1

Opracował: Wojciech Augustyniak

Spektroskopia w podczerwieni

Światło IR wzbudza drgania wiązań:
- walencyjne (rozciągające):

- symetryczne
- antysymetryczne

- deformacyjne:

- płaskie:

- nożycowe
- kołyszące

- niepłaskie

- wachlarzowe
- skręcające

Widmo IR – zależność transmitancji od liczby falowej
(częstość wyrażona w cm

-1

) w zakresie 4000-500 cm

-1

Intensywność pasm jest proporcjonalna do ilości
wiązań danego typu i do wielkości zmian momentu
dipolowego wywołanych drganiami. Wiązania
spolaryzowane dużo silniej pochłaniają światło, niż
wiązania niespolaryzowane

Próbki przygotowuje się jako film (cienką warstwę) cieczy,
lub jako pastylkę w KBr, mierzy się widmo różnicowe
pomiędzy „ślepą” próbą a próbką ze związkiem

Obszary interpretacji:
- 4000-1500cm

-1

– obszar grup funkcyjnych:

- 4000-2500cm

-1

– drgania walencyjne wiązań O-H, N-H, C-H, S-H

- 2500-2000cm

-1

– drgania walencyjne układu C=C=C i wiązań potrójnych CN i CC

- 2000-1500cm

-1

– drgania walencyjne wiązań podwójnych C=C, C=O, C=N, N=N,

drgania deformacyjne wiązań N-H i O-H z wody

- 1500-650cm

-1

– obszar daktyloskopowy (fingerprint), trudny w interpretacji, drgania

walencyjne wiązań C-C, C-N, C-O, drgania deformacyjne C-H

2

Opracował: Wojciech Augustyniak

Położenie pasm w IR

Wiązanie

Typ drgań

Położenie [cm

-1

]

Intensywność

O-H wody

walencyjne

3760

O-H monomery alkoholi i fenoli

walencyjne

3590-3650

O-H alkoholi i fenoli z mostkami wodorowymi

walencyjne

3200-3600

O-H monomery kwasów karboksylowych

walencyjne

3500-3650

średnie, szerokie

O-H kwasów karboksylowych z mostkami
wodorowymi

walencyjne

2500-3000

szerokie

N-H

walencyjne

3300-3500

średnie

C-H alkinów

walencyjne

3250-3350

silne, ostre

C-H winylowe i arylowe

walencyjne

3010-3100

średnie

C-H alifatyczne

walencyjne

2850-2970

silne

C

≡N

walencyjne

2210-2280

silne

C

≡C

walencyjne

2100-2260

C=O

walencyjne

1690-1760

silne

C=N

walencyjne

!500-1750

C=C alkenów

walencyjne

1610-1680

N-H

deformacyjne

1550-1650

C=C arylowe

walencyjne

1500-1600

N=O

walencyjne

1500-1570

silne

C-C alifatyczne

walencyjne

600-1500

słabe

C-H alifatyczne

deformacyjne

1340-1370

silne

C-N

walencyjne

1180-1360

silne

C-O

walencyjne

1050-1300

silne

C-H winylowe

deformacyjne

675-995

silne

C-H arylowe

deformacyjne

690-900

silne

3

Opracował: Wojciech Augustyniak

Położenie pasm walencyjnych

grup karbonylowych w IR

Pochodna

Położenie [cm

-1

]

Bezwodniki kwasów alifatycznych

1795-1825

Halogenki kwasów alifatycznych

1795-1820

Bezwodniki kwasów aromatycznych

1790-1805

Halogenki kwasów aromatycznych

1710-1810

Estry kwasów alifatycznych i fenoli

1745-1770

Estry kwasów alifatycznych i alkoholi

1730-1760

Aldehydy alifatyczne

1720-1740

Estry kwasów aromatycznych i alkoholi

1705-1740

Ketony alifatyczne

1695-1730

Aldehydy aromatyczne

1690-1720

Ketony alifatyczno-aromatyczne

1675-1700

Amidy

1630-1700

Ketony aromatyczne

1660-1675

Karboksylany alifatyczne

1610-1660

Karboksylany aromatyczne

1600-1630

4

Opracował: Wojciech Augustyniak

C

6

H

12

IR węglowodorów (1)

C

6

H

14

C

6

H

12

C

6

H

10

Widma: www.aist.go.jp/RIODB/SDBS

5

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR węglowodorów (2)

C

6

H

6

C

7

H

8

C

8

H

10

C

8

H

10

6

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR alkoholi i fenoli

C

2

H

6

O

C

6

H

6

O

C

7

H

8

O

C

7

H

8

O

7

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR amin i nitrozwiązków

C

6

H

7

N

C

6

H

7

N

C

7

H

9

N

C

6

H

5

NO

2

8

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR aldehydów i ketonów

C

2

H

4

O

C

5

H

10

O

C

8

H

8

O

C

9

H

10

O

9

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR kwasów karboksylowych i ich pochodnych

C

4

H

8

O

2

C

7

H

6

O

2

C

8

H

14

O

3

C

4

H

8

O

2

10

Opracował: Wojciech Augustyniak

IR amidów i nitryli

C

2

H

5

ON

C

3

H

7

ON

C

4

H

9

ON

C

2

H

3

N