St
ro
na
5
1. System planowania przestrzennego w Polsce
Na system planowania przestrzennego składają się 2 szczeble: administracja rządowa
i samorządowa. Wszystkie szczeble samorządu jak i administracji rządowej tworzą politykę
przestrzenną. Jedynym podmiotem, który może tworzyć akty realizujące politykę przestrzenną jest
gmina, następuje ona przez plan miejscowy. Gmina posiada samodzielność planistyczną, a w jej
ramach władztwo planistyczne.
Instrumenty oddziaływania administracji rządowej na akty planistyczne.
1) Sprawuje go wojewoda
2) Poza nadzorcze środki oddziaływania:
a. kontrakt wojewódzki – umowa administracyjna, w której rząd uzgadnia
z samorządem, które inwestycje będą realizowane z pieniędzy publicznych.
b. obszary specjalne – zaliczamy obszary dot. ochrony przyrody, związane
z bezpieczeństwem obywateli np. poligony wojskowe i inne (wpisane do rejestru
zabytków pomniki zagłady)
c. uzgodnienia planistyczne – uzgodnienie jest wiążące. Jest to jednostronne narzucenie
rozwiązań planistycznych. Organy administracji rządowej mogą wpływać na akty
planistyczne.
Studium i każdy plan miejscowy ma obowiązek być uzgodniony i opiniowany. Uzgodnieniem
planistycznym jest wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia jakiegoś terenu, np. teren leśny lub
rolny na teren budowlany. Jeżeli organ uzgadniający wyda taką decyzję wójt, burmistrz musi się do
tego zastosować i nanieść zmiany do planu miejscowego.
Przyczyną zmian w systemie planowania przestrzennego w 2003 było wejście Polski do Unii
Europejskiej.
Nie ma hierarchicznej struktury aktów planistycznych od 1994, czyli żeby uchwalić plan
zagospodarowania przestrzennego województwa nie musi być plan zagospodarowania
przestrzennego kraju.
2. Planowanie przestrzenne jako zadanie samorządu terytorialnego
Gmina stanowi podstawę samorządności terytorialnej. Jest jednocześnie podstawowym ogniwem
systemu planowania przestrzennego.
Zadania gminy:
1) własne:
a. związane z infrastrukturą techniczną – drogi, wodociągi,
b. związane z infrastrukturą społeczną – szkoły, ochrona zdrowia,
c. związane z porządkiem i bezpieczeństwem publicznym – ochrona ppoż.,
d. związane z ładem przestrzennym i ekologicznym – planowanie przestrzenne,
ochrona środ.
2) zlecone
Ustalanie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu należy do zadań własnych gminy –
decentralizacja zadań w RP. W zakresie realizacji tego zadania gmina jest samodzielna – zasada
władztwa planistycznego gminy (gmina władczo dysponuje przestrzenią). Oznacza to przekazanie
gminie kompetencji w zakresie przeznaczania i ustalania zasad zagospodarowania terenu,
z możliwością zastosowania w tej mierze formy aktu prawnego wiążącego – planu
zagospodarowania przestrzennego.
St
ro
na
5
Planistyczne działania gminy, poza planem zagospodarowania przestrzennego, polegają
na sporządzaniu aktów polityki przestrzennej – studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego (akt kierownictwa wewnętrznego, nie jest podstawą do
wydawania decyzji administracyjnych).
Autonomia planistyczna gminy nie jest możliwa jednak w świetle przepisów stanowiących ustrój
współczesnego państwa – gmina nie jest wyjęta spod powszechnego porządku prawnego
i zwierzchnictwa państwa. Gmina nie może dowolnie gospodarować przestrzenią także z innego
powodu – władztwo planistyczne jest ograniczone przez konstytucyjnie chronione prawo własności.
Demokracja nie godzi się na prymat interesu ogólnego nad jednostkowym, założony a priori.
Wskazuje to na konieczność każdorazowego rozważenia wariantów planistycznych oraz
szczegółowego uzasadnienia podjętych decyzji.
3. System aktów planowania przestrzennego
Akty planowania ogólnego – są to te akty, które całościowo regulują kwestię rządowej przestrzeni
we wszystkich wymiarach (dot. zasad zabudowy – określają planowanie gruntu, określają plan
miejscowy, dotyczący inwestycji o różnych charakterze – prywatnym, publicznym)
Akty planowania specjalistycznego – dotyczą tylko i wyłącznie określonego – jednego rodzaju
przedsięwzięcia bądź kilku przedsięwzięć z jednej grupy.
1) akty ogólne:
a. w gminie – studium Uwarunkowań i kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy,
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego;
b. w województwie – Plan Zagospodarowania Województwa;
c. poziom ogólnokrajowy – Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju;
2) akty specjalistyczne:
a. na poziomie województwa – Koncepcje i Programy odnoszące się do obszarów
i problemów zag. przestrzennego w województwie;
b. na poziomie kraju - Programy zawierające zadania rządowe służące realizacji inwestycji
celu pub. o znaczeniu krajowym.
4. Charakter prawny aktów planistycznych
1. Charakter planu miejscowego – jako jedyny akt planistyczny jest aktem prawa miejscowego,
co oznacza, że jest to akt powszechnie obowiązujący w gminie. Zakres obowiązywania planu
miejscowego jest ograniczony do granic obowiązywania obszaru, na którym został uchwalony.
Plan miejscowy wiąże z jednej strony organy (wszystkie) z drugiej strony wiąże każdy podmiot, który
jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym bądź posiada inne prawo do gruntu i zamierza na tym
gruncie coś zrealizować.
2. Studium – nie jest aktem prawa miejscowego. Jest aktem kierownictwa wewnętrznego (akt
wewnętrzny wiąże tylko organy gminy przy sporządzaniu planu). Nie wiąże przy wydawaniu decyzji
administracyjnych ani żadnej innej. Zawiera ustalenia, które są ustaleniami aktów prawa
miejscowego, które nas ograniczają. Studium nie jest podstawą do wydania decyzji administracyjnej.
3. Charakter planu przestrzennego województwa – charakter prawny nie został określony przez
ustawodawcę. Nie jest aktem prawa miejscowego. Analiza wskazuje, że jest to akt kierownictwa
wewnętrznego, czyli akt wewnętrznie wiążący organy gminy przy sporządzaniu studium. Wójt
ustalając studium musi wziąć pod uwagę plan zagospodarowania przestrzennego województwa. Jest
jeden wyjątek i ustalenia tego planu wprawdzie są takie do planu miejscowego po uprzednim
uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponad lokalnym oraz
warunków ich wprowadzenia do planu miejscowego.
St
ro
na
5
4. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju – jest aktem bardzo specyficznym, ponieważ
charakter prawny tego aktu jest dwojakiego rodzaju. Koncepcja jest aktem kierownictwa
wewnętrznego wiążąca organy administracji rządowej. Jest wiążąca tylko w zakresie, w jakim ustali to
Rada Ministrów, np. będzie wiązała ministrów przy sporządzaniu programów służących realizacji
inwestycji celu publicznego. Ponadto ma charakter informacyjny. Jest aktem bardzo ogólnym i
dlatego trudno jest nadać mu charakter wiążący.
5. Programy służące realizacji inwestycji celu publicznego – programy nie mają charakteru
normatywnego, czyli nie mają mocy obowiązującej na zewnątrz, czyli nie wiążą obywateli. Nie są
aktami kierownictwa wewnętrznego w ścisłym znaczeniu.
Programy mają szczególny charakter, czyli charakter informacyjny, stanowią one zbiór zamierzeń
administracji rządowej. Programy są aktami planowania rzeczowego (określają albo konkretną
inwestycję lub zbiór inwestycji, po zakończeniu inwestycji program przestaje działać. Programy nie
wpływają na nasze prawa i obowiązki.
Samodzielność planistyczna i władztwo planistyczne. (Rozpatrujemy je razem)
To gmina jest podmiotem, który może tworzyć akt prawa miejscowego. O tym co się dzieje
w przestrzeni decyduje gmina. To ona ma samodzielność planistyczną. Obejmuje: prawo inicjowania
procesu twórczego, decyduje o tym czy przerwać prace planistyczne i kiedy je zakończyć. Gmina
decyduje czy uchwalić czy nie uchwalić plan miejscowy. Decyduje, jakie ustalenia przyjąć w projekcie
planu. Władztwo planistyczne: gmina nam narzuca jakieś rozwiązania dotyczące naszej działalności
(władcze narzucanie nam rozwiązań.)
5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
To musi być pierwsze przy ustalaniu planu miejscowego.
Zawartość studium (treść): 2 rodzaje danych zawartych w studium:
1) Dane uwzględniania – charakteryzujące dotychczasowy stan zagospodarowania przestrzeni
(art. 10 ust 1)
2) Dane określane – czyli dane określające cele, zadania, oraz sposoby realizacji (art. 10 ust.2)
Tryb uchwalania studium (procedura uchwalania)
Składa się z kilku etapów:
1. Wszczęcie postępowania planistycznego.
2. Sporządzenie projektu studium.
3. Zaopiniowanie i uwzględnienie projektu studium
4. Upublicznienie projektu studium.
5. Uchwalenie studium
Ad 1. Wszczęcie postępowania planistycznego – następuje wskutek podjęcia Rady Gminy uchwały o
przystąpieniu do sporządzenia studium. Na organie wykonawczym gminy ciążą obowiązki takie jak:
1) ogłoszenie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzenia studium w prasie lokalnej na
stronie urzędu gminy (BIP), tablicy ogłoszeń w gminie
2) w ogłoszeniu ma obowiązek określić formę, miejsce i termin składania wniosków do studium.
Termin nie może być krótszy niż 21 dni; najczęściej w formie pisemnej, wpis do księgi
wniosków, forma ma być pełna czyli wójt musi mieć możliwość każdym czasie do ich
uaktualniania (odpada forma ustna)
St
ro
na
5
3) zawiadomienie o podjęciu uchwały właściwych instytucji, organów do opiniowania
i uzgadniania projektu studium.
Ad 2. Sporządzenie projektu studium – polega na przygotowaniu przez wójta/burmistrza tego aktu
planistycznego. Przygotowanie jest obwarowane pewnymi warunkami:
1) projekty mogą przygotowywać osoby z odpowiednimi kwalifikacjami, kompetencjami,
kompetencjami uprawnieniami urbanistyczno - planistycznymi. Wójt odpowiada za zgodność
projektu z przepisami planistycznymi
2) wójt ma obowiązek dokonania rozpatrzenia wniosków. Żeby prawidłowo rozpatrzyć wnioski
powinien sporządzić projekt studium i później dopiero prawidłowo rozpatrzyć wnioski, czyli
albo je uwzględnić lub nie uwzględnić lub uwzględnić częściowo (wówczas należy napisać, w
jakiej części jest on uwzględniony). Rozpatrzenie ma być dokonane w taki sposób, aby
wnioskodawca wiedział czy jego wniosek został uwzględniony czy nie. Należy napisać
uzasadnienie nieuwzględnienia wniosku.
Ad 3. Zaopiniowanie i uwzględnienie projektu studium – jest to etap bardzo istotny. Uwzględnienie
jest wiążące. Organ, z którym uwzględniliśmy coś do studium, to musi się to znaleźć w studium.
Opinie nie są wiążące i nie muszą one znaleźć się w studium. Jeżeli z opinii wynikają braki w studium
to wówczas tę opinię możemy uznać. Uzgodnienia przyjmujemy w całości. Zanim wyślemy projekt
studium dalej do uzgodnień to pierwszą opinię składa gminna komisja urbanistyczno-planistyczna.
Dopiero po uzyskaniu tej opinii wójt może przekazać studium do dalszego opiniowania do innych
podmiotów zewnętrznych. Dopiero po uzyskaniu opinii podmiotów zewnętrznych wysyłamy studium
do uzgodnień.
Przedstawienie opinii i uzgodnień
Opiniowanie i uzgadnianie następuje w trybie postanowienia, na które służy zażalenie. Po otrzymaniu
opinii i uzgodnień wójt ma obowiązek wprowadzenia zmian do studium. Wprowadzenie tych zmian
zamyka etap opiniowania i uwzględniania.
Ad.4. Upublicznienie projektu studium. - polega na umożliwieniu zapoznania się przez wszystkich
z przygotowanym projektem studium. Mogą się z nim zapoznać mieszkańcy gminy, osoby fizyczne
i prawne działające na terenie gminy, różne organy zewnętrzne.
Wójt ma obowiązek ogłoszenia, że projekt będzie wyłożony do wglądu w sposób ogólnie przyjęty-
w ogłoszeniu o wyłożeniu ma być ogłoszony termin wyłożenia. Niniejsze ogłoszenie musi się ukazać
najpóźniej na 7 dni przed terminem wyłożenia (wyłożenie trwa 21-30 dni). W okresie wyłożenia każdy
ma prawo zapoznać się z projektem studium. Wójt ma obowiązek zorganizowania dyskusji publicznej
nad studium w trakcie wyłożenia. Dyskusja powinna być prowadzona przez niezależny od gminy
podmiot z zewnątrz, aby nie było podejrzeń o stronniczość. Z dyskusji należy sporządzić protokół i
najważniejsze zastrzeżenia powinny zostać przeanalizowane. Niestety nie ma obowiązku ustawowego
przeanalizowania.
Czas na składanie uwag po wyłożeniu projektu może być wskazany w ogłoszeniu o wyłożeniu. Termin
do składania uwag ma być nie krótszy niż 21 dni. Uwagi powinny być składane w formie pozwalającej
na ich odtworzenie czyli w formie pisemnej lub w księdze uwag. Po upływie terminu składania uwag
wójt ma obowiązek rozpatrzenia uwag i wydania ich uzasadnienia.
St
ro
na
5
Ad.5. Uchwalenie studium - Przedłożenie przez wójta radzie gminy uchwały projektu stadium do
uchwalenia wraz z odrzuconymi uwagami. Rada gminy uchwala stadium wraz z rozstrzygnięciem
odrzuconych uwag. Jest to jedyny organ, który może uchwalić stadium. W stosunku do każdej uwagi
powinna być uchwała.
Treść, rysunki studium, sposób rozstrzygnięcia uwag stanowią załączniki do uchwały o stadium.
Studium podlega nadzorowi wojewody. Przewodniczący rady gminy ma 7 dni na przesłanie uchwały
do wojewody. Jeżeli wojewoda wyda uchylenie nadzorcze to nie mamy studium i wszystko musi być
sporządzone od początku.
Koszty sporządzenia studium obciążają budżet gminy. Jeżeli konieczność zmiany studium lub jego
uchwalenia następuje w wyniku z inwestycjami celu publicznego wówczas koszty te pokrywa budżet
państwa, województwa itd.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy spełnia funkcje:
1) kształtowania i wykładnia polityki rozwoju przestrzennego gminy – najczęściej funkcja ta jest
rozszerzona do strategii przestrzenno – gospodarczej;
2) koordynacji ustaleń planów miejscowych – integracja przestrzeni jako całości;
3) promocji gminy na zewnątrz – filozofia rozwoju gminy w przyszłości.
Studium powinno być podstawą sporządzania planu, wiążąc przy tym tylko organy gminy: rada –
organy i jednostki organizacyjne jej podporządkowane.
Studium jest dokumentem zawierającym syntetyczny zestaw podstawowych informacji na temat
stanu środowiska przyrodniczego i kulturowego, stanu zagospodarowania przestrzennego gminy,
a także funkcjonowania jej systemów komunikacyjnych i uzbrojenia technicznego. Jest ono
podstawowym źródłem informacji koordynacyjnych dla opracowania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego oraz przygotowania decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu, wydawanych bez planu miejscowego. Zgromadzony w studium zasób
informacji może być wykorzystywany nie tylko dla prowadzenia polityki przestrzennej, ale także dla
sporządzania programów gospodarczych i inwestycyjnych, promocji gminy oraz opracowania ofert
inwestycyjnych dla potencjalnych inwestorów, którzy zechcą uczestniczyć w jej rozwoju
gospodarczym.
W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;
3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości
zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;
6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;
8) stanu prawnego gruntów;
9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;
10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;
11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;
12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych;
13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania
gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;
14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
St
ro
na
5
6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Plan miejscowy zawiera dane:
A. dane określane obowiązkowo – 12 pozycji m.in.: przeznaczenie terenów, linie rozgraniczające
tereny o różnym przeznaczeniu bądź tym samym przeznaczeniu lub innym zagospodarowaniu,
zasady
kształtowania
zagospodarowania,
warunki
ocalenia
i powtórnego podziału terenów.
B. dane określane w zależności od potrzeb (fakultatywne) – granice rozmieszczenia terenów
inwestycji celu publicznego, minimalna powierzchnia działek budowlanych w zależności
od potrzeb.
Dane A powinny być obowiązkowo umieszczone w planie, natomiast dane B w zależności od potrzeb-
jest to katalog otwarty.
Etapy uchwalenia planu miejscowego (procedura uchwalenia)
1. czynności przed planistyczne – wójt musi:
a. wykonać analizę zasadności przystąpienia do sporządzania planu
b. przygotować materiały geodezyjne
c. ustalić niezbędny zakres prac planistycznych
jeżeli nie wykonany tych czynności procedura będzie nie ważna.
2. wszczęcie procedury planistycznej – czyli podjęcie uchwały, tak jak w studium.
3. sporządzenie projektu planu miejscowego – tak samo jak w studium. Wójt sporządza
prognozę skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego.
4. opiniowanie i uzgadnianie – Tak samo jak w studium. Po uzgodnieniach jest uzyskanie zgody
na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na nie grunty, nie rolnicze i nie leśne.
Tylko w planie miejscowym możemy to zrobić. Uzgodnienie planistyczne jest wydawane
w formie postanowienia, na które służy zażalenie. Wójt, burmistrz wprowadza zmiany np.
zasięgania opinii, uzgodnień itp.
5. Upublicznienie – Podobnie jak w studium. Wójt ogłasza o publicznym wyłożeniu planu do
wglądu , ogłaszając to publicznie na 6 dni przed wyłożeniem. Ogłoszenie powinno być
w prasie lokalnej. Wyłożenie jest na 21 dni wraz z oddziaływaniem na środowisko. W tym
czasie jest zorganizowana dyskusja publiczna i dopiero po upływie okresu wyłożenia możemy
zgłaszać uwagi do planu w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Etap upublicznienia trwa min. 35
dni. Uwagi składa się tak samo jak w studium. Jeżeli uwaga jest uwzględniona to musi ona
znaleźć odzwierciedlenie w planie. Zatem w uzasadnieniu rozpatrzenia uwagi musi być podane
gdzie w planie będzie ona umieszczona. Wójt ma ściśle określony czas na rozpatrzenie uwag,
wynosi on 21 dni.
6. Uchwalenie – wójt jest zobowiązany do przedłożenie projektu uchwały planu miejscowego
Radzie Gminy. Rada gminy:
a. musi rozpatrzyć uwagi wniesione do planu, a nie rozpatrzone przez wójta
b. musi stwierdzić bez uwzględnienia uwag lub po ich uwzględnieniu konieczność
dokonania zmian w projekcie planu
7. czynności związane z wejściem w życie planu miejscowego – Rada Gminy podejmuje uchwałę
po sprawdzeniu, że plan miejscowy nie narusza ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie
o sposobie realizacji zapisanym w planie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej oraz
rozstrzygania o sposobie ich finansowania. Tekst planu miejscowego stanowi treść uchwały
natomiast rysunek i rozstrzygnięcia stanowią załączniki.
Skutki uchwalenia planu miejscowego
1) Skutki dotyczące korzystania z nieruchomości - Polegają na tym, że z chwilą ustalenia my
możemy robić na nieruchomości tylko tyle co mówi plan. Np. jeżeli budynek ma mieć
12 m, to my możemy pobudować budynek do 12 m. My musimy dostosować nasze działania
St
ro
na
5
do planu miejscowego. Podział nieruchomości musi nastąpić zgodnie z planem miejscowym
np. min. wielkość działek z uwzględnieniem dróg dojazdowych.
2) Skutki finansowe - wzrost lub spadek wartości działki np. jeżeli na działce nie można było
budować, a po uchwaleniu planu można budować wówczas uznajemy, że wartość
nieruchomości wzrosła. Jeżeli wartość nieruchomości spada możemy żądać odszkodowania
w wysokości spadku wartości, możemy żądać wykupu nieruchomości lub zamiany
nieruchomości. Możemy zaskarżyć każdy akt do sądu administracyjnego. Ale musi być
naruszenie interesu prawnego, najpierw musimy wezwać gminę do naprawienia interesu,
a dopiero później zaskarżyć go do sądu.
Plan zagospodarowania przestrzennego składa się z postanowień o różnym charakterze:
1) u s t a l e ni
a st
r uk
t u ra
l n e – podstawowe przewidywane tendencje rozwoju, charakteryzujące
przyszłą strukturę funkcjonalną danego obszaru i jej przemiany; celem ustaleń strukturalnych
jest ustalenie celów, zasad, kierunków, uwarunkowań i możliwości rozwoju struktury
funkcjonalnej obszaru; ustalenia mają znaczenie motywacyjno-informacyjne;
2) postanowienia dotyczące
p r og
ra
m
u za
m
i erzeń
o r ó ż n y m
po
z io
m
i e s zcze
góło
w
oś
c i ;
3) p o st
a no
w
i e n i a
re
gul
ac
yj
n e – linie podziału, linie rozgraniczające, służące podziałowi
obszaru na jednorodne wewnętrznie tereny, np. o jednakowym użytkowaniu, czy o wspólnej
funkcji głównej; służą rozdysponowaniu przestrzeni i ustaleniu zasad gospodarowania
terenami.
Plan mieści się pomiędzy klasycznymi aktami normatywnymi i aktami indywidualnymi.
Zadaniem planów zagospodarowania przestrzennego jest ustalenie przeznaczenia terenów w taki
sposób, ażeby było ono zgodne z potrzebami realizacji zadań gospodarczych i ze wskazaniami
różnych nauk co do celowego użycia terenów oraz ustalenia przeznaczenie terenów w ich
kompleksowym powiązaniu, tzn. w taki sposób, ażeby wpływ tego przeznaczenia terenów na
przeznaczenie i użytkowanie innych terenów był znany i przewidziany [Brzeziński 1961].
Cechy charakterystyczne planów:
• dość duży zakres regulacji zjawisk życia społeczno-gospodarczego;
• postanowienia planów określają nie tyle wynik planowania, co tryb postępowania
Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego jest traktowany w świetle Ustawy jako akt prawa
miejscowego. Wiąże on przez to zarówno organy gminy i instytucje publiczne, jak
i obywateli. Wraz z przepisami Ustawy oraz przepisami szczególnymi stanowi podstawę wydawania
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Składniki planu:
1) część tekstowa – ustalenia planowe;
2) rysunek planu (załącznik);
3) prognoza skutków wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze (załącznik);
4) prognoza skutków budowy obiektów handlowych dużej skali dla rynku pracy
i infrastruktury komunikacyjnej (załącznik, jeśli taki obiekt jest planowany).
Rysunek, mimo że jest załącznikiem, jest też integralną częścią planu i ma tym samym moc wiążącą.
Obowiązuje jednak tylko w zakresie określonym w treści planu. Sam rysunek nie ma konstrukcji aktu
prawnego – nie spełnia wymogów normy prawnej.
St
ro
na
5
Prognoza nie ustanawia przepisów prawnych powszechnie obowiązujących. Nie jest wiążąca ani dla
obywateli ani dla samej gminy. Może jednak wpływać na kształt planu i jego realizację. Jest to akt
o charakterze informacyjnym – ostrzegający o skutkach dla środowiska określonych poczynań.
Prognoza skutków budowy obiektów handlowych dużej skali (powyżej 1000 m2) dla rynku pracy
i infrastruktury komunikacyjnej ma oddziaływanie analogiczne do prognozy ww.
W planie miejscowym określa się obowiązkowo:
1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub
różnych zasadach zagospodarowania;
2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;
3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;
6) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym
linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy;
7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie,
ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także
narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych;
8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym;
9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu,
w tym zakaz zabudowy;
10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów;
12) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę,
W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb:
1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości;
2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej;
3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji;
4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych
5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji imprez
masowych
6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia dotyczące
prowadzenia
na ich terenie działalności gospodarczej,
7. Określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy w przypadku braku planu
miejscowego
Decyzje o warunkach zabudowy
Składamy wniosek, który wszczyna postępowanie . Decyzja może być wydana, gdy spełnionych jest
łącznie 5 warunków.
1) zasada dobrego sąsiedztwa
2) teren ma dostęp do drogi publicznej
3) działka ma istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu wystarczające dla zamierzenia
budowlanego
4) teren nie wymaga zgody na zmianę charakteru prawnego gruntu z rolnych lub leśnych na nie
rolne lub nie leśne
5) decyzja ma być zgodna z innymi przepisami prawa
St
ro
na
5
Decyzję tę zawsze możemy zaskarżyć, możemy wstrzymać wydanie decyzji na 12 miesięcy. Jeżeli
mamy prawomocną decyzję o warunkach zabudowy i decyzję o pozwoleniu na budowę to możemy ją
realizować nawet jak zostanie uchwalony plan miejscowy.
8. Rodzaje decyzji administracyjnych, istota decyzji, treść i tryb ich uchwalania
Decyzje
Przy wydawaniu decyzji administracyjnych inwestycje celu publicznego mają łatwiejszą procedurę.
Procedura wydania decyzji administracyjnej o lokalizację inwestycji celu publicznego:
musi wpłynąć wniosek, aby otrzymać decyzję
projekt decyzji sporządzany jest przez osoby wpisane na listę urbanistów
o wszczęciu postępowania powiadamiane są strony (przy inwestycjach celu publicznego
w formie obwieszczenia lub zwyczajowo przyjętej formie w gminie, natomiast inwestora,
właściciela, użytkownika wieczystego-na piśmie)
projekt decyzji podlega uzgodnieniu
skutki uzgodnienia są tak cenne jak w przypadku aktów planistycznych czyli uzgodnienia są
wiążące i są w formie postanowienia
od każdej decyzji o lokalizacji celu publicznego można mieć odwołanie, które zawiera:
zarzuty, istotę rządzenia, zakres rządzenia, dowody uzasadniające rządzenie
Nie stwierdza się nieważności decyzji, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynie
12 miesięcy (po roku nie można stwierdzić nieważności). Decyzję o lokalizacji inwestycji celu
publicznego wiąże przy wydawaniu decyzji pozwolenie na budowę. Nie można odmówić ustalenia
lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli zamierzenie inwestycyjne jest zgodne z przepisami
odrębnymi.
Decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta,
a jeżeli inwestycja wykracza poza obszar jednej gminy wydaje ten wójt, burmistrz na obszarze
własności którego znajduje się największa część terenów na której będzie lokalizowana ta inwestycja.
9. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa
Województwo w Polsce przejmuje funkcje regionu, pełniącego rolę zwornika między planowaniem
realizacyjnym gminy i polityką państwa. Jest upodmiotowionym szczeblem rozwoju społeczno-
gospodarczego i przestrzennego.
1) samorząd – sejmik wojewódzki
2) administracja rządowa – wojewoda
Zadania:
1) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego,
2) pobudzanie aktywności gospodarczej,
3) zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego,
4) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury technicznej o znaczeniu wojewódzkim.
Decentralizacja państwa skutkuje tym, że polityka regionalna jest polityką własną regionu, mimo
tego, że państwo (rząd) ma swoją politykę wobec regionu.
Wykreowanie planowania regionalnego jest najważniejszą zmianą w dotychczasowym systemie
planowania. W regionie, zamiast planowania rządowego pojawiło się planowanie samorządowe .
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa
Nie jest aktem prawnym powszechnie obowiązującym, a jedynie a kt
em
ki
e r o wn
i c tw
a
w
e w
nętr
z ne
g o . Nie wiąże obywateli i podmiotów spoza administracji publicznej. Nie jest
podstawą do wydawania decyzji administracyjnych, szczególnie ustalających warunki
zabudowy i zagospodarowania terenu nawet największych inwestycji. K re
u j e k i e r u n k i r o z w
o j u
St
ro
na
5
g os
po
d arc
z e g o w
o j e w
ód
z t w
a , w powiązaniu ze strategią rozwoju województwa. Uwzględnia też
ustalenia aktów planistycznych administracji rządowej.
Na szczeblu województwa sporządzane są ponadto:
akty planowania specjalistycznego – programy realizacji ponadlokalnych celów publicznych o
znaczeniu wojewódzkim;
analizy i studia planistyczne – uwarunkowania polityki przestrzennej województwa.
Program ekorozwoju dla regionu – ma za zadanie pokazać, jak w praktyce integrować ład
przestrzenny, ekonomiczny, ekologiczny, społeczny i instytucjonalno – polityczny. W skali regionu
ujmuje głównie powiązania struktur przyrodniczych ze strukturami osiedleńczymi
i gospodarczymi.
Wybrane korzyści z opracowania programu ekorozwoju:
1) większa efektywność ekonomiczna i ekologiczna przedsięwzięć;
2) nawiązanie do funkcjonalnych jednostek przyrodniczych a nie administracyjnych – lepsze
efekty;
3) wzrost realnego oddziaływania na administrację rządową;
4) zwiększenie możliwości pozyskania funduszy pomocowych.
W planie zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia się ustalenia strategii
rozwoju województwa oraz określa się w szczególności:
1) podstawowe elementy sieci osadniczej województwa i ich powiązań
komunikacyjnych oraz infrastrukturalnych, w tym kierunki powiązań transgranicznych;
2) system obszarów chronionych, w tym obszary ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu
kulturowego, ochrony uzdrowisk oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
3) rozmieszczenie
inwestycji
celu
publicznego
o
znaczeniu
ponadlokalnym,
a w szczególności obiektów infrastruktury społecznej, technicznej, transportu, turystyki oraz
gospodarki morskiej i gospodarki wodnej;
4) obszary problemowe wraz z zasadami ich zagospodarowania oraz obszary metropolitalne;
5) obszary wsparcia;
6) obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi;
7) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
8) obszary występowania udokumentowanych złóż kopalin.
W planie zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia się ustalenia koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju oraz programy, zawierające zadania rządowe.
W planie zagospodarowania przestrzennego województwa umieszcza się te inwestycje celu
publicznego
o znaczeniu ponadlokalnym, które zostały ustalone w dokumentach przyjętych przez Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, właściwego ministra lub sejmik województwa, zgodnie z
ich właściwością.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa – przebieg prac
Sejmik województwa podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania planu zagospodarowania
przestrzennego województwa. Po podjęciu przez sejmik województwa uchwały o przystąpieniu
do sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego województwa marszałek województwa
wykonuje zadania formalno- prawne i sporządza projekt planu zagospodarowania przestrzennego
województwa wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa uchwala sejmik województwa.
Uchwałę sejmiku województwa o uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego
województwa wraz z dokumentacją prac planistycznych marszałek województwa przekazuje
St
ro
na
5
wojewodzie w celu oceny zgodności z przepisami prawnymi oraz ogłoszenia w wojewódzkim
dzienniku urzędowym.
10. Koncepcja zagospodarowania przestrzennego kraju
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju stanowi podstawę systemu aktów planistycznych
państwa. Jest
ona
zbiorem
informacji
planistycznych
–
akt
planistyczny
o charakterze prognozy; nie jest natomiast aktem prawnym powszechnie obowiązującym.
Z drugiej strony zawiera d a n e
od
n ośnie
re
a li z ac
j i p o n a d lo
k a l n y ch
ce
ló
w
p ub
li c z n y c h .
W zakresie tych ustaleń koncepcja staje się aktem wiążącym organy administracji publicznej. W
rezultacie, w tej części koncepcja staje się aktem prawnym oddziałującym wewnętrznie,
przesądzającym o kierunkach planowania specjalistycznego (programy rządowe). Koncepcja
stanowi podstawę do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego województwa.
Koncepcja sporządzana jest w trybie prac nad strategią rozwoju kraju – aktu planistycznego
o charakterze strategicznego planu gospodarczego.
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju określa uwarunkowania, cele
i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju oraz działania niezbędne do jego osiągnięcia,
a w szczególności:
1) podstawowe elementy krajowej sieci osadniczej, z wyodrębnieniem obszarów
metropolitalnych;
2) wymagania z zakresu ochrony środowiska i zabytków, z uwzględnieniem obszarów
podlegających ochronie;
3) rozmieszczenie infrastruktury społecznej o znaczeniu międzynarodowym i krajowym
4) rozmieszczenie obiektów infrastruktury technicznej i transportowej, strategicznych zasobów
wodnych
i obiektów gospodarki wodnej o znaczeniu międzynarodowym
i krajowym;
5) obszary problemowe o znaczeniu krajowym, w tym obszary zagrożeń wymagających
szczegółowych studiów i planów.
11. Programy zawierające zadania służące realizacji inwestycji celu publicznego
Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku
jego braku – w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
W sprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego decyzje wydają w odniesieniu do:
1) inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim – wójt, burmistrz albo
prezydent miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa;
2) inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i gminnym – wójt, burmistrz albo
prezydent miasta;
3) inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych – wojewoda;
4) inwestycji celu publicznego na obszarach morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego
i wyłącznej strefy ekonomicznej - dyrektor właściwego urzędu morskiego.
W przypadku inwestycji celu publicznego wykraczającej poza obszar jednej gminy decyzję
o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, na
którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być
realizowana ta inwestycja, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami, burmistrzami albo
prezydentami miast.
U
st
a l e ni
e lok
a li zac
j i in
w
e st
y c j i celu
publi
cz
n e g o n a st
ę pu
j e n a w
nios
ek
in
w
e sto
ra
St
ro
na
5