Elektryk_724[01].O2.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Rodzaje połączeń. Technologia wykonywania różnych rodzajów

połączeń. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące
podczas wykonywania połączeń

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Wykonywanie połączeń lutowanych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Rodzaje złącz i ich zastosowanie w maszynach i urządzeniach

elektrycznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Rodzaje połączeń sprężystych

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela,

który

będzie

pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie elektryk.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia, ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia się
oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, czyli przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.
W procesie dydaktycznym powinny znaleźć zastosowanie następujące metody nauczania:

pokaz z objaśnieniem, tekst przewodni oraz ćwiczenia praktyczne.

Zajęcia powinny się odbywać w grupie do 8 uczniów w warsztatach szkolnych. Wskazane

jest, aby podczas wykonywania ćwiczeń uczniowie pracowali pojedynczo.

Schemat układu jednostek modułowych

724[01].O2.05

Wykonywanie naprawy maszyn, urz

ądzeń

i instalacji elektrycznych

724[01].O2.03

Wykonywanie obróbki r

ęcznej

724[01].O2

Mechaniczne techniki wytwarzania

724[01].O2.04

Wykonywanie po

łączeń elektrycznych

i mechanicznych

724[01].O2.02

Wykorzystywanie ró

żnych materiałów

w elektrotechnice

724[01].O2.01

Pos

ługiwanie się dokumentacją techniczną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się dokumentacją techniczną, katalogami, normami i literaturą techniczną,

−

odczytać proste rysunki maszynowe i schematy elektryczne,

−

rozpoznać symbole graficzne i oznaczenia stosowane w rysunku technicznym
elektrycznym,

−

rozpoznawać

podstawowe

elementy

mechaniczne

stosowane

maszynach

i urządzeniach elektrycznych,

−

rozróżniać materiały stosowane w elektrotechnice,

−

rozpoznać materiały stosowane w konstrukcjach maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

określić właściwości materiałów konstrukcyjnych,

−

scharakteryzować obróbkę cieplną,

−

rozpoznać materiały przewodzące,

−

rozpoznać materiały izolacyjne,

−

określić właściwości materiałów przewodzących i izolacyjnych,

−

określić właściwości materiałów magnetycznych,

−

rozpoznać tworzywa sztuczne,

−

określić właściwości tworzyw sztucznych,

−

rozpoznać powłoki ochronne i dekoracyjne,

−

wskazać przykłady zastosowania powłok ochronnych i dekoracyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznać połączenia elektryczne i mechaniczne stosowane w konstrukcjach maszyn
i urządzeń elektrycznych,

–

opisać podstawowe połączenia elektryczne i wskazać ich zastosowanie,

–

rozpoznać podstawowe złącza stosowane w urządzeniach elektrycznych,

–

rozróżnić połączenia mechaniczne i wskazać ich zastosowanie,

–

wykonać montaż połączenia gwintowego,

–

wykonać połączenie nitowe,

–

przygotować (pobielić) styki i końcówki przewodów do lutowania,

–

wykonać połączenia lutowane przewodów, gniazd i złączy,

–

wykonać połączenia z wciskiem,

–

wykonać połączenia zaciskowe,

–

wykonać połączenia skręcane,

–

przykręcić przewody do listew zaciskowych,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Elektryk 724[01]
Moduł:

Mechaniczne techniki wytwarzania 724[01].O2.

Jednostka modułowa:

Wykonywanie połączeń elektrycznych i mechanicznych
724[01].O2.04.

Temat: Lutowanie elementów elektronicznych do płytki drukowanej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonania połączeń lutowanych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania zadania, zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

przygotować lutownicę do pracy,

−

przygotować elementy elektroniczne do lutowania,

−

przylutować elementy elektroniczne do płytki drukowanej,

−

sprawdzić poprawność wykonania lutowania, zwracając szczególną uwagę na możliwość
wystąpienia zimnych lutów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas 180 minut.

Środki dydaktyczne:

−

teksty przewodnie,

−

narzędzia do przycinania przewodów i zdejmowania izolacji,

−

elementy elektroniczne (rezystory, kondensatory, tranzystory),

−

płytka drukowana, np. uniwersalna,

−

lutownica,

−

lutowie,

−

topnik.

Przebieg zajęć:
I Zbieranie i analiza informacji niezbędnych do wykonania zadania – 20 minut

1.  Z jakich etapów składa się lutowanie?
………………………………………………………………………...……………………..
2.  Jakie znasz rodzaje lutownic?
………………………………………………………………………...……………………..
3.  Jakie materiały stosuje się do lutowania?
………………………………………………………………………...……………………..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.  Jaka jest temperatura topnienia lutu?
………………………………………………………………………...……………………..
5.  Jakie środki ostrożności należy zachować podczas lutowania?
………………………………………………………………………...……………………..
6.  Jaką lutownicę należy zastosować do wlutowania elementów elektronicznych do płytki

drukowanej?

………………………………………………………………………...……………………..
7.  W jaki sposób należy przygotować lutownicę do pracy?
………………………………………………………………………...……………………..
8.  W jaki sposób należy przygotować powierzchnię płytki drukowanej do lutowania?
………………………………………………………………………...……………………..
9.  W jaki sposób należy przygotować elementy elektroniczne do lutowania?
………………………………………………………………………...……………………..

II Planowanie

wykonania zadania – 20 minut

1. Zapoznaj się z dokumentacją techniczną lutownicy:

−

Zał. dokumentacja.

2. Zaplanuj narzędzia i czynności w fazie prac przygotowania lutownicy do pracy.

−

Narzędzia, wyposażenie:

…………………………………………………………………………...………………

−

Materiały:

…………………………………………………………………………...………………

−

Czynności:

a).
.................................................................................................................................
b).
.................................................................................................................................
c).
.................................................................................................................................
d).
.................................................................................................................................
e).
.................................................................................................................................

3. Zaplanuj narzędzia i czynności w fazie prac przygotowania elementów elektronicznych

do lutowania.

−

Narzędzia:

…………………………………………………………………………...………………

−

Materiały:

…………………………………………………………………………...………………

−

Czynności:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

e).
.................................................................................................................................

4. Zaplanuj narzędzia i czynności w fazie prac przygotowania powierzchni drukowanej do

lutowania.

−

Narzędzia:

…………………………………………………………………………...………………

−

Materiały:

…………………………………………………………………………...………………

−

Czynności:

5. Zaplanuj narzędzia i czynności w fazie prac wlutowania elementów elektronicznych do

płytki drukowanej.

−

Narzędzia:

…………………………………………………………………………...………………

−

Materiały:

…………………………………………………………………………...………………

−

Czynności:

III Ustalanie z nauczycielem poprawności planu i możliwości jego realizacji w danych

warunkach technicznych, np. pracowni – 10 minut.
Jeśli Twoje odpowiedzi i planowanie było poprawne i uzyskałeś akceptację nauczyciela,
wykonaj następujące czynności:

−

pobierz niezbędne narzędzia, wyposażenie i materiały,

−

przystąp do wlutowania elementów elektronicznych do płytki drukowanej,

−

po każdym etapie dokonaj oceny wykonanych czynności i wpisz ją w tabelę

(punkt V),

−

poproś kolegę o dokonanie oceny Twojej pracy,

−

wezwij nauczyciela celem uzyskania oceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

IV Praktyczne wykonanie zadania

Wykonaj czynności według planu – masz na to 110 minut.

V Sprawdzanie

poprawności wykonania ćwiczenia, kontrola uzyskanych wyników –

10 minut.

Dokonuj oceny poszczególnych etapów Twojej pracy.

Ocena

Lp.

Czynności

Twoja

Kolegi

Nauczyciela

Prace wstępne

Przygotowanie
lutownicy do pracy

Przygotowanie
elementów
elektronicznych do
lutowania

Przygotowanie
powierzchni
drukowanej do
lutowania

Wlutowanie
elementów
elektronicznych do
płytki drukowanej

Kontrola wykonania

VI Analiza

sposobu wykonania zadania z wyciągnięciem wniosków – 10 minut.

−

Co sprawiło mi trudności

…………………………………………………………………………………………........
.

−

Co wykonywałem bez problemu

…………………………………………………………………………………………........
.

−

Jakie elementy poprawiłbym gdybym wykonał to zadanie jeszcze raz

…………………………………………………………………………………………........
.

Oceniam swoją pracę na ............................

Podpis ucznia ......................................

Oceniam pracę kolegi na ............................

Podpis ucznia ......................................

Ocena nauczyciela i odbiór pracy
Oceniam pracę na .......................................

Podpis nauczyciela ..............................

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opisz kolejne etapy lutowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Elektryk 724[01]
Moduł:

Mechaniczne techniki wytwarzania 724[01].O2.

Jednostka modułowa:

Wykonywanie połączeń elektrycznych i mechanicznych
724[01].O2.04.

Temat: Wykonywanie połączeń zaciskowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonania połączeń zaciskowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania zadania, zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

rozpoznać połączenia zaciskowe,

−

wykonać połączenia zaciskowe.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2-3 osobowych.

Czas: 180 minut.

Środki dydaktyczne:

−

prezentacja multimedialna,

−

rzutnik,

−

przewody,

−

końcówki kablowe lub tuleje kablowe,

−

narzędzia służące do zdejmowania izolacji,

−

narzędzia do zaciskania.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i uświadomienie celów zajęć – 50 minut.

−

nauczyciel omawia, na czym polega wykonywanie połączeń zaciskowych,

−

nauczyciel prezentuje narzędzia i materiały stosowane podczas wykonywania
połączeń zaciskowych,

−

nauczyciel  zadaje  pytania:  Pomiędzy  jakimi  elementami  stosuje  się  połączenia
zaciskowe?  Z  jakiego  materiału  zbudowane  są  tuleje  kablowe?  Jakie  są  zalety
połączeń  zaciskowych,  a  jakie  wady?  Jakie  środki  ostrożności  należy  zachować
podczas  wykonywania  połączenia  zaciskowego?  W  jaki  sposób  należy  przygotować
przewody? W jaki sposób należy wykonać połączenie zaciskowe?

−

„Burza mózgów” – uczniowie udzielają odpowiedzi, które zostają zapisane na tablicy.
Nauczyciel weryfikuje odpowiedzi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel na prezentacji multimedialnej pokazuje sposób wykonania połączeń
zaciskowych.

2. Realizacja ćwiczenia – 90 minut.

−

nauczyciel przydziela grupie przewody oraz tuleje i końcówki kablowe,

−

uczniowie dobierają narzędzia do wykonania zadania oraz zapoznają się z instrukcją
obsługi do w/w narzędzi,

−

uczniowie przygotowują przewody, a następnie przystępują do wykonania połączeń
zaciskowych.

3. Podsumowanie zajęć – 25 minut.

−

przedstawiciel grupy prezentuje wyniki pracy zespołu. Przedstawia zagadnienia
problemowe, napotkane podczas wykonywania ćwiczenia, a także przedstawia etapy
prac, które nie sprawiały kłopotów,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych połączeń.

4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności – 15 minut

−

metoda obserwacji czynności i zachowań indywidualnych uczniów, a także
poszczególnych grup podczas wykonywania ćwiczenia,

−

ocena prawidłowości i estetyki wykonania ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opisz cechy połączeń zaciskowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,

−

ankiety, w których uczeń odpowiada na pytania:

−

Co sprawiło mi trudności?
…………………………………………………………………………………………

−

Co wykonywałem bez problemu?
…………………………………………………………………………………………

−

Jakie elementy poprawiłbym gdybym wykonał to zadanie jeszcze raz?
…………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Rodzaje połączeń. Technologia wykonywania różnych

rodzajów połączeń. Przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy obowiązujące podczas wykonywania połączeń

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj połączenia mechanicznego na podstawie wyglądu zewnętrznego.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  obejrzeć film przedstawiający wykonywanie połączeń mechanicznych,
3)  zapoznać  się  z  planszami  oraz  rysunkami  przedstawiającymi  połączenia  mechaniczne

rozłączne i nierozłączne,

4) rozpoznać połączenie mechaniczne na podstawie wyglądu zewnętrznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

połączenia mechaniczne różnych elementów,

−

plansze oraz rysunki przedstawiające połączenia mechaniczne rozłączne i nierozłączne,

−

filmy dydaktyczne z zakresu wykonywania połączeń mechanicznych.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj rodzaj połączenia elektrycznego na podstawie wyglądu zewnętrznego.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  obejrzeć film przedstawiający wykonywanie połączeń elektrycznych,
3)  zapoznać  się  z  planszami  oraz  rysunkami  przedstawiającymi  połączenia  elektryczne

rozłączne i nierozłączne,

4) rozpoznać połączenie elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

połączenia elektryczne różnych elementów,

−

plansze oraz rysunki przedstawiające połączenia elektryczne rozłączne i nierozłączne,

−

filmy dydaktyczne z zakresu wykonywania połączeń elektrycznych.

Ćwiczenie 3

Wykonaj montaż połączeń gwintowych.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie,

−

należy umożliwić uczniom samodzielne wykonywanie połączeń,

−

po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel sprawdza poprawność i estetykę wykonanych
połączeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  obejrzeć film przedstawiający montaż połączeń gwintowych,
4)  zapoznać  się  z  instrukcją  obsługi  przyrządów  i  narzędzi  do  montażu  połączeń

gwintowych,

5) dokonać montażu połączeń gwintowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

przyrządy i narzędzia do montażu połączeń gwintowych,

−

części łączone,

−

śruby,

−

nakrętki,

−

podkładki,

−

wkręty,

−

film dydaktyczny z zakresu wykonywania montażu połączenia gwintowego.

Ćwiczenie 4

Wykonaj połączenia nitowe.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie,

−

należy umożliwić uczniom samodzielne wykonywanie połączeń,

−

po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel sprawdza poprawność i estetykę wykonanych
połączeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  obejrzeć film przedstawiający montaż połączeń nitowych,
4)  zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzi do wykonywania połączeń nitowych,
5)  wykonać połączenia nitowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia do wykonywania połączeń nitowych,

−

części łączone,

−

nity,

−

film dydaktyczny z zakresu wykonywania połączeń nitowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Wykonywanie połączeń lutowanych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj przewody do lutowania.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
przygotowania przewodów elektrycznych do lutowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  przyciąć końcówki przewodów,
4)  zdjąć izolację z końcówek przewodów na odpowiedniej długości,
5)  przygotować lutownicę do pracy,
6)  pobielić końcówki przewodów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia do przycinania przewodów i zdejmowania izolacji,

−

przewody,

−

lutownica,

−

lutowie,

−

topnik.

Ćwiczenie 2

Zlutuj przewody.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
lutowania przewodów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  przygotować lutownicę do pracy,
4)  zlutować przewody,
5)  sprawdzić poprawność wykonanego połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia do przycinania przewodów i zdejmowania izolacji,

−

przewody,

−

lutownica,

−

lutowie,

−

topnik,

−

omomierz.

Ćwiczenie 3

Przylutuj przewody do gniazd i złączy.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
przylutowania przewodów do gniazd i złączy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  przygotować lutownicę do pracy,
4)  przygotować przewody do lutowania,
5)  przygotować gniazda i złącza do lutowania,
6)  przylutować przewody do złącz i gniazd,
7)  sprawdzić poprawność połączeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia do przycinania przewodów i zdejmowania izolacji,

−

gniazda,

−

złącza,

−

przewody,

−

lutownica,

−

lutowie,

−

topnik,

−

omomierz.

Ćwiczenie 4

Przylutuj elementy elektroniczne do płytki drukowanej.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
lutowania elementów elektronicznych do płytki drukowanej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  przygotować elementy elektroniczne do lutowania,
4)  przygotować lutownicę do pracy,
5)  przylutować elementy elektroniczne do płytki drukowanej,
6)  sprawdzić poprawność lutowania (zimne luty).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia do przycinania przewodów i zdejmowania izolacji,

−

elementy elektroniczne (rezystory, kondensatory, tranzystory),

−

płytka drukowana, np. uniwersalna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

lutownica,

−

lutowie,

−

topnik.

Ćwiczenie 5

Wylutuj elementy elektroniczne z płytki drukowanej.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
wylutowania elementów elektronicznych z płytki drukowanej tak, aby nie uszkodzić płytki
drukowanej i wylutowanych elementów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  przygotować lutownicę do pracy,
4)  wylutować elementy elektroniczne z płytki drukowanej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

płytka drukowana z elementami elektronicznymi,

−

lutownica,

−

odsysacz cyny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Rodzaje

złącz

ich

zastosowanie

maszynach

i urządzeniach elektrycznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj podstawowe złącza stosowane w urządzeniach elektrycznych.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  obejrzeć  film  przedstawiający  podstawowe  złącza  stosowane  w  urządzeniach

elektrycznych lub zapoznać się z planszami oraz rysunkami przedstawiającymi
podstawowe złącza stosowane w urządzeniach elektrycznych,

4) rozpoznać podstawowe złącza stosowane w urządzeniach elektrycznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

podstawowe złącza stosowane w urządzeniach elektrycznych,

−

plansze oraz rysunki przedstawiające podstawowe złącza stosowane w urządzeniach
elektrycznych,

−

film dydaktyczny przedstawiający podstawowe złącza stosowane w urządzeniach
elektrycznych.

Ćwiczenie 2

Uformuj oczka służące do wykonania połączeń przez założenie przewodów na śruby

zaciskowe.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
przygotowania przewodów elektrycznych, a także na prawidłowość wykonania
uformowanego oczka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  zapoznać się ze sposobem formowania oczek,
4)  zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzi służących do formowania oczek,
5)  uformować  oczka  służące  do  wykonania  połączeń  przez  założenie  przewodów  na  śruby

zaciskowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

narzędzia służące do formowania oczek,

−

narzędzia służące do zdejmowania izolacji,

−

przewody,

−

śruby,

−

film dydaktyczny lub plansze i rysunki przedstawiające sposób formowania oczek.

Ćwiczenie 3

Wykonaj połączenia zaciskowe.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
wykonania połączenia zaciskowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  zapoznać się ze sposobem wykonywania połączeń zaciskowych,
4)  wykonać połączenia zaciskowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

przewody,

−

końcówki kablowe lub tuleje kablowe,

−

narzędzia służące do zdejmowania izolacji,

−

narzędzia do zaciskania.

Ćwiczenie 4

Przykręć przewody do listew zaciskowych.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

należy umożliwić uczniom samodzielną pracę,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności prawidłowego
przykręcenia przewodów do listew zaciskowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  zapoznać się ze sposobem przykręcania przewodów w listwach zaciskowych,
4)  przykręcić przewody do listew zaciskowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

wkrętaki,

−

listwy zaciskowe,

−

przewody,

−

narzędzia służące do zdejmowania izolacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Rodzaje połączeń sprężystych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaje sprężyn.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

przed projekcją filmu nauczyciel powinien ukierunkować obserwacje uczniów, a po jego
obejrzeniu powinien przeprowadzić dyskusję i podsumowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  obejrzeć film przedstawiający wykonywanie połączeń sprężystych,
3)  zapoznać się z planszami oraz rysunkami przedstawiającymi połączenia sprężyste,
4)  zapoznać się z przykładowymi połączeniami sprężystymi (próbkami),
5)  rozpoznać rodzaje sprężyn.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje sprężyn,

−

plansze oraz rysunki przedstawiające rodzaje sprężyn,

−

filmy dydaktyczne z zakresu wykonywania połączeń sprężystych.

Ćwiczenie 2

Sprawdź działanie sprężyny stykowej w przekaźniku niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania,

−

nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

−

nauczyciel powinien zwrócić uwagę na prawidłowe rozpoznanie zestyków przekaźnika
i właściwe podłączenie go do źródła zasilania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia,
3)  podłączyć przekaźnik do zacisków zasilacza,
4)  uruchomić układ,
5)  zaobserwować działanie sprężyny stykowej przy załączaniu i wyłączaniu przekaźnika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

przekaźnik (w przezroczystej obudowie),

−

katalog przekaźników z danymi technicznymi,

−

zasilacz napięcia stałego,

−

przewody połączeniowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie połączeń
elektrycznych i mechanicznych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1÷14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15÷20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. a, 4. c, 5. b, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. a, 11. c, 12.
d, 13. a, 14. d, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. c, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować połączenie spawane

Wybrać z listy połączenia mechaniczne

Wybrać z listy połączenia rozłączne

Zdefiniować połączenie wciskowe

Podać temperaturę podgrzania spoiwa podczas
procesu lutowania

Zidentyfikować lutownicę oporową

Wyjaśnić pojęcie: zimny lut

Wyjaśnić pojęcie: tinol

Wyjaśnić, na czym polega połączenie gwintowe

Zdefiniować połączenie zgrzewane

Zidentyfikować zacisk bezśrubowy

Wyjaśnić, jaki element nazywamy sprężyną

Rozpoznać zestyk przełączający

Rozpoznać połączenie krępowane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować połączenie spawane

Dobrać topnik do lutowania

Dobrać sprzęt do wykonania połączenia
nitowego

Porównać lutowanie miękkie z twardym

Określić zastosowanie lutowania na fali stojącej

Zaplanować przebieg procesu lutowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. Masz na to 5 minut.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań, w tym:

−

15 zadań z poziomu podstawowego,

−

5 zadań z poziomu rozszerzonego.

Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego, kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ

TESTOWYCH

1. Na rysunku przedstawione jest połączenie

a) owijane.
b) spawane.
c) zaciskowe.
d) nitowe.

2. Z wymienionej poniżej listy wybierz połączenie, które należy tylko do grupy połączeń

mechanicznych
a) spawane.
b) owijane.
c) zgrzewane.
d) gwintowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Z wymienionej poniżej listy wybierz połączenie, które należy tylko do grupy połączeń

rozłącznych
a) wpustowe.
b) klejone.
c) lutowane.
d) nitowe.

4. Połączenie, które powstaje w wyniku wtłoczenia czopa w piastę, mającą mniejszą średnicę

niż czop, to połączenie
a) nitowe.
b) klejone.
c) wciskowe.
d) gwintowe.

5. Podczas procesu lutowania miękkiego spoiwo (stop: cyny, antymonu i ołowiu) należy

rozgrzać do temperatury około
a) (0÷50)

b) (180÷300)

c) (380÷500)

d) (600÷900)

6. Rysunek przedstawia

a) stację lutowniczą.
b) lutownicę transformatorową.
c) lutownicę oporową.
d) lutownicę tranzystorową.

7. Zimny lut to

a) połączenie „na zimno” (w temperaturze 0

C) dwóch metali podczas lutowania.

b) prawidłowo wykonana spoina, błyszcząca, wykonana w temperaturze 0

c) prawidłowo wykonana spoina, wykonana podczas lutowania.
d) nieprawidłowo wykonana, słabo trzymająca, nie przewodząca spoina powstała podczas

lutowania.

8. Tinol jest to

a) pasta przewodząca.
b) rodzaj topnika.
c) lut rurkowy zawierający wewnątrz topnik.
d) rodzaj alkoholu.

9. Połączenie gwintowe polega na

a) wkręceniu wkręta lub śruby w otwór zawierający gwint.
b) nabiciu wkręta lub śruby w otwór zawierający gwint.
c) wciśnięciu wkręta lub śruby w otwór bez gwintu.
d) wciśnięciu wkręta lub śruby w otwór zawierający gwint.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Połączenie materiałów przez ich docisk z jednoczesnym podgrzaniem łączonego miejsca

do stanu plastyczności to połączenie
a) zgrzewane.
b) klejone.
c) kołkowe.
d) lutowane.

11. Rysunek przedstawia budowę zacisku

a) śrubowego.
b) laboratoryjnego.
c) bezśrubowego.
d) widełkowego.

12. Elementy konstrukcyjne podlegające znacznym odkształceniom pod wpływem obciążeń

zewnętrznych i powracające do wymiarów pierwotnych po usunięciu tych obciążeń to
a) nity.
b) śruby.
c) kliny.
d) sprężyny.

13. Rysunek przedstawia zestyk

a) przełączający.
b) rozwierny.
c) zwierny.
d) nieprzełączający.

14. Rysunek przedstawia połączenie

a) sworzniowe.
b) wciskane.
c) owijane.
d) krępowane.

15. Połączenie spawane charakteryzuje się tym, że jest

a) trwałe (dotyczy tylko spawania elektrycznego).
b) trwałe (dotyczy zarówno spawania gazowego jak i elektrycznego).
c) nietrwałe (dotyczy tylko spawania elektrycznego).
d) nietrwałe (dotyczy zarówno spawania gazowego jak i elektrycznego).

16. Podczas wykonywania połączenia lutowanego jako topnik stosuje się

a) kalafonię.
b) chlorek sodu.
c) mikę.
d) silikon.

17. Aby wykonać połączenie nitowe, należy zastosować

a) młotek i nit.
b) śrubokręt i nit.
c) młotek i kołek wciskowy.
d) śrubokręt i nakrętkę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Lutowanie miękkie w porównaniu z lutowaniem twardym różni się tym, że

a) jest wykonywane w wyższej temperaturze i do lutowania miękkiego stosuje się cynę

i ołów, a do lutowania twardego – miedź i cynk.

b) jest wykonywane w niższej temperaturze i do lutowania miękkiego stosuje się cynę

i ołów, a do lutowania twardego – miedź i cynk.

c) jest wykonywane w wyższej temperaturze i do lutowania miękkiego stosuje się miedź

i cynk, a do lutowania twardego – cynę i ołów.

d) jest wykonywane w niższej temperaturze i do lutowania miękkiego stosuje się miedź

i cynk, a do lutowania twardego – cynę i ołów.

19. W produkcji wielkoseryjnej do lutowania obwodów drukowanych stosuje się

a) lutowanie na fali kulistej.
b) lutowanie miękkie w temperaturze 1000 °C.
c) lutowanie na fali stojącej.
d) lutowanie miękkie w temperaturze 70 °C.

20. Aby wykonać lutowanie końcówek przewodów, należy w podanej kolejności wykonać

następujące czynności
a) ocynować końcówkę żyły; wprowadzić od góry lut; rozgrzać od spodu końcówkę

kabla za pomocą lutownicy.

b) rozgrzać od spodu końcówkę kabla za pomocą lutownicy; wprowadzić od góry lut;

ocynować końcówkę żyły.

c) rozgrzać od spodu końcówkę kabla za pomocą lutownicy; ocynować końcówkę żyły;

wprowadzić od góry lut.

d) ocynować końcówkę żyły; rozgrzać od spodu końcówkę kabla za pomocą lutownicy;

wprowadzić od góry lut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie połączeń elektrycznych i mechanicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie połączeń
elektrycznych i mechanicznych”.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1÷14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15÷20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
–  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
–  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
–  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. b, 5. c, 6. a, 7. d, 8. d, 9. c, 10. a, 11. d,
12. , 13. d, 14. b, 15. b, 16. d, 17. c, 18. d, 19. b, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wybrać z listy połączenia elektryczne

Wybrać z listy połączenia nierozłączne

Zidentyfikować połączenie gwintowe

Wskazać prawidłowe wykonanie lutowania

Wyjaśnić pojęcie: zimny lut

Zidentyfikować połączenie owijane

Zidentyfikować lutownicę transformatorową

Zidentyfikować listwę zaciskową

Wyjaśnić pojęcie: tinol

Wyjaśnić pojęcie: termobimetal

Określić przeznaczenie odsysacza cyny

Zdefiniować połączenie zgrzewane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zidentyfikować sprężynę włosową

Rozpoznać zestyk zwierny

Scharakteryzować połączenie zgrzewane

Zaplanować przebieg procesu formowania

oczka

Określić zastosowanie tinolu

Scharakteryzować połączenie gwintowe

Określić zastosowanie układu sprężyn

stykowych

Scharakteryzować połączenie lutowane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. Masz na to 5 minut.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań, w tym:

−

15 zadań z poziomu podstawowego,

−

5 zadań z poziomu rozszerzonego.

Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego, kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Z wymienionej poniżej listy wybierz połączenie, które należy tylko do grupy połączeń

elektrycznych
a) nitowe.
b) kołkowe.
c) zaciskane.
d) zgrzewane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Z wymienionej poniżej listy wybierz połączenie, które należy tylko do grupy połączeń

nierozłącznych
a) zaprasowywane.
b) wciskowe.
c) sprężyste.
d) kształtowe.

3. Rysunek przedstawia przykładowe połączenia

a) zaciskowe.
b) nitowe.
c) kołkowe.
d) gwintowe.

4. Wskaż rysunek przedstawiający prawidłowy sposób wykonania lutowania:

rys. 1

rys. 2

rys. 3

rys. 4

a) rys. 1.
b) rys. 2.
c) rys. 3.
d) rys. 4.

5. Podczas lutowania w zbyt niskiej temperaturze lub poprzez stopienie lutownicą

bezpośrednio  lutu,  a  nie  pośrednio  poprzez  łączone  metale,  powstaje  nieprawidłowo
wykonana, słabo trzymająca spoina. Spoina ta to
a)  szary lut.
b) czarny lut.
c)  zimny lut.
d) gorący lut.

6. Rysunek przedstawia połączenie

a) owijane.
b) zaciskowe.
c) krępowane.
d) na zapinkę.

7. Rysunek przedstawia

a) lutownicę kolbową.
b) stację lutowniczą.
c) lutownicę oporową.
d) lutownicę transformatorową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Rysunek przedstawia

a) przekaźnik.
b) spaw.
c) szew nitowy.
d) listwę zaciskową.

9. Lut rurkowy, zawierający wewnątrz topnik, to

a) kalafonia.
b) cyna.
c) tinol.
d) ołów.

10. Termobimetale to

a) elementy sprężynujące wykonane z dwóch warstw metali o różnych współczynnikach

rozszerzalności cieplnej.

b) elementy sprężynujące wykonane z dwóch warstw metali o równych współczynnikach

rozszerzalności cieplnej.

c) elementy półprzewodnikowe wykonane z dwóch warstw metali o różnych

współczynnikach rozszerzalności cieplnej.

d) elementy półprzewodnikowe wykonane z dwóch warstw metali o równych

współczynnikach rozszerzalności cieplnej.

11. Urządzenie

umożliwiające

pozbycie

się

nadmiaru

cyny,

stosowane

podczas

wylutowywania elementów elektronicznych, to
a) spawarka.
b) tłok.
c) lutownica.
d) odsysacz cyny.

12. Połączenie zgrzewane to

a) połączenie materiałów przez ich docisk z jednoczesnym podgrzaniem łączonego

miejsca do stanu plastyczności.

b) połączenie termiczne wykonane za pomocą lutownicy.
c) połączenie mechaniczne wykonane przy pomocy śruby i nakrętki.
d) połączenie wykonane poprzez wciśnięcie czopa w piastę.

13. Rysunek przedstawia

a) sprężynicę.
b) sprężynę śrubową.
c) sprężynę stykową.
d) sprężynę włosową.

14. Rysunek przedstawia zestyk

a) rozwierny.
b) zwierny.
c) przełączający.
d) odłączający.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Duża wytrzymałość, duża odporność na szkodliwe oddziaływanie środowiska, mała

rezystancja  przejścia,  możliwość  uzyskania  dużej  gęstości  montażu,  konieczność
doprowadzenia ciepła, małe wymiary wynikające z faktu, że do jego wykonania zbędne są
jakiekolwiek  dodatkowe  materiały  lub  elementy  wiążące.  Są  to  cechy  charakterystyczne
dla połączenia
a)  zaciskanego.
b) zgrzewanego.
c)  gwintowego.
d) sworzniowego.

16. Aby uformować oczka, należy w podanej kolejności wykonać

a) uformować oczka (oczko musi być zamknięte); odizolować przewód na wymaganej

długości; dokonać kontroli poprawności wykonania oczka na śrubie o właściwej
średnicy; dokonać centrowania oczka wzdłuż osi przewodu,

b) uformować oczka (oczko musi być zamknięte); dokonać centrowania oczka wzdłuż osi

przewodu; odizolować przewód na wymaganej długości; dokonać kontroli
poprawności wykonania oczka na śrubie o właściwej średnicy,

c) uformować oczka (oczko musi być zamknięte); dokonać centrowania oczka wzdłuż osi

przewodu; dokonać kontroli poprawności wykonania oczka na śrubie o właściwej
średnicy; odizolować przewód na wymaganej długości,

d) odizolować przewód na wymaganej długości; uformować oczka (oczko musi być

zamknięte); dokonać kontroli poprawności wykonania oczka na śrubie o właściwej
średnicy; dokonać centrowania oczka wzdłuż osi przewodu.

17. Tinol jest wykorzystywany podczas

a) spawania.
b) lutowania twardego.
c) lutowania miękkiego.
d) zgrzewania.

18. Połączenie gwintowe charakteryzuje się tym, że

a) jest wykonywane w temperaturze co najmniej 300 °C.
b) skok gwintu nakrętki musi być większy od skoku gwintu śruby.
c) skok gwintu nakrętki musi być mniejszy od skoku gwintu śruby.
d) skok gwintu nakrętki musi być równy skokowi gwintu śruby.

19. Układy sprężyn stykowych stosuje się do

a) zmiany fazy napięcia.
b) zamykania i otwierania obwodów elektrycznych.
c) zmiany fazy prądu.
d) zamykania i otwierania obwodów drukowanych.

20. Połączenie lutowane charakteryzuje się tym, że

a) jest nierozłączne i wymaga doprowadzenia ciepła podczas procesu.
b) jest rozłączne i wymaga doprowadzenia ciepła podczas procesu.
c) jest nierozłączne i nie wymaga doprowadzenia ciepła podczas procesu.
d) jest rozłączne i nie wymaga doprowadzenia ciepła podczas procesu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie połączeń elektrycznych i mechanicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bastion P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H., Tkotz K., Ziegler K.: Praktyczna

elektrotechnika ogólna. REA, Warszawa 2003

2.  Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
3.  Okoniewski S.: Technologia dla elektroników. WSiP, Warszawa 2005
4.  Oleksiuk W., Paprocki K.: Podstawy konstrukcji mechanicznych dla elektroników. WSiP,

Warszawa 1996

5.  Potyński A.: Podstawy technologii i konstrukcji mechanicznych. WSiP, Warszawa 1999
6.  Praca zbiorowa: Poradnik warsztatowca mechanika. WNT, Warszawa 1971
7.  Praca  zbiorowa:  Poradnik  inżyniera  mechanika  –  tom  II.  Zagadnienia  konstrukcyjne.

WNT, Warszawa 1969

8. Uzarowicz L., Jędrzejewski W., Jaworski Z., Korzemski J.: Technologia metali

i metaloznawstwo. WNT, Warszawa 1975

9.  http://www.renex.com.pl/
10.  http://pcws.zis.ia.polsl.gliwice.pl/conical/teoria1.htm
11.  http://www.spawarki-transformatorowe.spawsc.pl/