WYKŁAD 13

02.04.2011

Neuroleptyki – grupy leków:

I – pochodne alifatyczne fenotiazyny:

- wskazania do stosowania – typowe dla neuroleptyków (psychiczne)
- bardzo silne działanie przeciwwymiotne (choroba lokomocyjna)

1 – Chlorpromazyna:

– preparat – Fenactil

Główne wskazania
- bardzo silna komponenta przeciwwymiotna
- przeciwpsychotyczne
- nie stosować w depresji – pogłębiają stany depresyjne

2 – Levomepromazyna:

- preparat – Tisercin

Główne wskazania
- schizofrenia
- zespoły psychotyczne, lęki, pobudzenie
Działania niepożądane
- silny wzrost apetytu – przyrost masy ciała
Przeciwwskazanie:
- niskie ciśnienie – senność, ospałość

3 – Promazyna

- preparat – Promazin

Główne wskazania
- przeciwpsychotyczne
- uspokajające
- przeciwwymiotne
Działania niepożądane
- zespół cholinolityczny

4 – Thioridazyna

- preparat – Thioridazyn

Wskazania jak wyżej
Działania niepożądane
- bardzo obniżają ciśnienie – zaburzenia rytmu serca prowadzące do tańca komór
- po lekowe zmiany w pigmentacji skóry

5 – Flufenazyna

- preparat Mirenil

Mirenil DEPOT (w lecznictwie zamkniętym)

Silne działanie przeciwpsychotyczne

6 – Perazyna

-preparaty Pernazyna

Taxilan

Silne działanie przeciwpsychotyczne, stosowana przy dużym pobudzeniu ruchowym.

7 – Perfenazyna –

- preparat – Trilafon (tabletki i zastrzyki)

Główne wskazania
- silnie przeciwpsychotyczne
- silnie uspokajające
Działania niepożądane
- duże spadki ciśnienia

8 – Trifluoperazyna

- preparat APO-Trifluoperazyna

Główne wskazania
- przeciwpsychotyczne
- silnie uspokajające

9 – Prochlorperazyna

- preparat – Chloroperazyna

Wskazania do stosowania - jak wyżej

10 – Tietylperazyna

- preparat – Torecan

- lek o bardzo słabym działaniu przeciwpsychotycznym
- o silnej komponencie przeciwwymiotnej – bezpieczny stosowany u ciężarnych (na wymioty)
oraz po zabiegach z pełną narkozą i w uszkodzeniach błędnika

Działania niepożądane wszystkich pochodnych fenotiazyny :
- pogłębiają depresje
- zespół cholinolityczny i objawy atropinopodobne
- zaburzenia ruchu – spowolnienie ruchowe,

akatyzje ruchowe (niemożność ustania w miejscu)

ssanie, mlaskanie

- zaburzenia rytmu serca i skoki ciśnienia (receptory α )
- nierówna pigmentacja (oczy, usta, dłonie)
- zaostrza chorobę wrzodową przewodu pokarmowego – zwiększa wydzielania kwasu
żołądkowego

II – grupa – pochodne Thioxantenu

- leki bezpieczniejsze – mniej działań niepożądanych (głównie z sercem i ciśnieniem)
- nie zaostrzają depresji
1 – Chlorprotixen - preparat Chlorprotixen
główne wskazania
- silnie uspokajające
- schizofrenia, zespoły maniakalne, depresja z lękami
- abstynencja po alkoholu i narkotykach
Działania niepożądane
- wzrost łaknienia
- działania cholinolityczny

2 – Flupentiksol

- preparat Fluanxol (Fluanxol depot)

- jak wyżej
3 – Zuklopentiksol

-preparaty – Clopixol (Clopixol depot)

Zastosowanie jak wyżej

III – grupa – pochodne butyrofenonu

-

nie mają wpływu cholinolitycznego!!

- słabe działanie na receptory α – bezpieczne dla serca
- zaostrzają depresje
- silnie uspokajające
- stosowane w leczeniu schizofrenii, fobiach, tikach nerwicowych i zespole Turretta
- wyciaszaja majaki poalkoholowe i podniecenie maniakalne

1 – Haloperidol

– preparaty: - Haloperid

Decaldol

2 – Droperidol

– preparat - Dridol

3 – Trifluperidol

–preparat Trisedyl

IV – grupa – pochodne di-fenylo-butylo-piperydyny

- leki o bardzo długim okresie półtrwania
- silne działanie uspokajające
- nie nasilają depresji
- duża toksyczność !!! – uszkadzają narządy miąższowe

1 – Pimozyd

– preparat – Orap

2 - Penfluridol

– preparat – Semap (tabletki)

V – grupa – pochodne benzamidu

- używane w leczeniu autyzmu
- przy wychodzeniu z uzależnień
- powodują zaburzenia faz snu

1 – Sulpiryd

-

preparat – Sulpiryd

2 – Thiapiryd

– preparat – Thiapiridal

3 - Amisulpiryd

– preparat – Soliam

VI – grupa – atypowe leki przeciwpsychotyczne

- leki nowsze
- korzystniejszy profil
- mniej działań niepożądanych
- hamują wszystkie objawy wytwórcze, omamy

1 – Klozapina

1 Klozapol

2 Leponex

-stosowane w schizofrenii, maniach i fobiach
- nie wywołują katalepsji i parkinsonizmu polekowego
- powodują alergiczne uszkodzenia szpiku – zmiany w morfologii – znikają po odstawieniu
- uważać na nagłe spadki ciśnienia
- reżim terapeutyczny : - dawki indywidualne, pilnować dawki, godziny i diety

2 - Olanzapina

w leczeniu:

1 – Zytrex

- ostrej schizofrenii

2 – Olanzin

- zespołów maniakalnych

3 – Olzapin

- omamów i halucynacji

4 – Zolafren

- spłycenia emocjonalnego

5 – Ranofren

działania niepożądane

6 – Zalasta

- hipotermia

7 – Zolaxa

- wzrost apetytu

- objawy z zespołu cholinolitycznego

- spadki ciśnienia

3 – Kwetipina

1- Seroquel

- miażdzycogenny trójgliceryd
- spadki ciśnienia

4 – Risperidon
1 – Rispolept (R. Quicklect, Consta)

9 – Speridon

2 – Rispen

10 – Terendal

3 – Risperativ

11 – Riperid

4 – Risperidon

12 – Lioxan

5 – Rispofren

13 – Nodir

6 – Rispolux

14 – Doresd

7 – Risepte

15 – Diasperid

8 – Rispolipt

Są to leki pierwszego rzutu w chorobach nerwowo-psychicznych, hamuje objawy wytwórcze,
W autyzmie u dzieci
- działania nie pożądane – przyrost masy ciała,
- fotouczulenia
- uwaga na ciśnienie

5 – Arypirazol

1- Abilify

- nie opalać sie

- wypadanie włosów

6 – Paliperidon

- słabe interakcje z pożywieniem

1- invega

Leki prokognitywne – poprawiajace procesy poznawcze

Procesy poznawcze – pamięć, koncentracja, kojarzenie
– czynniki psychologiczne wpływające na procesy uczenia – skupienie, koncentracja, jasność
świadomości, motywacja.

I grupa – leki nootropowe
II grupa – leki poprawiajace krążenie i metabolizm w obrębie mózgu
III grupa – leki w fazie badań – mające hamować zmiany neurodegeneracyjne

I grupa – leki nootropowe

- korzystnie wpływają na dotlenienie i odżywienie mózgu (szybciej i więcej dostarczanej
glukozy)
- mają szerokie zastosowanie m.in.:
1 zaburzenia pamięci w związku z wiekiem
2 zaburzenia pamięci i koncentracji u dzieci
3 upośledzenia umysłowe – terapia wspomagająca
4 uszkodzenia tkanki mózgowej – urazy, udary

Leki:
1 – Piracetam
Mechanizm działania: poprawia wykorzystanie i zwiększa dostarczanie glukozy i tlenu,
Stymulacja syntezy związków wysokoenergetycznych i neuroprzekaźników:
- noradrenaliny
- serotoniny
- dopaminy
Działania niepożądane:
- zaburzenia snu i pobudzenie
- niepokoje psychoruchowe
- wysychanie błon śluzowych (efekt cholinolityczny)
- przyrost masy ciała
Preparaty z piraceramem to:
1- Nootropil – syrop i tabletki
2- Biotropil
3- Lucetam

dawki max 1200mg

4- Memotropil
5- Amitropil

II grupa – leki poprawiajace krążenie mózgowe

Mechanizm działania:
- rozszerzają naczynia krwionośne, zwiększają przepływ przez mózg przez co lepiej dotleniają i
odżywiają tkankę mózgową
- powodują specyficzne polekowe uczucie ciepła

Substancje lecznicze i ich preparaty:
I – Winpocetyna:
1- Cavinton
2- Vicebrol

tabletki

3- Vinpoton

5 mg

4- Vinpocetine

II – Pentoksyfinila – poprawia krążenie mózgowe i obwodowe
1- Agapurin / Agapurin retard
2- Polfilin / Polfilin prolongatum
3- Dartelin / Dartelin retard
4- Apo-pentox

III – Nicergolina:
1- Aadavin
2- Nilogrin
3- Nicerin
4- Circulat
5- Sermion
6- Nicergolin

IV – Cynaryzyna – preparat handlowy o tej samej nazwie

III leki wspomagające procesy poznawcze

1. Lecytyna – estry fosfatydylocholiny –
2. Ginko biloba (Tanakan) – usprawnia krążenie – po przedawkowaniu – krwotoki – nie łączyć z
aspiryną i innymi rozrzedzającymi krew.
3. Cholina – substancja uczestnicząca w syntezie błon komórkowych neuronów
- Gliatylin – zaburzenia funkcji poznawczych z zaburzeń OUN

4 Piritinol – pochodna witaminy B6 , poprawia metabolizm w OUN
- Enerbol / Enerbol forte

Do leków prokognitywnych wliczamy tez leki stosowane w chorobie Alzheimera :
- inhibitory acetylocholinoesterazy
Oraz leki na ADHD