Pytania grupy z pod okna z koła z nasiennictwa:
1.opisać różnice między metodą kwalifikacyjną a uproszczoną

W zakres oceny kwalifikacyjnej i uproszczonej wchodzi określenie 4 podstawowych
charakterystyk:
-

czystości plonu,

- masy 1000 nasion,
-

żywotności nasion,

-

liczby nasion zdolnych do skiełkowania, podanej w przeliczeniu na jednostkę

masy ich zapasu.

Zależnie od rodzaju oceny inne są wymagania co do wielkości próbki przesyłanej do
oceny, ze względu na metodykę badań nasion oraz inne opracowania statystyczne
wyników.

Dla nasion przeznaczonych do długoterminowego przechowywania, oprócz oceny 4
podstawowych charakterystyk, prowadzone są dodatkowo badania wilgotności, a dla
próbek szyszek, szyszkojagód, nasion w osnówkach lub owocach ustalana jest
procentowa wydajność nasion z surowca.

Ze względu na konieczność zastosowania w SON różnych metodyk badania nasion,
nadawca próbek musi ściśle określić jakiego rodzaju ocenę pragnie uzyskać -
kwalifikacyjną czy uproszczoną. Jeśli nasiona przeznaczone są do
natychmiastowego wysiewu po zbiorze jesiennym lub na wiosnę po wydobyciu z dołu
stratyfikacyjnego, to nadawca powinien umieścić uwagę o potrzebie dokonania
oceny przyspieszonej (poza kolejnością).

Ocena kwalifikacyjna nasion prowadzona jest na p

odstawie międzynarodowych

przepisów ISTA, dostosowanych do składu gatunkowego polskich lasów. Do oceny
kwalifikacyjnej należy przysłać odpowiednio duże próbki średnie, ponieważ badanie
czystości i żywotności prowadzone jest w SON dla większych niż w ocenie
uproszczonej próbek ścisłych. Jest to wynikiem konieczności stosowania większej
liczby powtórzeń (co najmniej 4×100 sztuk przy określaniu żywotności nasion),
których liczba może być zwiększona w przypadku dużej zmienności zapasu.

Podstawową metodą określania żywotności nasion w ocenie kwalifikacyjnej
jest

próba kiełkowania ich na bibule lub w piasku, a dla nasion wymagających

długookresowego przysposabiania przedsiewnego - próba barwienia nasion
tetrazoliną. Badania nasion w metodzie kwalifikacyjnej opracowywane są
statystycznie według przepisów ISTA, a wynik oceny podawany jest na specjalnym
druku „Indywidualnego świadectwa kwalifikacyjnej oceny nasion”.

Uproszczona ocena nasion prowadzona jest na podstawie stosowanych od
dawna w Polsce zasad i metod, op

racowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa.

W ocenie uproszczonej oprócz skróconej próby kiełkowania i uproszczonej metody
tetrazolinowej, dopuszczalne jest również stosowanie metod orientacyjnych jak:
barwienie zarodków indygokarminem, ocena nasion na podstawie przekroju przez ich
zarodek (metoda krojenia) oraz na podstawie zdjęć rentgenowskich (zwykle
kontrastowe metody RTG). Wyniki uproszczonej oceny nasion podawane są na
druku „Zbiorczego świadectwa oceny nasion”.

2. opisać nasienie Jesionu

Materi

ałem siewnym jesionów są owoce — skrzydlaki (fot. 1), których długość u

gatunku rodzimego wynosi około 4 cm, szerokość 6–8 mm. Wewnątrz skrzydlaka
znajduje się nasienie z zarodkiem, który jesienią — po zakończeniu wydłużania się
— stanowi około połowy długości nasienia. Materiałem zapasowym jest bielmo.
Skrzydlaki opadają naturalnie od października do grudnia, ale często pozostają na
drzewach do końca zimy. Owoce zbiera się zwykle jesienią, gdy są mniej lub bardziej
brązowe, rzadko — na przełomie sierpnia i września, kiedy są jeszcze zielone.
Obradzanie owoców jest zazwyczaj obfite i coroczne, chociaż zdarza się czasami co
2 lub 3 lata. Masa 1000 skrzydlaków jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior) wynosi
65

–100 g, a w 1 kg znajduje się ich 10 500–15 500.

3

. zadanie: oblicz ilość nasion zdolnych do siewu z masy 1kg jeśli czystość

wynosi 75,6%, masa 1000 nasion 321,4 g, zdolność kiełkowania 87%,
wilgotność 36,7%, nasiona były dowilrzane.
Wu= 75,6*87*100/321,4= 2046

4 Definicje: próba pierwotna , nasiona czyste, energia kiełkowania
Próba pierwotna - mała część nasion pobrana z jednego miejsca parti.
Nasiona czyste-

nasiona gatunku podanego przez wysyłajacego lub znalezione w

próbce najwiekszej ilości.
Energia kiełkowania-procent normalnie kiełkujacych nasion w określonych
warunkach i ściśle okreslonym krótkim czasie, charakteryzujacych szybkośc
kiełkowania.


Zestaw 13:
1) Opisać przebieg metody barwienia indygokarminem

Sposób ten znajduje zastosowanie na szerszą skalę w Polsce, w krajach byłego
Związku Radzieckiego i w Rumunii, m.in. ze względu na długą tradycję stosowania
tej metody i cenę indygokarminu, niższą od ceny tetrazolu. Sama próba musi być
poprzedzona wyjęciem nasion z wszystkich okryw, co może wymagać ich
rozmiękczenia przez 24-godzinne lub dłuższe moczenie w wodzie destylowanej.
Wydobyte z owoców nasiona moczy się w wodzie przez 24 godziny, a po
napęcznieniu wyjmuje się z nich zarodki, które w zależności od gatunku zanurza się
na 1 -

2 godziny w wodnym roztworze indygokarminu o stężeniu 1:2000, w 20°C, w

ciemności. W roztworze tym tkanki martwe zabarwiają się na kolor niebieski, tkanki
żywe nie przebarwiają się zachowując dotychczasową barwę, zazwyczaj białą.

2) Opisać diaspory drzew leśnych

3) Klasyfikacja nasion według LMR

4) Pojęcia: wigor nasion, siła wzrostu, zarodek
Wigor nasion-

zdolność nasion do szybkiego wzrostu i rozwoju nasion w normalna

siewke w szerokim spektrum warunkow srodowiskowych.

Siła wzrostu-
Zarodek-

młoda roslina zawarta w nasieniu.

Zestaw 7
1. Opisać przebieg metody krojenia w ocenie żywotności

. Krojenie-

pod różnym kątem, używa się gilotyny lub młotka aby wydobyć zarodek

ze środka. Zarodek sprawdzamy czy jest zdrowy czy też chory.

Do próby krojenia, która jest nie tyle próbą żywotności co zdrowotności, odlicza się
losowo cztery

powtórzenia po 50 nasion każde. Nasiona przecina się wzdłuż osi

podłużnej poprzez liścienie i oś zarodkową nożem lub lancetem (żołędzie, skrzydlaki
klonów), albo szczypczykami (orzeszki grabu).

Niekiedy trzeba wpierw wyjąć nasiona z twardego endokarpu (z pestki). Cięcie
prowadzi się poprzez oba liścienie i oś zarodkową. Liścienie i oś zarodkowa nasion
zdrowych są białe, jędrne i błyszczące. Liścienie klonów są zawsze zielone, nawet po
utracie żywotności. Żołędzie i inne nasiona wielkie (kasztanowiec, leszczyna itp.)
pr

zekrawa się zarówno podłużnie, jak i poprzecznie. Ma to uwidocznić ewentualne

strefy nekrotyczne, gdyż ich usytuowanie nie jest bez znaczenia dla żywotności
nasion. Żołędzie z plamami u podstawy liścieni, zwłaszcza w pobliżu osi zarodkowej,
ocenia się negatywnie, a same nasiona z takimi uszkodzeniami uznaje się za
niezdolne do prawidłowego skiełkowania, czyli za nieżywotne. W próbie krojenia,
oprócz nasion zdrowych i prawidłowo wykształconych, ujawniają się też nasiona
częściowo lub całkowicie zepsute, puste, niedokształcone czy zaatakowane przez
owady.

Wynik podaje się w procentach jako średnią z wszystkich powtórzeń dla każdej
wydzie

lonej frakcji osobno. O ile wyniki prób krojenia nasion partii wysokiej jakości są

wiarygodne, to w przypadku partii pośledniejszych przecenia się zwykle udział nasion
zdrowych.

Poddając próbie krojenia nasiona świeżo pozyskane nie popełnia się większych
błędów. Rozbieżności ze stanem rzeczywistym ujawniają się tak w przypadku nasion
świeżo podsuszonych, jak i nasion silnie odwodnionych i już przechowywanych.

2. Powstanie nasiona

Proces powstawania nasion



Dzielimy na dwie fazy:



Wytworzenie zarodka z zawia

zkami korzeni, pędu i liścieni, a kiedy ustają podziały

komórkowe następuje



Zwiększenie wymiarów i masy komórek, w której wyróznia się stadia:



Dojrzewania



Postabscyzyjne



Dedykacyjne

Stadia te różnią się intensywnością procesów fizjologicznych jak i wzorcem
aktywowanych genów.



W stadium dojrzewania zarodek:



Osi

ąga swoje maksymalne rozmiary



Od połowy stadium liścieniowego spada zawartość wody w zarodku maleje aż do
wysokiego jeszcze poziomu w połowie maksimum dojrzewania



Spadkowi wody towarzyszy wzrost zawar

tości w zarodku kwasu abscysynowego

(ABA- jest inhibitorem wzrostu)
Dwuliścienne mają dwa maksima fitohormonu (Na początku i w pierwszej połowie
stadium dojrzewania nasienia)



Jednoli

ścienne w fazie postabscyzyjnej

W fazie dojrzewania u dwuliściennych następuje masowa produkcja białek i lipidów
zapasowych
W fazie dojrzewania w jednoliściennych obserwuje się szybkie tempo syntezy
węglowodanów, które odkładane sa w biomasie
Faza dojrzewania kończy się wraz z przerwaniem sznureczka (lub utratą jego
fizjologicz

nych funkcji) łączącego rozwijające się nasienie z tkankami zalążni. Od

tego czasu rozpoczyna się stadium poabscyzyjne, a rozwój nasienia nie zależy już
bezpośrednio od rośliny macierzystej.



Stadium postabscyzyjne;

U dwuliściennych rozpoczyna się od:



Degradacji chlorofilu



Okrywy nasienne twardniej

ą i brązowieją



Spada zawartość informacyjnych RNA (mRNA) kodującego białka hydrofilne (LEA-
late embryogenesis abudant) dotąd nie poznano ich roli. Przypuszcza się, że
głównym zadaniem jest ochrona przed procesem odwodnienia.
Stadium desykacji:
-

następują końcowe procesy dojrzewania mRNA

-

ustają synteza i akumulacja LEA

-

ustaje aktywność wszystkich genów

-

swoje minimum osiąga poziom metabolizmu nasienia

-

okrywy nasienno wchodzą w końcowy etap różnicowania

- za

rodek wkracza w fazę spoczynku (uśpienia, który zostanie przerwany gdy w

środowisku będą korzystne warunki do kiełkowania).

3. Zadanie (danych nie pamiętam)
4. Pojęcia: imbibicja, liścienie, uproszczona ocena nasion
imbibicja- pobieranie wody i uwadniani

e tkanek roślin. Wstepny etap kielkowania.

Liścienie- Liść zarodkowy lub para liścieni nie należacych do ulistnienia siewki. U
roślin dwulisciennych zawiera zapasowe substancje odzywcze.

Uproszczona ocena nasion prowadzona jest na podstawie stosowanych od
dawna w Polsce zasad i metod, opracowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa.
W ocenie uproszczonej oprócz skróconej próby kiełkowania i uproszczonej metody
tetrazolinowej, dopuszczalne jest również stosowanie metod orientacyjnych jak:
barwienie zarodków indygokarminem, ocena nasion na podstawie przekroju przez ich
zarodek (metoda krojenia) oraz na podstawie zdjęć rentgenowskich (zwykle
kontrastowe metody RTG). Wyniki uproszczonej oceny nasion podawane są na
druku „Zbiorczego świadectwa oceny nasion

1 S

posób pobierania nasion do próby analitycznej

Wydzielenie próbek analitycznych. Wydzielanie próbki analitycznej metodą
rozdzielacza mechanicznego.

Próbkę średnia dokładnie zmieszać przepuszczając ja

trzykrotnie przez rozdzielacz i łącząc otrzymane części. Następnie próbkę przepuścić
przez rozdzielacz odrzucając każdorazowo połowę aż do otrzymania potrzebnej lub
nieznacznie wyższej ilości nasion. Wydzielanie próbki analitycznej metodą
szufelkową. Próbkę średnią wysypać na tacę i dokładnie wymieszać. Za pomocą
szufelki i łopatki do przytrzymywania nasion na szufelce pobrać losowo z co najmniej
5 miejsc małe ilości nasion. Metoda jest stosowana do sypkich i drobnych nasion.

2)Narysować przekrój żołędzia i opisać

3)zadanie z wartością użytkową
Wu=CxZ/100

4)Proces zapylenia i zapłodnienia u drzew iglastych

Gdy zalążek jest gotowy do przyjęcia pyłku, wydziela lepką kroplę przy zagłębieniu,
do

którego wpadają niesione wiatrem ziarna pyłku (mikrospory). Dochodzi

do

zapylenia

, czyli przeniesienia pyłku na szyszki żeńskie i odbywa się wiosną w

ciągu 7-10 dni, po czym szyszki męskie usychają i opadają z drzewa. Jedno z wielu
ziaren pyłku, które przylgnęło do lepkiej szyszki żeńskiej, wytwarza

łagiewkę

pyłkową

-

wyrostek wrastający w ośrodek ( makrosporangium) aż do chwili dotarcia

do jednej z dwóch komórek jajowych. Do łagiewki, którą wytwarza komórka
wegetatywna, przemieszcza się komórka generatywna, która dzieląc się tworzy dwa
nieruchome

plemniki

(komórki plemnikowe). Te zaś wędrują w łagiewce i jedna z nich

łączy się z komórką jajową, tworząc

zygotę

–proces zapłodnienia, a druga komórka

degeneruje. Z zygoty powstaje m

łody sporofit (zarodek).

zestaw2
1) co wchodzi w sklad zanieczuszczen w ocenie czystosci naiso metoda
uproszczona (wymien i krotko scharakteryzuj poszczegolne grupy)

nasiona czyste, nasiona niedokształcone, uszkodzone mechanicznie,przez owady,
grzyby, gryzonie i ptaki, naisona puste, skielkowane ale nie poddane stratyfikacji
wczesniej, zanieczyszczenia z badanego gatunku, mineralne, inne.

2) sklad chemiczny nasion.

Ze względu na główny rodzaj substancji zapasowych nasiona dzielone są na
mączyste i oleiste. W nasionach mączystych podstawowym materiałem zapasowym
jest skrobia, w nasionach oleistych są to tłuszcze. Niekiedy wyróżnia się również
nasiona białkowe, gromadzące znaczne ilości zarówno białek jak i tłuszczy.
Większość roślin (około 90%) to nasiona oleiste. W nasionach zgromadzone są
również zapasy soli mineralnych.

Fityna

występująca w nasionach, zapewnia

rozwijającemu się zarodkowi jony Mg

2+

, Ca

2+

, K

+

oraz fosforany

[2]

.

3) wilgotnosć świezo zebranej bukwi wynosi 21.4% , masa 1000 siezo
zebranych nasion wynosi 243.6 g . O ile zmniejszy sie masa 1000 nasion tej
parti, jesli nasiona zostana podsuszone do wilgotnosci 10 %?
Sm

2

= 243.6 * (100-21,4)/(100+10)=174,06

4) Przeksztalcanie sie zalażka w nasienie.

Po zapłodnieniu zalążek przekształca się w nasienie. Proces ten zachodzi w
następujący sposób: osłonki zalążka przekształcają się w łupinę nasienną, z zygoty
rozwija się zarodek, zaś komórka macierzysta bielma dzieli się mitotycznie ( daje

początek tkance odżywczej zwanej bielmem ). Chciałabym zaznaczyć, że zarodek i
łupina nasienna są tworami diploidalnymi, podczas gdy bielmo ( powstałe z
zapłodnionej komórki ) – triploidalne. Nasienie rośliny okrytozalążkowej składa się
więc z diploidalnej łupiny, triploidalnego bielma i diploidalnego zarodka. Zarodek
zawiera w sobie zawiązek korzenia, zawiązek pędu oraz liści zarodkowych – liścieni.
Zarodki roślin jednoliściennych mają jeden liścień, a dwuliściennych – dwa liścienie.
Ostatecznie wykształcone nasiona przechodzą w stan spoczynku.

Podczas transformacji zalążka w nasienie więdną pręciki, odpadają płatki korony, a
ściany zalążni zmieniają się w owocnię. Liczba nasion w owocni jest zależna od ilości
zalążków w zalążni. Funkcją owocni jest ochrona nasion znajdujących się w niej i
udział rozprzestrzenianiu ich. Owocnia wraz z nasieniem tworzy charakterystyczną
strukturę dla roślin okrytozalążkowych – OWOC. Niekiedy w tworzeniu owocni bierze
udział dno kwiatowe lub okwiat.