30

RADIO RETRO

Lata trzydzieste

Świat Radio Maj 2007

Radioodbiorniki wilieńskiego Elektrita

Radioodbiornik Splendid

Wileński Elektrit, tak jak każda

duża europejska firma radiotech-

niczna, wprowadzał corocznie na

krajowy rynek kolejne, nowe mo-

dele radioodbiorników.

Na sezon 1935/36 Elektrit opra-

cował 6 modeli odbiorników, a pra-

wie każdy z nich miał kilka typów

różniących się sposobem zasilania.

Dochodziło do tego często kilka

rodzajów skrzynek aparatów, a tak-

że modernizacja modelu (układu)

odbiornika w ciągu sezonu. Można

powiedzieć, że liczba modeli z jed-

nego tylko sezonu często sięgała

20 odmian aparatów. Jest to więc

ambitne zadanie kolekcjonerskie

i często prowadzi do odkrycia no-

wych, nieznanych dotąd rozwiązań

radioodbiorników i poszerzenia na-

szej wiedzy kolekcjonerskiej, która

nigdy nie będzie zamkniętym tema-

tem. W sezonie 1935/36 w sprzeda-

ży ukazały się następujące modele:

Kontinent, Titanic, Rival, Superior,

Splendid, Majestic.

Aparat radioodbiorczy Splen-

did to pierwszy z dwóch opraco-

wanych w tym sezonie układów

superheterodynowych, drugim był

Majestic. Występowały dwa mode-

le: Z – zasilany prądem zmiennym

oraz U – o zasilaniu uniwersalnym

(prądem zmiennym lub stałym).

Wzorowany został na modelu

Camerad wiedeńskiej Minervy. Nie

stanowił jednak jego kopii, zmienio-

no np. schemat na siedmioobwodo-

wy (w modelu Camerad A tylko 6

obwodów), rozbudowano przy tym

układ wejściowy i zastosowano po-

trójny agregat kondensatorowy.

Cechą charakterystyczną obu

powyższych modeli Elektrita, nie-

występującą już w żadnych innych

odbiornikach, było zastosowanie

magnoskopu. Nazwano tak lupę

dla odczytu skali. Była to gruba

soczewka – 9 dioptrii, umieszczona

w bakelitowej, dekoracyjnej ramce.

Splendid Z jest odbiornikiem

trzylampowym (czwarta lampa pro-

stownicza), w układzie superhete-

rodynowym i refleksowym, sied-

mioobwodowym, trzyzakresowym.

Zakresy fal: 750–2000m, 200–580m

i 18–52m. Aparat standardowo wy-

posażano w lampy firmy Tungsram

(tańsze), a następnie także Philipsa.

Zastosowano duży głośnik elektro-

dynamiczny (dynamiczny z podma-

gnesowaniem, którego cewka praco-

wała jako dławik w filtrze zasilania).

Splendid Z

Skala z magnoskopem

Henryk Berezowski
www.radioretro.pl

31

Świat Radio Maj 2007

Aparat umieszczono w dużej,

charakterystycznej skrzynce 38,5 x

44,5 x 26 cm.

Zdziwienie budzi zastosowanie

tak małej mocy wyjściowej w tak

wielkim aparacie.

Pobór mocy z sieci ok. 60 W.

Rzadko spotykana była wer-

sja U. Wykorzystano tutaj lampy

Tungsram TCK1, TCF7, TCL2, TCY1

i 200RI/RII, później także równo-

ważne lampy Philipsa.

Ciekawostką jest fakt, że w wer-

sji C nie występowała binoda, więc

problem ten rozwiązano przez za-

stosowanie sirutora jako diody de-

tekcyjnej. Ponadto w wersji U nie

użyto już układu refleksowego.

Pokazany fragment materiałów

reklamowych wskazuje, że odbior-

niki były przeznaczony także na

rynek niemieckojęzyczny.

Sugerowana cena producenta

dla modelu Z wynosiła 580 zł, co na

owe czasy było znaczną kwotą.

Henryk Berezowski

Na wejściu znajdują się dwa

obwody strojone (na krótkich

zwyczajowo jeden obwód). Pierw-

sza lampa to oktoda MO465/AK1

pracująca jako mieszacz i hetero-

dyna – tu trzeci obwód strojony.

Dalej pierwszy filtr p.cz. 128kHz

i wzmacniacz na DS4100/E444,

to rzadka lampa – binoda (dioda

wraz z tetrodą). Dioda pracuje jako

detektor, natomiast tetroda jest

wzmacniaczem, raz p.cz., a po raz

drugi m.cz. – tzw. układ reflekso-

wy. W obwodzie anodowym lampy

drugi filtr p.cz., a także układ ARW

obejmujący pierwsze dwie lampy.

Lampa głośnikowa to ponad 3-wa-

towa, bezpośrednio żarzona pen-

toda PP4101/E443H, zastosowano

więc „odbrzęczacz” dostępny z ty-

łu na chassis (R = 100Ω dla regu-

lacji na minimum przydźwięku

sieciowego).

Tutaj także płynna regulacja

barwy tonu (zmiana sprzężenia).

Odbiornik może również służyć

jako wzmacniacz dla gramofonu

elektrycznego/adaptera, wykorzy-

stuje wtedy do wzmocnienia dwie

ostatnie lampy.

Przełącznik zakresów umiesz-

czono z prawej strony obudowy,

sygnalizacja wybranego zakresu

kolorowymi lampkami umieszczo-

nymi za bębnową, celuloidową,

trójkolumnową skalą o drobnych

napisach.

Odbiornik Splendid był przeznaczony także na rynek niemieckojęzyczny

Fragment instrukcji obsługi

REKLAMA