Nawozy sztuczne

Pierwsze doświadczenia z nawozami sztucznymi przeprowadził już około 1660 roku

niemiecki chemik i lekarz Johann R. Glauber. Używał on siarczanu sodu, tzw. soli

glauberskiej.

Ale stosować właściwie nawozów sztucznych i produkować je na skalę fabryczną zaczęto

dopiero w połowie XIX wieku. Zostały one wprowadzone do powszechnego użytku w

rolnictwie przede wszystkim dzięki niemieckiemu chemikowi Justusowi Liebigowi. W 1840

roku ogłosił on tzw. mineralną teorię odżywiania roślin, według której roślina pobiera z

gleby mineralne składniki pokarmowe za pomocą korzeni, natomiast węgiel wchłania z

powietrza w postaci dwutlenku węgla. Jako nawóz fosforowy Liebig zaproponował

fosforan wapniowy otrzymywany prze działanie kwasem siarkowym na zmielone kości.

Już w 1842 roku Anglik John B. Lawes opatentował przemysłową metodę otrzymywania

nawozu fosforowego, nazwanego superfosfatem, w wyniku działania kwasem siarkowym

na zawierające fosfor związki mineralne. W następnym roku Lawes założył w Deptford

Creek koło Londynu pierwszą fabrykę superfosfatów, która około 1870 roku wytwarzała

już 40 000 ton tych nawozów rocznie.

Innym nawozem sztucznym był azotan potasu, czerpany z odkrytych wtedy bogatych złóż

tzw. saletry chilijskiej. Wkrótce zapotrzebowanie na nawozy azotowe stało się w Europie

tak duże, że dostawy saletry z odległego Chile nie mogły go zaspokoić.

Z myślą o uniezależnieniu się od tych dostaw na początku XX wieku rozpoczęto

poszukiwania technicznych metod otrzymywania kwasu azotowego przy wykorzystaniu

azotu atmosferycznego.

W latach 1903-1904 Kristian O. Birkeland w Norwegii i Ignacy Mościcki w Szwajcarii

ogłosili metody wiązania azotu w łuku elektrycznym. Ich prace legły u podstaw przemysłu

nawozów sztucznych.