background image

Przykład 1
Rozważmy formułę ¬(p ∧ ¬q) ⇒ q oraz zbiór formuł X = {p, ¬q}. Rozważmy wszystkie wartościowania 
v,  w  których  są  prawdziwe  wszystkie  formuły  (zmienne)  ze  zbioru  X.  Mamy  wartościowanie  
v(p) = 1 i v(q) = 0. Mamy wtedy w(¬(p ∧ ¬q) ⇒ q) = 1. Zatem formuła ¬(∧ ¬q) ⇒ q wynika ze zbioru 
X = {p, ¬q}.

Przykład 2
Rozważmy formułę (p ⇒ q) ⇒ ¬q oraz zbiór formuł X = {¬pq}. Rozważmy wszystkie wartościowania 
v, w których są prawdziwe wszystkie formuły (zmienne) ze zbioru X. Mamy wartościowanie v(p) = 0  
i  v(q)  =  1.  Mamy  wtedy  w((p  ⇒  q)  ⇒  ¬q)  =  0.  Zatem  formuła  (p  ⇒  q)  ⇒  ¬q  nie  wynika  ze  zbioru  
X = {¬pq}.

Przykład 3

Weźmy zbiór reguł ℜ = {

, α, α ⇒ β

β

} oraz zbiór formuł  

X = {(¬p ∨ q) ∧ ¬q, ¬p ⇒ s}.

Rozważmy następujący ciąg formuł:
1.  ϕ

1

 = (¬p ∨ q) ∧ ¬q  (formuła ze zbioru X).

2.  ϕ

2

 = ¬p ⇒

 s  (formuła ze zbioru X).

3.  ϕ

3

 = ¬p ∨ q  (formuła wyprowadzona z formuły ϕ

1

 za pomocą reguły 

EK).

4.  ϕ

4

 = ¬q  (formuła wyprowadzona z formuły ϕ

1

 za pomocą reguły 

EK).

5.  ϕ

5

 = ¬p (formuła wyprowadzona z formuły ϕ

3

 oraz ϕ

4

 za pomocą reguły 

EA).

6.  ϕ

6

 = s (formuła wyprowadzona z formuły ϕ

2

 oraz ϕ

5

 za pomocą reguły 

EI).

Powyższy ciąg spełnia definicję dowodu wprost formuły na gruncie ℜ oraz X.

Przykład 4
Wykażemy, że: ∨ (⇒ r), ¬∧ s∧ ⇒ t∧ u  ׀−

DN

  ⇒ (∧ t).

Wypisujemy kolejno założenia — (Z):
1.  ϕ

1

  =  ∨ (⇒ r) (Z).

2.  ϕ

2

  =  ¬∧ s (Z).

3.  ϕ

3

  =  ∧ ⇒ t (Z).

4.  ϕ

4

  =  ∧ u (Z).

Formuły ϕ

5

 – ϕ

8

  wyprowadzamy z formuł ϕ

2

, ϕ

4

 w myśl reguły 

EK:

5.  ϕ

5

  =  ¬p (2, 

EK).

6.  ϕ

6

  =  s (2, 

EK).

7.  ϕ

7

  =  q (4, 

EK).

8.  ϕ

8

  =  u (4, 

EK).

Przykłady

background image

Stosujemy teraz regułę 

EA do formuł ϕ

1

 i ϕ

5

:

9.  ϕ

9

  =  ⇒ r (1, 5, 

EA).

Teraz 

EI do ϕ

7

 i ϕ

9

:

10. ϕ

10

  =  r (7, 9, 

EI).

DK do ϕ

6

 i ϕ

10

:

11.  ϕ

11

  =  ∧ s (6, 10, 

DK).

EI do ϕ

11

 i ϕ

3

:

12. ϕ

12

  =   (11, 3, 

EI).

DK do ϕ

8

 i ϕ

12

:

13. ϕ

13

  =  ∧ t (8, 12, 

DK).

DIN do ϕ

13

:

14. ϕ

14

  =  q ⇒ (u ∧ t)  (13, 

DIN), co kończy dowód.

Przykład 5
Wykażemy nie wprost wynikanie z poprzedniego przykładu: 
∨ (⇒ r), ¬∧ s∧ s ⇒ t∧ ׀−

DN

 ⇒ (∧ t).

Wypisujemy kolejno założenia — (Z):
1.  ∨ (⇒ r) (Z).
2.  ¬∧ s (Z).
3.  ∧ ⇒ t (Z).
4.  ∧ u (Z).
Dopisujemy założenie nie wprost:
5.  ¬(⇒ (u ∧ t)) (ZN).
Stosujemy regułę 

NI:

6.  q ∧ ¬(∧ t)   (5, 

NI).

Następnie 

EK:

7.  q   (6, 

EK).

8.  ¬(∧ t)   (6, 

EK).

I kolejno:
9.  ¬∨ ¬t  (8, 

NK).

10. u  (4, 

EK).

11.  ¬¬u  (10, 

PN).

12. ¬t   (11, 9, 

EA).

13. ¬p   (2, 

EK).

14. q ⇒ r  (1, 13, 

EA).

15. r   (7, 14, 

EI).

16. s   (2, 

EK).

17. ∧ s (15, 16, 

DK).

18. t  (17, 3, 

EI).

19. ⊥ (12, 18, 

DS), co kończy dowód.

background image

Przykład 6
Wykażemy nie wprost, że:  ¬∨ q, ¬(⇒ q), ⇒ t   ׀−

DN

  ¬(∨ ¬t).

Wypisujemy kolejno założenia — (Z): 
1.  ¬∨ q (Z).
2.  ¬(⇒ q) (Z).
3.  ⇒ t (Z).
Zakładamy nie wprost:
4.  ¬¬(∨ ¬t) (ZN).
Z reguły 

PN i ϕ

4

 wyprowadzamy:

5.  ∨ ¬t  (4, 

PN).

I kolejno stosujemy do odpowiednich formuł reguły 

NIEKEA, EI oraz DS:

6.  ∧ ¬q  (2, 

NI).

7.  s  (6, 

EK).

8.  ¬q  (6, 

EK).

9.  ¬p (1, 8, 

EA).

10. ¬t (5, 9, 

EA).

11.   (3, 7, 

EI).

12. ⊥  (10,11, 

DS), co kończy dowód nie wprost.