Arend-Sosef Compleet onder Glas

Projecten - Producten - Support

MAkkelijker

vloeibare

meststoffen samenstellen

Sinds vorig jaar is het samenstellen van
vloeibare meststoffen voor de A- en B-bak
nog makkelijker geworden. De aansturing van
de mestunit kan namelijk volautomatisch
geschieden via de Priva Connext. Daartoe
ontwikkelden Arend-Sosef en Priva gezamen-
lijk de benodigde software. Stand-alone aan-
sturing is dan niet meer nodig. Verschillende
klanten maken naar tevredenheid gebruik van
deze optie. Info: [e-mail].

Nieuwe iNriChtiNG

winkel Honselersdijk

Als u er pas geweest bent, is het u vast
en zeker opgevallen. De winkel aan de
Stationsweg 23 in Honselersdijk heeft een
aangepast assortiment en een nieuwe, heldere
inrichting. Daardoor vindt u nog makkelijker
alles wat u op uw bedrijf nodig heeft, bijvoor-
beeld tuinbouwbenodigdheden, werk kleding
en gereedschap. De openingstijden zijn als
vanouds. Maandag tot en met vrijdag van
6.00 tot 18.00 uur, zaterdag van 8.00 tot
12.00 uur. Info: [e-mail].

Florissant 330

verbreekt

houdbAArheid

Het vernieuwde Florissant 330 is een hoog
geconcentreerd voedingssupplement voor
alle snijbloemen dat de wateropname
bespoedigt en extra energie geeft. In onder
meer de lisianthusteelt heeft het product zich
bewezen. “Het vaasleven wordt vijf tot zeven
dagen verlengd, er komen meer bloemen
open en die blijven beter op kleur”, vertelt
Marcel van der Lugt van lisianthuskwekerij
Van der Lugt. Het middel is op alle plaatsen
in de keten inzetbaar. Info: [e-mail].

No.2 november 2012

ontwikkelingen lijken juist de innovatiekracht
te kunnen versterken. Dat de overheid
‘Tuinbouw en Uitgangsmaterialen’ tot een
van de negen Nederlandse topsectoren heeft
benoemd, vinden Van der Arend en Bakker
een goede ontwikkeling.

Greenport Holland

“De topsector tuinbouw wordt vertegen-
woordigd door Greenport Holland, met als
boegbeeld Loek Hermans. Hij zorgt dat er
op het hoogste niveau wordt gelobbyd en
met één mond wordt gesproken. Vroeger
was die lobby nogal versnipperd”, vertelt
Bakker. Interna tionaal gezien was die bunde-
ling eveneens hard nodig. Greenport Holland
International (GHI), de buitenlandse tak van
de lobbyclub, richt zich erop om het tuin-
bouw cluster internationaal een gezicht te
geven. Van der Arend: “Als Arend-Sosef
nemen wij daaraan deel, net als vele andere
toeleveranciers, kenniscentra en overheden.
De samenwerking biedt mogelijk heden die
het individuele bedrijf overstijgen. Groot-
schalige tuinbouwprojecten, bijvoor beeld.
Een partij als GHI gaat mee op handels missies
als vertegenwoordiger van de tuinbouw.”

ondernemers die kennis delen

Naast deelname aan deze internationale
lobbyclub, participeert Arend-Sosef ook in
technische vernieuwingsprojecten. Van der
Arend noemt de Stadskas (een teeltomgeving
in de stad), het 4B-concept (waarbij de glas-
tuinbouw met bergen, bereiden, bufferen en
begieten probeert de waterstroom te sluiten)
en de teelt van sla op water (duurzame teelt
van sla in een gesloten systeem). Voorwaarde
voor elke succesvolle vernieuwing is volgens

Bakker en Van der Arend openheid. Bakker:
“Een ondernemer moet zijn kaarten niet
op de borst houden. De beste innovaties
ontstaan als kennis wordt gedeeld.” Van
der Arend noemt tot slot een mooi praktijk-
voorbeeld, dat ook in deze IDEAS te lezen is.
“Een onder nemer had het idee voor een
mechanische groeiremmer. Het idee hebben
we gezamenlijk omgezet in een groeirem-
boom. En het werkt. Zo begint innovatie.”

“recept voor geslaagde

innovatie blijft samenwerking”

De Nederlandse glastuinbouw wordt gezien als een innoverende sector met een sterke internationale concurrentiepositie. Hoe

houden we dat zo? De economische tegenwind heeft er namelijk voor gezorgd dat ondernemers terughoudender zijn in het doen

van grote investeringen in innovatie. Ron van der Arend, algemeen directeur van Arend-Sosef en Sjaak Bakker, business unit

manager Wageningen UR Glastuinbouw analyseren waar de kansen liggen. Hun conclusie is dat samenwerking tussen bedrijfs-

leven en kennisinstellingen in de hele Nederlandse tuinbouwketen dé succesfactor blijft voor innovatie.

“de beste innovaties ontstaan als kennis wordt gedeeld”, menen ron van der Arend van Arend-Sosef

en Sjaak bakker van wageningen ur Glastuinbouw.

VoorzicHtiGer

Niet alleen stellen tuinbouwondernemers
de noodzakelijke vervanging uit, zij zijn ook
voorzichtiger geworden met vernieuwing.
Van der Arend: “Telers proberen nieuwe
producten of ideeën op kleinere schaal uit of
wijken uit naar onderzoeksinstellingen, terwijl
zij vroeger innovaties direct omarmden. Voor
het concept de Gesloten Kas bijvoorbeeld
heeft een aantal jaren geleden een flink aan-
tal telers zijn nek uitgestoken. Wat mij betreft

op té grote schaal, want de hoge verwach-
tingen konden niet worden waargemaakt.”

risico’s spreiden

Zowel Van der Arend als Bakker vinden het
een goede zaak dat bedrijven nu risico’s
spreiden door meer samen op te trekken.
“Partijen die destijds op eigen kracht aan het
kasconcept hebben gesleuteld, hebben elkaar
opgezocht en werken samen in het project de
Gesloten Kas: the next generation. Aan dat

project nemen telers, toeleveranciers zoals
Arend-Sosef en Wageningen UR deel”, vertelt
Van der Arend. Bakker vult aan: “Kennis en
systemen die voortkomen uit de Gesloten Kas
worden nu succesvol in de praktijk toe gepast,
zoals buiten luchtaanzuiging en warmteterug-
winning.”

topsector tuinbouw

En al is er enige terughoudendheid in de
ver nieuwingsdrang van ondernemers, andere

bezoek ons op de

30 oktober t/m 2 november

Stand: 11.0208

Arend-Sosef Compleet onder Glas

Projecten - Producten - Support

ProduCteN AfhAleN

in Aalsmeer

Tuinders uit de regio Aalsmeer kunnen met
ingang van heden voor het afhalen van onder
meer meststoffen en gewasbeschermings-
middelen terecht op de vestiging van Arend-
Sosef aan de Zwarteweg 147 in Aalsmeer.
Het assortiment wordt in de loop van de tijd
verder uitgebreid. De vestiging in Aalsmeer is
geopend van maandag tot en met vrijdag van
7.30 tot 16.30 uur. Bestellingen laten bezorgen
kan natuurlijk ook. Info: [e-mail].

dubbele viAlux

voor Hollandplant

Plantenkwekerij Hollandplant in Bergschen-
hoek had behoefte aan meer capaciteit om
water te ontsmetten, maar de ruimte was te
beperkt om een extra Vialux te plaatsen.
Hollandplant en Arend-Sosef kwamen samen
tot een maatwerkoplossing. Op de bestaande
Vialux plaatste Arend-Sosef begin augustus
een tweede exemplaar. Uiteraard werd de
installatie aangepast, zodat veilig werken is
gewaarborgd. De Vialux ‘op hoogte’ draait nu
op volle toeren. Info: [e-mail].

AreNd-SoSef

Full Service

Provider van Priva

Arend-Sosef werd op 14 september 2012
als eerste ter wereld Full Service Provider van
Priva. Dit betekent dat u in het hele traject
- van engineering tot service en onderhoud -
maximale ondersteuning ontvangt bij Priva-
producten zoals de procescomputer Connext.
Sinds kort brengt Priva gradaties aan in het
dealerschap, zodat klanten weten op welk
niveau van dienstverlening zij kunnen rekenen.
Info: [e-mail].

“Samenwerking bij nieuwbouw

is fantastisch gegaan”

Eind 2012 verkassen Loek Jansen en zoons Freek en Joost naar hun nieuwe bedrijf van 4,5 hectare in Kwintsheul. Zij zijn dan ruim

een jaar bezig geweest om een voormalig paprikabedrijf om te bouwen tot een modern kuipplanten- en ficussenbedrijf met vier

verschillende afdelingen, een eb- en vloedsysteem en een geavanceerd orderpicksysteem met afleverbuffer. Voor de watertechniek

en elektra schakelde Loek Jansen Arend-Sosef in.

eind van dit jaar verkassen vader loek en zoons joost en freek jansen naar hun

nieuwe kuipplanten- en ficussenbedrijf. “wij zijn dik tevreden met het resultaat.”

Vier jaar geleden, tijdens het tweede jaar van
hun HBO-opleiding, begon het bij de tweeling
Freek en Joost Jansen te kriebelen. Aanvan-
kelijk hadden ze een andere carrière voor
ogen, maar het ondernemerschap trok hen
toch. Een mooie verrassing voor vader Loek,
die al 37 jaar tuinbouwondernemer is. Freek
Jansen: “Het leek ons leuk en uitdagend.
We wilden graag samen aan de slag, want
we vormen de perfecte combinatie. Joost
verzorgt de verkoop en administratie, ik doe
de teelt en interne organisatie.”

opnieuw opbouwen

Omdat de zoons de onderneming wilden
voortzetten, moesten de Jansens op zoek
naar een ander bedrijf. Voor de huidige
kwekerij aan de Van Luyklaan in Kwintsheul
is Loek Jansen namelijk in een langslepende
onteigeningsprocedure met de gemeente
Westland verwikkeld, die nog steeds niet is
afgerond. Na een lange zoektocht bleek

uiteindelijk een voormalig paprikabedrijf in
de buurt de perfecte plek. Loek Jansen: “In
samenwerking met adviesbureau Vijverberg
hebben we plannen gemaakt. De tuin moest
namelijk eerst volledig gestript worden en
daarna opnieuw opgebouwd. Vijverberg
heeft het bestek gemaakt, wij hebben daarna
de leveranciers erbij gezocht.”

leVeranciers uit HooGste
seGment

Bij elk onderdeel werd een aantal partijen
benaderd. Voor elektra en watertechniek
selecteerde Jansen onder meer Van der
Arend Tuinbouwtechniek en Nic.Sosef.
Net voor het uitbrengen van de offerte werd
de fusie aangekondigd. “Het zijn allebei
bedrijven in het hoogste segment, waarmee
ik in het verleden goede zaken heb gedaan.
Daarom ben ik blij dat Arend-Sosef op beide
onderdelen het meest aantrekkelijke aanbod
deed. Goede nazorg en service zijn voor

ons namelijk heel belangrijk. En dat is bij
Arend-Sosef in goede handen.” Onder
leiding van Vijverberg werd vervolgens in
de wekelijkse bouwvergade ringen het werk
nauwgezet op elkaar afgestemd.

uitdaGende puzzel

Die goede afstemming was hard nodig,
omdat het nodige in de grond moest worden
aangelegd. Voor de kuipplanten en ficussen
is naast de hoofdverwarming ook vloerver-
warming en een eb- en vloedsysteem vereist.
“Waar een kruispunt van leidingen zou
komen, moesten we twee meter diep graven.
De persleiding voor het water kon wel wat
wijken, maar de monteurs van Arend-Sosef
moesten de leidingen voor het retourwater
netjes onder afschot leggen. Het was een uit-
dagende puzzel, die alleen maar past als de
leveranciers goed samenwerken. Dat is gelukt.
Op zo’n moment merk je dat je de juiste
ondernemingen hebt gekozen.” Behalve voor

water en elektra zorgde Arend-Sosef er ook
voor dat de bestaande procescomputer Priva
Intégro werd verplaatst en ingepast in het
nieuwe bedrijf.

orderpicksysteem

Eind 2012 zal het werk helemaal afgerond
zijn. Dan staat er een modern bedrijf met
vier apart stuurbare afdelingen, die in totaal
74 teeltvakken tellen. De bijna tien soorten
ficussen met merknaam ‘Ficus Forever’ en
25 soorten kuipplanten met merknaam
‘Isla Bonita’ krijgen er precies de sturing die
ze nodig hebben. En omdat het bedrijf zo’n
breed en compleet assortiment levert, komt
er op de nieuwe locatie een op maat gemaakt
snoei- en sorteersysteem inclusief orderpick-
systeem en afleverbuffer van WPS te staan:
de trots van Loek en zijn zoons.

leVeren binnen drie uur

Zelfs in de vijf piekweken in het voorjaar is
levering van de kuipplantenorders binnen
drie uur mogelijk. Freek Jansen: “Zo kunnen
wij onze klanten, exporteurs en tuincentra-
ketens, heel snel bedienen.” Met nog twee
maanden te gaan, kijken de Jansens nu al
met een goed gevoel terug op de bouw.
“Wij zijn dik tevreden met het resultaat.”

woNdPAStA

nu nog elastischer

Het wondafdekkingsmiddel Scaniavital®
Silica, dat wordt ingezet in de tomatenteelt,
is verbeterd. De wondpasta is elastischer,
waardoor de afdeklaag na droging intact blijft.
Zo krijgt Botrytis geen kans. De pasta heeft
een rode kleur en valt daardoor na gebruik
goed op. Scaniavital is volkomen veilig voor
de gebruiker. Een spuitlicentie is niet nodig.
Het middel past prima in het Botrytis-protocol,
dat Arend-Sosef heeft ontwikkeld.
Info: [e-mail].

Sterkere PoSitie

in Rusland

Het Russische installatiebedrijf Korolev-Agro,
gevestigd in regio Moskou, is sinds het najaar
van 2012 officieel partner van Arend-Sosef.
Al drie jaar werken beide bedrijven samen,
vooral bij de installatie en het onderhoud van
Priva-procescomputers. Met het partnerschap
versterkt Arend-Sosef haar positie in Rusland,
waar de tuinbouwsector streeft naar profes-
sionalisering. Het doel is de samenwerking
uit te bouwen met bedrijfsbenodigdheden
van topmerken.

NoCturN®

nu ook in rozenteelt

Rozentelers kunnen het gewasbeschermings-
middel Nocturn® sinds 1 augustus inzetten
om trips te bestrijden. Tot voor kort werd het
middel alleen in de groenteteelt ingezet. Het
middel met werkzame stof pyridalyl is zacht
voor het gewas en veilig voor natuurlijke
vijanden. Daarom past het uitstekend in de
geïntegreerde teelt. Rozentelers mogen
Nocturn® niet vaker dan twee keer per jaar
toepassen. Info: [e-mail].

MeStStoffeNAdvieS

van Arend-Sosef

Wilt u advies over de optimale voedings-
strategie voor uw gewas? Dan kunnen onze
meststofspecialisten Marco Molenaar en Tom
de Haas u bijstaan. Zij bepalen op basis van
analyses samen met u de juiste aanpak om
het maximale uit uw gewas te halen tegen
zo min mogelijk kosten. Ze denken mee over
een oplossing voor problemen in de teelt.
Ook advies over het reinigen van druppel-
systemen behoort tot het pakket.
Info: [e-mail] of
[e-mail].

Het is de eerste Ultra-Clima® kas van

KUBO in Europa. Het Franse bedrijf

Tomatrio in Salon de Provence, waar

een warm klimaat heerst, plaatste deze

innovatieve kas om optimaal te kunnen

sturen. Voor de installaties vertrouwden

KUBO en Tomatrio op Arend-Sosef.

Het bedrijf Tomatrio wordt, zoals de naam
al zegt, gerund door drie ondernemers: Peter
Satow, Damien Le Guern en Vanina Verneau.
Het bedrijf van 3,4 hectare produceert
trostomaten voor het merk Savéol en streeft
naar een jaarrond productie met een topop-
brengst. Peter Satow, verantwoordelijk voor
de teelt en bedrijfsleiding, legt uit waarom
de ondernemers er in 2011 voor kozen deze
semi-gesloten kas te bouwen. “Doordat de
kas minder luchtramen en geen insectengaas
heeft, is er meer licht. Bovendien is door de
overdruk de ziektedruk veel lager. Met dit
kasconcept is daarnaast de beheersing van
luchtvochtigheid en temperatuur optimaal.”

kwaliteitstomaten

Dat laatste is voor de ondernemers heel
belangrijk. Satow: “De uitdaging is om in de
zomer optimaal te telen bij een gemiddelde
nachttemperatuur van 24°C en een relatieve
luchtvochtigheid van 60%. Zonder koeling is
het in Zuid-Frankrijk niet mogelijk om kwali-
teitstomaten te telen. De Ultra-Clima® kas
biedt ons veel meer sturingsmogelijkheden
dan een traditionele kas.” Natuurlijk valt er
voor deze pionier nog elke dag veel te leren.
“Zo’n kas vol techniek moet je leren sturen.
Het is als bij een Ferrari. Een kleine wijziging
in de instellingen kan een grote klimaatver-
andering veroorzaken in de kas. Door de
ervaring die we nu opbouwen, komen we
steeds dichter bij het ideale kasklimaat.”

installaties werken perfect

Voor de elektrotechniek, watertechniek
en mechanisatie in de kas kozen KUBO en
Tomatrio voor Arend-Sosef. Die leverde en
installeerde de pompunits, elektrische
installaties, de interne logistiek en recent de
tomaten-verpakkingslijn. “Na het zien van
installaties van Arend-Sosef was ik onder de

indruk. Tijdens het project werd de verwach-
ting waargemaakt. Zij leveren op tijd, zorgen
voor kwaliteit en doen wat zij beloven. De
installaties werken perfect en zijn storingsvrij”,
aldus Satow. Ook na de installatie ondersteunt
Arend-Sosef Tomatrio waar mogelijk. “Zelfs
over een afstand van meer dan duizend
kilometer werkt dat goed. Er wordt snel
gereageerd op onze vragen.”

Van meststoffen tot
tomatenHaken

Dat Arend-Sosef naast installaties ook alle
andere bedrijfsbenodigdheden levert, was
voor Tomatrio een aangename bijkomstig-
heid. Het concept ‘one-stop-shopping’
spreekt de Franse ondernemer aan. “We
kopen alles wat we nodig hebben voor de
teelt bij Arend-Sosef. Zeer frequent krijgen
we een vracht binnen met meststoffen, clips,
spoor elementen en tomatenhaken van de
topmerken. Arend-Sosef is zeer flexibel en
kan de meeste producten uit voorraad
leveren. Dat is prettig.”

Verder uitbreiden

Kortom, de ondernemer is tevreden over de
samenwerking met KUBO en Arend-Sosef.
Satow kijkt echter niet alleen terug op het
project, maar blikt ook vooruit naar het
volgende. “We zijn van plan om de kas uit
te breiden met 2,5 hectare. Het land is daar-
voor al bouwrijp gemaakt. In de toekomst
willen wij ook ‘coeur de pigeon’ - cherry-
tomaat aan de tros - gaan telen. We streven
ernaar om dé specialist te worden in tomaten-
teelt in Zuid-Frankrijk”, besluit Satow.

Het hoofdartikel van deze IDEAS be-
spreekt het belang van innovatie voor
de Nederlandse glastuinbouwsector.
Het streven naar continue verbetering
heeft geleid tot een kruisbestuiving
tussen wetenschap en praktijk. De
huidige economische omstandigheden
lijken hierop soms het zicht weg te
nemen. Ondernemers vermijden daar-
door risico’s. Dat is logisch, maar kan de
ontwikkeling van de sector remmen.
De tuinbouwsector heeft in het licht
van de mondiale voedselvoorziening
wereldwijd een troef in handen. Onder

geconditioneerde omstandigheden zorgt
de glastuinbouw namelijk voor een
stabiele productie van hoge kwaliteit.
Dit is van onschatbare waarde. In vele
jaren is stelselmatig gebouwd aan kennis
en kunde, die echter wel onderhouden
moeten worden. Gelukkig worden nieuwe
ontwikkelingen zoals het toepassen van
aardwarmte nog steeds opgepakt.
Ondernemers zijn ook nu bereid hun nek
uit te steken, maar dan wel als consortium
in een nauwe samenwerking.
Samenwerking zal in de toekomst de
sleutel blijken om zekerheden in te

bouwen en de risico’s te kunnen dragen.
In tegenstelling tot twintig jaar geleden
is een goed idee niet meer zomaar op
eigen houtje uit te werken. Juist het
tuinbouwcluster met alle actoren is hier
wél toe in staat. Aan alle betrokkenen
zou ik willen zeggen; blijf alert op ver-
nieuwingen waaraan je kunt bijdragen
en steun deze actief. Innovatie moeten
we samen doen, is goed voor onze toe-
komst, maar ook inspirerend en vooral
leuk om te doen!

Bart Sosef

“Innovatie is goed voor

onze toekomst, maar

vooral leuk om te doen”

“franse ondernemers

vertrouwen op

Arend-Sosef”

Eerste Ultra-Clima ® kas in Europa

“tijdens het project werd de verwachting waargemaakt,”

vertelt Peter Satow.

SNel SiGNAlereN vAN

Tuta absoluta

De mineermot Tuta absoluta komt de afge-
lopen jaren steeds meer voor als plaaginsect
in de Nederlandse tomatenteelt. Het snel
en adequaat signaleren van dit insect is
daarom van groot belang. Feromoonvallen
zijn bij uitstek geschikt om motten zoals
Tuta absoluta tijdig waar te nemen. Door in
het teeltseizoen gebruik te maken van deze
feromonenvallen bent u verzekerd van een
snelle signalering en rust in uw bedrijf.
Info: [e-mail].

Arend-Sosef Compleet onder Glas

Projecten - Producten - Support

Arend-Sosef
Stationsweg 23 Honselersdijk T 0174 630 214
F 0174 622 656 E-mail [e-mail]
www.arendsosef.nl Twitter arendsosef

bestellen handelsgoederen:
T 0174 282 026 F 0174 282 025
openingstijden winkel:
ma t/m vr 6.00 - 18.00 uur, za 8.00 - 12.00 uur
openingstijden balie techniek:
ma t/m vr 7.00 - 17.00 uur, za 8.00 - 12.00 uur

Aalsmeer
Zwarteweg 147 T 0297 386 464
bemmel
Nijverheidstraat 67-1 T 077 472 25 57
emmen
Jacob Roggeveenstraat 6 T 0174 630 214
venlo
Rijksweg 113, Velden T 077 472 25 57
Zwaag
De Corantijn 27 K T 0229 295 268

Storing buiten werktijd: t 010 495 13 14

Productie: flint Creatieve Communicatie, Naaldwijk. IDEAS is een
uitgave van Arend-Sosef. Artikelen mogen, mits met bronvermelding, worden
overgenomen. Deze publicatie is met zorg samengesteld. Arend-Sosef
aanvaardt echter geen aansprakelijkheid voor (zet)fouten of onvolledigheden.

c o l o f o n

LED-PROEF

voor optimale beworteling

Op andere terreinen dan automatisering is
Leo van der Harg eveneens vernieuwend.
Zo heeft hij in een afgesloten ruimte op zijn
bedrijf stekken onder verschillende sterkten
rood, verrood en blauw LED-licht staan. Bij
deze proef werkt hij ook samen met Arend-
Sosef, een van Philips’ LED Horti Partners. De
proef moet inzicht geven in hoe de stekken
wortelen in LED-licht. “Ik zou in de toekomst
het liefst in een afgesloten kweekcel stekken
bewortelen. Bijvoorbeeld in vijf lagen boven
elkaar. Dat kan alleen met LED-licht, omdat
dat minder warmte afgeeft. Dit is een eerste
proef in die richting.”

Leo van der Harg Potrozen innoveert samen met Arend-Sosef

Sinds mei 2012 is de zogenaamde

groei rem boom op het 3 hectare grote

pot rozen bedrijf van Leo van der Harg in

Vierpolders operationeel. Het is de eerste

in Nederland. De groeiremboom doet

precies wat de naam zegt: de groei van

de potrozen in de laatste drie weken van

de opkweek remmen, zodat de planten

mooi vol en compact blijven. Puur mecha-

nisch, zonder chemisch middel. Leo van

der Harg en Arend-Sosef werkten een

half jaar gezamenlijk aan deze innovatie.

“Een heel prettige samen werking”,

aldus de rozenteler.

Helemaal nieuw is de groeiremboom niet.
Leo van der Harg zag een zelfde soort installa-
tie bij het Deense bedrijf Rosa Danica, dat net
als hij Kordana® potrozen teelt. “Ik spreek
mijn collega Torben Moth Madsen regelmatig.
Hij raadde me aan om mechanisch te remmen,
omdat dat bij hem al jaren goede resultaten
oplevert. Toen ben ik in januari 2012 naar
Arend-Sosef gestapt, omdat ik hen sterk vind
in spuitapparaten. Ik had het idee dat daar de
juiste kennis zat om zoiets te ontwikkelen. Of
dat is uitgekomen? De samenwerking verliep
uitstekend. Ik dacht eerst meer aan een houtje-
touwtje-oplossing, maar Arend-Sosef wilde

het professioneel aanpakken. Achteraf ben
ik blij, want ik ben dik tevreden met de twee
rem bomen die er nu hangen.”

HoGe mecHanisatieGraad

Terwijl we naar een van de twee groeirem-
bomen toelopen voor een demonstratie, valt
de hoge mechanisatiegraad op het bedrijf op.
Zo was het bedrijf, dat jaarlijks 4 miljoen
pot rozen produceert, in 2004 de eerste in
Nederland die de stekrobot Rombomatic
aanschafte. Automatiseren en innoveren zit
de ondernemer duidelijk in het bloed. Van der
Harg: “Toch kies ik alleen voor automatiseren
als het de kwaliteit van de potrozen verbetert.
Bij de groeiremboom is dat het geval: de
inter nodiën zijn korter, de knoppen zitten
beter op één hoogte. Dat ik daarnaast minder
chemische groeiremmers hoef te gebruiken
én op arbeid bespaar, is mooi meegenomen.”

door aanrakinG Geremd

Arend-Sosef koos ervoor de groeiremboom
te construeren zoals een spuitboom. Marcel
Plaisier, adviseur Mechanisatie, licht het toe.
“De boom bestrijkt twee vakken en is in totaal
12,8 meter breed. Aan de boom hebben wij
transparant folie van 0,5 millimeter dikte
bevestigd, dat automatisch kan oprollen tot de

gewenste hoogte. Bovendien is deze groei-
rem boom uitgerust met Clean Light, hetgeen
optioneel is.” Van der Harg legt uit dat hij de
installatie inzet in de fase na de snoei tot een
week voor aflevering. Die fase duurt in de
zomer zo’n drie weken, in de winter zes weken.
“Afgelopen zomer heeft de groeiremboom
gedurende drie weken elke dag twee uur over
de rozen gestreken, zo’n tachtig keer in totaal.
Door de aanraking raken de rozen licht
gestresst en blijven zij compact.” Regelmatige
inzet van Clean Light heeft daarnaast een
extra groeiremmend effect, constateert Van
der Harg. “Het licht werkt bovendien tegen
schimmels als Botrytis en meeldauw, hoewel
ik daar op mijn bedrijf weinig last van heb.”

ook Voor andere teelten
inzetbaar

Omdat de remming met de folie uitstekend
werkt, gaat de potrozenteler nog acht nieuwe
groeirembomen bestellen. Een behoorlijke
investering, als je bedenkt dat de eerste groei-
remboom zo’n 25.000 euro heeft gekost.
Van der Harg: “We zijn een gezond bedrijf,
dat graag investeert in mechanisatie. Wellicht
kies ik voor groeirembomen zonder Clean
Light, waardoor de boom 7.500 euro minder
kost.” Telers die interesse hebben, kunnen een

kijkje nemen bij het bedrijf. Ook voor andere
teelten kan het apparaat interessant zijn, zeker
als groeiremming van belang is. “Een installatie
als deze is altijd maatwerk”, legt Plaisier uit.
“Als de kasinrichting het toelaat, kunnen we
eveneens een mobiele variant ontwikkelen.
Deze kan gecombineerd worden met een
moederwagen. Het is afhankelijk van de
wensen van de klant.”

“Mechanisch de

groei remmen

werkt perfect”

Professionele aanpak bevalt

tomatenkwekerij d’vineripe

Tien hectare nieuwbouw in Zuid-Australië bijna afgerond

“van der hoeven en

Arend-Sosef zijn in staat

kwaliteitsproducten

te leveren volgens de

afgesproken planning”,

vertelt byron Mason

van d’vineripe.

Het bedrijf startte in 2006 met de bouw

van acht hectare, breidde in 2011 uit

met negen hectare en rondt eind 2012

nog eens tien hectare nieuwbouw af.

De tomatenkwekerij d’VineRipe in Two

Wells heeft de ambitie om een van de

grootste Australische producenten te

worden van trostomaten, zoveel is

duidelijk. Van der Hoeven en Arend-Sosef

verzorgden voor de drie projecten de

complete bouw en kasinrichting.

Het bedrijf d’VineRipe werd in 2006 opge-
richt. Maar liefst 10.000 ton trostomaten
vinden jaarlijks hun weg naar de Australische
consument. Het hele jaar door. Het bedrijf
hecht aan maatschappelijk ondernemerschap
en het leveren van kwaliteits producten.
Om topkwaliteit te leveren, is een moderne
kas een vereiste. Daarom vertrouwden de
ondernemers het jongste nieuwbouwproject
opnieuw toe aan de Nederlandse bedrijven
Van der Hoeven en Arend-Sosef. Byron Mason,
project manager van d’VineRipe: “Zij zijn in
staat kwaliteitsproducten te leveren volgens
de afgesproken planning. Die professionaliteit
is voor ons heel belangrijk.”

pad- en fansysteem

Zowel de kas uit 2011 als de nieuwste kas
zijn speciaal ontworpen om aan de extreme
Australische weercondities tegemoet te komen.
Jim van Gaalen, sinds juli 2012 manager
engineering department bij Arend-Sosef
International, bezocht afgelopen september

de nieuwbouw. Hij licht toe welke technieken
zijn toegepast. “De kas is uitgerust met het
zogenaamde pad- en fansysteem. Dit systeem
wordt vooral gebruikt in gebieden met een
warm en droog klimaat. Door de droge
buitenlucht met water te koelen, komt de
temperatuur in de kas op hete zomerdagen
niet hoger uit dan 28°C”, licht Van Gaalen
toe. Om dit te bereiken werden de gevels
voorzien van ventilatoren met variabele
snelheidsregeling door frequentieregelaars.

Goede nazorG

Naast het pad- en fansysteem maakt
d’VineRipe ook gebruik van andere technieken
die passen bij een vooruitstrevende onder-
neming als deze. Arend-Sosef installeerde bij-
voorbeeld een dubbele druppelbevloeiing en
een recirculatiesysteem voor het drainwater.
Voor de ontsmetting van drainwater werd
gekozen voor de Priva Vialux HD-UV. Ook een
Priva Integro procescomputer kon natuurlijk
niet ontbreken. Mason: “Wij zijn heel blij met
de professionele aanpak van Arend-Sosef.
Zij hebben ons vanaf het begin tot het eind
begeleid bij de specificaties voor alle onder-
delen van water- en elektrotechniek, bij het
afsluiten van contracten en het uiteindelijk in-
stalleren van de onderdelen volgens afspraak.
Wij kunnen bovendien rekenen op goede
nazorg. Zij loggen eenvoudig in op ons
systeem, maar aarzelen ook niet om het
vliegtuig te nemen om ons bij het onderhoud
te ondersteunen. Wij zijn heel tevreden.”