Tomasz Mirosław Włodarczyk
Materiały do studiowania (IV)
1
Alternatywne
instrumenty finansowania MSP
Część II
2
CELE WYKAADU:
}ð Prezentacja wybranych alternatywnych instrumentów finansowania
MSP:
% kapitału mezzanine,
% sekurytyzacji,
% private equity/venture capital
% business angels.
}ð Przedstawienie zalet i wad ww. instrumentów finansowania.
3
Na potrzeby niniejszego opracowania wykorzystano następujące zródła:
}ð A. Bielawska, KapitaÅ‚ mezzanine jako alternatywne metody finansowania, [w:] B.
Filipiak (red.), Współczesne problemy badawcze finansów, Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego nr 451, Szczecin 2007.
}ð K. Brzozowska, Business Angels na rynku kapitaÅ‚owym. Motywacje, inwestowanie,
efekty, CeDeWu, Warszawa 2008, rozdz. 2-4 i 6.
}ð A. Skowronek-Mielczarek, MaÅ‚e i Å›rednie przedsiÄ™biorstwa. yródÅ‚a finansowania,
3. wyd. uaktualnione, C.H. Beck, Warszawa 2007, rozdz. 3.4.
}ð A. Rosa, Alternatywne instrumenty finansowania, [w:] A. Bielawska (red.),
Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, C.H. Beck, Warszawa 2009,
rozdz. 8.2, 8.7.
}ð K. SobaÅ„ska, P. Sieradzan, Inwestycje private equity / venture capital, Key Text,
Warszawa 2004.
}ð M. Sulima, Pozyskiwanie przez spółkÄ™ finansowania typu mezzanine, [w:] M.
Panfil (red.), Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa. Studia przypadków", Difin,
Warszawa 2008, s. 394-396.
}ð P. Tamowicz, Venture capital kapitaÅ‚ na start, IBnGR, GdaÅ„sk 2004.
4
}ð KapitaÅ‚ mezzanine jest poÅ›redniÄ… (hybrydowÄ…) formÄ… finansowania (miÄ™dzy
kapitałem własnym a obcym); nie zastępuje on, ale uzupełnia klasyczne
zródła finansowania zewnętrznego.
}ð WypeÅ‚nia lukÄ™ w strukturze finansowania przedsiÄ™biorstw, gdy nie może ono
pozyskać wystarczających kwot kapitału obcego lub własnego bądz tych
dwóch rodzajów kapitałów jednocześnie.
}ð KapitaÅ‚ mezzanine jest stosowany wówczas, gdy powstaje tzw. luka
kapitałowa (equity gap) występująca między kapitałem, który przedsiębiorcy
mogą pozyskać z własnych prywatnych środków, a środkami, po które mogą
zwrócić się do banku.
}ð Finansowanie mezzanine jest przeznaczone dla przedsiÄ™biorstw
charakteryzujÄ…cych siÄ™ stabilnymi podstawami biznesu prowadzÄ…cych
działalność gospodarczą od dłuższego czasu z realną perspektywą wzrostu
opartego na realizowanych inwestycjach.
}ð Za pomocÄ… tego typu finansowania nie realizuje siÄ™ przedsiÄ™wzięć we
wczesnych fazach rozwoju (start-up), spółka musi bowiem generować
dodatni wynik finansowy, za pomocą którego będzie mogła spłacać odsetki.
5
}ð W Polsce finansowaniem mezzanine zajmujÄ… siÄ™ głównie fundusze
venture capital, ponadto fundusze wyspecjalizowane wyłącznie w
mezzanine capital (banki bądz podmioty niezależne) towarzystwa
ubezpieczeniowe inwestorzy corporate venture business angels.
}ð Finansowanie mezzanine jest wykorzystywane najczęściej w sytuacjach:
dynamicznego rozwoju firmy restrukturyzacji kapitałowej
przedsiębiorstwa reorganizacji wymiany akcjonariuszy/udziałowców
fuzji i przejęć przedsiębiorstw przygotowywania spółki do wejścia na
giełdę.
}ð Instrumenty mezzanine można klasyfikować wedÅ‚ug różnych kryteriów,
mianowicie: według ich umiejscowienia w bilansie między kapitałem
własnym a kapitałem wierzycielskim equity mezzanine i debt
mezzanine ze względu na ich zdolność do obrotu na rynku
kapitałowym public mezzanine (spełniające warunki obrotu na rynku
kapitałowym) i private mezzanine (niewykazujące takiej zdolności).
}ð UdziaÅ‚ kapitaÅ‚u mezzanine w strukturze kapitaÅ‚u caÅ‚kowitego
przedsiębiorstwa wynosi najczęściej 15-20%.
6
}ð Equity mezzanine - kapitaÅ‚ z przewagÄ… cech kapitaÅ‚u wÅ‚asnego
obejmuje te instrumenty, które dawcom kapitału dają prawa
i obowiązki w przedsiębiorstwie zbliżone do praw i obowiązków
właścicieli.
}ð Debt mezzanine obejmuje te instrumenty, które ich dawcom dajÄ…
w przedsiębiorstwie pozycję zbliżoną do wierzycieli.
}ð W bilansie kapitaÅ‚ mezzanine jest z reguÅ‚y wykazywany jako kapitaÅ‚
własny stwierdzenie, że kapitał mezzanine to gospodarczy kapitał
własny oznacza, iż jeżeli nawet w bilansie pozostaje on wykazany
jako kapitał obcy, to w procesie ratingu w całości lub przynajmniej
w części zostanie on oceniony jak kapitał własny, poprawiając w ten
sposób ocenę ratingową przedsiębiorstwa.
7
}ð Ze wzglÄ™du na stanowisko inwestorów odnoÅ›nie do rentownoÅ›ci
i możliwości poniesienia ewentualnych strat można uporządkować
instrumenty mezzanine w następującej kolejności (poczynając od
najmniej rentownych i o najmniejszym ryzyku): tradycyjny kapitał obcy
(zabezpieczony) pożyczki podporządkowane ciche udziały
Genussrechte (instrumenty hybrydowe dające prawo do korzyści
finansowych bez prawa głosu, występujące wyłącznie w Niemczech,
Austrii i Szwajcarii) pożyczki konwersyjne pożyczki opcyjne
tradycyjny kapitał własny.
}ð W literaturze wskazuje siÄ™, że dawcy kapitaÅ‚u mezzanine oczekujÄ…
rentowności na poziomie 15-25% - jest to suma dochodów z bieżącego,
niezależnego od wyniku działalności, oprocentowania podstawy (cash
coupon) i skapitalizowanych odsetek (roll-up).
}ð Ponadto oczekiwany dochód inwestora może uwzglÄ™dniać udziaÅ‚ we
wzroście wartości przedsiębiorstwa w formie equity kickers.
8
}ð PrzedsiÄ™biorstwa, chcÄ…c skorzystać z kapitaÅ‚u mezzanine, muszÄ…
spełnić określone przez kapitałodawcę wymagania, takie jak:
utrzymanie na odpowiednim poziomie wskazników finansowych
(zwłaszcza dotyczących płynności oraz rentowności) poddanie się
badaniu due diligence wyrażenie zgody na udział kapitałodawców
w radzie nadzorczej zagwarantowanie prawa do informacji
i dokonywania kontroli w przedsiębiorstwie udział w procesie
podejmowania decyzji dotyczących udzielania zabezpieczeń
podmiotom trzecim, zaciągania kredytów bądz zbywania majątku
firmy.
}ð W wiÄ™kszoÅ›ci przypadków finansowanie mezzanine jest
finansowaniem długoterminowym kapitał jest udostępniany na
okres 7-10 lat, a jego spłata następuje po zakończeniu spłaty długu
nadrzędnego (kredytu bankowego).
9
}ð Koszty korzystania z kapitaÅ‚u mezzanine sÄ… wiÄ™ksze niż w przypadku
kredytu bankowego, ale ta forma finansowania przynosi
przedsiębiorstwu wiele korzyści, na przykład: finansowanie tańsze niż
private equity lub emisja akcji na giełdzie finansowanie dopasowane
do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa finansowanie dostępne
mimo braku standardowej zdolności kredytowej i zabezpieczeń na
aktywach przedsiębiorstwa finansowanie oparte na zweryfikowanym
biznesplanie szansÄ™ na sfinansowanie niekonwencjonalnego w sesnie
biznesowym przedsięwzięcia spłatę kapitału na koniec okresu
finansowania mały koszt organizacji finansowania dużą elastyczność
finansowania uniezależnienie przedsiębiorstwa od kredytów
bankowych możliwość ustalenia wskazników finansowych, które musi
przestrzegać spółka, na nieco niższym poziomie w porównaniu do długu
bankowego możliwość zrealizowania przez kapitałodawcę części
całkowitego zwrotu z inwestycji poprzez udział we wzroście wartości
przedsiębiorstwa (wykorzystując np. opcje na akcje/udziały).
}ð WadÄ… kapitaÅ‚u mezzanine jest wiÄ™kszy koszt transakcji, ponieważ
udzielenie kapitału w takiej formie w porównaniu do długu bankowego
jest obarczone większym ryzykiem; ponadto dawcy tego kapitału nie
mają żadnych praw właścicielskich (lub mają tylko niepełne prawa).
10
}ð Sekurytyzacja to nowatorskie zródÅ‚o finansowania, które pozwala na
pozyskanie kapitału na podstawie wyodrębnionych aktywów bez wzrostu
ryzyka kredytowego; do niedawna był to najszybciej rozwijający się
segment rynków kapitałowych, zwłaszcza amerykańskiego
i zachodnioeuropejskiego.
}ð Sekurytyzacja może mieć zastosowanie w wielu sektorach gospodarki,
w bankowości, ubezpieczeniach, usługach i handlu.
}ð SekurytyzacjÄ™ okreÅ›la siÄ™ jako proces, podczas którego
zdywersyfikowana pula aktywów finansowych wraz z generowanymi
przez nie strumieniami gotówkowymi zostaje wyizolowana z bilansu
przedsiębiorstwa/banku, zabezpieczona dzięki zewnętrznym lub
wewnętrznym technikom, prawnie usamodzielniona w tzw. spółce
specjalnego przeznaczenia SPV (Special Purpose Vehicle), która
następnie refinansuje zakupioną pulę aktywów przez emisję papierów
wartościowych ABS (Assets Backed Securities) na krajowych i/lub
międzynarodowych rynkach finansowych.
11
}ð Przedmiotem sekurytyzacji mogÄ… być wierzytelnoÅ›ci, które przynoszÄ…
regularny dochód i są zbywalne, na przykład: udzielone przez
przedsiębiorstwo kredyty przyszłe wierzytelności związane z kosztami
zaciągania kredytów kredyty hipoteczne kredyty konsumenckie
kredyty dla przedsiębiorstw przyszłe należności należności ze
sprzedaży gazu i energii elektrycznej należności z tytułu umów
ubezpieczeniowych czy leasingowych.
}ð Sekurytyzacji można poddać także przyszÅ‚e należnoÅ›ci; sekurytyzować
można praktycznie każdą należność, natomiast, czy jest to wskazane,
zawsze pokazuje rachunek korzyści i kosztów.
}ð Do motywów sekurytyzacji należą: stworzenie konkurencyjnego
kosztowo zródła finansowania rozwoju przedsiębiorstwa transfer
ryzyka kredytowego dywersyfikacja zródeł finansowania poprawa
adekwatności kapitałowej uniknięcie windykacji sądowych wobec
niesolidnych dłużników - ich skuteczność jest zazwyczaj niska, a
prowadzenie wymaga znacznych nakładów finansowych i absorbuje
wielu pracowników, w tym także zarząd firmy.
12
}ð Ogólnie sekurytyzacja polega na emisji dÅ‚użnych papierów
wartościowych (ABS), których spłata jest zabezpieczona pakietem
aktywów wyodrębnionych z bilansu przedsiębiorstwa.
}ð W procesie sekurytyzacji można wskazać kilka etapów:
wydzielenie jednorodnego portfela aktywów finansowych znajdujących
się w posiadaniu podmiotu gospodarczego będącego inicjatorem
sekurytyzacji;
przeniesienie praw własności do wydzielonych aktywów do
wyodrębnionej jednostki (specjalnego przedsiębiorstwa/funduszu),
zwanej spółka specjalnego przeznaczenia;
ocena ryzyka dokonana przez agencjÄ™ ratingowÄ…;
przeprowadzenie emisji spółka specjalnego przeznaczenia wraz
z agentem emisji organizuje emisję papierów wartościowych i lokuje
je na rynku finansowym, natomiast pozyskane środki finansowe
są przekazywane podmiotowi gospodarczemu będącemu inicjatorem
sekurytyzacji.
13
}ð W Polsce jako spółki specjalnego przeznaczenia funkcjonujÄ… sekurytyzacyjne
fundusze inwestycyjne, zródłem pozyskania środków finansowych są
emitowane certyfikaty inwestycyjne.
}ð Po zawarciu transakcji sekurytyzacyjnej egzekucja wierzytelnoÅ›ci spoczywa
na funduszu sekurytyzacyjnym, utworzonym np. przez towarzystwo
funduszy inwestycyjnych.
}ð ZgodÄ™ na utworzenie funduszu sekurytyzacyjnego wydaje Komisja Nadzoru
Finansowego; certyfikaty inwestycyjne emitowane przez te fundusze sÄ…
udziałowymi papierami wartościowymi i mogą być notowane na rynku
regulowanym, np. na giełdzie papierów wartościowych.
}ð Zaletami sekurytyzacji sÄ…: uniezależnienie siÄ™ od tradycyjnych zródeÅ‚
finansowania (np. kredytów bankowych) niepogarszanie wskazników
zadłużenia przedsiębiorstwa zwiększenie elastyczności operacyjnej firmy w
krótkim okresie.
}ð WadÄ… sekurytyzacji jest dość skomplikowany proces oraz relatywnie duże
koszty przygotowania transakcji.
14
}ð Private equity to kapitaÅ‚ prywatnych inwestorów pochodzÄ…cy zarówno od
wielkich instytucji finansowych, jak i osób prywatnych, przeznaczony na
inwestycje w rozwój nowych produktów i technologii, zwiększenie kapitału
obrotowego, przejmowanie spółek lub na poprawę i wzmocnienie bilansu
przedsiębiorstw.
}ð Głównym celem private equity jest znalezienie interesujÄ…cej spółki, nastÄ™pnie
zakup w niej udziałów lub nawet przejęcie i pomoc w jej rozwoju; po kilku
latach właściciele spółek zwiększają wartość swoich udziałów, natomiast
fundusze private equity sprzedają swoje udziały z zyskiem.
}ð PojÄ™cia private equity oraz venture capital nie sÄ… tożsame, chociaż
w Europie często są stosowane zamiennie.
}ð Private equity to pojÄ™cie ogólniejsze, odnoszÄ…ce siÄ™ do inwestycji
kapitałowych w przedsiębiorstwa nienotowane na rynkach publicznych,
podejmowane w celu osiągnięcia średnio- i długoterminowych zysków
z przyrostu wartości zaangażowanego kapitału; private equity określa się
również jako sumę inwestycji venture capital oraz inwestycji wykupu
(buyout), czyli transakcji, podczas której spółka jest odkupywana od
obecnych właścicieli.
15
}ð Fundusze private equity inwestujÄ… w spółki dojrzaÅ‚e, czyli znajdujÄ…ce siÄ™
w pózniejszych fazach rozwoju, które planują wejście na giełdę, wymagają
restrukturyzacji lub zmieniają właścicieli; zazwyczaj są uruchamiane na okres
7-10 lat, a osiągnięte przez nich wyniki dla inwestorów decydują o powstawaniu
kolejnych funduszy.
}ð Można wyróżnić cztery etapy tego procesu: fazÄ™ akwizycji kapitaÅ‚u
pozyskiwanie kapitału od inwestorów na uruchomienie funduszy oraz równoległe
poszukiwanie i pozyskiwanie atrakcyjnych inwestycji uruchomienie funduszu
selekcja biznesplanów, analiza szczegółowa wybranych projektów (due
dilligence), wycena spółki, negocjowanie i projektowanie etapów inwestycji,
dodatkowe wezwanie kapitałowe do inwestorów, inwestowanie kapitału
kreowanie wartości i monitorowanie działalności spółek portfelowych wyjście
z inwestycji i osiągnięcie korzyści finansowych.
}ð WyjÅ›cie funduszu ze spółki nastÄ™puje poprzez sprzedaż akcji/udziałów
dotychczasowym właścicielom, sprzedaż inwestorowi finansowemu, wprowadzenie
spółki na giełdę, sprzedaż innemu funduszowi bądz w przypadku niepowodzenia
inwestycji poprzez odpisanie jej wartości (likwidację spółki lub umorzenie
udziałów).
16
}ð Venture capital jest uważane za jednÄ… z odmian private equity; sÄ…
to inwestycje dokonywane we wczesnych stadiach rozwoju
przedsiębiorstw, służące do uruchomienia działalności danej spółki
lub jej ekspansji.
}ð Fundusze venture capital sÄ… wyspecjalizowanymi firmami, czÄ™sto
powiÄ…zanymi z bankami i innymi instytucjami finansowymi,
zajmującymi się inwestowaniem w przedsięwzięcia obarczone
wysokim ryzykiem, ale jednocześnie umożliwiające osiąganie
ponadprzeciętnej stopy zwrotu z zainwestowanych środków.
}ð Celem venture capital jest pomoc rozwijajÄ…cym siÄ™
przedsiębiorstwom w okresie ich dojrzewania, zwłaszcza małym
i średnim przedsiębiorstwom, które dzięki takiemu wsparciu mogą
rozwinąć swoją działalność i w efekcie poprawić wyniki finansowe; w
zamian za udostępniony kapitał fundusze venture capital stają się
współwłaścicielami firmy.
17
}ð Venture capital można zatem zdefiniować jako kapitaÅ‚ wÅ‚asny wnoszony na
ograniczony czas przez inwestorów zewnętrznych do małych i średnich
przedsiębiorstw dysponujących produktem, metodą produkcji lub usługą, które
stwarzają duże ryzyko niepowodzenia inwestycji, ale równocześnie w przypadku
sukcesu przedsięwzięcia zapewniają znaczący przyrost wartości zainwestowanego
kapitału, realizowany w drodze sprzedaży udziałów.
}ð Fundusze venture capital można klasyfikować wedÅ‚ug różnych kryteriów,
mianowicie: ze względu na cel działalności wyróżnia się fundusze komercyjne,
ukierunkowane na maksymalizację zysku ze sprzedaży udziałów (akcji), i fundusze
pomocowe, dla których maksymalizacja dochodu nie jest najważniejsza ze
względu na zakres terytorialny rozróżnia się fundusze regionalne, ogólnokrajowe
i międzynarodowe biorąc za kryterium stopień zorganizowania działalności
inwestorów, fundusze można podzielić na formalne i nieformalne z uwagi na
sposób tworzenia wyróżnia się fundusze niezależne (tworzone przez osoby
prywatne i instytucje finansowe) oraz fundusze zależne (tworzone przez instytucje
publiczne i przedsiębiorstwa) w zależności od przedmiotowego zakresu
działalności wymienia się fundusze uniwersalne (zajmujące się wszystkimi
formami inwestycji w kapitał przedsiębiorstw) oraz fundusze specjalistyczne
(ukierunkowane na określoną branżę lub specjalizujące się w określonym rodzaju
instrumentów finansowych.
18
}ð Potencjalny klient venture capital musi speÅ‚niać nastÄ™pujÄ…ce warunki: mieć
lepszą ofertę produktów/usług w porównaniu z konkurencją działać
na rynku, który ma szansę na znaczący rozwój być odporny na zmiany
w otoczeniu rozwijać się szybciej niż firmy z branży mieć duży udział
w rynku dysponować dobrą kadrą kierowniczą.
}ð Zaletami finansowania przedsiÄ™biorstwa przez private equity/venture capital
są: pozyskanie nowego właściciela, którego celem jest rozwój
przedsiębiorstwa i znaczny wzrost jego wartości w perspektywie kilku lat
możliwość realizacji bardzo ryzykownych projektów bez stosownych
zabezpieczeń elastyczne podejście do ryzyka private equity/venture
capital nie obawiają się poszukiwać niekonwencjonalnych rozwiązań
biznesowych oraz podejmować decyzji wpływających na wzrost wartości
przedsiębiorstwa w długim okresie poprawa płynności finansowej
przedsiębiorstwa korzystanie z tej formy finansowania nie jest obciążone
spłatami odsetek poprawa relacji długu do kapitałów własnych
przedsiębiorstwa i zwiększenie jego zdolności kredytowej transfer know-
how z zakresu zarządzania finansowego dostęp do nowych kontaktów
biznesowych monitorowanie działalności przedsiębiorstw, zwłaszcza pod
względem finansowym możliwość uzyskania wartości dodanej w postaci
19
wysokiej jakości wiedzy biznesowej poprawa wizerunku firmy i zwiększenie
wiarygodności wobec wierzycieli możliwość zachowania w tajemnicy wielu
istotnych dla działalności firmy informacji, które musiałyby być powszechnie
dostępne w przypadku pozyskiwania kapitału za pomocą oferty publicznej.
}ð Wady private equity/venture capital: ingerencja w strukturÄ™ wÅ‚asnoÅ›ci
przedsiębiorstwa oraz ograniczenie swobody działania przedsiębiorcy
w praktyce oznacza to zarówno konieczność podziału wypracowanego
zysku, jak i podział władzy obawa przed nadmierną kontrolą ze strony
funduszu private equity/venture capital czasowy charakter
zainwestowanego kapitału zdecydowanie niższa niż w ofercie
publicznej wycena akcji.
}ð KorzyÅ›ci z inwestycji private equity/venture capital zdecydowanie jednak
przewyższają wynikające z nich ograniczenia i wpływają korzystnie na
konkurencyjność firm zasilanych tym kapitałem, w tym możliwości
budowania relatywnie trwałej przewagi konkurencyjnej.
20
}ð Venture capital wymaga podzielenia siÄ™ wÅ‚asnoÅ›ciÄ… z inwestorem, natomiast w
przypadku kredytu bankowego przedsiębiorca zachowuje całkowitą kontrolę nad
firmÄ….
}ð Venture capital jest kapitaÅ‚em dÅ‚ugookresowym, a kredyt bankowy może być
krótko-, średnio- bądz długookresowy.
}ð Venture capital umożliwia angażowanie siÄ™ w przedsiÄ™wziÄ™cia obarczone wysokim
ryzykiem, nawet bez zabezpieczeń, natomiast w przypadku udzielania kredytu
banki wykazują niechęć do akceptowania ryzykownych przedsięwzięć
(charakteryzujÄ… siÄ™ niskim poziomem akceptowanego ryzyka).
}ð Venture capital zwiÄ™ksza kapitaÅ‚ zakÅ‚adowy (akcyjny), oznacza jednoczeÅ›nie
większą zdolność kredytową oraz brak kosztów finansowych, natomiast
korzystanie z kredytu bankowego prowadzi do pogorszenia zdolności kredytowej
oraz struktury kapitałowej przedsiębiorstwa.
}ð Venture capital stwarza szansÄ™ na sukces rynkowy i duży zysk, a zaciÄ…ganie
kredytu oznacza niepewność i zagrożenie.
}ð Venture capital oznacza korzyÅ›ci pozafinansowe dostÄ™p do know-how,
szerokiej wiedzy przedstawicieli funduszu, w przypadku kredytu bankowego
brak doradztwa ze strony banku.
}ð W razie likwidacji przedsiÄ™biorstwa fundusz venture capital, tak jak pozostali
właściciele, jako ostatni może ubiegać się o odzyskanie majątku (po banku, ZUS,
urzędzie skarbowym), natomiast w przypadku zaciągnięcia kredytu bankowego
przez firmę w razie bankructwa bank ma pierwszeństwo do jej majątku.
21
}ð Rynek aniołów biznesu jest nieformalnÄ… częściÄ… rynku venture capital;
aniołowie biznesu (business angels) to szczególny typ inwestorów
prywatnych, którzy własne nadwyżki finansowe lokują w nowe, dobrze
rokujące firmy (start-up), które dzięki temu mogą w okresie 2-4 lat rozwinąć
swoją działalność, dając wysoki wzrost wartości udziałów.
}ð Business angels jest formÄ… finansowania o takiej samej charakterystyce jak
venture capital, z tym że oferowanym przez osoby fizyczne, a nie prawne
(fundusz czy korporacjÄ™).
}ð AnioÅ‚y biznesu sÄ… osobami prywatnymi majÄ…cymi duże zasoby Å›rodków
finansowych, doświadczenie i rozległe kontakty biznesowe oraz chęć do
podjęcia wysokiego ryzyka w zamian za ponadprzeciętne zyski; sposób
inwestowania jest bardzo podobny do stosowanego przez fundusze venture
capital, jedynie skala finansowania jest dużo mniejsza.
}ð Niekiedy zdarza siÄ™, że anioÅ‚ biznesu jest tylko poÅ›rednikiem w uzyskaniu
przez przedsiębiorstwo zródła finansowania lub służy wyłącznie pomocą
merytorycznÄ… (doradztwem).
22
}ð W literaturze można znalezć kilka typologii aniołów biznesu starajÄ…cych siÄ™
syntetycznie odzwierciedlić ich strategie i zachowania inwestycyjne. Biorąc
za podstawę motywacje inwestorów wyróżnia się: hedonistów, dla których
ważnym kryterium jest osiągnięcie zamierzonego zysku oraz zadowolenie
z udziału w przedsięwzięciu altruistów inwestują najmniej, a dokonując
inwestycji, biorą pod uwagę także motywy pozaekonomiczne (społeczne)
tzw. economic investors inwestujÄ… przede wszystkim z pobudek
finansowych (zysk) i są w stanie zaakceptować największe ryzyko.
}ð Niezależnie od rodzaju business angels odgrywajÄ… ważnÄ… rolÄ™
w funkcjonowaniu i rozwoju przedsiębiorstwa przyczyniają się do
zwiększenia jego wartości, przede wszystkim poprzez wniesienie kapitału,
specjalistycznych umiejętności, wiedzy menedżerskiej, a także poprzez
dostęp do know-how i kontaktów biznesowych, znajomość rynku oraz
branży, co jest równie cenne jak sam kapitał, gdyż zwiększa szanse
przetrwania przedsiębiorstw narażonych na agresywne przedsięwzięcia
konkurentów.
23
}ð Z punktu widzenia wielkoÅ›ci inwestowanych kapitałów wyróżnia siÄ™ sześć
głównych typów aniołów biznesu: entrepreneur angels inwestorów
o największej aktywności, preferujących inwestowanie w nowe projekty
(start-up), podejmujących ryzyko z chęci osiągnięcia większych zysków niż
na rynku akcji, chociaż znaczenie ma także motyw zadowolenia z bycia
inwestorem income seeking angels - inwestorów mniej majętnych i mniej
aktywnych w porównaniu do entrepreneur angels, ale za to bardziej
zorientowanych na korzyści finansowe i zainteresowanych zatrudnieniem
w przedsiębiorstwie, do którego wnoszą kapitał wealth maximising angels
inwestorów indywidualnych, finansujących od kilku do kilkunastu
niewielkich projektów, których głównym motywem działania jest osiąganie
zysków corporate angels przedsiębiorców lub menedżerów decydujących
się na inwestycje w inne przedsiębiorstwa latent angels inwestorów
dysponujących dość dużym kapitałem, zainteresowanych finansowaniem
przedsiębiorstw w swoim regionie virgin angels inwestorów
indywidualnych mających ograniczone możliwości finansowe oraz małe
rozeznanie rynku, co powoduje trudności w znalezieniu odpowiedniego
przedsięwzięcia.
24
}ð Nieformalni inwestorzy czÄ™sto pragnÄ… pozostać anonimowi i dlatego sÄ…
w znacznym stopniu niedostępni; w celu złagodzenia negatywnych
konsekwencji ich anonimowości tworzy się tworzy się lokalne,
regionalne lub ogólnokrajowe sieci aniołów biznesu.
}ð ZaÅ‚ożycielami sieci sÄ… sami zainteresowani inwestorzy bÄ…dz podmioty
zainteresowane rozwojem tego segmentu aktywności biznesowej,
np. banki, instytucje publiczne, wyższe uczelnie.
}ð Sieci aniołów biznesu dziaÅ‚ajÄ… jako organizacje non-profit i zajmujÄ… siÄ™:
kojarzeniem stron procesu inwestycyjnego wstępną oceną
zgłoszonych projektów na podstawie określonych przez sieć
minimalnych wymogów inwestycyjnych organizacją szkoleń
inwestorów i seminariów poświęconych wymianie doświadczeń
moderowaniem spotkań przedsiębiorców i inwestorów
przygotowaniem wzorów standardowych umów pośrednictwem
w nawiązywaniu kontaktów z analitykami, doradcami, prawnikami
i innymi podmiotami oferującymi usługi na rzecz inwestorów.
25
}ð W Polsce anioÅ‚owie biznesu sÄ… skupieni głównie w dwóch ogólnopolskich sieciach:
Lewiatan Business Angels oraz w Polskiej Sieci Aniołów Biznesu; ponadto swoją
działalność prowadzą trzy regionalne sieci: Śląska Sieć Aniołów Biznesu SLIBAN,
Małopolska Regionalna Sieć Inwestorów Kapitałowych oraz Lubelska Sieć Aniołów
Biznesu.
}ð AnioÅ‚owie biznesu dajÄ… przedsiÄ™biorstwom nastÄ™pujÄ…ce korzyÅ›ci: możliwość
pozyskania kapitału dla przedsięwzięć charakteryzujących się dużym ryzykiem,
których skala jest zbyt mała, aby mogła zainteresować fundusze venture capital
doświadczenie i wysokie kwalifikacje oraz know-how na poziomie operacyjnym,
którymi dysponuje anioł biznesu wzrost wiarygodności firmy zainteresowanie
podjęciem współpracy z innymi inwestorami formalnymi kontakty aniołów
biznesu z potencjalnymi kontrahentami/klientami firmy (dostawcami, instytucjami
finansowymi itp.) zwiększenie wartości kapitałów własnych przedsiębiorstwa
(inwestycje aniołów biznesu nie są długiem).
}ð Do wad business angels zalicza siÄ™ dość duży koszt pozyskanego kapitaÅ‚u (anioÅ‚
biznesu obejmuje udziały w spółce i czerpie korzyści finansowe) oraz ingerowanie
w działalność przedsiębiorstwa, która w polskich warunkach jest zwykle trudna
do zaakceptowania przez pozostałych udziałowców.
26
}ð Zarówno business angels, jak i venture capital liczÄ… na ponadprzeciÄ™tne zyski
i inwestują kapitał w przedsięwzięcia charakteryzujące się dużym i bardzo
dużym ryzykiem.
}ð Ponadto sÅ‚użą one swoim doÅ›wiadczeniem i pomocÄ… oraz posÅ‚ugujÄ… siÄ™
podobnymi metodami wyjścia z przedsiębiorstwa (sprzedają udziały innym
inwestorom lub dokonują emisji pierwotnej na giełdzie).
}ð Różnice natomiast dotyczÄ… miÄ™dzy innymi: wielkoÅ›ci inwestycji fundusze
venture capital mają zdecydowanie większe możliwości finansowe niż
business angels formy działalności fundusze venture capital /private
equity są inwestorami formalnie lokującymi cudze środki w różne
przedsięwzięcia, a business angels są inwestorami nieformalnymi, którzy
inwestują własny kapitał oraz wykorzystują wiedzę biznesową i menedżerską
w dziedzinach, które najlepiej znają i rozumieją przedmiot inwestycji
fundusze venture capital inwestujÄ… w istniejÄ…ce firmy, podczas gdy business
angels w pomysły przedsiębiorczych zapaleńców lub w firmy we wczesnej
fazie zasiewu (seed capital).
27
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Finansowanie MSP z 12 lutego 09 (nr 30)W 5 (sob) Księgowość i finanse w MSPFINANSE MSP (III)Do definicji !!!Finansowanie MSP z funduszy UEFINANSE MSP (II)Źródła finansowanie działalności MSP w PLZARZĄDZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneEFinanse Konstrukcja podatku 1Bandit IV AB [DM] MV32 89 1pytania rynek finansowy egzaminwięcej podobnych podstron