LP.

NAZWA PN

LOGO

ROK

UTWORZENIA

POWIERZCHNIA

[km

2

]

SIEDZIBA

CHARAKTERYSTYKA

1.

Babiogórski

Okrzyn jeleni

1954

(1921/1933)

33,91

Zawoja

Rezerwat Biosfery UNESCO „Babia Góra”
Klasycznie wykształcony układ pięter roślinnych, zespół roślinności
naskalnej i jedyne w Polsce stanowiska roślin: okrzyn jeleni i
rogownica alpejska. W partii szczytowej Babiej Góry występuje
jedyne w Beskidach piętro halne oraz wiele zanikających stawków
osuwiskowych. Faunę parku stanowią m.in. 105 gatunków ptaków
(wliczając dzięcioły i puchacze), ssaki takie jak jelenie, rysie, wilki i
niedźwiedzie oraz liczne owady, zwłaszcza chrząszcze (wliczając
unikatowe gatunki).

2.

Białowieski

Żubr

1947 (1932)

105,17

Białowieża

Rezerwat Biosfery UNESCO „Białowieski”, wpisany na Listę
Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego.
Białowieski Park Narodowy chroni najlepiej zachowany fragment
Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o
charakterze pierwotnym, jaki przed wiekami rozciągał się w strefie
lasów liściastych i mieszanych. Stare, pierwotne drzewostany
Białowieskiego Parku Narodowego wyróżniają się obfitością
martwego drewna w różnych stadiach rozkładu i obecnością
gatunków typowych dla lasów naturalnych.
Puszcza Białowieska okazała się dla żubra nizinnego ostatnią ostoją.
Obecnie w Puszczy Białowieskiej żyje najliczniejsza populacja
wolnościowa żubra na świecie. W polskiej jej części liczy ona ok. 430
osobników.
Chronione rośliny: goryczka wąskolistna, groszek błotny, bliźniczka
psia trawka, czarcikęsik Kluka, storczyki
Chronione zwierzęta: derkacz, bekas krzyk, orlik krzykliwy, lelek,
wilk, konik polski, rzekotka.

3.

Biebrzański

Batalion

1993

592,23

Osowiec-

Twierdza

Biebrzaoski Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione
dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin,
ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina
Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i
odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego.

Ponad 40% powierzchni

Parku zajmują siedliska hydrogeniczne. Na ich obszarze wyróżniono
ponad 70 typów zbiorowisk roślinnych naturalnych i zastępczych (w
tym półnaturalnych i antropogenicznych). Wśród zbiorowisk

naturalnych dominują (bezleśne): turzycowiska, mechowiska i
szuwary oraz (leśne): olsy, brzeziny i bory bagienne. Ekosystemy
wodne reprezentuje rzeka Biebrza wraz z dopływami oraz liczne
starorzecza.
Do najrzadzszych gatunków roślin należą: zanokcica zielona, skrzyp
pstry, widłak wroniec, rosiczka długolistna, wąkrotka zwyczajna,
tłustosz zwyczajny, płesznik zwyczajny, zaraza niebieska, niebielistka
trwała, szachownica kostkowata, kosaciec bezlistny oraz 20
gatunków storczykowatych z najokazalszym krajowym gatunkiem
obuwikiem pospolitym (najliczniejsza w Polsce populacja).
Zwierzęta chronione: wilk, wydra, łoś i bóbr. Znajduje się tu
największa w kraju ostoja łosia (ok. 400 sztuk). Reintrodukowany po
ostatniej wojnie bóbr jest obecnie zwierzęciem pospolitym. W
dolinie Biebrzy obserwowano 271 gatunków ptaków, w tym ponad
180 lęgowych. Jest najważniejszą ostoją dubelta, kropiatki, orlika
grubodziobego, rybitwy białoskrzydłej i derkacza w Europie
Środkowej i Zachodniej. Jest też ważnym "przystankiem" dla
migrujących siewkowców, kaczek, gęsi i żurawi.

4.

Bieszczadzki

Ryś

1973

292,01

Ustrzyki

Górne

Rezerwat Biosfery UNESCO „Karpaty Wschodnie”
Jego atrakcyjnośd w skali międzynarodowej wynika przede
wszystkim z występowania naturalnych ekosystemów karpackiej
puszczy, z liczebnymi populacjami dużych ssaków roślinożernych i
drapieżnych oraz ptaków drapieżnych. Ponadto osobliwością jest
piętro połonin z interesującą wschodniokarpacką roślinnością oraz z
centrami występowania rzadkich wysokogórskich gatunków zwierząt
bezkręgowych.
Chronione rośliny: olsza zielona, ciemiężyca czarna, cebulica
dwulistna
Chronione zwierzęta: nadobnica alpejska, niedźwiedź brunatny, ryś,
traszka karpacka, wilk, wąż eskulapa.

5.

Bory

Tucholskie

Głuszec

1996

47,98

Charzykowy

Dominują tu równiny sandrowe urozmaicone poprzez liczne
wzniesienia, rynny i wytopiska. Park jest największym skupiskiem
wydm śródlądowych w Borach Tucholskich.

Bardzo

charakterystycznym elementem krajobrazu sandrowego są również
rynny polodowcowe o przebiegu południkowym. Jedną z większych
rynien, nie tylko w rejonie Borów Tucholskich, ale i na całym niżu -

jest Rynna Jeziora Charzykowskiego.

Wody powierzchniowe PNBT

zajmują obszar 530,06 ha (czyli 11,05 % ogólnej powierzchni parku).
Znajduje się tu 21 jezior.
We florze parku stwierdzono występowanie wielu gatunków
reliktowych z okresu glacjału i pierwszych okresów polodowcowych.
Są to np. trzcinnik prosty, turzyca strunowa, skalnica torfowiskowa,
gwiazdnica grubolistna, fiołek torfowy, żurawina drobnolistkowa,
zimoziół północny, grążel drobny. Z reliktów postglacjalnych na
uwagę zasługują: wyblin jednolistny, nasięźrzał pospolity i grzybienie
północne.
Do najcenniejszych przedstawicieli kręgowców należą: puchacz,
bielik, rzęsorek mniejszy, wydra, bóbr, gągoł, tracz nurogęś,
zimorodek. Licznie reprezentowane są również płazy tj. żaba trawna,
moczarowa i ropuchy zielona, szara, a także rzekotka drzewna.
Spotykamy także traszki: grzebieniastą i zwyczajną.

6.

Drawieński

Wydra

1990

113,42

Drawno

DPN reprezentuje krajobraz młodoglacjalnych równin sandrowych.
W całości położony jest w zlewni rzeki Drawy, która razem ze swoim
dopływem - Płociczną, stanowią jego główną oś hydrograficzną.
Powierzchniowo dominują lasy - stanowią ponad 80 proc.
powierzchni Parku - przede wszystkim buczyny, łęgi olszowe i olsy, a
także płaty borów sosnowych.

Charakterystycznymi elementami

przyrody Parku są także torfowiska, oraz ekosystemy wodne i
łąkowe.
Faunę Parku reprezentuje ponad 200 gatunków kręgowców, wśród
nich najliczniejszą gromadę stanowią ptaki. Występuje też bogactwo
bezkręgowców pośród których są szczególnie cenne gatunki,
zagrożone wyginięciem.
Chronione rośliny: chamedafne północna, lipiennik Loesela, lilia złoto
głów.
Chronione zwierzęta: minóg rzeczny i strumieniowy, łosoś, trod
wędrowna, certa, rzekotka drzewna, kumak nizinny, ropucha
paskówka, żółw błotny, żmija zygzakowata, gniewosz plamisty,
bocian czarny, tracz nurogęś, kania czarna, kania ruda, bielik, orlik
krzykliwy, rybołów, jarząbek, puchacz, włochatka, kormoran, bóbr,
wydra, chruściki, czerwooczyk nieparek.

7.

Gorczański

Salamandra plamista

1981

70,31

Poręba

Chroni centralną i północno - wschodnią częśd Gorców. Najmniej

Wielka

zmienione przez człowieka są dolnoreglowe lasy mieszane, zwane
buczyną karpacką. Najwyższe wzniesienia porasta bór świerkowy,
zajmujący piętro regla górnego. Szczególną wartośd dla krajobrazu i
przyrody Gorców mają polany reglowe. Powstały w wyniku
tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Z pierwotną puszczą związane są
duże drapieżniki: wilk i ryś oraz ssaki kopytne. Różnorodnośd
drzewostanów sprzyja gniazdowaniu wielu gatunków ptaków. Są
wśród nich tak rzadkie jak puchacz i głuszec. Bogata roślinnośd lasów
oraz kwiecistych łąk tworzy siedliska dla zwierząt bezkręgowych,
zwłaszcza owadów.
Chronione rośliny: wietlica alpejska, ciemiężyca zielona, omieg
górski.
Chronione zwierzęta: wilk, ryś, salamandra plamista, dzięcioł
białogrzbiety, sóweczka, puszczyk uralski.

8.

Gór

Stołowych

Szczeliniec wielki

1993

63,40

Kudowa-

Zdrój

Unikalna rzeźba, wzbogacona dużym nagromadzeniem rozmaitych
form erozji piaskowców w postaci głębokich szczelin, labiryntów i
blokowisk skalnych, czy pojedynczych skałek o niespotykanych
kształtach, czyni Góry Stołowe wyjątkowymi w skali Polski. Lasy
zajmują 89 % całkowitej jego powierzchni. Są to przede wszystkim
sztucznie wprowadzone świerczyny. Park Narodowy prawie w całości
leży w piętrze regla dolnego. Roślinnośd charakterystyczna dla
torfowiska wysokiego wraz z sosną błotną występuje w Parku
głównie na "Wielkim Torfowisku Batorowskim" - drugim co do
wielkości złożu torfowym w Sudetach.
W rozległych, zwartych kompleksach leśnych na terenie Parku
Narodowego pospolicie występuje jeleo, sarna, dzik, lis, wiewiórka,
borsuk, kuna, tchórz, łasica i gronostaj. Na polsko - czeskiej granicy
swoją ostoję ma muflon - sprowadzony z Korsyki i aklimatyzowany w
Sudetach gatunek górskiej owcy. Leśnym rarytasem ornitologicznym
jest tu jarząbek, słonka, bocian czarny, trzmielojad, kobuz oraz
charakterystyczne dla obszaru tajgi sóweczka i włochatka.

9.

Kampinoski

Łoś

1959

385,49

Izabelin

Rezerwat Biosfery UNESCO „Puszcza Kampinoska”
Wydmy są najważniejszym elementem budowy terenu Puszczy.
Występują one w dwóch formach: łukowej (parabolicznej) oraz
wałów wydmowych. Tereny bagienne powstały w odciętych od
głównego nurtu korytach Prawisły. W Kampinoskim Parku

Narodowym dominują lasy (ok.71 %), a wśród nich bory mieszane.
Znamienną cechą lasów Puszczy Kampinoskiej jest występowanie
dąbrowy świetlistej, co na piasku wydmowym jest niezwykłą
rzadkością.

Z powodu swej różnorodności biologicznej obszar KPN

jest jedną z najważniejszych ostoi fauny niżu polskiego, został także
uznany przez UNESCO za rezerwat biosfery, a przez Parlament
Europejski za ostoję ptaków o randze europejskiej.
Chronione rośliny:
Chronione zwierzęta: derkacz, wodniczka, bąk, bocian czarny, ptaki
drapieżne, łoś, ryś, bóbr (reintrodukowane).

10.

Karkonoski

Zamek Chojnik i trzy

świerki

1959

55,81

Jelenia Góra

Rezerwat Biosfery UNESCO „Karkonosze”
Największą cześd parku zajmują lasy - 3942 ha - objęte głównie
ochroną częściową. Tereny położone powyżej górnej granicy lasu
czyli piętro subalpejskie i alpejskie o powierzchni 1726 ha objęto
ochroną ścisłą. Park swoim zasięgiem obejmuje Główny Grzbiet
Karkonoszy od zachodnich zboczy Mumlawskiego Wierchu na
zachodzie po Przełęcz Okraj na wschodzie. W skład Parku wchodzą
również dwie enklawy na Pogórzu Karkonoskim: Góra Chojnik oraz
Wodospad Szklarki. Obie enklawy włączono do Parku ze względu na
dobrze zachowane naturalne lasy podgórskie i dolnoreglowe
(głównie lasy bukowe).

Znaczenie Karkonoszy w Europie szczególnie

podkreślają stanowiska gatunków roślin i zwierząt, których główny
obszar występowania oddalony jest nawet o tysiące kilometrów.
Karkonoskie endemity: dzwonek karkonoski i gnidosz sudecki oraz
endemit Masywu Czeskiego przytulia sudecka.
Chronione zwierzęta: włochatka, sóweczka, płochacz halny, sokół
wędrowny, podróżniczek, cietrzew, muflon, rzęsorek rzeczek.

11.

Magurski

Orlik krzykliwy

1995

194,39

Krempna

Park stanowi naturalne przedłużenie na zachód różnej rangi
wielkoobszarowych obiektów ochrony przyrody byłych województw:
krośnieoskiego, przemyskiego i rzeszowskiego a obecnie
województwa podkarpackiego. W granicach Parku znalazł się
reprezentatywny fragment Beskidu Niskiego z najlepiej zachowaną
szatą roślinną i fauną.

Magurski Park Narodowy ma leśny charakter .

Zbiorowiska leśne i zaroślowe zajmują ok. 95% powierzchni Parku,
zbiorowiska zielne – naturalne i synantropijne zajmują jedynie ok.

5% powierzchni.

Do bardzo wartościowych zbiorowisk należą rzadkie

w Karpatach Polskich lasy jaworowe.

Magurski Park Narodowy

obejmuje jedną z najbogatszych w Karpatach ostoi fauny leśnej,
typowej dla piętra dolnoreglowego i pogórza.

Gatunkami

najbardziej zagrożonymi i wymagającymi specjalnej troski są
ryś i żbik. Ten ostatni należy w kraju do zwierząt ginących, jego

jedyne znane stanowiska położone są w Karpatach. Gatunkiem

bardzo nielicznym w MPN jest niedźwiedź brunatny. Ponadto
występuje tu wilk oraz łoś.

Na terenie Magurskiego PN

stwierdzono 157 gatunków ptaków z czego 117 gatunków należy do
lęgowych. Do najciekawszych elementów awifauny lęgowej należą
ptaki szponiaste (orlik krzykliwy).

12.

Narwiański

Błotniak stawowy

1996

73,50

Kurowo

Park obejmuje swoim zasięgiem bagienną Dolinę Górnej Narwi na
odcinku Suraż - Rzędziany. Najważniejszym walorem przyrodniczym
jest unikatowy charakter rzeki, która została zakwalifikowana do
systemu rzek anastomozujących. Wielkim bogactwem Parku i skraju
doliny jest awifauna. Stwierdzono tu występowanie 203 gatunków
ptaków, wśród nich 28 zagrożonych w skali światowej lub
europejskiej. Cechą charakterystyczną Parku jest dominacja na
wielkich obszarach zespołu szuwaru turzycy sztywnej, właściwego
dla istniejącego tu łęgu zastoiskowego, charakteryzującego się
wysokim uwodnieniem w ciągu całego roku. Gatunki objęte ochroną
całkowitą to: widłak jałowcowaty, widłak goździsty, goździk pyszny,
rosiczka okrągłolistna, goryczka wąskolistna, wielosił błękitny,
mieczyk dachówkowaty. Dolina Narwi w granicach Narwiaoskiego
Parku Narodowego stanowi jedną z najlepiej zachowanych
zalewowych dolin rzecznych w Europie oraz jedne z najcenniejszych
obszarów, na których występują siedliska łęgów rozlewiskowych.
Obszar bagiennej doliny Narwi na odcinku Suraż-Żółtki w granicach
Narwiaoskiego Parku Narodowego włączono do europejskiego
rejestru ostoi oraz obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura
2000.

13.

Ojcowski

Nietoperz

1956

21,46

Ojców

Obejmuje Dolinę Prądnika i Dolinę Sąspowską wraz z przyległymi
częściami wierzchowiny jurajskiej. Jest najmniejszym z polskich
parków narodowych.

Na terenie Parku wyróżnia się formy dolinne i

wierzchowinowe. Do form dolinnych należą jary o głębokości do 100
m, nieduże dolinki krasowe, wąwozy oraz terasy i stożki (usypiskowe

bądź napływowe). Na wznoszącej się ponad dolinami wierzchowinie
występują ostaoce.

Wynikiem etapów rozwoju dolin są występujące

na zboczach niektórych dolin terasy, a pozostałe po nich fragmenty
często tworzą ciekawe formy skalne, jak np. Igła Deotymy czy Brama
Krakowska. Terasy te były wygodnym miejscem do wznoszenia
budowli obronnych, na terasach właśnie zbudowano zamek w
Pieskowej Skale i w Ojcowie. Wapienne podłoże sprzyja
powstawaniu jaskio. Od 1992 r są one katalogowane, opisano ich na
terenie parku ponad 400, przypuszcza się, że jest ich ok. 700. Bardzo
charakterystyczną dla OPN grupą zwierząt i będącą jego symbolem
są zamieszkujące jaskinie nietoperze – występuje ich tutaj aż 17
gatunków (w całej Polsce jest 21 gatunków), najczęstszymi są nocek
duży i podkowiec mały.

Występują tu 84 gatunki roślin prawnie

chronionych, wśród nich m. in: róża alpejska, brzoza ojcowska,
kruszczyk błotny, gnidosz rozesłany, goryczuszka orzęsiona, skrzyp
olbrzymi.

14.

Pieniński

Trzy Korony

1954 (1932)

23,46

Krościenko

n. Dunajcem

Pieniny stanowią częśd ciągnącego się na długości ok. 550 km
pienioskiego pasa skałkowego, oddzielającego zewnętrzne Karpaty
fliszowe od Karpat wewnętrznych tzw. krystalicznych.
Najatrakcyjniejszym pod względem przyrodniczym i krajobrazowym
fragmentem pasma są Pieniny Właściwe. Szczyty mają tu piękne i
ostre sylwetki a doliny miejscami postad wąwozów skalnych.
Północne zbocza opadają ku dolinom stosunkowo łagodnie, zaś w
stronę Dunajca obrywają się efektownie wapiennymi ścianami o
wystawie południowej lub wschodniej i wysokości dochodzącej do
300 m.

Obok zbiorowisk leśnych spotyka się tu zbiorowiska naskalne
i piargowe, a także związane z działalnością człowieka zbiorowiska
półnaturalne (łąki, pastwiska).

W Pieninach rosną dwa endemity (gatunki nigdzie indziej na świecie
nie spotykane): mniszek pienioski, pszonak pienioski oraz odmiany
endemiczne: chaber barwny, rozchodnik ostry odmiana wapienna,
bylica piołun odmiana wapienna.
Istnieją przypuszczenia, że całkowita liczba zwierząt żyjących w
Pieninach wynosi około 13 tys. gatunków, co równa się połowie
wszystkich zwierząt znanych z terenu Polski.

Jednym z

najciekawszych gatunków jest bardzo rzadki pomurnik,

zamieszkujący wapienne ściany skalne. Na niedostępnych półkach
skalnych gnieżdżą się również pustułki, kruki i sporadycznie
nagórniki. Ten ostatni osiąga w Pieninach północną granicę zasięgu.

Po prowadzonej przez dziesięd lat akcji reintrodukcji w Pieninach
założyła gniazdo para sokołów wędrownych - ptak skrajnie zagrożony
wyginięciem, w Polsce żyje tylko ok. 10 par.

15.

Poleski

Żuraw

1990

97,62

Urszulin

Rezerwat Biosfery UNESCO „Polesie Zachodnie”
O atrakcyjności przyrodniczej i krajobrazowej Parku decydują przede
wszystkim stosunki wodne.

Lasy Poleskiego Parku Narodowego,

który charakteryzuje się wyjątkową różnorodnością siedlisk leśnych i
zaroślowych (70 zespołów), posiadają strukturę wiekową
niesprzyjającą gniazdowaniu dużych gatunków ptaków.

W 2001 roku

Poleski Park Narodowy rozpoczął program restytucji cietrzewia.
Dotychczasowe obserwacje potwierdziły, że cietrzewie pozostały w
Parku i najbliższym jego sąsiedztwie, wykazują tendencje do
przemieszczania się na niewielkim obszarze (w promieniu kilku
kilometrów).

W Poleskim Parku Narodowym stwierdzono

występowanie ok. 200 gatunków ptaków, z których ok. 150 uznano
za lęgowe. Spotykamy tu często takie, niemal egzotyczne gatunki, jak
czapla biała i nadobna. Licznie występujący bąk ma tu najwyższe
zagęszczenie w kraju. Do innych rzadkich, gnieżdżących się tutaj
gatunków należy derkacz, dubelt i kaczka podgorzałka. Czynną
ochronę żółwia błotnego Park prowadzi od 1998 roku. Żółw błotny
jest gadem wpisanym do Polskiej i Europejskiej Czerwonej Księgi
Zwierząt jako gatunek narażony na
wyginięcie, prowadzenie aktywnej ochrony tego gatunku jest więc
koniecznością. Działania takie od wielu lat realizowane są w Poleskim
Parku Narodowym.

Czynna ochrona roślin rzadkich polega w głównej

mierze na ochronie ich stanowisk poprzez usuwanie gatunków
podszytowych czy wykasznie. Takimi zabiegami zostały objęte
niektóre zagrożone stanowiska tłustosza pospolitego, storczyka
kukawki, wawrzynka wilczełyko, lili złotogłów, kosadca syberyjskiego,
buławnika czerwonego, widłaka spłaszczonego, brzozy niskiej,
pełnika europejskiego, oraz obuwika pospolitego.

16.

Roztoczański

Konik polski

1974

84,83

Zwierzyniec

Park obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza,
znajduje się w urozmaiconym krajobrazie Roztocza Środkowego w

dolinie górnego Wieprza. W parku wyróżniono 19 zespołów leśnych i
szereg zbiorowisk niższej rangi, z których najcenniejsze to wyżynny
bór jodłowy i buczyna karpacka zajmujące około 35% powierzchni
leśnej. Jodły osiągają w nich najwyższe wymiary w Polsce (50 m
wysokości, 470 cm obwodu i do 20 m³ masy drzewnej). Spośród
innych na uwagę zasługują: świetlista dąbrowa, grąd
subkontynentalny, łęg jesionowo-olchowy, kontynentalne
torfowisko wysokie, ols porzeczkowy, a także różne typy borów
sosnowych.

W 1982 roku do parku sprowadzone zostały koniki

polskie będące potomkami dawnych dzikich koni leśnych –
tarpanów. Spośród około 190 gatunków ptaków spotykanych na
terenie parku na uwagę zasługują: orlik krzykliwy, trzmielojad,
bocian czarny oraz liczne dzięcioły.

17.

Słowiński

Mewa pospolita

1967

327,44

Smołdzino

Rezerwat Biosfery UNESCO „Słowiński”
Park został utworzony dla zachowania w niezmienionym pięknie
systemu jezior przymorskich, bagien, torfowisk, łąk, nadmorskich
borów, i lasów, a przede wszystkim wydmowego pasa mierzei z
unikatowymi w Europie wydmami ruchomymi. O randze i wartości
przyrodniczej SPN świadczy fakt umieszczenia go w
międzynarodowej sieci obszarów chronionych takich jak:
HELCOMBSPA, Światowy Rezerwat Przyrody czy obszar wodno-
błotny Ramsar.

Przyroda SPN odznacza się unikatowymi walorami i

jest jednocześnie charakterystyczna dla środkowego wybrzeża
Bałtyku. Spośród 920 gatunków roślin naczyniowych występujących
na terenie SPN, 77 to gatunki objęte ochroną ścisłą a 15 ochroną
częściową. Wśród nich jest wiele gatunków rzadkich i zagrożonych
na Pomorzu, a także w skali całej Polski. W grupie tej dominują
rośliny siedlisk wilgotnych i podmokłych. Są to mchy torfowce,
wszystkie gatunki rosiczek, widłaki. Do coraz rzadszych gatunków
należą storczyki.
Występuje tu około 60% spośród stwierdzonych w Polsce gatunków
ssaków. Wśród najbardziej cennych gatunków wymienid można:
rzęsorka mniejszego, mroczka posrebrzanego, morświna i fokę szarą.
Z uwagi na obfitośd w Parku środowisk wodnych i błotnych licznie
reprezentowana jest grupa ptaków tzw. wodno - błotnych, do której
należą bardzo cenne i coraz rzadziej spotykane gatunki, np.: kszyk,
sieweczka obrożna, rycyk, brodziec krwawodzioby, rybitwa

białoczelna, kaczki: świstun, ohar, różeniec - i wiele innych.

18. Świętokrzyski

Jeleo

1950

76,26

Bodzentyn

W Świętokrzyskim Parku Narodowym charakterystyczne są tzw.
Gołoborza. Występują one zarówno na północnym jak i
południowym stoku pasma Łysogórskiego. Współcześnie zajmują
obszar około 22 ha. Jednak ze względu na ciągły, chod powolny
proces sukcesji pierwotnej naturalnej ich powierzchnia ulega
zmniejszeniu. Łysogórskie gołoborza występują na trzech poziomach
po stronie północnej oraz dwóch poziomach po stronie południowej.
Na Łysej Górze powstało największe w Górach Świętokrzyskich i
jedno z największych w średniogórzu Środkowej Europy pole nagiej
pokrywy blokowej. Teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego
słynął w przeszłości z dużych zasobów cisa i drewna cisowego.
Gatunek ten, nie tylko w Górach Świętokrzyskich ale i w innych
skupiskach w kraju, skutecznie wytrzebiono w wiekach XIV, XV, XVI.
Cis jest obiektem zainteresowania pracowników Świętokrzyskiego
Parku Narodowego od ponad 50 lat, od roku 1954 prowadzona jest
restytucja cisa na terenie parku.

19.

Tatrzański

Kozica

1954 (1947)

211,64

Zakopane

Rezerwat Biosfery UNESCO „Tatrzański”
Główne kierunki prowadzenia w TPN ekosystemów leśnych
(powierzchnia około 15 tysięcy hektarów), zostały zdeterminowane
stanem drzewostanów w momencie ustanowienia Parku.

Działania

ochronne w lasach TPN dotyczą w szczególności przebudowy
przekształconych w przeszłości przez człowieka drzewostanów
dolnoreglowych.

Lądowe ekosystemy nieleśne TPN zajmują obecnie

około 5500 ha, z czego turnie i skały, hale i bagna zajmują około
4700 ha i nie podlegają aktywnym zabiegom ochronnym. Polany,
łąki, pastwiska i grunty orne stanowią około 800 ha, z czego w strefie
ochrony czynnej Parku znajduje się około 350 hektarów. Wypas
kulturowy owiec i krów jest traktowany jako najbardziej skuteczna i
przyjazna środowisku metoda aktywnej ochrony polan śródleśnych
Parku.
Ze 102 gatunków chronionych występujących w TPN 28 znajduje się
w Polskiej czerwonej księdze oraz na polskiej czerwonej liście roślin
zagrożonych. Tatry są jedynym obszarem występowania w Polsce
sosny limby, goździka lodowcowego i goryczki krótkołodygowej.
Najbardziej charakterystycznym zbiorowiskiem łąkowym jest

endemiczny dla Karpat Zachodnich zespół mieczyka
dachówkowatego i mietlicy pospolitej (szafran spiski, mieczyk
dachówkowaty, zimowit jesienny).
O specyfice fauny Tatr decydują przede wszystkim gatunki
wysokogórskie zasiedlające głównie otwarte przestrzenie hal i turni.
Ze ssaków należą tu kozica oraz świstak, które na skutek
długotrwałej izolacji wytworzyły w Tatrach odrębne podgatunki. Dla
nich Tatry są jedynym naturalnym miejscem występowania na
terenie kraju.

20.

Ujście Warty

Gęś zbożowa

2001

80,38

Chyrzyno

Na krajobraz parku składają się głównie siedliska łąkowe,
poprzecinane gęstą siecią kanałów i starorzeczy oraz zarośla
wierzbowe. Przez środek Parku przepływa Warta. Park Narodowy
„Ujście Warty” to jeden z najcenniejszych pod względem
ornitologicznym obszarów w kraju. Unikalne tereny podmokłe,
rozległe łąki i pastwiska są jedną z najważniejszych w Polsce ostoi
ptaków wodnych i błotnych. Na obszarze parku występuje ponad
260 gatunków ptaków, z czego stwierdzono lęgi u ponad 170
gatunków. 69 ptaków występujących na terenie Parku to gatunki
tzw. „specjalnej troski” wg Dyrektywy Ptasiej. Podczas wędrówek
zatrzymują się tutaj olbrzymie ilości ptaków, ponadto późną jesienią
park staje się królestwem arktycznych gęsi (zbożowych i
białoczelnych), a także jest ważnym zimowiskiem dla wielu
gatunków. Ptaki występujące na tym obszarze to m.in.: mewy,
rybitwy, perkozy zausznik, ohar, wodniczka, czaple, żuraw, gęgawa,
orzeł bielik, myszołów włochaty.

21.

Wielkopolski

Sowa

1957 (1933)

75,84

Jeziory

Park jest położony nad Wartą, na południe od Poznania

.

Fauna

Wielkopolskiego Parku narodowego charakteryzuje się bogactwem
gatunków należących do rozmaitych grup systematycznych.
Dominują tu gatunki środkowoeuropejskie i eurosyberyjskie. Ptaki w
Parku reprezentowane są przez ok. 220 gatunków lęgowych i
przelotnych. Z rzadko spotykanych wymienid należy kraskę,
zimorodka i dzięcioła czarnego. Z ptaków drapieżnych można
zauważyd wśród lasów i łąk kanię czarną, w pobliżu pól myszołowa
zwyczajnego, a przy bagnach błotniaka stawowego.
Niezwykle bogata jest szata roślinna Wielkopolskiego Parku
Narodowego. Pod względem geobotanicznym leży on w Krainie

Wielkopolsko - Kujawskiej. Stwierdzono tu występowanie około
1120 gatunków roślin naczyniowych, 148 gatunków mszaków, 150
gatunków porostów, 500 gatunków glonów, 800 gatunków grzybów.
Z roślin północnych wymienid można zimoziół północny - relikt epoki
lodowcowej.

22.

Wigierski

Bóbr

1989

149,86

Krzywe

Wigierski Park Narodowy położony jest na północnym skraju Puszczy
Augustowskiej, największego zwartego kompleksu leśnego na niżu
Europy, który wraz z lasami na terytorium Litwy i Białorusi pokrywa
obszar około 300 tysięcy hektarów.
Wśród roślin rosnących w Parku aż 75 taksonów objętych jest
ochroną gatunkową, przy czym 61 ochroną ścisłą, a 14 częściową. Na
szczególną uwagę zasługują gatunki zagrożone wyginięciem oraz
gatunki rzadkie. Na liście roślin naczyniowych występujących w
Wigierskim Parku Narodowym znalazły się 52 takie taksony, w tym
jeden gatunek - kanianka lnowa - uznany za wymarły w naszym
kraju.
Chod w rejonie wigierskim następowało stopniowe zmniejszanie się
liczby gatunków rodzimej fauny, niektóre z nich, dzięki objęciu
ochroną gatunkową i rezerwatową zwiększyły swoją liczebnośd i nie
są już uznawane za zagrożone wyginięciem. Do gatunków
"ocalonych" należą w szczególności bóbr europejski i kormoran
czarny.

Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego zaobserwowano

dotychczas 205 gatunków ptaków, co stanowi około 49% krajowej
fauny tych zwierząt. Spośród tych gatunków 186 objętych jest
ochroną ścisłą, a 5 ochroną częściową. Jest to łącznie prawie 48%
wszystkich chronionych gatunków ptaków wykazanych z terenu
Polski (m.in. głuszec, cietrzew, pszczołojad, dubelt, lelek,
podróżniczek, nur czarnoszyi, siewka złota, orzeł przedni, sokół
wędrowny, kraska, hełmiatka).

23.

Woliński

Orzeł bielik

1960

109,37

Międzyzdroje

Szczególne walory Parku to: najpiękniejszy odcinek polskiego
wybrzeża klifowego, dobrze zachowane lasy bukowe, unikalna -
wyspiarska delta Świny, przybrzeżny pas wód Bałtyku. Obszar lądowy
Parku jest silnie zróżnicowany. Dominującym krajobrazem jest
pasmo wzniesieo moreny czołowej graniczące na odcinku ok.15 km z
morzem. Najwyższe aktywne klify osiągają wysokośd 95m. Drugim,
pod względem zajmowanego obszaru jest krajobraz delty Świny z

kilkudziesięcioma bagnistymi wysepkami, które rozdzielone są
licznymi kanałami cieśniny Świny. Wody obok lasów to dominujące
ekosystemy parku.
Tereny lądowe pokryte są dominującymi tutaj lasami bukowymi,
bukowo-dębowymi i sosnowymi. Najlepiej zachowane zespoły
buczyn są chronione w obszarach ochrony ścisłej w części
południowej (żyzne buczyny) oraz w części północnej (kwaśne
buczyny), gdzie występuje szczególnie cenna - wolioska buczyna
storczykowa.
Ponadto rośnie tu wiele gatunków roślin rzadkich tj. woskownica
europejska, kłod wiechowata, turówka wonna oraz szczególnie
rzadkie rośliny solnisk-hallofity: świbka nadmorska, sit Gerarda,
mlecznik nadmorski, czosnek kątowaty, muchotrzew solniskowy.
Fauna wyspy jest bardzo zróżnicowana i bogato reprezentowana
przez gatunki rzadkie. Przez Wolin przebiega główny szlak przelotu
ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Na terenie parku stwierdzono
występowanie ponad 230 gatunków ptaków, w tym lęgowych:
bielika, wodniczki, biegusa zmiennego, muchołówki małej. Wśród
gatunków nowo przybyłych na tereny Wolina oprócz jenota, norki
amerykaoskiej czy piżamka uwagę zwraca szop pracz.
Aktualnie m.in. prowadzona jest restytucja puchacza.