PODSTAWOWE KRYTERIA WYBORU KINA DOMOWEGO
Odtwarzane formaty

Odtwarzacze DVD, główny element kina domowego,
odtwarzają większość formatów płyt DVD oraz CD,
zawierających cyfrowy obraz i dźwięk. Im więcej
obsługiwanych formatów, tym lepiej. Standardami
odtwarzania są m. in. DVD-Video (zwykła płyta DVD
z filmem), DVD-Audio (płyta DVD z muzyką), Video
CD oraz SVCD, Audio CD oraz SACD, a także MP3 (muzyka) i JPG (zdjęcia).
Standardem staje się także możliwość odczytu filmów nagranych w formacie
DivX/XviD, a także plików tekstowych z napisami do tych filmów (z polskimi
znakami). Duża ilość odtwarzanych formatów wpływa na uniwersalność
zestawu kina domowego i satysfakcję z możliwości oglądania filmów i
słuchania muzyki.
Ilość i moc głośników
Głośniki, ich rodzaj, ilość i moc mają kluczowe znaczenie dla jakości dźwięku
kina domowego. Standardem jest 5 głośników zasadniczych oraz subwoofer
(głośnik niskich tonów). Jest to tzw. układ 5.1 (5 głośników + subwoofer),
pozwalający na odsłuch dźwięku nagranego w sześciokanałowym formacie,
np. Dolby Digital. Droższe zestawy mogą posiadać 7 lub więcej głośników.
Moc kina domowego podawana jest w watach i jest sumą mocy muzycznej
wszystkich głośników. Kina domowe dostępne na rynku posiadają moc od 70
do ponad 1000 W RMS.

OZNACZENIA I PARAMETRY

RMS
Symbol ten oznacza rzeczywistą moc znamionową
głośnika lub kolumny i wyraża moc nieprzerwanego
sygnału elektrycznego, jaką może przyjąć urządzenie
przez 100 godzin. Wbrew pozorom nie jest to
parametr decydujący o wysokich natężeniach
dźwięku, ponieważ odnosi się prądu elektrycznego
podawanego do głośników. Moc RMS wyrażana jest

w watach (W) i najlepiej oddaje możliwości muzyczne sprzętu. Należy
wiedzieć, że istnieją też inne oznaczenia mocy, takie jak krótkotrwała moc
maksymalna (1 sekundowy sygnał powtarzany 60 razy co minutę), która
może być nawet 5 razy większa niż RMS. Jak widać, wartość mocy może być
różna w zależności od sposobu pomiaru, dlatego należy zwracać uwagę, na
jakiej podstawie producent podaje ten parametr.

Odtwarzane formaty
Nowoczesne odtwarzacze DVD, główny element kina domowego, odtwarzają
większość obecnych formatów płyt DVD oraz CD, zawierających cyfrowy
obraz i dźwięk. Im więcej obsługiwanych formatów, tym lepiej. Starania
producentów idą w kierunku zwiększenia uniwersalności zarówno
odtwarzaczy jak i nagrywarek DVD. Standardami odtwarzania są m.in. DVD-
Video (zwykła płyta DVD z filmem), VCD oraz SVCD (film w formacie
cyfrowym nagrany na płytach CD), Audio CD oraz SACD (CD z muzyką),
MP3 i WMA(dźwięk skompresowany cyfrowo), JPG (zdjęcia) oraz DivX/XviD
(video skompresowane cyfrowo na płycie CD). Warto również zwrócić uwagę
na możliwość odtwarzania plików tekstowych z napisami do filmów DivX (z
polskimi znakami). Im więcej formatów obsługiwanych przez kino domowe,
tym lepiej.
DivX
Jest to format cyfrowej kompresji materiału video, którego początki związane
są z komputerami i Internetem. Dzięki kompresji DivX, film w formacie DVD
można zapisać na pojedynczej płycie CD-R, ze stosunkowo niewielkim
stratami jakości. Stopień kompresji wynosi aż 4:1, podczas gdy w przypadku
DVD tylko 2:1. Bliźniaczą odmianą DivX`a jest kodek XviD, który stanowi tzw.
freeware i jest opracowywany i rozpowszechniany hobbistycznie przez
informatyków z całego świata. DivX najczęściej jest udostępniany odpłatnie.
Odtwarzanie tego formatu jest już standardem wśród odtwarzaczy DVD i
staje się standardem również w nagrywarkach DVD. Sporym mankamentem
formatu DivX jest brak możliwości zakodowania wielokanałowego dźwięku
przestrzennego, takiego jak DTS czy Dolby Digital - dźwięk jest
skompresowany cyfrowo w formacie MP3.
THX
Tomlinson Holman eXperimental - jest konfiguracja “idealnego” dźwięku
przestrzennego, stworzona przez Holmana. Zakłada ona 10 podstawowych
kanałów dźwięku oraz 2 kanały basowe (10.2), wykorzystujące łącznie 14
głośników. Na podstawie systemu THX powstała norma o tej samej nazwie.
Systemy audio oznaczone symbolem THX gwarantują najwyższą jakość
dźwięku przestrzennego, są jednak znacznie droższe. Standard THX
występuje w 2 odmianach: tańszej Selekt, oraz droższej Ultra.

WYPOSAŻENIE
Głośniki
Są najważniejszym elementem każdego zestawu audio, i mają największy
wpływ na jakość dźwięku końcowego. Mimo rozwoju dźwięku cyfrowego
konstrukcja i zasada działania głośników nie zmieniła się. Nadal składają się
one z membrany, magnesu, zwrotnic i obudowy. W zależności od
częstotliwości przenoszonych dźwięków, głośniki dzielą się na wysoko
tonowe, średniotonowe i niskotonowe (subwoofery). Gotowe systemy
dźwięku przestrzennego składają się zazwyczaj z głośnika centralnego,
przednich głośników kanału lewego i prawego, głośników surround
umieszczanych po bokach lekko z tyłu oraz subwoofera. Tego typu zestawy
sześciu głośników pracują w standardzie Dolby Digital lub DTS. To dzięki nim
widz poczuje się jakby sam był uczestnikiem wydarzeń prezentowanych na
ekranie. Oczywiście, aby cieszyć się dobrymi efektami, kino domowe nie
musi składać się z wyżej wymienionych elementów. Tak naprawdę wystarczy
głośnik centralny oraz prawy i lewy. Warto też wspomnieć o odbiorniku A/V,
który wchodzi w skład większości zestawów kina domowego. Pełni on funkcję
rozdzielni sygnału audio pochodzącego z różnych komponentów systemu,
a poza tym dekoduje dźwięk surround oraz wzmacnia sygnał przed
wysłaniem go do głośników. Ilość poszczególnych rodzajów głośników jest
związana z różnicą rozchodzenia się dźwięku o różnej częstotliwości.
Najłatwiej rozchodzą się niskie dźwięki, stąd tylko jeden subwoofer.
Najtrudniej rozprzestrzeniają się dźwięki wysokie – dlatego głośniki wysoko
tonowe często umieszcza się na wysokości uszu i kieruje wprost na
słuchacza. Najprostsze i najtańsze kina domowe posiadają małe głośniki o
przeciętnych parametrach, bez odpowiedniej obudowy. Droższe zestawy są
wyposażane w kolumnowe głośniki z podstawami, które zapewniają znacznie
głębsze brzmienie i nie przenoszą drgań na podłoże. Niekiedy instaluje się
specjalne ciężkie podstawy na bolcach, mające odizolować kolumnę od
podłoża. Najlepszy dźwięk uzyskują wąskie kolumny z głośnikami o
stosunkowo niedużej średnicy, które często montowane są w pionowym

ciągu (podwójnie lub potrójnie) w jednej kolumnie. Niestety jest to już sprzęt z
wyższej półki cenowej. Na rynku dostępne są tzw. bezprzewodowe kina
domowe, których głośniki nie mają połączenia kablowego ze źródłem
dźwięku. Jest to rozwiązanie wygodne i estetyczne (brak kabli), jednak
systemy takie narażone są na gorszą jakość dźwięku i zakłócenia sygnału.
Drogim i rzadkim rozwiązaniem jest tzw. aktywny zestaw głośnikowy,
polegający na zainstalowaniu wzmacniaczy bezpośrednio w każdym
głośniku.

Amplituner
Jest to połączenie wzmacniacza (Amplifier) z odbiornikiem radiowym (Tuner),
we wspólnej obudowie. Tuner radiowy, najczęściej z systemem RDS, jest
obecnym standardem w zestawach kina domowego. Większość kin
domowych posiada amplituner zintegrowany z odtwarzaczem DVD, a tylko
niektóre zestawy mają budowę segmentową. W kinach domowych
powszechnie stosuje się wzmacniacze audio klasy D, które charakteryzują
się dużą sprawnością i stosunkowo niskim poziomem zniekształceń.
Dekodery
Każdy odtwarzacz DVD lub wzmacniacz jest wyposażony w odpowiednie
dekodery, umożliwiające odczytanie zakodowanej ścieżki dźwiękowej,
nagranej na płycie DVD. Obowiązkowy jest dekoder formatu Dolby Digital
(nazywany również AC-3), w którym nagrano dźwięk dla wszystkich filmów w
ostatnich latach. Standardem jest także dekoder Dolby Prologic II (lub
najnowszy Pro Logic IIx), który rozdziela dźwięk analogowy na 6 kanałów.
Często spotykany jest także dekoder DTS (Digital Theatre System),
charakteryzujący się wysoką częstotliwością próbkowania i mniejszą

kompresją. Wielu producentów wyposaża odtwarzacze DVD również w
dekodery formatu MPEG Multichannel, który jest alternatywą dla systemów
Dolby i posiada nawet 8 kanałów dźwięku. Format ten nie jest jednak
stosowany przez wytwórnie filmowe. Rozwój technologi dźwięku
przestrzennego idzie w stronę zwiększenia liczby kanałów i opracowania
nowych, lepszych systemów kodowania.
Złącza
Bardzo ważnym elementem zestawu kina domowego są posiadane złącza i
możliwości połączenia z innymi urządzeniami. Dzięki różnym złączom
możliwe jest m. in. odtwarzanie materiału pochodzącego z różnych źródeł,
takich jak kamera cyfrowa czy cyfrowy aparat fotograficzny. Równie ważna
jest możliwość wprowadzenia i wyprowadzenia sygnału audio i video.
Najważniejsze złącza to wejście/wyjście AV (wtyczki typu chinch), złącza
SCART (tzw. eurozłącza), złącze Progressive Scan oraz złącze
komponentowe (RGB). Coraz częściej stosuje się złącza HDMI, które są
szczególnie ważne w kontekście HDTV (telewizja wysokiej rozdzielczości).
Urządzenia wyposażone w tuner radiowy i telewizyjny posiadają odpowiednie
złącza antenowe. Oddzielny element to złącza wzmacniacza, wśród których
najważniejsze to połączenia głośnikowe.

Funkcje poprawy dźwięku i obrazu
Automatyczna zmiana formatu obrazu – filmy DVD mogą być nagrane w
różnych formatach obrazu, najczęściej 4:3 (zwykły) lub 16:9 (panoramiczny).
Kina domowe często posiadają funkcję automatycznej zmiany formatu
obrazu.
Tryb kinowy - funkcja reguluje jaskrawość i redukuje szumy obrazu. W
określonych warunkach oglądania poprawia to jakość obrazu. Tryb kinowy
automatycznie dopasowuje kontrast, co poprawia widoczność ciemnych scen
oraz zapobiega rozmazywaniu się barw.
Wzmocnienie basów – funkcja dostępna w większości kin domowych. Polega
na ucięciu niskich tonów z pięciu kanałów i skierowanie ich tylko do kanału
basowego i subwoofera. Poprawia to słyszalność niskich tonów.
Automatyczna konfiguracja dźwięku – niektóre zestawy kina domowego
posiadają funkcję automatycznego dopasowania dźwięku do wielkości i
rodzaju pomieszczenia. Często spotykany jest korektor dźwiękowy, mogący
imitować odsłuch w różnych pomieszczeniach (np. hala koncertowa, duży
pokój, mały pokój).
Nagrywarka DVD
Na rynku pojawia się coraz więcej zestawów kina domowego z nagrywarką

DVD, także z twardym dyskiem. Nagrywarka może być zintegrowana z
tunerem i wzmacniaczem lub oddzielna. Jest to rozwiązanie godne polecenia
zwłaszcza tym użytkownikom, którzy nie posiadają komputera z nagrywarką
DVD, lub posiadają tylko odtwarzacz DVD.

UŻYTKOWANIE i KONSERWACJA
Ustawienie głośników
Nawet najlepszy zestaw audio nie zabrzmi odpowiednio, jeżeli będzie
ustawiony nieprawidłowo. Optymalna konfiguracja najczęściej wymaga kilku
prób i zmian ustawień głośników. Ustawiając głośniki kina domowego, należy
przyjąć następujące zasady: głośniki przednie umieszczamy w jednej linii z
telewizorem, na podstawkach (jeśli są w zestawie). Przedni głośnik centralny
należy ustawić pod telewizorem (np. na półce) lub bezpośrednio na nim, w
jednej linii z głośnikami przednimi. Tylne głośniki efektowe należy umieścić za
słuchaczem, symetrycznie z dwóch stron. Tylne głośniki powinny znajdować
się na wysokości 90-120 cm, ok. 50 cm powyżej głowy słuchacza. Można
powiesić je na ścianie lub ustawić na podstawach. Najlepiej, jeśli głośniki
tylne są pełnozakresowymi kolumnami.
Instalacja zestawu
Zaawansowane instrukcje odsłuchu dźwięku przewidują różne ustawienia
sprzętu, w zależności od rodzaju odtwarzanego dźwięku. Inne ustawienia są
optymalne dla dźwięku filmowego, inne dla muzyki nagranej np. w formacie
DVD-Audio. Warto wiedzieć, że powierzchnia telewizora jest niepożądana
przy słuchaniu muzyki, ponieważ powoduje odbicia dźwięku. W takim

przypadku telewizor nie powinien stać między głośnikami.
Połączenia kablowe
Szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe połączenia kablowe
poszczególnych elementów kina domowego. Błędne podłączenie może
spowodować uszkodzenie sprzętu. Należy wiedzieć, że jakość użytych kabli
może mieć wpływ na jakość dźwięku, szczególnie w droższych zestawach
audio. Droższe modele kabli mogą być kierunkowe – należy zwrócić uwagę
na kierunek sygnału, od źródła do głośnika. Szczegółowe informacje na temat
połączeń kablowych powinny znajdować się w instrukcji obsługi.
Płyty
Brudne i niewłaściwie przechowywane płyty CD i DVD mogą powodować
słabą jakość obrazu i dźwięku, a w skrajnym przypadku nawet zacięcie się
mechanizmu. Płyty należy przechowywać w pudełkach i nie wystawiać ich na
działanie wysokich temperatur. Płyty powinno się czyścić miękką szmatką od
środka do zewnątrz. Nie wolno do tego celu używać środków chemicznych,
takich jak benzyna czy alkohol.

WARTO WIEDZIEĆ
DVD
Digital Versatile Disc – uniwersalny dysk cyfrowy. Początkowo nazwa DVD
miała oznaczać Digital Video Disc, jednak szybko okazało się, że technologię
tę można stosować nie tylko do zapisu video. DVD jest następcą dysku CD,
ale o znacznie większej pojemności. Dzięki skróceniu promienia lasera
zmniejszono odstępy pomiędzy ścieżkami, zwiększając tym samym ilość

informacji możliwą do zapisania na pojedynczej płycie. Płyty DVD mają różne
odmiany a ich pojemność może wynosić nawet 16 GB. Płyty DVD
umożliwiają m. in. zapis wielokanałowego dźwięku.
Źródła obrazu i dźwięku
Podstawowym źródłem obrazu i wielokanałowego dźwięku w kinie domowym
jest odtwarzacz lub nagrywarka DVD. Równie dobrze może to być także
tuner telewizyjny. Wykorzystując wzmacniacz i telewizor wyposażony w
dekoder dźwięku stereofonicznego można wydobyć dźwięk przestrzenny z
sygnału TV (warunkiem jest nadawanie programu z takim dźwiękiem).
Również cyfrowe tunery telewizji satelitarnej pozwalają na odbiór dźwięku
przestrzennego. Wprowadzenie telewizji HD umożliwi odbiór zarówno
cyfrowego obrazu jak i dźwięku z sygnału telewizyjnego.
Tor akustyczny
Jest to droga, jaką przebywa fala rezonansowa wewnątrz obudowy kolumny
lub głośnika. Należy wiedzieć, że równie ważna jest wewnętrzna i tylna
powierzchnia głośnika, oraz sposób ujścia powietrza poruszanego przez
membranę. Często stosuje się system Bass Reflex, będący zespołem
specjalnych otworów ujściowych w obudowie głośnika.
Kody regionów
Producenci filmów DVD podzielili świat na kilka regionów, aby kontrolować
dystrybucję i uniemożliwić niepożądane rozpowszechnianie filmów. Każda
płyta DVD-Video posiada oznaczenie danego regionu, w którym będzie
działać. Również odtwarzacze i nagrywarki DVD mają przypisane kody
regionów, i mogą obsługiwać wyłącznie dyski oznaczone tym samym kodem.
Najczęściej niemożliwe jest zatem odtwarzanie filmu nagranego np. dla USA
w odtwarzaczu sprzedanym w Europie, i na odwrót. Są jednak odtwarzacze,
które potrafią odtwarzać płyty z wielu regionów. Oznaczenie “ALL” informuje,
że nie ma ograniczeń odtwarzania. Kody regionów to:
1 - USA, Kanada
2 - Europa, RPA, Egipt, Japonia, Kraje Bliskiego
Wschodu
3 - Tajwan, Azja Południowo-Wschodnia
4 - Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa,
Australia, Meksyk, Nowa Zelandia
5 - Kraje byłego ZSRR, Afryka (za wyjątkiem Egiptu i RPA), Indie, Pakistan
6 - Chiny