Podział wyrazu na

Podział wyrazu na

podstawę słowotwórczą i

podstawę słowotwórczą i

formant

formant

Lekcja dla klasy IV

lub dla I klasy gimnazjum

1

Drogi Uczniu

Drogi Uczniu

Celem lekcji jest przypomnienie

podstawowych wiadomości oraz

utrwalenia umiejętności, w które

wyposażyła Cię szkoła podstawowa

.

Dlatego



Czytaj uważnie

polecenia

.



W karcie pracy, którą masz przed

sobą, rozwiązuj kolejne zadania.



Dopiero wtedy przechodź do

następnego slajdu.

2

Wiadomości

Wiadomości

Wyraz podstawowy składa się z

podstawy słowotwórczej i formantu

chleb - ak

podstawa
słowotwórcza

formant

powrót

3

Podstawa słowotwórcza

Podstawa słowotwórcza

Jest to część wyrazu pochodnego, która jest

wspólna dla wyrazu pochodnego i podstawowego

chleb

ak

chleb

wyraz pochodny

wyraz
podstawowy

powrót

4

Formant

Formant

Jest to element, za pomocą którego został

utworzony wyraz pochodny i którym

różni się od wyrazu podstawowego.

chleb - ak

podstawa
słowotwórcza

forman
t

powrót

5

Dwa podstawowe formanty

Dwa podstawowe formanty

przyrostek i przedrostek

przyrostek i przedrostek

przyrostki

przedrost
ki

koń - ski

biał - awy

pisz - ący

góral -
ka

nad -
wrażliwy

prze -
jechać

niedo -
myć

do -
jechać

powrót

6

Przyrostki i przedrostki

Przyrostki i przedrostki

mają znaczenie.

mają znaczenie.

koń –

ski mający związek z koniem

pisz –

ący wykonujący czynność pisania

niedokładnie wykonać czynność niedo

- myć

wyraża wzmocnienie cechy
nad

- wrażliwy

7

Ćwiczeni

Ćwiczeni

a

a

1. Wyrazy pochodne utworzone przez

dodanie tych samych przyrostków.

Przykład:

góra + nik = górnik

rola

stron
a

komora

+ nik = rolnik

+ nik = stronnik

+ nik =
komornik

Zapamiętaj zasadę

powrót

8

Przykład

Przykład

Kreślić + -arz = kreślarz

nudzić

pisać

stół

kolej

+ -arz =
nudziarz

+ - arz =
pisarz

+ - arz =
stolarz

+ - arz =
kolejarz

S

P

R

A

W

D

Ź

powrót

9

Karta pracy

Karta pracy

Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci

trudności, przejdź do wykonania

zadania nr 1 w karcie

pracy.

Jeżeli pojawiły się trudności,

wróć do poprzednich slajdów

Podstawa słowotwórcza
i formant –
slajdy

nr 3

i

4.

Formant

i

formant

Ćwiczenia - slajdy nr
8 i 9.

10

Wiadomości

Wiadomości

Są takie wyrazy pochodne, które zostały

utworzone przez równoczesne dodanie

przedrostka i przyrostka.

za - les - ić

przedrost
ek

przyroste
k

Slajd nr 14

11

Ćwiczenia

Przykład:

polepszyć = po + lepszy + yć

zaludni
ć

wydobrze
ć

rozeźlić

S

P

R

A

W

D

Ź

za + ludny +
ić

wy + dobry +
eć

roze + zły +
ić

Slajd nr 14

12

Łączenie wyrażeń

Łączenie wyrażeń

przyimkowych

przyimkowych

Za

las

em –

za

lesi

e

Przed szkołą -
przedszkole

Przed polem -
przedpole

przed murem

przed
progiem

spraw
dź

przedmu
rze

przedproże

przedrost
ek

podstawa

słowotwór
cza

Slajd nr 14

13

Karta pracy

Karta pracy

Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci

trudności, przejdź do wykonania

zadania nr 2 w karcie

pracy.

Jeżeli pojawiły się trudności,

wróć do poprzednich slajdów

Wiadomości: slajd n
r 11

Ćwiczenia slajdy

nr 12

i

13

14

To nie wszystkie sposoby

To nie wszystkie sposoby

tworzenia wyrazów.

tworzenia wyrazów.

Inne poznasz na kolejnej lekcji.

Sprawdź kartę pracy i oddaj ją

nauczycielowi języka polskiego.

Do zobaczenia

15