PAPIERY WARTOSCIOWE W DZIAŁALNOŚCI BANKU
Obligacje podobnie jak akcje mogą być :
-
imienne
-
na okaziciela.
W razie zbycia obligacji wszystkie uprawnienia i korzyści z nich wynikające
przechodzą na nabywcę. W przypadku obligacji imiennych emitent w warunkach emisji
może wprowadzić zakaz lub ograniczenie ich zbywania.
W oparciu o ustawę emitentami obligacji mogą być:
1) podmioty prowadzące działalność gospodarczą posiadające osobowość prawną;
2) gminy, związki międzygminne oraz miasto stołeczne Warszawa;
3) inne podmioty posiadające osobowość prawną, upoważnione do emisji obligacji na
podstawie innych ustaw, np.: banki na podstawie ustawy Prawo bankowe, Skarb
Państwa i NBP w oparciu o inne przepisy.
Wynikające z obligacji wierzytelności mogą być:
-
zabezpieczone całkowicie ( zastaw, hipoteka lub inny sposób określony w
ustawie)
-
zabezpieczone częściowo
-
nie zabezpieczone.
Emitent obligacji odpowiada za zobowiązania wynikające z ich emisji całym swoim
majątkiem.
Bony - to papiery wartościowe o charakterze pożyczkowym, o terminie wykupu nie
przekraczającym 1 roku.
Wyróżniamy bony:
1) skarbowe
2) pieniężne.
Bony skarbowe emitowane są na podstawie zarządzenia Ministra Finansów, w
odcinkach o z góry określonych nominałach, sprzedawane są zaś z dyskontem na
przetargu organizowanym przez Narodowy Bank Polski. Wykup bonów skarbowych
następuje po upływie terminu na jaki zostały sprzedane i według wartości nominalnej.
Bony tego rodzaju emitowane są na okaziciela.
Z kolei bony pieniężne emitowane są przez Narodowy Bank Polski. Bony tego
rodzaju mają określoną wartość nominalną oraz termin wykupu liczony od daty zakupu
uwidocznionej na bonie. Oferowane są one na przetargach krajowych jednostkom
organizacyjnym jak również osobom fizycznym. Z reguły, bony pieniężne emitowane są
na okaziciela, jednak NBP może nadać im charakter imienny na życzenie posiadacza ,
jeszcze przed terminem jego wykupu.
POJĘCIE I RODZAJE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ORAZ UDZIAŁÓW
Papiery wartościowe są dokumentami stwierdzającymi istnienie określonego
prawa majątkowego ( najczęściej wierzytelności ), utrwalonymi w taki sposób, że
posiadanie dokumentu jest niezbędną przesłanką do dochodzenia lub przekazania tego
prawa.
W praktyce występują różne rodzaje papierów wartościowych, które można
podzielić ze względu na :
1) przedmiot uprawnień w nich inkorporowanych
2) regulację obrotu papierami wartościowymi.
Ze względu na przedmiot uprawnień w nich inkorporowanych papiery wartościowe
podzielić można na:
a) papiery opiewające na wierzytelności pieniężne, np. weksle, czeki, obligacje,
bony pieniężne i skarbowe itp.;
b) papiery zawierające uprawnienie do rozporządzania towarem znajdującym się
pod pieczą wystawcy dokumentu, np. dowody składowe;
c) papiery, w których inkorporowane są prawa udziałowe w spółkach akcyjnych,
tzw. akcje.
Ze względu na regulację obrotu, papiery wartościowe można podzielić na:
a) imienne – legitymujące osobę imiennie wskazaną w treści dokumentu, która
może przenieść przysługujące jej prawo na inną osobę, tylko w drodze przelewu
( cesji )
i wydania dokumentu;
b) na zlecenie, które legitymują osobę wymienioną w dokumencie oraz każdego, na
kogo prawa zostały przeniesione przez indos i przekazany dokument;
c) na okaziciela, które nie wskazują uprawnionego , bowiem jest nim każda osoba,
która dokument posiada; przeniesienie praw z tego dokumentu wymaga jedynie
wydania dokumentu.
W świetle naszego prawa udziały nie są papierami wartościowymi. Udziały to
dokumenty wystawiane na wkłady wspólników do kapitału spółki z o.o. lub członków do
funduszu spółdzielni, które uprawniają do uczestniczenia w kierowaniu jednostką i
podziale zysku.
Najczęściej występującymi w bankach papierami wartościowymi są:
1) akcje
2) obligacje
3) bony.
Akcja jest papierem wartościowym stwierdzającym udział jej posiadacza w kapitale
spółki akcyjnej, uprawniającym jej właściciela do uczestniczenia w walnych
zgromadzeniach oraz zyskach spółki. Uczestnictwo to wyraża się w wartości nominalnej
akcji.
Akcje mogą być wydawane jako:
a) imienne
b) na okaziciela.
Akcje imienne, czyli zawierające dane identyfikujące akcjonariusza ( jego imię i
nazwisko ), które ujmowane są w księdze akcyjnej. Mogą być wydane akcjonariuszom po
zarejestrowaniu spółki, nawet przed pełną wpłatą kapitału akcyjnego. Przeniesienie praw
z tych akcji wymaga ich wręczenia oraz pisemnego oświadczenia o woli zbycia ich
określonemu nabywcy, co potwierdzone powinno być wpisem w księdze akcyjnej.
Akcje na okaziciela nie zawierają wskazania osoby akcjonariusza. Zbywane są
przez wręczenie ich nowemu akcjonariuszowi, z tym jednak, że nie mogą być wydane
akcjonariuszowi przed pełną wpłatą należności za akcje. Jeżeli wpłata będzie tylko
częściowa to zgodnie z Kodeksem Handlowym należy wydać imienne świadectwo
tymczasowe.
Akcje dają ich posiadaczowi określone prawa, z tytułu których można je podzielić
na:
a) akcje zwykłe
b) akcje uprzywilejowane.
Akcje zwykłe dają ich posiadaczom prawa wynikające ze statutu, a akcje
uprzywilejowane dają szczególe uprawnienia, np.:
-
prawo głosu, jednak nie więcej niż 5 głosów na jedną akcję;
-
dywidendy
-
podziału majątku
-
pierwszeństwo objęcia akcji z nowej emisji
-
inne.
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent
stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji ( obligatoriusza ); zobowiązuje się
wobec niego do spełnienia określonego świadczenia ( wykupu obligacji ). Świadczenie to
może mieć charakter:
-
pieniężny, polegający na zapłacie należności głównej lub należności ubocznych
(odsetek lub różnicy między ceną nominalną a ceną emisyjną ) w sposób i w
terminach w warunkach emisji;
http://notatek.pl/papiery-wartosciowe-w-dzialalnosci-bankow?notatka