Akt prawny i jego budowa
Oprac. M. Bainczyk, m.in. Na
podstawie Z. Muras, Podstawy
prawa
Relacja poj
ęć
do zapami
ę
tania
na dzisiejszym wykładzie
• Normatywny akt prawny -> przepis prawa -
>norma prawna
• Zasada demokratycznego pa
ń
stwa prawa
-> zasada legalizmu -> publikacja aktów
prawnych
Poj
ę
cie aktu prawnego
• Uj
ę
ty w odpowiedniej formie wyraz woli
pa
ń
stwa/organizacji mi
ę
dzynarodowej
• Normatywny akt prawny – akt woli
pa
ń
stwa/organizacji mi
ę
dzynarodowej,
- zawieraj
ą
cy normy prawne,
- maj
ą
cy posta
ć
tekstu drukowanego
- opublikowanego w sposób przewidziany przez
prawo
Budowa aktu normatywnego
1. Nazwa rodzajowa (ustawa, rozporz
ą
dzenie)
2. Data uchwalenia
3. Tytuł –okre
ś
la zakres przedmiotowy aktu
4. Fakultatywnie: preambuła, wskazanie
podstawy prawnej (dotyczy rozporz
ą
dzenia)
5. Cz
ęść
zasadnicza zło
ż
ona z przepisów
prawnych zawartych w artykułach (ustawy) lub
paragrafach (rozporz
ą
dzenie)
6. Przepisy przej
ś
ciowe i ko
ń
cowe
7. Podpis podmiotu, który wydał akt – prezydent
(ustawa), Prezes Rady Ministrów, minister
(rozporz
ą
dzenie)
Przepis prawa
• Zdanie (w sensie gramatycznym) zawarte w
akcie normatywnym –TO CO CZYTAMY
• Cz
ęść
redakcyjna wyodr
ę
bniona w akcie
prawnym w postaci:
-> artykułu
-> paragrafu
-> ust
ę
pu
-> punktu
• Redakcyjna posta
ć
/tworzywo normy prawnej
Przepis prawa
• Ustawa
Cz
ęść
Ksi
ę
ga
Tytuł
Dział
Rozdział
Artykuł
Ust
ę
p
• Rozporz
ą
dzenie
Paragraf
Punkt
Litera
Przepis prawa – podział
merytoryczny
•
Ogólne – zakres podmiotowy i przedmiotowy
aktu, definicje legalne
•
Szczegółowe
1. Materialne – kto, co, w jakich okoliczno
ś
ciach
2. Przepisy o organach i trybie post
ę
powania
3. Zasady odpowiedzialno
ś
ci
•
Przej
ś
ciowe
•
Dostosowuj
ą
ce
•
Ko
ń
cowe, uchylaj
ą
ce
•
Zał
ą
czniki
Przepisy prawne
Bezwzgl
ę
dnie
obowi
ą
zuj
ą
ce
Wzgl
ę
dnie
obowi
ą
zuj
ą
ce
Norma prawna
• Reguła zachowania człowieka
• Zawarta w jednym lub kilku przepisach prawa
Budowa normy prawnej:
-> hipoteza; adresat, warunki, jaki musz
ą
by
ć
spełnione, by przyzna
ć
mu prawo lub przypisa
ć
obowi
ą
zek
-> dyspozycja; opis po
żą
danego lub zakazanego
zachowania
-> sankcja; reakcja pa
ń
stwa na zachowanie
niezgodne z prawem
• Art. 20. Je
ż
eli pobyt na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej trwa przez okres dłu
ż
szy ni
ż
3 miesi
ą
ce,
obywatel UE jest obowi
ą
zany zarejestrowa
ć
swój pobyt
....
• Art. 81. Kto:
•
1)
nie dopełnia obowi
ą
zku zarejestrowania
pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
•
2) ...,
•
3)...,
- podlega karze grzywny
.
Lex imperfecta
• Art. 91§ 2 kodeksu rodzinnego i
opieku
ń
czego
Dziecko, które pozostaje na utrzymaniu
rodziców i mieszka u nich, jest
obowi
ą
zane pomaga
ć
im we wspólnym
gospodarstwie.
Normy prawne
abstrakcyjne i
generalne
a. w ustawie
b. w
rozporz
ą
dzeniu
konkretne i indywidualne
Decyzja administracyjna
Orzeczenie s
ą
du
Norma o charakterze
abstrakcyjnym i generalnym
Art. 9. 1. Obywatel UE mo
ż
e wjecha
ć
na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
podstawie wa
ż
nego dokumentu podró
ż
y
lub
innego
wa
ż
nego
dokumentu
potwierdzaj
ą
cego
jego
to
ż
samo
ść
i
obywatelstwo.
Publikacja aktu normatywnego
Obowi
ą
zek publikacji aktów
• Art. 2 Konstytucji RP – zasada
demokratycznego pa
ń
stwa prawa -> zasada
legalizmu -> jasno
ść
i przejrzysto
ść
działania
pa
ń
stwa -> jednostka powinna mie
ć
mo
ż
no
ść
poznania obowi
ą
zuj
ą
cego prawa
• Akty generalne i abstrakcyjne s
ą
PUBLIKOWANE
• Akty indywidualne i konkretne s
ą
DOR
Ę
CZANE