Analiza słowotwórcza wyrazu

1

Analiza słowotwórcza wyrazu

Analiza słowotwórcza wyrazu – jedno z zagadnień słowotwórstwa (dziedziny językoznawstwa).

Prawidłowo przeprowadzona analiza słowotwórcza powinna obejmować podanie następujących elementów:

• badana formacja słowotwórcza,

• parafraza słowotwórcza (taka definicja słowotwórcza, w której znajdzie się wyraz motywujący i definiowany

wyraz motywowany i która odda znaczenie wyrazu motywowanego),

• podstawa słowotwórcza,

• tematy słowotwórcze badanej formacji i podstawy słowotwórczej,

• użyte formanty i zachodzące oboczności,

• rodzaj derywacji,

• typ derywatu,

• zjawiska towarzyszące.

Przykłady analizy słowotwórczej w języku polskim

Formacja

słowotwórcza

Parafraza

słowotwórcza

Podstawa

słowotwórcza

Tematy

słowotwórcze

Formanty,

alternacje

Derywacja

Derywat

Zjawiska

towarzyszące

dywano-

czyszczenie

"czyszczenie

dywanów"

czyszczenie

dywan

czyszczenie

dywan

interfiks -o-

interfiksalna

złożenie

brak

międzyrzecze

"obszar między

rzekami"

rzeka

między

rzek-

między

k:č

paradygmatyczna

derywat od

wyrażenia

przyimkowego

brak

nieład

"brak ładu"

ład

ład

prefiks nie-

prefiksalna

mutacyjny

brak

śmiałek

"ktoś, kto jest

śmiały"

śmiały

śmiał-

sufiks -ek

sufiksalna

mutacyjny

brak

swawola

"swa wola"

akcent

prozodyczna

zrost

brak

brąz

"związane z

brązowym"

brązowy

brąz-

Ø (zero

morfologiczne)

paradygmatyczna

transpozycyjny

dezintegracja

ow

dziewczę

"związane z

dziewczyną"

dziewczyna

dziewcz-

-ę

paradygmatyczna

modyfikacyjna

modyfikacyjny

dezintegracja

kłapouchy

"ten, kto ma

klapnięte uszy"

klapnięty

uszy

klap-

usz-

l:ł

sz:ch

-o-

interfiksalno-

paradygmatyczna

złożenie

brak

wóda

"augmen-

tativum od:

wódka"

wódka

wód

alternacyjna

ilościowa

modyfikacyjny

dezintegracja

-k-

łamigłówka

"coś, co łamie

głowę"

łamać

głowa

łam-

głow-

-i-

-k-

m:m'

o:ó

interfiksalno-

sufiksalna

złożenie

leksykalizacja

Analiza słowotwórcza wyrazu

2

Bibliografia

• Renata Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, wyd. 3 poprawione,

Warszawa 1979.

Źródła i autorzy artykułu

3

Źródła i autorzy artykułu

Analiza słowotwórcza wyrazu  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=23235965  Autorzy: Alessia, Alfons6669, Kicior99, Mpfiz, Pjahr, Stok, ŁukaszWu, 7 anonimowych edycji

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/