MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA

W ZAWODZIE ELEKTROMECHANIK

SYMBOL CYFROWY 724 [05]

Akceptuj :

Zatwierdzam:

Minister Gospodarki

Minister Edukacji Narodowej

1

I. ZAŁO ENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE

KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie :

1)

komunikowa si , wyszukiwa i przetwarza informacj ,

2)

akceptowa zmiany i przystosowywa si do nich,

3)

korzysta ze swoich praw,

4)

korzysta z literatury fachowej oraz innych ródeł w celu samokształcenia,

5)

interpretowa podstawowe zjawiska oraz prawa z zakresu elektrotechniki,

elektroniki i mechaniki,

6)

oblicza i szacowa warto ci wielko ci elektrycznych w prostych obwodach

pr du stałego i przemiennego,

7)

rozpoznawa podzespoły elektryczne, elektroniczne i mechaniczne oraz

maszyny i urz dzenia elektryczne na podstawie ich wygl du zewn trznego oraz

oznacze na nich stosowanych,

8)

rozró nia i dobiera materiały stosowane w maszynach i urz dzeniach

elektrycznych,

9)

wykonywa prace z zakresu obróbki r cznej i mechanicznej,

10)

posługiwa si schematami ideowymi, monta owymi, rysunkami warsztatowymi

oraz instrukcjami obsługi i dokumentacj techniczn maszyn i urz dze

elektrycznych,

11)

mierzy podstawowe wielko ci fizyczne, geometryczne i elektryczne,

12)

posługiwa si nowoczesnymi narz dziami i przyrz dami podczas monta u

i demonta u maszyn i urz dze elektrycznych,

13)

wykonywa monta mechaniczny i elektryczny maszyn i urz dze

elektrycznych,

14)

sprawdza poprawno działania maszyn i urz dze elektrycznych,

15)

dokonywa przegl dów technicznych maszyn i urz dze elektrycznych oraz

instalacji zasilaj cych i zabezpieczaj cych,

16)

konserwowa i remontowa maszyny i urz dzenia elektryczne oraz

przeprowadza remonty kapitalne,

17)

stosowa zasady bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpora eniowej

oraz ochrony rodowiska,

18)

posługiwa si podstawowymi poj ciami ekonomicznymi,

19)

korzysta ze ródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej,

20)

poszukiwa aktywnie pracy i prezentowa swoje umiej tno ci,

21)

podj działalno gospodarcz .

2

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA

W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne wła ciwe dla zawodu

1)

zainteresowania techniczne,

2)

wysoki poziom spostrzegawczo ci,

3)

zdolno do koncentracji i podzielno ci uwagi,

4)

zdolno ci manualne, du a sprawno i precyzja ruchowa r k oraz palców,

5)

rednie tempo psychiczne, odporno na znu enie,

6)

zdyscyplinowanie, wytrwało i cierpliwo ,

7)

umiej tno współ ycia z lud mi,

8)

odpowiedzialno ,

9)

szybka orientacja.

2. Typowe zadania zawodowe na stanowiskach pracy obejmuj :

1)

przegl dy techniczne maszyn i urz dze elektrycznych,

2)

monta i demonta podzespołów elektrycznych i mechanicznych

w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,

3)

konserwacje i naprawy maszyn i urz dze elektrycznych,

4)

remonty kapitalne maszyn i urz dze elektrycznych,

5)

nadzór nad eksploatacj maszyn i urz dze elektrycznych.

3. Elektromechanicy mog podejmowa prac :

1)

w zakładach przemysłowych w których s produkowane lub stosowane

maszyny i urz dzenia elektryczne,

2)

w budownictwie przy eksploatacji i konserwacji maszyn i urz dze

elektrycznych,

3)

w handlu przy konserwacji urz dze chłodniczych i klimatycznych,

4)

w zakładach serwisowych, wiadcz cych usługi z zakresu elektromechaniki,

5)

w zakładach naprawczych sprz tu elektrycznego gospodarstwa domowego.

3

4. Szkoła, podejmuj ca kształcenie w zawodzie, powinna posiada lub mie

zapewniony dost p do odpowiednio przygotowanych pracowni przedmiotowych,

laboratoriów i warsztatów szkolnych, wyposa onych w nowoczesne rodki i pomoce

dydaktyczne oraz maszyny i urz dzenia elektryczne.
W pracowniach przedmiotowych powinny znajdowa si rzutniki foliogramów,

zestawy

wiczeniowe do demonstracji działania i budowy podzespołów

mechanicznych i elektrycznych, katalogi, dokumentacje techniczne maszyn

i urz dze elektrycznych oraz komputer z zainstalowanym oprogramowaniem

słu cym do symulacji działania maszyn i urz dze .
Laboratorium podstaw elektrotechniki powinno posiada co najmniej 6 stanowisk

pomiarowych dwuosobowych, ka de zasilane napi ciem 220/380V pr du

przemiennego

(zabezpieczone

ochron

przeciwpora eniow ,

zgodnie

z obowi zuj cymi przepisami) oraz wyposa one w wył cznik awaryjny i wył cznik

awaryjny centralny. Na ka dym stanowisku, powinny znajdowa si nast puj ce

przyrz dy pomiarowe: zasilacz stabilizowany 0 - 24V napi cia stałego i zasilacz

napi cia sinusoidalnego 12 - 220 V, 50Hz, generator funkcji, oscyloskop o pa mie

20MHz z sondami pomiarowymi, dwa mierniki uniwersalne cyfrowe, mostek RLC

oraz gotowe zestawy pomiarowe zawieraj ce elementy i układy elektryczne,

umo liwiaj ce realizacj (metod frontaln ) nast puj cych wicze : pomiary

napi cia, pr du, rezystancji, pojemno ci, indukcyjno ci, cz stotliwo ci oraz mocy.

Ponadto stanowiska pomiarowe (wszystkie lub wybrane, w zale no ci od formy

organizacji zaj - frontalnej lub cyklicznej) winny by wyposa one w makiety

(trena ery), ze specjalnie przygotowanymi układami elektrycznymi i elektronicznymi,

umo liwiaj ce badanie: obwodów RLC, elementów półprzewodnikowych,

prostowników i filtrów. W laboratorium powinny by co najmniej sze komputerów

typu PC (po dwóch uczniów do jednego komputera) z oprogramowaniem

niezb dnym do szybkiej obróbki wyników wykonanych pomiarów
Laboratorium maszyn i urz dze elektrycznych powinno posiada co najmniej 6

stanowisk pomiarowych dwuosobowych zasilanych napi ciem 24/220/380V pr du

przemiennego

(zabezpieczonych

ochron

przeciwpora eniow ,

zgodnie

z obowi zuj cymi przepisami) oraz wyposa onymi w wył czniki awaryjne i wył cznik

awaryjny centralny. W laboratorium powinny znajdowa si , przystosowane do

bada , podstawowe aparaty i maszyny elektryczne: styczniki, przeka niki,

bezpieczniki, liczniki energii elektrycznej jednofazowe i trójfazowe, transformatory

jednofazowe i trójfazowe, przekładniki pr dowe i napi ciowe, akumulatory, silniki

pr du stałego, silniki pr du przemiennego oraz pr dnice, osprz t instalacji

elektrycznych oraz gotowe zestawy wiczeniowe elektronicznego sterowania

maszynami i urz dzeniami elektrycznymi. Na ka dym stanowisku, powinny

znajdowa si nast puj ce przyrz dy pomiarowe: zasilacz stabilizowany 0 - 24V

napi cia stałego, autotransformator, generator funkcji, oscyloskop dwukanałowy

o pa mie 20MHz z sondami pomiarowymi, dwa mierniki uniwersalne cyfrowe. Ka de

stanowisko powinno by wyposa one w komputer do szybkiej obróbki wyników

wykonanych pomiarów.
Warsztaty szkolne powinny posiada trzy pracownie.
Pracownia zintegrowanego kształcenia w zakresie obróbki r cznej i mechanicznej,

powinna by wyposa ona w nast puj ce stanowiska: dwa stanowiska do

wykonywania

pomiarów

narz dziami

noniuszowymi,

jedno

stanowisko

do wykonywania pomiarów narz dziami mikrometrycznymi, jedno stanowisko do

4

wykonywania pomiarów bł dów kształtu, dwa stanowiska do trasowania, sze

stanowisk do obróbki r cznej, stanowisko do prostowania i gi cia, trzy stanowiska do

wiercenia, rozwiercania i pogł biania, dwa stanowiska do wykonywania poł cze

rozł cznych, sze stanowisk do operacji tokarskich, cztery stanowiska do operacji

frezarskich. Ka de stanowisko powinno by wyposa one w komplet narz dzi

i przyrz dów pomiarowych.
Pracownia monta u elektrycznego powinna by wyposa ona w 10 stanowisk

monterskich z kompletem narz dzi do monta u mechanicznego i elektrycznego

podzespołów elektrycznych i elektronicznych oraz przyrz dów pomiarowych do

pomiaru wielko ci elektrycznych i mechanicznych.
Pracownia maszyn i urz dze elektrycznych, powinna zawiera co najmniej 8

stanowisk do monta u, demonta u oraz napraw maszyn i urz dze elektrycznych.

Ka de stanowisko powinno by wyposa one w komplet narz dzi lusarskich,

elektryczny miernik uniwersalny, suwmiark , mikrometr, zestaw narz dzi

elektromonterskich. W pracowni powinny by równie nast puj ce stanowiska:

stanowisko do prostowania i gi cia, stanowisko do wiercenia, rozwiercania

i pogł biania, stanowisko do operacji tokarskich, stanowisko do operacji frezarskich,

umo liwiaj ce dorabianie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych maszyn

i urz dze .

5. Umiej tno ci zło one przedstawione w opisie kwalifikacji absolwenta, zostały

przeło one (transformowane) na umiej tno ci szczegółowe, pogrupowane w dwóch

blokach programowych:

1)

elektrotechnika i mechanika,

2)

techniki wytwarzania i napraw oraz gospodarka rynkowa.

Blok programowy elektrotechnika i mechanika zawiera cele i tre ci kształcenia

z zakresu: podstaw elektrotechniki, elektroniki i mechaniki, zasad działania oraz

budowy

podstawowych

podzespołów

elektrycznych,

elektronicznych

i mechanicznych, stosowanych w maszynach i urz dzeniach elektrycznych, budowy

instalacji elektrycznych zasilaj cych i sygnalizacyjnych, budowy i działania maszyn

i urz dze elektrycznych, techniki pomiarów elektrycznych i mechanicznych.

Blok programowy techniki wytwarzania i napraw oraz gospodarka rynkowa

zawiera cele i tre ci kształcenia dotycz ce: obróbki r cznej i mechanicznej metali

i tworzyw sztucznych, monta u, demonta u i napraw maszyn i urz dze

elektrycznych, stosowanych w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie,

handlu oraz gospodarstwach domowych. W bloku tym zawarto równie dział

tematyczny zwi zany z kształtowaniem umiej tno ci niezb dnych w warunkach

gospodarki rynkowej.

5

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego

Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w

%*

Podbudowa

programowa: szkoła

podstawowa

Podbudowa

programowa: liceum

ogólnokształc ce

Elektrotechnika i mechanika

30

30

Techniki wytwarzania i napraw
oraz gospodarka rynkowa

50

50

Razem

80**

80**

*)

Podział na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodzie y

jak i dorosłych (w systemie stacjonarnym oraz zaocznym).

**) Pozostałe 20 % godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów

programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku

pracy.

6

III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA

W BLOKACH PROGRAMOWYCH

BLOK: Elektrotechnika i mechanika

1. Cele kształcenia

Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :

1)

rozró nia podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach

i urz dzeniach zasilanych pr dem elektrycznym oraz okre li ich wytrzymało

mechaniczn ,

2)

rozpoznawa na schematach i rysunkach elementy mechaniczne,

pneumatyczne i hydrauliczne oraz podzespoły elektryczne i elektroniczne

stosowane w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,

3)

sporz dza szkice prostych cz ci maszyn,

4)

mierzy podstawowe wielko ci fizyczne, geometryczne i elektryczne,

5)

wykonywa podstawowe obliczenia prostych obwodów pr du stałego i prze-

miennego,

6)

analizowa prac prostych układów elektrycznych i elektronicznych na

podstawie ich schematów ideowych,

7)

ł czy elementy i układy elektryczne oraz elektroniczne na podstawie

schematów,

8)

analizowa prac prostych układów elektrycznych i elektronicznych na

podstawie uzyskanych wyników pomiarów,

9)

mierzy parametry podstawowych podzespołów elektrycznych i elektronicznych

10)

rozpoznawa i klasyfikowa maszyny i urz dzenia elektryczne oraz analizowa

ich prac ,

11)

dokonywa pomiaru parametrów maszyn i urz dze elektrycznych w oparciu

o dokumentacj techniczno-ruchow ,

12)

wykorzysta technik komputerow do opracowywania wyników pomiarów,

13)

rozpoznawa elementy i układy sterowania stosowane w maszynach

i urz dzeniach elektrycznych,

14)

stosowa zasady bezpiecze stwa i higieny pracy przy eksploatacji i pomiarach

instalacji, maszyn i urz dze elektrycznych.

2. Tre ci kształcenia (działy programowe)

7

1)

materiały konstrukcyjne,

2)

konstrukcje mechaniczne,

3)

cz ci maszyn,

4)

elementy mechaniczne w urz dzeniach elektrycznych,

5)

elementy pneumatyczne i hydrauliczne stosowane w urz dzeniach

elektrycznych,

6)

technika pomiarów wielko ci fizycznych, geometrycznych i elektrycznych,

7)

obwody elektryczne pr du stałego i przemiennego,

8)

podzespoły elektryczne i elektroniczne,

9)

instalacje elektryczne zasilaj ce i sygnalizacyjne,

10)

maszyny elektryczne,

11)

grzejnictwo elektryczne,

12)

urz dzenia d wigowe,

13)

sprz t elektryczny gospodarstwa domowego,

14)

urz dzenia chłodnicze,

15)

urz dzenia klimatyzacji,

16)

elementy i układy sterowania stosowane w maszynach i urz dzeniach

elektrycznych.

BLOK: Techniki wytwarzania i napraw oraz

gospodarka rynkowa

1. Cele kształcenia

Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :

1)

rozpoznawa podzespoły, maszyny i urz dzenia elektryczne na podstawie

wygl du zewn trznego i oznacze na nich stosowanych,

2)

wykonywa prace z zakresu obróbki r cznej i mechanicznej,

3)

wykonywa proste prace regeneracyjne zu ytych cz ci maszyn,

4)

dobiera (w oparciu o dane katalogowe lub informacje dost pne w Internecie)

podzespoły elektryczne i mechaniczne w zale no ci od przewidywanych

warunków ich pracy,

5)

wykonywa monta podzespołów mechanicznych (przekładni, ło ysk, wałków,

sprz gieł, hamulców, spr yn, d wigni) w maszynach i urz dzeniach

elektrycznych,

6)

wykonywa monta elementów pneumatycznych i hydraulicznych, stosowanych

w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,

8

7)

wykonywa monta mechaniczny oraz elektryczny maszyn i urz dze

elektrycznych,

8)

wykonywa poł czenia elektryczne w oparciu o schematy ideowe oraz

monta owe maszyn i urz dze elektrycznych,

9)

posługiwa si instrukcjami obsługi i dokumentacj techniczn przy

eksploatacji, konserwacji i remontach maszyn i urz dze elektrycznych,

10)

skorzysta z danych zawartych na tabliczkach znamionowych maszyn

i urz dze elektrycznych,

11)

sprawdza poprawno działania maszyn i urz dze elektrycznych,

12)

lokalizowa uszkodzenia w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,

13)

dokonywa wymiany podzespołów mechanicznych (przekładni, ło ysk, wałków,

sprz gieł, hamulców, spr yn, d wigni) i elektrycznych (styczników,

przeka ników, wył czników, układów automatyki i układów zabezpieczaj cych)

w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,

14)

montowa i naprawia sprz t elektryczny gospodarstwa domowego,

15)

eksploatowa , konserwowa i remontowa maszyny oraz urz dzenia

elektryczne, stosowane w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie

oraz handlu (silniki i pr dnice elektryczne, transformatory, spawarki elektryczne,

urz dzenia d wigowe, urz dzenia chłodnicze, urz dzenia klimatyzacji,

urz dzenia grzewcze),

16)

montowa i sprawdza instalacje elektryczne zasilaj ce i sygnalizacyjne,

17)

wykonywa okresowe przegl dy techniczne, konserwacje oraz zlokalizowa

i usun drobne uszkodzenia w instalacjach elektrycznych,

18)

dokonywa przegl dów technicznych maszyn i urz dze elektrycznych,

19)

interpretowa i wdra a zalecenia norm dotycz cych kontroli jako ci

i zarz dzania jako ci (ISO 9000),

20)

organizowa stanowiska pracy w ró nych warunkach zgodnie z przepisami

bezpiecze stwa i higieny pracy, przepisami przeciwpo arowymi oraz

zaleceniami wynikaj cymi z ochrony naturalnego rodowiska,

21)

udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach ze szczególnym

uwzgl dnieniem pora e pr dem elektrycznym,

22)

przestrzega przepisów bezpiecze stwa i higieny pracy w czasie produkcji,

eksploatacji i napraw maszyn oraz urz dze elektrycznych,

23)

interpretowa podstawowe mechanizmy rynkowe,

24)

opracowa prosty plan przedsi wzi cia gospodarczego,

25)

sporz dza kalkulacje kosztów,

26)

zarejestrowa działalno gospodarcz ,

27)

prowadzi uproszczon form ewidencji działalno ci gospodarczej,

28)

wypełnia dokumenty zwi zane z transakcj kupna-sprzeda y,

29)

korzysta z zewn trznych ródeł finansowania,

9

30)

sporz dza zeznanie podatkowe od osób fizycznych,

31)

prezentowa swoje umiej tno ci,

32)

korzysta z kodeksu pracy.

2. Tre ci kształcenia (działy programowe)

1)

obróbka r czna i mechaniczna metali i tworzyw sztucznych,

2)

monta i demonta podzespołów mechanicznych maszyn i urz dze

elektrycznych,

3)

technika poł cze mechanicznych,

4)

monta i demonta podzespołów elektrycznych oraz elektronicznych,

5)

technika poł cze elektrycznych,

6)

kontrola podzespołów elektrycznych, elektronicznych i mechanicznych,

7)

dokumentacja techniczna instalacji, maszyn i urz dze elektrycznych,

8)

monta , demonta i naprawy sprz tu elektrycznego gospodarstwa domowego,

9)

monta , demonta i naprawy maszyn elektrycznych,

10)

monta , demonta i naprawy urz dze elektrycznych, stosowanych

w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie oraz handlu,

11)

gospodarka rynkowa.