Dachy odwrócone - materiały pokryciowe i problemy
wykonawcze

Dach odwrócony to taki, w którym bezpo

ś

rednio na konstrukcji jest uło

ż

ona warstwa hydroizolacyjna, a nast

ę

pnie izolacja

termiczna.
Wyko

ń

czeniem takiego dachu mo

ż

e by

ć

warstwa

ż

wiru lub płytek (kiedy chcemy uzyska

ć

dodatkow

ą

przestrze

ń

tarasow

ą

).

Mo

ż

na tak

ż

e uło

ż

y

ć

na nim warstw

ę

ziemi i wyko

ń

czy

ć

go w formie dachu zielonego.

Dachy zielone s

ą

form

ą

pokrycia dachu płaskiego. Ze wzgl

ę

dów estetycznych ciesz

ą

si

ę

one coraz wi

ę

ksz

ą

popularno

ś

ci

ą

.

Materiały i wykonanie
Dachy odwrócone najcz

ęś

ciej s

ą

projektowane na podło

ż

u betonowym (ze wzgl

ę

du na jego wysok

ą

wytrzymało

ść

). Podło

ż

e powinno

by

ć

odpowiednio wyprofilowane, ze spadkami w kierunku wpustów. Spadek umo

ż

liwia odprowadzenie wody z całej połaci dachu;

powinien wynosi

ć

minimum 1% (zalecane 2%).

Przed przyst

ą

pieniem do prac betonowe podło

ż

e nale

ż

y zagruntowa

ć

i pozostawi

ć

do przeschni

ę

cia. Kolejn

ą

czynno

ś

ci

ą

jest zgrzanie

dwóch warstw papy podkładowej termozgrzewalnej. Aby ewentualne prace naprawcze były mniej skomplikowane, zaleca si

ę

stosowanie dwóch pap modyfikowanych SBS na osnowie poliestrowej o gramaturze min 200 g/m2 (np. CZARNA MAMBA SBS MAX
PYE PV200 S40). Najlepszym rozwi

ą

zaniem jest zastosowanie pap o tym samym rodzaju bitumu. Nie nale

ż

y stosowa

ć

pap

oksydowanych lub pap na osnowie z welonu szklanego.
Kolejnym etapem jest uło

ż

enie izolacji termicznej. Najlepszym materiałem - ze wzgl

ę

du na wysok

ą

wytrzymało

ść

mechaniczn

ą

, dobre

wła

ś

ciwo

ś

ci izolacyjne i bardzo nisk

ą

nasi

ą

kliwo

ść

- s

ą

płyty wykonane ze styropianu ekstrudowanego (np. JACKODUR SF/GL 35-

500).
Płyty powinny by

ć

uło

ż

one w dwóch warstwach, z przesuni

ę

ciem drugiej warstwy w celu unikni

ę

cia "klawiszowania". Jest to

szczególnie wa

ż

ne w przypadku tarasów u

ż

ytkowych. Na płytach styropianowych układa si

ę

luzem warstw

ę

geowłókniny, a nast

ę

pnie

pokrywa warstw

ą

ż

wiru. Grubo

ść

warstwy

ż

wiru powinna zapewnia

ć

odpowiednie obci

ąż

enie dla płyt styropianowych równowa

żą

ce siły

ssania wiatru, zwłaszcza w strefie brzegowej budynku i na naro

ż

ach (warstwa

ż

wiru powinna mie

ć

grubo

ść

minimum 5 cm, ale

konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich oblicze

ń

, tak samo jak w przypadku pokrycia dachowego mocowanego mechanicznie).

Warstw

ą

wyko

ń

czeniow

ą

pokrycia dachowego mo

ż

e by

ć

tak

ż

e system zazielenienia. W zale

ż

no

ś

ci od systemu (intensywny lub

ekstensywny) b

ę

dzie to warstwa humusu (ziemi) lub maty zazieleniaj

ą

ce.

W przypadku dachu tarasowego istnieje mo

ż

liwo

ść

uło

ż

enia okładziny z

płytek. Płytki układa si

ę

bezpo

ś

rednio na odpowiednio wyprofilowanej

warstwie

ż

wiru (powinien to by

ć

ż

wir o drobniejszych ziarnach) lub za

pomoc

ą

specjalnych plastikowych podkładek na geowłókninie. Na rynku

s

ą

dost

ę

pne dwa rodzaje podkładek - z regulacj

ą

wysoko

ś

ci lub bez

regulacji. Zastosowanie podkładek wymaga doboru płytek o odpowiedniej
wytrzymało

ś

ci.

Płytki nale

ż

y uło

ż

y

ć

z odpowiednim spadkiem - tak, aby woda

bezpo

ś

rednio z ich powierzchni mogła by

ć

odprowadzana do wpustów.

Odprowadzenie wody z poziomu płytek (tak

ż

e z izolacji termicznej i z

poziomu izolacji przeciwwodnej) jest mo

ż

liwe dzi

ę

ki zastosowaniu

odpowiednich wpustów dachowych.
Szczególnie dokładnie nale

ż

y wykona

ć

obróbki detali dachowych -

kominów, attyk i

ś

cian. Nale

ż

y przy tym pami

ę

ta

ć

,

ż

e wierzchni

ą

warstw

ę

tych obróbek musi stanowi

ć

papa termozgrzewalna wierzchniego krycia.

Nie mo

ż

na stosowa

ć

w tym przypadku papy podkładowej, poniewa

ż

promieniowanie UV mo

ż

e spowodowa

ć

uszkodzenie jej struktury. Wszystkie miejsca wystawione na działanie promieniowania

słonecznego powinny wi

ę

c by

ć

pokryte pap

ą

wierzchniego krycia.

Wykonanie prawidłowego dachu odwróconego wymaga zastosowania

ż

wiru o odpowiedniej jako

ś

ci. Najlepszy jest

ż

wir rzeczny płukany.

Zbyt du

ż

a zawarto

ść

drobnych frakcji, piasku czy wr

ę

cz pyłu mo

ż

e

doprowadzi

ć

do zapchania wpustu i w konsekwencji - do zgromadzenia

si

ę

na połaci dachowej du

ż

ej ilo

ś

ci wód opadowych. Znaczny ci

ęż

ar wody

opadowej mo

ż

e doprowadzi

ć

do uszkodzenia konstrukcji obiektu, a nawet

do katastrofy budowlanej. Aby unikn

ąć

takiego niebezpiecze

ń

stwa, nale

ż

y

zamontowa

ć

awaryjne przelewy przez attyk

ę

. Umieszcza si

ę

je na

wysoko

ś

ci około 5-15 cm nad poziomem połaci dachowej i w ten sposób

nadmiar wody jest odprowadzany bezpo

ś

rednio na zewn

ą

trz obiektu.

Wysoko

ść

monta

ż

u awaryjnych przelewów powinna by

ć

dobrana przez

projektanta na podstawie wytrzymało

ś

ci konstrukcji - trzeba przewidzie

ć

mo

ż

liwo

ść

powstania "basenu" na połaci dachowej i okre

ś

li

ć

, jaki ci

ęż

ar

jest w stanie przenie

ść

konstrukcja.

Wiosn

ą

lub pó

ź

n

ą

jesieni

ą

, ze wzgl

ę

du na du

ż

e ró

ż

nice temperatur, woda

znajduj

ą

ca si

ę

we wpustach dachowych mo

ż

e zamarzn

ąć

, a to

uniemo

ż

liwi jej skuteczne odprowadzenie. W takiej sytuacji dobrym rozwi

ą

zaniem jest zastosowanie wpustów ogrzewanych

(ogrzewanie wpustu jest wł

ą

czane w przypadku wyst

ą

pienia temperatury ujemnej).

Zalety rozwi

ą

zania

Odwrotne uło

ż

enie warstw izolacji termicznej i przeciwwodnej powoduje,

ż

e pokrycie dachowe poddawane jest znacznie mniejszym

wahaniom temperatury i w konsekwencji jest bardziej trwałe. Izolacja termiczna stanowi tak

ż

e ochron

ę

pokrycia przed uszkodzeniami

mechanicznymi. Dach odwrócony to tak

ż

e mo

ż

liwo

ść

korzystania z dodatkowego tarasu i ciekawy efekt estetyczny.

Zazielenienie dachu odwróconego
S

ą

dwa rodzaje zazielenienia:

o

ekstensywne - zazielenienie z nisk

ą

ro

ś

linno

ś

ci

ą

, która nie wymaga intensywnej piel

ę

gnacji. System jest rozkładany na połaci

dachowej w postaci mat wegetacyjnych z zakorzenion

ą

ro

ś

linno

ś

ci

ą

. Zalety tego systemu to szybko

ść

monta

ż

u, uzyskanie efektu

zielonego dachu ju

ż

po rozwini

ę

ciu maty oraz niski ci

ęż

ar (ok. 20 - 30 kg/m

2

).

o

intensywne - pod planowan

ą

ro

ś

linno

ść

trzeba poło

ż

y

ć

grub

ą

warstw

ę

urodzajnej ziemi (humusu), konieczna jest tak

ż

e

intensywna piel

ę

gnacja. Rozwi

ą

zanie daje mo

ż

liwo

ść

dowolnego kształtowania sposobu zazielenienia i dowolnego doboru ro

ś

linno

ś

ci.

Wad

ą

systemu jest jego wysoki ci

ęż

ar (około 90 - 450 kg/m

2

w zale

ż

no

ś

ci od grubo

ś

ci warstwy ziemi i rodzaju zazielenienia). System

ten mo

ż

na stosowa

ć

na stropach o odpowiedniej wytrzymało

ś

ci.

W przypadku obu systemów wa

ż

ne jest zastosowanie specjalnej wkładki przeciwkorzennej, która zabezpiecza warstw

ę

hydroizolacyjn

ą

przed przerastaniem korzeni.
Ro

ś

linno

ść

na dachach korzystnie wpływa na mikroklimat otoczenia; pochłania zanieczyszczenia, podnosi wilgotno

ść

i obni

ż

a wysokie

temperatury latem (mo

ż

e obni

ż

y

ć

temperatur

ę

nad powierzchni

ą

dachu z około 800 do 250 st.C).

Zielony dach redukuje negatywny wpływ warunków atmosferycznych na pokrycie i podnosi jego trwało

ść

. Jest tak

ż

e swoist

ą

izolacj

ą

akustyczn

ą

, co jest istotne w przypadku obiektów poło

ż

onych w centrach miast.

"Swisspor Polska"
Tekst Mgr inż. Marcin Bernaś, kierownik produktu
Zdjęcia Swisspor Polska