na energię do podgrzewania zadeklarowanej ilości ciepłej wody. Bardzo istotne jest aby podawane
dane były zgodne z rzeczywistością ponieważ w innym przypadku grozi nam przewymiarowanie lub
niedowymiarowanie instalacji.

Temperatura otoczenia zasobnika jest to temperatura, która panuje w pomieszczeniu, w
którym znajdował  będzie się  zasobnik solarny. Podanie prawidłowej temperatury otoczenia
zasobnika jest konieczne, aby prawidłowo oszacować  straty energii z zasobnika. Zazwyczaj
temperatura panująca w pomieszczeniach mieszkalnych przyjmuje się 22C. Jeżeli zasobnik solarny
będzie umieszczany w pomieszczeniach gospodarczych temperatura może być niższa np. 16C.

Temperatura wody w zasobniku jest to maksymalna temperatura, do której podgrzewana
będzie woda w zasobniku zazwyczaj ok 50

- 75C. Zwiększanie temperatury będzie wpływać na

spadek sprawności kolektorów.

Współczynnik krotności jest to bezwymiarowa wartość  określająca ile razy jest większy
zasobnik solarny od dziennego zapotrzebowania na energię.  Zazwyczaj w prawidłowo dobranej
instalacji współczynnik krotności mieści się  w zakresie 1,5 -  2 i miedzy innymi na podstawie tego
współczynnika dobierany jest zasobnik solarny tak aby gromadził wystarczająco dużo cieplej wody
w okresie słonecznym na czas gdy promieniowanie słoneczne jest nie wystarczające lub w ogóle nie
występuje (okresy pochmurne, okres nocny)

Cyrkulacja
Obieg z cyrkulacją - oznacza, że ciepła woda krąży w przewodach rurowych i jest niezwłocznie
dostępna po odkręcenia kurka jednak cyrkulacja znaczne zwiększa straty energii w tym celu zaleca
się  nie stosowanie obiegów cyrkulacyjnych, jeżeli nie są  konieczne (mała odległość  między
zasobnikiem poborem wody). W przypadku, gdy decydujemy się na zastosowanie cyrkulacji zaleca
się  stosowanie wyłączników czasowych pompy cyrkulacyjnej w celu ograniczenia strat energii. W
tym przypadku w programie należy podać dobowy czas pracy pompy cyrkulacyjnej.

zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową (C.W.U)

Obliczenia prezentacja wyników

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

prezentowane dane to:

Nasłonecznienie - ilość energii padająca na powierzchnię horyzontalną w wybranej miejscowości.
Dane w [kWh/m2] dane miesięczne i roczne.

Sprawność  instalacji  –  jest to wartość  wyrażona w procentach określająca stopień
wykorzystania energii słonecznej przez instalacje w stosunku do energii padającej na kolektory.

Sprawność  kolektorów  –  jest to wartość  wyrażona w procentach określająca stopień
wykorzystania energii słonecznej przez kolektory w stosunku do energii padającej na kolektory nie
uwzględnia strat z instalacji.

Straty z instalacji – jest to ilość energii wyrażona w, [kWh] którą traci instalacja solarna podczas
pracy.

Energia na CWU – jest to ilość energii [kWh] możliwa do wykorzystania przez użytkownika z na cel
ogrzewania ciepłej wody użytkowej z uwzględnieniem strat oraz możliwości odbioru energii.

Pokrycie CWU %  –  wartość  wyrażona w procentach określająca udział  energii pozyskanej ze
słońca w bilansie zużycia energii na cel ogrzewania ciepłej wody. Przykładowo pokrycie solarne na
poziomie 70% oznacza ze kolektory zapewniają 70% energii a 30% będzie musiało być uzupełniane
z układu konwencjonalnego.

Energia na basen – jest to ilość energii [kWh] możliwa do wykorzystania przez użytkownika z na
cel ogrzewania basenu z uwzględnieniem strat oraz możliwości odbioru energii i potrzebami CWU.
Ogrzewanie CWU traktowane jest priorytetowo.

Energia na CO – jest to ilość energii [kWh] możliwa do wykorzystania przez użytkownika z na cel
wspomagania ogrzewania CO z uwzględnieniem strat oraz możliwości odbioru energii. Ogrzewanie
CWU traktowane jest priorytetowo.

Najbardziej istotne dla użytkownika dane.
- sprawność instalacji
- ilość energii pozyskanej na CWU
- stopień pokrycia CWU

Są  prezentowane w oknie głównym programu ułatwiając odpowiedni wybór liczby kolektorów i
optymalizację całej instalacji.

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Z okna wyników możemy przejść do

generowania raportu

a także zobaczyć dane na wykresie.

Dobór liczby kolektorów

Prawidłowo dobrana liczba kolektorów powinna pokrywać

100%

zapotrzebowania na ciepłą

wodę  w okresie letnim (patrz tabela pokrycie solarne). Trzymając się  tej zasady dobrane
kolektory zapewnią  najlepsze wskaźniki ekonomiczne. Energia solarna będzie pozyskiwana i
wykorzystywana w najbardziej efektywny sposób. Przekraczanie 100% pokrycia w miesiącach
letnich nie jest zalecane. Oznacza to straty energii poprzez brak możliwości jej odbioru a co za tym
idzie obniżenie sprawności pracy instalacji i narażenie kolektorów na długie okresy stagnacji.
Pomocny przy optymalizacji instalacji jest na bieżąco przeliczany "szacowany roczny zysk z m2
kolektora”, który im jest większy tym bardziej efektywnie pozyskiwana jest energii ze słońca.

Po wypełnieniu wszystkich pól edycyjnych oraz wyborze

podzespołów instalacji

a szczególności

kolektora w polu „wybierz liczbę kolektorów” należy podać orientacyjną liczbę kolektorów w instalacji
(domyślnie jest 2). Po klikniecie oblicz program automatycznie przelicza dla każdego miesiąca

poszczególne parametry

. Na ich podstawie należy ocenić czy wybrana liczba kolektorów jest

odpowiednia. W razie wątpliwości należy zmniejszyć lub zwiększyć liczbę kolektorów i przeanalizować
ponownie otrzymane wyniki.

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Program kolektorek 2.0 Umożliwia dodanie do obliczeń ogrzewanie basenu.

W tym celu zaznaczamy opcję basen i wypełniamy wymiary basenu.

Jeżeli basen będzie zakrywany przesłoną  zaznaczamy  opcję  przesłona  –  Stosowanie osłon
zbiornika pozwala znacznie zredukować  straty ciepła z basenu, która jest tracona z powierzchni
zbiornika w wyniku konwekcji, parowania, promieniowania cieplnego.

Na końcu wybieramy okres wykorzystania rozumiany jako czas, w którym instalacja solarna ma
być wykorzystywana do ogrzewania basenu. Program pozwala wybrać miesiące od maja do
września jednak nie jest zalecane stosowanie okresów dłuższych niż czerwiec – sierpień.

Po zaznaczeniu opcji basen w wybranych miesiącach energia potrzebna do jego podgrzewania
zostanie dodana do zapotrzebowania energetycznego i przeliczona na powierzchnie kolektorów.

Ogrzewanie basenów jest dobrym sposobem na radzenie sobie z nadmiarem energii w okresie letnim
w przypadku instalacji całorocznych.

Od wersji 2.10

Program Kolektorek umożliwia dokonanie obliczeń podstawowych wskaźników ekonomicznych dla
inwestycji w instalacje słoneczne.

Basen

Kalkulator ekonomiczny zwrot z inwestycji, roczne oszczędności,
okres zwrotu

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Dane wejściowe

Koszty instalacji
Koszty instalacji (1) są  w programie automatycznie zliczane podczas wyboru poszczególnych
urządzeń  instalacji słonecznej. Przed dokonaniem obliczeń  ceny poszczególnych urządzeń  mogą
zostać skorygowane, należy pamiętać, że ceny w ramce (1) są cenami netto. Suma kosztów netto
jest widoczna w punkcie (2), po powiększeniu kosztów o podatek VAT suma kosztów brutto
widoczna jest w punkcie (3). Domyślnie do obliczeń  program używa sumy brutto niemniej jednak
użytkownik może wybrać do obliczeń także sumę netto.

Dane na temat konwencjonalnego systemu ogrzewania
W celu określenia pieniężnej wartości energii pozyskanej przez instalację  słoneczną  (7) należy
wybrać paliwo lub energię, która będzie zastępowana energią słoneczną. Pieniężna wartość energii
słonecznej jest zmienna i bezpośrednio zależy od wybranego konwencjonalnego systemu
ogrzewania.

Wśród nośników energii użytkownik ma do wyboru:
-Energię elektryczna (prąd)
-Gaz ziemny
-Olej opałowy
-Brykiet
-Drewno
-Pelety
-Węgiel kamienny
-Pompa ciepła

Po wybraniu któregoś  z paliw podstawowe dane jak wartość  opałowa paliwa, cena zakupu (5),
sprawność procesu (6) spalania mogą zostać zmienione w celu dostosowania ich do indywidualnych
warunków czy aktualnych cen.

Założenia do obliczeń.
Przed dokonaniem obliczeń  użytkownik może w kalkulatorze ekonomicznym dokonać  szeregu
założeń.

Inflacja (9) –  jako jedyne założenie nie może zostać  wyłączona. Inflacja rozumiana jako roczny
wzrost cen i usług jest uwzględniany w cenie nośników energii (5) jak również  w kosztach
eksploatacji i serwisowania (14,15)

Wzrost cen nośników energii (10) – z uwagi, że ceny paliw i energii rosną zazwyczaj szybciej od
ogólnego wskaźnika inflacji dla wszystkich cen i usług użytkownik może podać wzrost cen nośników
energii inny niż inflacja. W takim przypadku podany przez użytkownika wzrost cen (10) zostanie
uwzględniony przy wyliczaniu wzrostu cen nośników energii (5) oraz w przypadku kosztów energii
elektrycznej do napędu pompy (15).

Stopa Dyskonta (11) –  Z uwagi na zmienną  wartość  pieniądza w czasie stopa dyskonta służy
wyrażeniu przyszłych oszczędności i koszów w obecnej wartości pieniądza. Po zaznaczeniu i podaniu
stopy dyskonta wszystkie wyliczane przez program koszty, oszczędności oraz okres zwrotu będą
dyskontowane o zadaną stopę dyskonta.

Licz NPV i IRR (12) – po wyborze i podaniu stopy dyskonta użytkownik może wybrać opcję licz NPV i
IRR aby program wyliczył te wskaźniki.

Dotacja do inwestycji (13) – Z uwagi na pojawiające się możliwości pozyskiwania dotacji dla instalacji

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

słonecznych w programie można podać  wysokość  dotacji kwotowo w złotych lub jako procent
wartości kosztów. Po wybraniu tej opcji wartość dotacji będzie odejmowana od kosztów instalacji,
skracając okres zwrotu, obniżając koszt energii i poprawiając wskaźniki NPV i IRR.

Roczny koszt serwisowania instalacji (14) –  należy podać  średnie roczne koszty poniesione na
serwisowanie i utrzymanie instalacji bez uwzględniana wzrostu kosztów tych usług, gdyż  w
programie będą one automatycznie podnoszone rocznie o wartość podanej inflacji (9).

Roczne koszty energii do napędu pompy (15) –  średnie roczne koszty energii elektrycznej do
napędu pompy obiegowej w pierwszym roku wyliczane są  automatycznie przez program. Jeżeli
użytkownik wybrał  opcję wzrost cen nośników energii (10) koszty energii do napędu pompy będą
podnoszone rocznie o tę wartość, w innym przypadku będą podnoszone o wartość inflacji.

Objaśnienie wyników.

Ramka koszt paliw i energii do ogrzewania CWU
-  bez instalacji słonecznej  –  roczny koszt ogrzewania ciepłej wody przy zapotrzebowaniu
określonym w p.(8). w przypadku braku instalacji słonecznej. Wynik wyliczony jest jako średnia z
wybranego okresu eksploatacji(16) na postawie danych dla wybranego konwencjonalnego systemu
ogrzewania (4,5,6). Koszt ten uwzględnia roczny wzrost cen nośników energii (10) jeżeli je
zaznaczono w innym przypadku wzrost cen nośników energii zostanie założony na poziomie inflacji
(9). Jeżeli została zaznaczona i podana stopa dyskonta (11) koszty zostaną także zdyskontowane.

- z instalacją  słoneczna - roczny koszt ogrzewania ciepłej wody w przypadku posiadania instalacji
słonecznej dostarczającej ilość  energii wyliczoną  w p(7). Wynik wyliczony jest jako średnia z
wybranego okresu eksploatacji(16) na postawie danych dla wybranego konwencjonalnego systemu
ogrzewania (4,5,6). Koszt ten uwzględnia roczny wzrost cen nośników energii (10) jeżeli je
zaznaczono w innym przypadku wzrost cen nośników energii zostanie założony na poziomie inflacji
(9). Jeżeli została zaznaczona i podana stopa dyskonta (11) koszty zostaną także zdyskontowane.

Ramka koszty eksploatacji i serwisowania instalacji
Koszty eksploatacji i serwisowania prezentowane są  jako średnia z okresu eksploatacji (16) oraz
suma oszczędności z okresu eksploatacji (16). Danymi źródłowymi są roczne koszty serwisowania
instalacji w pierwszym roku podawane przez użytkownika (14) oraz koszty energii elektrycznej do
napędu pompy w pierwszym roku (15) wyliczanego przez program. Średnie roczne koszty
eksploatacji i serwisowania oraz ich suma wyliczane są  z uwzględnieniem wzrostu cen nośników
energii (10) lub inflacji (9) w okresie eksploatacji (16). Koszty serwisowania instalacji domyślnie
rosną o wskaźnik inflacji(9) natomiast koszty energii do napędu pompy są podnoszone o wartość
wzrostu cen nośników energii (10) o ile wzrost ten jest zaznaczony i inny niż inflacja. Jeżeli została
zaznaczona i podana stopa dyskonta (11) koszty zostaną także zdyskontowane.

Ramka oszczędności na paliwie lub energii
Oszczędności na paliwie lub energii prezentowane są  jako średnia z okresu eksploatacji (16) oraz
suma oszczędności z okresu eksploatacji (16) z podziałem na CWU (ciepła woda użytkowa) oraz CO
(centralne ogrzewanie). Oszczędności domyślnie wzrastają  rocznie o wskaźnik wzrostu cen
nośników energii (10) jeżeli został on zaznaczony, w innym przypadku wzrost cen jest założony na
poziomie inflacji. Jeżeli została zaznaczona i podana stopa dyskonta (11) oszczędności zostaną
także zdyskontowane. Od oszczędności w tym miejscu nie są  odejmowane koszty eksploatacji i
serwisowania instalacji oraz koszty instalacji (1).

Ramka okres zwrotu
Okres zwrotu w programie jest podawany jako czas liczony w latach, po którym oszczędności na
paliwie lub energii po odjęciu kosztów eksploatacji i serwisowania instalacji przewyższą  sumę
kosztów instalacji (2 lub 3) po odjęciu ewentualnej dotacji(13), jeżeli zaznaczono. Okres zwrotu jest
zaokrąglany do pół roku.

Ramka koszt energii
Koszt energii w programie jest liczony jako stosunek kosztu instalacji słonecznej (2 lub3)
powiększony o koszty eksploatacji i serwisowania instalacji w okresie eksploatacji (16) do uzysku
słonecznego w okresie eksploatacji (16). Wyrażony w [zł/kWh].

Wskaźniki NPV i IRR
NPV  –  wartość  bieżąca netto. W programie kolektorek wskaźniki NPV służy ocenie efektywności
ekonomicznej inwestycji w instalację  słoneczną.  Wartość  NPV wyliczana jest jako suma
zdyskontowanych oszczędności w okresie eksploatacji (16) pomniejszona o zdyskontowane koszty
eksploatacji i serwisowania instalacji w okresie eksploatacji (16) od których odejmowane są koszty
instalacji (2 lub 3). Wskaźnik NPV jest liczony dla zadanej przez użytkownika stopy dyskonta (11) i w
przypadku wybrania opcji licz NPV i IRR (12).

IRR - wewnętrzna stopa zwrotu. W programie kolektorek wskaźnik IRR służy ocenie efektywności
ekonomicznej inwestycji w instalację słoneczną. Wartość IRR jest wyliczana jako procentowa stopa
zwrotu, przy której NPV = 0.

Zapisanie ustawień w kalkulatorze ekonomicznym
W celu zapisania aktualnych ustawień kalkulatora ekonomicznego należy dokonać  obliczeń klikając
przycisk  „Oblicz”  następnie zamknąć okno kalkulatora i wybrać  z głównego menu okna głównego
=>Ustawienia domyślne => Zapisz ustawienia jako domyślne.

Do wersji 2.9

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Program kolektorek posiada w bazie rzeczywiste produkty, dzięki czemu przy jego pomocy można
wykonać obliczenia rocznych oszczędności z tytułu zainwestowania w instalację solarną oraz
oszacować przybliżony okres zwrotu.

W celu dokonania obliczeń należy najpierw uzupełnić koszty instalacji zwłaszcza o:

- Montaż
- Zakup płynu solarnego
- Koszt konstrukcji wsporczej

W dalszej kolejności dokonujemy wybór konwencjonalnego paliwa, które zostało zastąpienie przez
kolektory

Wyboru należy dokonać z:

-Energia elektryczna (prąd)
-Gaz ziemny
-Olej opałowy
-Brykiet
-Drewno
-Pelety
-Węgiel kamienny
-Pompa ciepła

Po wybraniu któregoś z paliw podstawowe dane jak wartość opałowa paliwa, sprawność procesu
spalania mogą zostać zmienione w celu dostosowania ich do indywidualnych warunków, aktualnych
cen.

Opcje dodatkowe

- Roczny wzrost cen energii – opcja ta pozwala uwzględnić w obliczeniach roczny wzrost cen
nośników energii, z którymi mamy z roku na rok do czynienia a ich pominiecie spowoduje sztuczne
wydłużenie czasu zwrotu inwestycji. W przypadku braku wiedzy na ten temat zalecany przedział to
7-15%.
- Koszt utrzymania instalacji – wartości wpisane w tym polu zostaną odjęte od zysku
solarnego. Jako koszty instalacji należy podać wszelkie poniesienie koszty związane z pracą i
serwisem instalacji zazwyczaj nie powinny one przekraczać kilkunastu złotych.
- Dotacja do inwestycji – opcja ta pozwala na odjecie od kosztów instalacji otrzymanej dotacji.
W polu należy wpisać wartość pieniężną dotacji w złotych.

Po wypełnieniu wszystkich pól klikamy oblicz

Program wylicza:
Szacunkowy koszt ogrzewania CWU przed i po montażu instalacji solarnej
Roczne oszczędności
Okres zwrotu

oraz tak zwany Koszt Energii - parametr ten nie oznacza ceny energii solarnej a ma jedynie za
zadanie porównywać pod względem kosztów poszczególne konfiguracje instalacji solarnej. Im "koszt
energii" jest niższy tym instalacja jest bardziej opłacalna.

Program kolektorek począwszy od wersji 2.10 pozwala dokonywać  kalkulacji redukcji emisji
zanieczyszczeń do atmosfery wynikających z pozyskiwania energii słonecznej.

Aby dokonać  obliczeń  redukcji zanieczyszczeń  należy wybrać  rodzaj zastępowanego paliwa (1) i
następnie kliknąć przycisk oblicz wyniki redukcji zanieczyszczeń widoczne są w tabeli 4.

Kalkulator ekologiczny

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

W przypadku paliw stałych jak węgiel, pelety, drewno, brykiet po wyborze rodzaju paliwa należy
dodatkowo wybrać  sposób załadunku paliwa do kotła (2). Do wyboru jest załadunek ręczny lub
automatyczny. Wybrany sposób załadunku ma wpływ na domyślny poziom emisji przyjęty przez
program który pokrywa się  z wytycznymi ICHPW kwalifikującymi dany kocioł  na znak
bezpieczeństwa ekologicznego."

Jeżeli użytkownik posiada wyznaczone dane o emisji dla danego kotła może wprowadzić  emisję
ręcznie zaznaczając opcję  „wprowadź emisję  ręcznie” (3). Po wybraniu tej opcji użytkownik może
zmienić  domyślną  wartość  opałową,  sprawność  kotła, oraz objętość  spalin w m3 na kilogram
spalanego paliwa. Emisje poszczególnych zanieczyszczeń w przypadku paliw stałych należy podać w
mg/m3 spalin. Taka metodyka zgodna jest z emisjami wyznaczanymi dla kotłów przez certyfikujące
jednostki. W celu wyznaczenia emisji CO2 i SO2 należy podać  procentową  zawartość  węgla w
paliwie oraz procentową zawartość siarki w paliwie.

W przypadku paliw płynnych i gazowych jak olej opałowy oraz gaz ziemny domyślne poziomy misji
przyjęte przez program zgodne są  z wytycznymi błękitnego anioła na znak bezpieczeństwa
ekologicznego.

Jeżeli użytkownik posiada wyznaczone dane o emisji dla danego kotła może wprowadzić  emisję
ręcznie zaznaczając opcję  „wprowadź emisję  ręcznie” (3). Po wybraniu tej opcji użytkownik może
zmienić  domyślną  wartość  opałową  i sprawność  kotła. Emisje poszczególnych zanieczyszczeń  w
przypadku paliw ciekłych i gazowych należy podać w mg/kWh uzyskanej energii. Taka metodyka
zgodna jest z emisjami wyznaczanymi dla kotłów przez jednostki certyfikujące. W celu wyznaczenia
emisji CO2 i SO2 należy podać procentową zawartość węgla w paliwie oraz procentową zawartość
siarki w paliwie.


W przypadku energii elektrycznej poziomy misji przyjęte przez program zgodne są  ze  średnimi
emisjami przy produkcji energii elektrycznej w polskich elektrowniach.

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

natomiast w przypadku zasobników wybieramy jeden lub dwa zasobniki zależnie od dokonanego
wyboru w punkcie (3).

Aby łatwiej odnaleźć dane urządzenie listę urządzenia(5) możemy sortować według modelu (1) oraz
producenta (2)

- podać grubości izolacji (7)
- podać cenę całego zestawu (cena za wszystkie urządzenia razem może być ona różna od sumy
cen poszczególnych urządzeń) (8)
- uzupełnić informacje o producencie zestawu oraz podać nazwę zestawu oraz opcjonalnie
pozostałe informacje o zestawie (9)
- Zapisać zestawu poprzez kliknięcie Zapisz UWAGA aby można było odczytać zestaw plik musi być
zapisany w podkatalogu Zestawy w katalogu gdzie zainstalowany jest program
(..\kolektorek\Zestawy )

otwieranie zestawu

W celu wczytania zestawu do obliczeń klikamy w menu górnym programu

(zestawy -> otwórz

zestaw)

Przechodzimy do okna wyboru zestawu

z listy zestawów po lewej stronie odnajdujemy nasz zestaw (1) i klikamy na niego dwa razy lub
zaznaczamy i klikamy pokaż zestaw (4) aby zobaczyć informację o zestawie (2) oraz listę urządzeń
(3).
W celu wprowadzenie zestawu do obliczeń klikamy "Akceptuj"(4)

Począwszy od wersji 2.9 programu dodany został moduł pozwalający na wyświetlanie pełnej oferty
producentów bezpośrednio w oknie programu kolektorek.

Z górnego menu wybieramy Producenci -> Baza sprzętu solarnego

Przechodzimy do okna wyboru producentów gdzie klikamy "pokaż producentów" a następnie klikamy
w wybranego producenta

pełna oferta producentów w programie kolektorek

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

Aby wygenerować raport należy z głównego menu wybrać opcje

raport -> opcje raportu lub

użyć skrótu Ctrl-H

Pojawia się okno raportu, w którym należy podać:

Począwszy od wersji 2.9 okno raportu zostało poddane modyfikacji.

W pierwszej kolejności należy uzupełnić  informacje o raporcie. Począwszy od wersji 2.9
powtarzające się dane jak np. Imię i nazwisko projektanta, strona www, telefon, email itp. Można
zapisać  poprzez kliknięcie "zapamiętaj wybrane dane". Przy tworzeniu kolejnego raportu będzie
można użyć  tych danych klikając "wczytaj zapamiętane dane". Aby dana informacja została
zapisane należy po prawej stronie pola edycyjnego zaznaczyć pole wyboru(patrz rysunek czerwone
oznaczenie).

Uwaga!

- pola nieoznaczone podczas zapisu automatycznie są zapisywane jako pola puste niezależnie czy
uprzednio pod tym polem zapisane były jakieś informacje.
-  oznaczona pola puste zapisywane są  jako pola puste niezależnie czy uprzednio pod tym polem
zapisane były jakieś informacje.

W dalszej kolejności należy zaznaczyć,  jakie dane mają znaleźć  się w raporcie do wyboru mamy,
Informacje o instalacji, Obliczenia cieplne, Zwrot z instalacji, Wykresy (domyślnie są wszystkie).  Po
wykonaniu powyższych czynności klikamy Zapisz raport i przechodzimy do typowego okna zapisu
pliku, w którym koniecznie musimy wpisać nazwę pliku (1)

Generowanie raportu

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

W przypadku, gdy u żytkownik korzysta z konta z ograniczonymi prawami (np GOŚĆ) może pojawić
się problem z generowaniem raportu gdy:
W katalogu

C:\Windows\Fonts nie posiadamy odpowiednich plików z czcionkami. Czcionki

tworzone są automatycznie podczas generowania pierwszego raportu problem pojawia się, gdy
pierwszy użytkownik korzystający z programu pracuje na koncie z ograniczonymi prawami i program
nie może wykonać zapisu w katalogu

C:\Windows\Fonts

Niezbędne czcionki są dołączone do programu i znajdują się w katalogu

fonts.

W celu rozwiązania tego problemu dołączone do programu czcionki należy przegrać do podkatalogu
Fonts w Katalogu Windows
Domyślnie jest to

C:\Windows\Fonts

Proszę Pamiętać, że katalog Fonts jest domyślnie ukryty i może być niewidoczny.

Problem z generowaniem raportu może pojawić się także, gdy użytkownik nie posiada prawa zapisu
w katalogu, w którym program jest zainstalowany. W celu rozwiązania tego problemu należy
udostępnić użytkownikowi katalog programu.

Uwaga! Raporty w programie generowane są do plików PDF do ich odczytu niezbędny jest program
do odczytu plików pdf np. Acrobat Reader

W programie kolektorek 2.0 urządzenia w bazie zostały podzielone na dwie kategorie

urządzenia pobierane z internetowych baz

urządzenia dodawane przez użytkownika

Ze względów technicznych urządzeń pobieranych z bazy nie można usuwać ani edytować. Są one
automatycznie zamieniane podczas aktualizacji z bazy. Urządzenia dodane przez użytkownika nie są
zamieniane podczas aktualizacji można dokonywać ich ręcznych aktualizacji oraz swobodnie usuwać.

Istnieje jednak możliwość  zamiany statusu danego urządzenia (pobranego z bazy) na urządzenie
dodane przez użytkownika. Jest to jednak działanie niestandardowe i nie zalecane!

Aby usunąć urządzenie pobrane z bazy należy zmienić jego parametr „flagi” z „0” na „1”
W tym celu przechodzimy do katalogu gdzie zainstalowany jest program.
Odnajdujemy podkatalog Dane np. C:\Kolektorek2.0\Dane

W katalogu dane znajdują się pliki z danymi poszczególnych urządzeń.
zasobnik.xml – zawiera dane o zasobnikach
kolektor.xml – zawiera dane o kolektorach
naczynie.xml – zawiera dane o naczyniach wzbiorczych
pompy.xml – zawiera dane o pompach obiegowycj
sterownik.xml – zawiera dane o sterownikach solarnych
konstrukcje.xml – zawiera dane o konstrukcjach wsporczych
izolacja.xml – zawiera dane o izolacji

Dla przykładu, aby usunąć dany kolektor pobierany z bazy należy:

edytować plik kolektor.xml (np. w notatniku) uwaga nie można dokonywać edycji w
programach typu Word

odnaleźć dany kolektor
poszczególne urządzenia oddzielone są znacznikami <row>

przykładowe urządzenie
<row>
<field name="ID">22</field>

Problemy z generowaniem raportu

Usuwanie urządzeń producentów pobieranych z bazy

http://www.kolektorek.pl/index.php?view=article&catid=4:pomoc&id=17:pomoc-programu-kolektorek-serii-20-

URL:

<field name="nazwa_producenta">-przykład-</field>
<field name="typ_kolektora">próżniowy - rurowy</field>
<field name="model_kolektora">przykład - próżniowy</field>
<field name="wskazniki_liniowy">1.15</field>
<field name="wskaznik_kwadratowy">0.007</field>
<field name="sprawnosc_optyczna">70</field>
<field name="jednsotkowe_natezenie">50</field>
<field name="jednostkowe_cisnienie">20</field>
<field name="pojemnosc_absorbera">1.8</field>
<field name="powierzchnia_efektywna">2</field>
<field name="cena">3000</field>
<field name="strona_www">http://www.kolektorek.pl</field>
<field name="opis">kolektor z dwuściennych rur wykonanych ze specjalnego szkła
borokrzemowego. Rura wewnętrzna pokryta specjalną warstwą absorbera selektywnego.</field>
<field name="certyfikat">brak</field>
<field name="badania">brak</field>
<field name="flaga">1</field>

</row>
W ostatniej pozycji znajduje się  tag  flaga, <field name="flaga">1</field> w przypadku
każdego urządzenia zmiana 1 na 0 spowoduje,  że program zakwalifikuje dane urządzenia jako
dodane przez producenta i pozwoli go usunąć.

UWAGA

Nieprawidłowa modyfikacja plików z urządzeniami może spowodować niepoprawne działanie całego
programu! Zaleca się, stworzenie kopi modyfikowanych plików tak aby, w razie problemów można
było je z powrotem zamienić.

Opisane wyżej działania nie s ą zalecane i mog ą być dokonane na własną
odpowiedzialność użytkownika.

W celu dodania nowego urządzenia z menu górnego wybieramy "Dodaj Sprzęt"  i klikamy typ
urządzenia które chcemy dodać.  Z poziomu tego menu możemy także dodać  miejscowość  lub
producenta.

W przypadku dodawania urządzenia nowego producenta należy uprzednio dodać go do bazy
programu. W tym celu w menu Dodaj Sprzęt wybieramy Producent (ctrl-F9).

W oknie dodawania producenta podajemy jego nazwę,  stronę  WWW oraz krótki opis.
Następnie należy kliknąć  przycisk "Dodaj" i nowy producent pojawi się  na liście producentów w
prawej części okna. Będzie też  automatycznie dostępny w rozwijanym menu wyboru producenta
przy dodawaniu każdego nowego sprzętu. Uwaga! należy pamiętać że przy dodawaniu producenta
wszystkie pola muszą być wypełnione w przypadku braku np. strony WWW można wpisać np. słowo
"brak".

Aby wczytać  dane producenta do edycji należy odnaleźć  go na liście po prawej stronie okna a
następnie podwójnie kliknąć.  W ten sposób dane zostaną wczytane do pól edycyjnych po lewej.
Informacje o producencie mogą zostać  zmienione, a zapisanie nowych danych następuje poprzez
kliknięcie przycisku "Zmień".

Producenta można usunąć  z bazy wybierając go na liście po prawej a następnie należy kliknąć
przycisk "Usuń  wybranego producenta".  Nie można usuwać  producentów pobranych z
internetowych baz.

Dodawanie sprzętu na przykładzie dodawanie kolektora słonecznego

Dodawanie urządzeń, miejscowości i producentów