Analiza elementarna paliw stałych
1. Zmiany składu pierwiastkowego naturalnych paliw stałych w procesie ich
metamorfizmu.
Analiza elementarna zajmuje się oceną zawartości podstawowych pierwiastków
tworzących substancję organiczną paliw stałych, czyli węgla C, wodoru H, tlenu O, azotu N
i siarki S. Substancja organiczna zbudowana jest głównie z tych kilku pierwiastków
chemicznych a inne pierwiastki występują w nieznacznych ilościach (fosfor, chlor).
Udziały poszczególnych pierwiastków w paliwach stałych są różne i zależne od rodzaju
paliwa i jego stopnia uwęglenia. Zawartość węgla, wodoru i tlenu zależy od zaawansowania
stopnia metamorfizmu. Jak wynika z tab. 1. i rys. 1 wraz ze wzrostem stopnia metamorfizmu
istotnie rośnie zawartość pierwiastka C natomiast maleje udział tlenu i nieznacznie spada
zawartość wodoru. Udziały N i S w praktyce nie zależą od stopnia metamorfizmu paliwa.
Tab. 1. Przeciętny skład substancji organicznej paliw stałych [1].
% wagowe
Typ paliwa
C H O N S
Celuloza
44,5 6,2 49,3
Lignina
61
÷ 64
5
÷ 6
30,0
Torf
59,21 5,40 32,84 3,27 0,26
Węgiel brunatny
70,32 5,35 22,77 1,01 0,79
31*
)
75,00 6,00 18,00 2,00
31
80,35 4,74 13,06 1,56 0,28
32
82,88 5,05 10,61 1,63 0,41
33
84,22 5,35 8,32 1,62 0,49
34
86,10 5,16 6,73 1,58 0,40
35
88,46 4,68 4,46 1,87 0,52
36
89,43 4,66 3,62 1,50 0,73
37
89,92 4,62 3,31 1,50 0,65
Węgiel
kamienny
typu
38
91,03 4,09 2,78 1,37 0,71
Antracyt
91,98 3,18 1,09 1,49 1,26
Antracyt *
)
96,00 2,00 1,00 0,50
*
)
– wartości ekstremalne
Zawartość węgla w różnych paliwach stałych waha się z szerokich granicach od 50 % do
prawie 100 %, tlenu od ok. 45 % do paru procent w najwyżej uwęglonych paliwach,
natomiast udział wodoru zawiera się w węższym przedziale 6,5
÷ 2 %. W węglu kamiennym
1
udziały masowe pierwiastków kształtują się następująco: C = 75
÷ 92 %, H = 4 ÷ 6 %,
O = 2
÷ 16 %, N = 1 ÷ 2 %, S = 0,3 ÷ 1,5 %
Rys. 1. Wpływ stopnia metamorfizmu na zawartość węgla , wodoru i tlenu w substancji organicznej
paliw stałych [2].
Składniki petrograficzne węgli różnią się składem elementarnymi i budową, przy czym
szczególne różnice występują w przypadku zawartości węgla, wodoru i tlenu. Największa
zawartość pierwiastka C występuje w macerałach grupy inertynitu a najmniejsza zwykle
witrynitu. Z kolei największą zawartością wodoru oznaczają macerały lipnitu a najmniejszą
inertynitu, składnikami najbogatszymi w tlen są macerały grupy witrynitu.
2