EBI i polityka
energetyczna UE
E u r o p e j s k i B a n k I n w e s t y c y j n y
E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n
e n
e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E
EBI i polityka energetyczna UE
1
EBI i polityka energetyczna UE
P
romowanie zrównoważonych, konkurencyjnych i
bezpiecznych źródeł w sektorze energii jest jednym z głównych
celów polityki Unii Europejskiej. Z tego powodu również Europejski
Bank Inwestycyjny wspiera cele Europy w zakresie energii – jest to
jedna z priorytetowych dziedzin, na które przeznacza swoje kredyty.
Bank, przyznając kredyty sektorowi ener-
gii, wspiera:
•
równowagę
poprzez promowanie źró-
deł energii odnawialnej, aby ograni-
czyć zarówno uzależnienie od nieodna-
wialnych źródeł energii (jak na przykład
ropa, węgiel i gaz) jak i negatywny
wpływ paliwa kopalnianego na śro-
dowisko naturalne, głównie w postaci
emisji dwutlenku węgla i innych gazów
cieplarnianych do atmosfery;
•
konkurencyjność
w dostawach energii,
która ma kluczowe znaczenie dla roz-
woju gospodarczego Unii Europejskiej
ze względu na ważną rolę, jaką ener-
gia odgrywa w nowoczesnej gospo-
darce;
•
bezpieczeństwo dostaw
poprzez pro-
mowanie zróżnicowanych źródeł ener-
gii, ograniczanie uzależnienia Europy
od zewnętrznych dostaw i wpływu róż-
nych międzynarodowych czynników
ryzyka na rynek energii.
Kurs polityki EBI w zakresie energii zatem
w pełni odzwierciedla wagę energii w
programie polityki Unii Europejskiej. W
marcu 2006 roku Komisja Europejska
opublikowała Zieloną Księgę w sprawie
energii,
1
a rok później, w marcu 2007
roku, przyjęła plan działania na lata 2007-
2009.
2
W tym kontekście UE zobowiązała
się do:
ograniczenia emisji gazów cieplarnia-
nych do 2020 roku o 20% w stosunku
do 1990 r.;
osiągnięcia 20% udziału energii odna-
wialnych w całkowitym zużyciu ener-
gii w UE;
osiągnięcia 10% udziału biopaliw w
zużyciu benzyny i oleju napędowego
w transporcie;
zmniejszenia zużycia energii o 20% w
porównaniu z prognozami bazowymi
na 2020 rok.
Realizacja tych celów będzie ogrom-
nym wyzwaniem.
Działania EBI skupiają się na pięciu prio-
rytetowych dziedzinach; są to:
energia odnawialna;
efektywność energetyczna;
badania, rozwój i innowacje (RDI) w
dziedzinie energii;
bezpieczeństwo i dywersyfikacja
wewnętrznych dostaw (w tym ener-
getyczne sieci transeuropejskie);
1
Europejska strategia na rzecz zrównoważonej,
konkurencyjnej i bezpiecznej energii, KOM
(2006) 105, marzec 2006.
2
Europejska polityka energetyczna – popra-
wiona wersja konkluzji prezydencji z posie-
dzenia Rady Europejskiej w Brukseli (8-9 marca
2007 r.), dokument 7224/1/07 REV 1 z 2 maja
2007, załącznik 1.
bezpiec zeńst wo zewnętr znych
dostaw i rozwój gospodarczy (kraje
sąsiedzkie i partnerskie).
Bank w swoim operacyjnym planie dzia-
łań (OPD) określił ambitne cele w dziedzi-
nie energii, na które zamierza przezna-
czyć kredyty:
w 2007 roku w sumie 4 mld EUR na pro-
jekty należące do co najmniej jednej z
pięciu dziedzin priorytetowych;
co najmniej 800 mln EUR na energię
odnawialną, również w 2007 roku.
Te cele będą weryfikowane co roku.
Niniejsza broszura wyjaśnia, w jaki spo-
sób EBI zamierza wywiązać się z tych
zobowiązań, i opisuje jego szerszy wkład
w realizację celów polityki UE w zakresie
energii i zmian klimatycznych.
E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n
EBI i polityka energetyczna UE
2
W
E
najbliższych latach na europejskim rynku energii będą niezbędne inwestycje
na dużą skalę. Przede wszystkim trzeba będzie wymienić znaczną część
istniejących elektrowni, które w latach 2010-2030 staną się przestarzałe. Bank, żeby
wywiązać się z zobowiązań w zakresie zmian klimatycznych, będzie musiał również
dokonać inwestycji na kwotę około 600-700 mld EUR w energie odnawialne; wymagane
inwestycje w efektywność energetyczną mogą znacznie przekroczyć tę kwotę. Poza tym
poczyni znaczne inwestycje w sektorze gazu i innych sektorach energii.
W
E
tym kontekście głównym zadaniem EBI będzie udzielanie
długoterminowych kredytów na projekty energetyczne w pięciu
priorytetowych dziedzinach (jeżeli chodzi o produkty finansowe Banku, zobacz
tabelkę o rodzajach kredytów na stronie 8).
Wsparcie EBI dla inwestycji w energię
Energia odnawialna
Energia odnawialna przyczynia się do
bezpieczeństwa dostaw, zmniejsza-
jąc uzależnienie od importu i naraże-
nie na ryzyko polityczne i gospodarcze.
Pomaga również w poprawie stanu śro-
dowiska naturalnego, zwłaszcza poprzez
globalne działania – którym przewod-
niczy UE – zmierzające do złagodzenia
skutków zmian klimatycznych. Inwesty-
cje w energie odnawialne wzmacniają
także konkurencyjność Europy na are-
nie międzynarodowej – ich rozwój stawia
przemysł europejski na czele szybko roz-
wijającego się sektora technologii nisko-
węglowych.
Projekty energii odnawialnej można
podzielić na dwie kategorie – obydwie
wspierane przez Bank:
•
technologie dojrzałe
– są to technolo-
gie obecnie wykorzystywane w prze-
myśle, jak na przykład przybrzeżne
farmy wiatrowe, elektrownie wodne,
elektrownie geotermiczne i stała bio-
masa;
•
technologie wschodzące
– są to tech-
nologie na wczesnym etapie realizacji,
jak na przykład fotowoltaika, energe-
tyka słoneczna i technologie produk-
cji biopaliw drugiej generacji.
Inwestycje we wschodzące technolo-
gie energii odnawialnej mają podwójny
cel: produkowanie energii elektrycznej i
przyczynianie się do zmniejszenia kosz-
tów technologii, przede wszystkim dzięki
uczeniu się poprzez działanie, w per-
spektywie długoterminowej. Ten drugi
cel stanowi uzupełnienie innych priory-
tetów UE i EBI, w szczególności wsparcia
dla realizacji Agendy Lizbońskiej, której
celem jest stworzenie, poprzez inwesto-
wanie w RDI, konkurencyjnej gospodarki
europejskiej opartej na wiedzy.
EBI nieustannie opracowuje instrumenty
mające służyć do finansowania zarówno
dojrzałych jak i wschodzących technolo-
gii i projektów w zakresie energii odna-
wialnych. Wśród nich na szczególną
uwagę zasługuje Instrument Finansowa-
nia Strukturalnego (IFS), który umożliwia
finansowanie wzdłuż całej krzywej kre-
dytowej.
3
Bank wykorzystuje IFS do:
obejmowania udziałów w funduszach
inwestujących w czystą energię, które
dostarczają kapitału właścicielskiego
lub quasi-właścicielskiego projektom
energii odnawialnej;
przejmowania bezpośredniego ryzyka
projektu w finansowaniu projektów
energii odnawialnych na zasadzie
„project finance”;
wdrażania ramowej struktury kredy-
tów dla inwestycji w energię odna-
wialną na małą skalę, usprawnia-
jąc procedurę decyzyjną i dzieląc się
ryzykiem z pośrednikami w rodzaju
banków komercyjnych i innych inwe-
storów.
Bank, w ramach swojego instrumentu
finansowania na rzecz zmian klimatycz-
E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n
EBI i polityka energetyczna UE
4
Największy potencjał w zakresie efek-
tywności energetycznej mają budynki
mieszkalne i komercyjne, transport, dys-
trybucja i produkcja energii elektrycznej
(głównie elektrociepłownie) oraz prze-
mysł. W wypadku budynków miesz-
kalnych największe możliwości w tym
zakresie stwarza izolacja cieplna, nato-
miast dla budynków komercyjnych duże
znaczenie mają usprawnione systemy
zarządzania energią. W wypadku trans-
portu oznacza to przejście na bardziej
wydajne energetycznie środki trans-
portu. Ponadto istnieją wciąż znaczne
możliwości zwiększenia efektywno-
ści energetycznej w sektorze energii
elektrycznej, zwłaszcza w nowych pań-
stwach członkowskich. Wymogi inwe-
stycyjne będą znaczne – prawdopo-
dobnie nawet większe niż w wypadku
energii odnawialnej - ponieważ uspraw-
nienia efektywności energetycznej są
często kapitałochłonne (na przykład w
wypadku transportu, elektrociepłowni
i budynków). Większość tych inwesty-
cji, chociaż są zyskowne ze względu na
obecne ceny energii, nie jest realizowa-
nych, głównie z takich powodów jak
wysokie koszty transakcji i niska świado-
mość. Bank będzie musiał podjąć kroki
w celu rozwiązania tych problemów.
Większość projektów przemysłowych
finansowanych przez EBI przynosi zwięk-
szenie efektywności energetycznej dla-
tego, że nowe inwestycje korzystają
zazwyczaj z najnowocześniejszych tech-
nologii, które z zasady są bardziej efek-
tywne energetycznie niż stare technolo-
gie. Bank już teraz sprawdza, czy projekty
ubiegające się o jego finansowanie speł-
niają ten wymóg, ale w kontekście nowej
polityki energetycznej będzie kłaść na to
jeszcze większy nacisk. Bank we wszyst-
kich przyszłych projektach będzie zwra-
cać jeszcze większą uwagę na kwestie
efektywności energetycznej, z myślą o
wspieraniu rozwiązań, które są najbar-
dziej wydajne pod względem energe-
tycznym. Realizację potencjału wybra-
nych projektów w zakresie efektywności
energetycznej będzie wspierać audyt
energetyczny. W wypadku znacznych
zysków w zakresie efektywności energe-
tycznej, Bank będzie gotów sfinansować
(w ramach CCFF) 75% kosztów inwesty-
cyjnych projektu.
Inwestycje dotyczące efektywno-
ści energetycznej są często niewiel-
kie i Bank, aby je sfinansować, działa
z pomocą pośredników finansowych
w sektorze bankowości lub poprzez
specjalistyczne agencje energii i firmy
świadczące usługi energetyczne. EBI
opracowuje również konkretne instru-
menty finansowe, aby skuteczniej
wspierać projekty efektywności ener-
getycznej, w tym instrumenty podziału
ryzyka, połączenie kredytów z dota-
cjami i wsparcie techniczne - w rodzaju
audytów energetycznych - dla pośred-
ników finansowych lub beneficjentów
końcowych. Obejmuje to zazwyczaj
nawiązanie współpracy z Komisją Euro-
pejską lub władzami krajowymi, szcze-
gólnie w zakresie przyznawania dotacji
lub udzielania informacji (na przykład
agencje energii).
Bank wspiera również rozwój rynków i
projektów efektywności energetycznej
poprzez wykorzystywanie synergii z róż-
nymi instrumentami doradczymi, szcze-
gólnie JASPERS, JEREMIE i JESSICA
4
.
4
JASPERS udziela państwom członkowskim
pomocy technicznej w wykorzystywaniu fun-
duszy strukturalnych w projektach na dużą
skalę. JEREMIE dostarcza małym i średnim
przedsiębiorstwom nowych produktów finan-
sowych. JESSICA wspiera programy odnowy
miejskiej.
Efektywność energetyczna
Zwiększenie efektywności energetycz-
nej jest najlepszym sposobem na rea-
lizację kluczowych celów UE w zakre-
sie energii. Zwiększona efektywność
energetyczna przyczynia się również
do ograniczenia emisji gazów cieplar-
nianych i zmniejszenia uzależnienia
od importu; zwiększa również konku-
rencyjność przemysłu europejskiego
dzięki zmniejszeniu kosztów produkcji.
Skuteczna polityka w tej dziedzinie jest
zatem jednym z priorytetów Unii Euro-
pejskiej.
e n
e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E
EBI i polityka energetyczna UE
5
Badania, rozwój i innowacje
w dziedzinie energii
Badania i rozwój w zakresie energii przy-
czyniają się w dużym stopniu do rea-
lizacji długoterminowych celów poli-
tyki energetycznej UE, między innymi
celów dotyczących zmian klimatycznych;
odgrywają również ważną rolę w realiza-
cji Agendy Lizbońskiej mającej dopro-
wadzić do utworzenia konkurencyjnej,
opartej na wiedzy gospodarki europej-
skiej. EBI już teraz uczynił energię odna-
wialną i efektywność energetyczną osią
swoich kredytów na RDI; wśród ostatnich
projektów można wymienić pierwszą w
Europie termalną elektrownię słoneczną
(w Hiszpanii) i programy R&D zoriento-
wane na oszczędność paliwa w prze-
myśle motoryzacyjnym. EBI współpra-
cuje z branżą i z Komisją Europejską nad
wsparciem finansowym niezbędnym do
budowy demonstracyjnych elektrowni z
systemem wychwytywania i składowania
dwutlenku węgla (CCS) planowanej przez
Komisję i emitentów dwutlenku węgla w
Europie, zwłaszcza w przemyśle energe-
tycznym.
Bank opracowuje wiele dalekowzrocz-
nych inicjatyw w dziedzinie energii, z lub
bez pomocy Komisji. Są one przedmiotem
dotacji z programu ramowego lub pro-
gramu Euratom oraz innych inicjatyw w
rodzaju Europejskich Platform Technolo-
gicznych czy infrastruktur badawczych.
Europejskie Platformy Technologiczne
(EPT) są to fora skupiające interesariuszy;
ich zadaniem jest planowanie przyszłych
działań w konkretnych sektorach/ dziedzi-
nach i koordynowanie badań. Są organizo-
wane oddolnie i kierowane przez branżę,
ale z silnym zaangażowaniem Komisji. Bank
monitoruje z bliska te inicjatywy, przede
wszystkim platformy technologiczne zaj-
mujące się kwestiami wodoru i ogniw pali-
wowych, fotowoltaiki, energii wiatrowej,
elektrowni na paliwa kopalniane z zerową
emisją i energetyki słonecznej.
Inną dziedziną, w którą EBI jest zaangażo-
wany, są infrastruktury badawcze. Przy-
kładem jest tu ITER - wspólny międzyna-
rodowy projekt badawczy, którego celem
jest zbadanie możliwości – z naukowego i
technicznego punktu widzenia – produ-
kowania energii z syntezy jądrowej.
Instrumenty finansowe opracowane
przez Bank w celu wspierania inwestycji
w ramach Agendy Lizbońskiej odgrywają
kluczową rolę w finansowaniu RDI. Szcze-
gólne znaczenie ma tu program finan-
sowania zgodnie z systemem podziału
ryzyka (RSFF), ustanowiony wspólnie przez
EBI i Komisję. RSFF jest skonstruowany na
zasadzie podziału ryzyka kredytowego
pomiędzy Komisją i Bankiem; zwiększa
zdolność tego drugiego do udzielania kre-
dytów lub poręczeń projektom i promo-
torom o niskiej jakości inwestycyjnej lub
poniżej tej jakości. Polega to na przejmo-
waniu ryzyka finansowego wyższego od
ryzyka zazwyczaj akceptowanego przez
inwestorów. Ten program stwarza olbrzy-
mie możliwości nowych i innowacyjnych
metod finansowania dla sektora prywat-
nego i wspólnoty badawczej.
Bezpieczeństwo i dywersyi-
kacja wewnętrznych dostaw
Finansowanie dużych projektów energii
(na przykład elektrownie, krajowe i mię-
dzynarodowe sieci energetyczne, instala-
cje służące do importu energii czy rozwój
krajowych zasobów energii) jest główną
osią kredytów EBI przeznaczonych dla
sektora energii. Te projekty, stanowiące
największą część sektora energii, na
którą EBI przeznacza kredyty, pomagają
w zwiększeniu bezpieczeństwa dostaw
energii, w tym dywersyfikacji importu, i
przyczyniają się do utworzenia wewnętrz-
nego rynku energii.
Rozwój transeuropejskich sieci energe-
tycznych (TEN-Es) pozostaje jednym z
priorytetów UE i EBI. Projekty finanso-
wane przez Bank obejmują terminale
LNG, projekty składowania ropy i gazu
E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n
EBI i polityka energetyczna UE
6
oraz interkonektory. Wszystkie te projekty
przyczynią się do zwiększenia konkuren-
cyjności unijnego rynku energii.
Bezpieczeństwo energetyczne Europy
można zwiększyć poprzez większe wyko-
rzystanie węgla i lignitu, ale zobowiąza-
nia dotyczące ograniczenia emisji gazów
cieplarnianych pozostają w sprzeczności
z przejściem na produkcję energii elek-
trycznej związaną z wyższym poziomem
emisji dwutlenku węgla. Niedawno Bank
przyjął zatem bardziej wybiórcze podej-
ście do finansowania produkcji energii
elektrycznej opartej na paliwach kopal-
nianych. Bank, w oczekiwaniu na zatwier-
dzenie przez UE krajowych planów ener-
getycznych, będzie finansować wyłącznie
komercyjne elektrownie węglowe/ ligni-
towe, które wykorzystują najnowocześ-
niejsze technologie i są wyposażone
w systemy wychwytywania dwutlenku
węgla. Nowe elektrownie powinny zastą-
pić istniejące elektrownie, przyczyniając
się do ograniczenia poziomu emisji dwu-
tlenku węgla o co najmniej 20%. Projekty
modernizacji elektrowni węglowych/ lig-
nitowych muszą mieć formę stosunkowo
małych inwestycji i nie powinny opóź-
niać wymiany elektrowni w perspekty-
wie średnioterminowej; w międzycza-
sie powinny znacznie przyczynić się do
zmniejszenia zanieczyszczeń, między
innymi w drodze zwiększonej efektywno-
ści energetycznej.
Innym sposobem na zmniejszenie uza-
leżnienia Europy od importu energii
oraz zmniejszenie emisji dwutlenku
węgla może być energia jądrowa. Bank
niedawno opublikował podsumowanie
na temat finansowania energii jądro-
wej; to podsumowanie znajduje się na
jego stronie internetowej (www.eib.org/
energy). Jeżeli Bank miałby sfinansować
budowę elektrowni jądrowej, położy
szczególny nacisk na bezpieczeństwo i
zabezpieczenia, w tym usuwanie odpa-
dów nuklearnych i zamknięcie elektro-
wni.
Bezpieczeństwo
zewnętrznych dostaw
energii i rozwój gospodarczy
Bank ma dwa główne cele, jeżeli chodzi
o kredyty dla sektora energii poza Unią
Europejską:
•
w
krajach sąsiedzkich
na południu i
wschodzie jego celem jest poszerze-
nie korzyści z rynku wewnętrznego UE
poprzez utworzenie ogólnoeuropej-
skiej wspólnoty energetycznej i uła-
twianie importu energii do UE z lub
przez te kraje; szczególną wagę przy-
kłada się do projektów poza Unią, które
zwiększają bezpieczeństwo dostaw do
UE, jak na przykład budowa rurociągów
i terminali LNG służących do transportu
energii;
•
w
krajach rozwijających się
EBI wspiera
dostęp do nowoczesnych źródeł ener-
gii i zrównoważone rozwiązania doty-
czące energii. Jego celem jest przy-
czynianie się do rozwoju społecznego
i gospodarczego krajów partnerskich
oraz zmniejszenie wpływu działań
w zakresie energii na środowisko (w
wypadkach, gdy wykorzystanie tra-
dycyjnych źródeł energii stwarza
poważne problemy zdrowotne i śro-
dowiskowe). Bank opracowuje również
listę potencjalnych projektów dotyczą-
cych przeciwdziałania zmianom klima-
tycznym poza Unią Europejską.
W czerwcu 2007 roku Rada Guberna-
torów EBI zatwierdziła nowy wieloletni
mechanizm o budżecie 3 mld EUR na kre-
dyty ze środków własnych na zrównowa-
żony rozwój energii i bezpieczeństwo jej
dostaw w krajach sąsiedzkich na połu-
dniu i wschodzie, w krajach AKP, Afryce
Południowej, Azji i Ameryce Łacińskiej.
Projekty finansowane w ramach tego
mechanizmu mogą być zlokalizowane w
krajach kandydujących, w krajach śród-
ziemnomorskich, a także w krajach posia-
dających wiarygodność kredytową na
poziomie inwestycyjnym w innych częś-
ciach świata. Ten mechanizm stanowi
uzupełnienie kredytów, których EBI ma
udzielić w ramach mandatów zewnętrz-
nych przyznanych mu przez UE dla róż-
nych regionów.
e n
e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E
EBI i polityka energetyczna UE
7
EBI, oprócz bezpośredniego udzielania
kredytów, odgrywa również coraz więk-
szą rolę w szeregu inicjatyw mających na
celu przeciwdziałanie skutkom zmian kli-
matycznych, co jest jednym z głównych
celów europejskiej zrównoważonej poli-
tyki energetycznej
5
.
Bank bierze między innymi udział w roz-
woju rynków dwutlenku węgla, zwłaszcza
unijnego systemu handlu uprawnieniami
do emisji (ETS). Zachęca do wykorzysty-
wania kredytów węglowych zgodnie z
Protokołem z Kioto, jako instrumentu
finansowania projektów, w ten sposób
pomagając firmom prywatnym i jednost-
kom publicznym w wypełnianiu zobo-
wiązań dotyczących ograniczenia emisji
dwutlenku węgla. EBI, we współpracy z
EBOR, Bankiem Światowym i KfW, usta-
nowił trzy fundusze węglowe. Ponadto
wypowiada się za utworzeniem czwar-
tego funduszu, który miałby promować
rynki dwutlenku węgla w perspektywie
długoterminowej, po wygaśnięciu Proto-
kołu z Kioto w 2012 roku (zobacz również
ramka o funduszach węglowych).
EBI, oprócz tych ważnych innowa-
cji, opracował również mechanizmy
pomocy technicznej
6
wspierające dzia-
łalność upstream i przygotowanie pro-
jektów związanych z rynkami dwutlenku
węgla. Mogą one pomóc promotorom w
identyfikowaniu i rozwijaniu możliwości
inwestowania w projekty, które, między
innymi, generują kredyty węglowe pod-
legające handlowi w ramach systemu
ETS. Sprzedaż tych kredytów jest cen-
nym źródłem dochodu dla promotora,
zachęcając do inwestycji w projekty,
które przyczyniają się do ograniczenia
emisji dwutlenku węgla (i innych gazów
cieplarnianych).
EBI i zmiany klimatyczne
5
Więcej informacji o EBI i zmianach klimatycznych można znaleźć na stronie internetowej pod adresem:
www.eib.org/projects/topics/environment/climate-change.
6
Instrument pomocy technicznej na rzecz zmian klimatycznych (CCTAF) i inne instrumenty dla krajów
śródziemnomorskich i AKP.
Fundusze węglowe EBI
W ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji około 12 tysięcy zakładów
przemysłowych w Unii europejskiej zostało poddanych ograniczeniom dotyczą-
cym emisji dwutlenku węgla; mogą sprzedawać i kupować zezwolenia na emisje,
aby wywiązać się z prawnych zobowiązań w tym zakresie. EBI odgrywa aktywną
rolę w rozwoju rynku dwutlenku węgla. Ustanowił trzy fundusze handlu kredy-
tami węglowymi; jednym z nich zarządza wraz z EBOR, drugim – wespół z Bankiem
Światowym, a trzecim – z Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW).
Wielostronny Fundusz Kredytów Węglowych, w który sześć państw członkowskich
i sześć firm energetycznych zaangażowało 165 mln EUR, powinien znacząco zwięk-
szyć generowanie kredytów węglowych w krajach od Europy Środkowej po Azję
Środkową. Ten region ma olbrzymi potencjał do efektywnej pod względem kosz-
tów redukcji emisji gazów cieplarnianych w drodze zwiększenia efektywności ener-
getycznej, co EBI i EBOR są gotowe sfinansować. Produktem ubocznym tej inwe-
stycji będą kredyty węglowe, którymi będzie można handlować; kraje (muszą być
udziałowcami EBOR lub EBI) i firmy, które przyłączą się do Funduszu będą mogły
nabywać kredyty węglowe generowane przez projekty finansowane przez jedną
z tych instytucji.
EBI wraz z Bankiem Światowym ustanowił również Europejski Fundusz Węglowy
(CFE), który ma służyć państwom członkowskim UE i firmom jako narzędzie do
kupowania kredytów węglowych generowanych przez projekty w krajach rozwija-
jących się, które są finansowane przez Bank Światowy lub EBI. Początkowy budżet
CFE wynosi 50 mln EUR, subskrybowanych przez cztery rządy i jedno przedsię-
biorstwo.
Wspólny program węglowy EBI-KfW o budżecie 100 mln EUR służy do kupowania
kredytów węglowych. Jego celem jest ułatwianie kupowania kredytów węglowych
małym firmom w UE, które muszą wypełnić zobowiązania w zakresie ograniczenia
emisji dwutlenku węgla, ale nie mają bezpośredniego dostępu do promotorów
projektów w krajach rozwijających się, przechodzących transformację i uprzemy-
sławiających się, które oferują kredyty węglowe na sprzedaż.
Ponadto, we współpracy z wieloma międzynarodowymi i krajowymi instytu-
cjami finansowymi, Bank planuje utworzenie funduszu węglowego po 2012 roku,
o budżecie około 100 mln EUR. Jego celem będzie rewaloryzacja wartości rynko-
wej kredytów węglowych po wygaśnięciu Protokołu z Kioto w 2012 roku.
E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n
EBI i polityka energetyczna UE
8
Rodzaje kredytów EBI
Europejski Bank Inwestycyjny oferuje różne rodzaje kredytów na wsparcie dla pro-
jektów w dziedzinie energii, w zależności od ich rozmiarów i kategorii:
•
kredyty indywidualne lub ramowe:
są przeznaczone dla projektów lub programów,
których koszty inwestycyjne wynoszą co najmniej 25 mln EUR, realizowanych przez
kredytobiorców z sektora (semi) publicznego i prywatnego. Maksymalna wysokość
tych kredytów – zazwyczaj do 50% całkowitego kosztu projektu. Odpowiednia
struktura kredytu/ zabezpieczenia jest określana na indywidualnych zasadach;
•
linie kredytowe:
przeznaczone dla inwestycji o wartości do 25 mln EUR, są przy-
znawane bankom lub instytucjom finansowym na wspieranie – na ich własne
ryzyko kredytowe – mniejszych projektów, zazwyczaj realizowanych przez MŚP
(zatrudniające mniej niż 250 pracowników) lub władze lokalne. W wypadku RDI w
dziedzinie energii, z alokacji w ramach linii kredytowych mogą korzystać wszyst-
kie przedsiębiorstwa, bez względu na wielkość i typ własności. Maksymalna
wysokość alokacji wynosi zazwyczaj 50% kosztów inwestycji, ale w wypadku
RDI w dziedzinie energii i inwestycji w redukcję emisji – 75%;
•
kredyty mid-cap:
są przeznaczone na inwestycje o wartości do 50 mln EUR. Są to
linie kredytowe wspierające projekty realizowane przez firmy średniej wielkości
(mid-cap), zatrudniające mniej niż 3 tys. pracowników. Maksymalna wysokość
kredytów przyznawanych w ramach tych linii kredytowych zazwyczaj wynosi
50% kosztów inwestycyjnych;
•
ponadto EBI ustanowił wspólnie z Komisją
program finansowania zgodnie z syste-
mem podziału ryzyka
(RSFF), w celu finansowania projektów lub promotorów o
wysokim profilu ryzyka. RSFF umożliwia EBI dzielenie się ryzykiem kredytowym
z Komisją i przyznawanie kredytów lub gwarancji projektom lub promotorom
o niskiej jakości inwestycyjnej lub poniżej tej jakości. Bezpośrednie kredyty w
ramach RSFF zaczynają się od kwoty 7,5 mln EUR.
EBI oferuje kredyty o
stałej, zmiennej i podlegającej rewizji
stopie procentowej.
Te kredyty mogą być denominowane w euro, w walutach państw członkowskich
UE nienależących do strefy euro lub w innych walutach, na przykład w dolarach
amerykańskich, jenach japońskich, frankach szwajcarskich lub w walutach państw
Europy Środkowej lub Wschodniej. Zaletą kredytów EBI są długie terminy spłaty – w
sektorze przemysłowym do 12 lat, a w wypadku infrastruktury energetycznej – 20
lat lub nawet dłużej. Kredytobiorcy mogą korzystać także z okresów karencji, które,
w wypadku projektów RDI, obejmują zazwyczaj dłuższy okres od rozruchu pro-
jektu, przez wejście na rynek po zwrot nakładów inwestycyjnych. EBI stosuje ela-
styczne podejście, dostosowując instrumenty finansowe do konkretnych potrzeb
kredytobiorcy – zawsze zgodnie z dobrą praktyką bankową i procedurami.
e n
e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E • E B I i p o l i t y k a e n e r g e t y c z n a U E
EBI i polityka energetyczna UE
9
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest autonomiczną instytucją Unii Europejskiej, powołaną w celu finansowania projektów
inwestycyjnych przyczyniających się do zrównoważonego rozwoju UE. EBI, utworzony w 1958 roku na mocy Traktatu Rzym-
skiego ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, jest bankiem i większość środków, przeznaczanych na finanso-
wanie projektów zgodnych z szerokimi celami Unii, pozyskuje na rynkach kapitałowych.
Udziałowcami EBI są państwa członkowskie Unii Europejskiej, które subskrybują jego kapitał. Bank, jako wielki kredytobiorca
międzynarodowy, którego wiarygodność kredytowa jest wysoko oceniana (AAA) przez najważniejsze agencje ratingowe,
pozyskuje duże ilości środków finansowych na bardzo korzystnych warunkach, co umożliwia mu udzielanie kredytów o sto-
pach procentowych, które są odzwierciedleniem niskich kosztów pozyskiwania funduszy. EBI jest niezależny finansowo i nie
korzysta z budżetu UE.
Stale rosnąca wielkość operacji EBI sprawia, że zalicza się on do największych na świecie multilateralnych instytucji finanso-
wych.
Kredyty EBI są przeznaczone głównie dla państw członkowskich UE. Poza Unią Bank pomaga w realizacji unijnych polityk
współpracy i pomocy dla krajów rozwijających się, przyznając kredyty około 150 krajom, przede wszystkim krajom kandydu-
jącym, krajom sąsiedzkim na południu i wschodzie, krajom Azji i Ameryki Łacińskiej; krajom Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP i
KTZ) oraz Republice Południowej Afryki.
Kontakt
Operacje finansowania:
Christopher Knowles
Wydział ds. środowiska, energii i doradztwa
Dyrekcja ds. operacji w Unii Europejskiej i krajach kandydujących
3 (+352) 43 79 73 06 – 5
(+352) 43 79 72 92
U c.knowles@eib.org
Informacje ogólne:
Info Desk
Departament Komunikacji
3 (+352) 43 79 31 00 – 5
(+352) 43 79 31 99
U info@eib.org
Informacje dla prasy:
Sekretariat Biura Prasowego
Departament Komunikacji
3 (+352) 43 79 21 00 – 5
(+352) 43 79 21 99
U press@eib.org
Europejski Bank Inwestycyjny
100, boulevard Konrad Adenauer
L-2950 Luxembourg
3 (+352) 43 79 1 – 5 (+352) 43 77 04
www.eib.org – U info@eib.org
© EIB – 09/2007 – QY-78-07-387-PL-C © Pracownia Graficzna EBI
© Electrabel España – 2002 IEA SolarPACES Andassol