Generalista- Gatunek o szerokim zakresie tolerancji warunków środowiska, w tym również
pokarmu; przeciwnik specjalisty. Model błędu pobierania prób- jedna z koncepcji
wyjaśniających tzw. regułę Hanskiego; według niej zależność między wielkością areału
gatunku a jego liczebnością jest artefaktem wynikającym z tego, że osobniki reprezentujące
rzadkie gatunki są trudniejsze do wykrycia, niż należące do gatunków pospolitych i dlatego
zastosowanie nie dość precyzyjnych metod powoduje błędy, których wynikiem jest
stwierdzenie nieistniejącej w gruncie rzeczy zależności wielkość areału- liczebność. Model
populacji lokalnych- jedna z koncepcji wyjaśniających tzw. Regułę Hanskiego, zakładająca,
że dzięki zróżnicowaniu możliwości dyspersyjnych gatunków, w środowisku o płatowym
rozmieszczeniu środowisk nadających się do zasiedlenia, gatunki bardziej mobilne będą
rozprzestrzeniane szerzej. Model „specjalizacji ekologicznej” (model Browna) Koncepcja
wyjaśniająca tzw. Regułę Hanskiego zgodnie z którą gatunki o szerokim zakresie tolerancji
(generaliści, mogą eksploatować różnorodne zasoby środowiska) są szeroko
rozprzestrzenione i pospolite. Reguła Rapportera- Koncepcja, zgodnie z którą areały
gatunków zmniejszają się wraz z szerokością geograficzną (od biegunów ku równikowi), a
więc są najmniejsze w strefie tropikalnej.
Specjalista- Gatunek o wąskim zakresie tolerancji warunków środowiska , w tym pokarmu;
przeciwnik generalisty. Dem- Grupa osobników w populacji mogących się ze sobą swobodnie
krzyżować, termin często używany zamiennie z terminem populacja lokalna. Emigracja-
proces wychodzenia osobników z populacji poza obszar przez nią zasiedlony; dotyczy na ogół
osobników opuszczających miejsce urodzenia; Imigracja- proces przybywania osobników z
zewnątrz na jakiś teren. Strategia „wielkiego wybuchu”- strategia rozrodcza polegająca na
jednorazowym wyprodukowaniu znacznej liczby potomstwa przez organizm macierzysty;
przeciwieństwo strategii reprodukcji wielokrotnej. Średni czas trwania pokolenia- średnia
długość czasu, jaki upływa między urodzeniem się samicy a urodzeniem się jej potomstwa.
Tabela przeżywalności (życia)- zapis przebiegu zależnej od wieku śmiertelności osobników
w populacji przedstawiony w formie tabelarycznej. Tempo reprodukcji netto (R

p

)- średnia

liczba potomstwa samicy lub jednostki reprodukcyjnej. Wartość reprodukcyjna- przyszły
udział w populacji potomstwa danej samicy. Wrodzone tempo wzrostu populacji (r)- miara
tempa wzrostu populacji w warunkach kontrolowanych, o określonym wskaźniku
rozrodczości i śmiertelności; wskaźnik ten bywa też nazywany wewnętrznym tempem
przyrostu naturalnego, wrodzonym wskaźnikiem wzrostu populacji lub parametrem
maltuzjańskim. Zagęszczenie bezwzględne- liczba osobników występujących w określonej
jednostce powierzchni lub objętości. Choroba- patologiczny stan organizmu o
charakterystycznych objawach, który może być spowodowany różnymi przyczynami, np.
infekcjami, wadami genetycznymi czy stresem środowiskowym. Drapieżnictwo- rodzaj
oddziaływań międzygatunkowych polegający na zabijaniu i zjadaniu jednych osobników
przez inne.Konkurencja- zachodzi wtedy, gdy osobniki należące do tego samego lub różnych
gatunków korzystają z tych samych zasobów środowiska występujących w niedomiarze
(konkurencja o charakterze eksploatacji) w sytuacji braku ograniczenia zasobów środowiska
konkurencja występuje wówczas, jeśli osobniki, korzystając ze wspólnych zasobów,
przeszkadzają sobie nawzajem (konkurencja o charakterze interferencji). Model logistyczny-
model wzrostu liczebności populacji opisanego przez krzywą esowatą mającą górną
asymptotę. Model macierzowy Lesliego- metoda modelowania dynamiki liczebności

populacji na podstawie analizy zależnych od wieku rozrodczości i śmiertelności osobników
przedstawionych w formie macierzy. Model probablistyczny- model matematyczny, który,
w przeciwieństwie do modelu deterministycznego, zawiera elementy prawdopodobieństwa,
co powoduje, że wyniki modelowania w kolejnych powtórzeniach nie są dokładnie
identyczne. Model thea- logistyczny- modyfikacja klasycznego równania logistycznego
dopuszczająca istnienie krzywoliniowej zależności między zagęszczeniem populacji a
tempem jej wzrostu. Modele macierzowe- grupa modeli populacyjnych opartych na rachunku
macierzowym; najpopularniejszy wśród nich jest model macierzowy Lesliego. Regulacja
liczebności populacji- wewnętrzny mechanizm ograniczający wzrost liczebności populacji i
utrzymujący jej średnią liczebność na poziomie zgodnym z poziomem pojemności
środowiska. Roślinożerność- zjadanie całych roślin lub ich części przez zwierzęta.
Populacja- grupa organizmów należących do tego samego gatunku, współwystępujących na
określonym obszarze i w określonym czasie. Zagęszczenie- średnia liczba osobników
przypadających na jednostkę powierzchni, lub objętości. Wskaźnik dominacji (D)-
określający rolę, jaką odgrywa badany gatunek w biocenozie. Wskaźnik, poza badaniem
stosunków dominacyjnych opartych na liczebności gatunku, może służyć do badania
dominacji biomasy lub dominacji aktywności w obrębie grup organizmów reprezentujących
jednolitą formę bytową, np. pasożytów, fitofagów. D= Sa/S * 100 %, Sa- liczba osobników
należących do gatunku „a” w zgrupowaniu, S- liczba wszystkich osobników w zgrupowaniu.
Współczynnik podobieństwa Sorensena (So)- którego wyższe wartości wskazują na
większe podobieństwo gatunkowe zgrupowań. So= 2C/A+B * 100%. A-liczba gatunków w
zespole pierwszym, B-drugim; C- liczba gatunków wspólnych. Wskaźnik równomierności
Pileou (J’)- opisujący stosunek rzeczywistej różnorodności do maksymalnej różnorodności
gatunkowej zgrupowań. Okreslony bywa jako współczynnik „sprawiedliwości” w rozdziale
osobników pomiędzy poszczególne gatunki i zawsze zawiera się w przedziale od 0 do 1. J’=
H’/lnS H’-wartość wskaźnika różnorodności Shannon- Weaver’a

Wskaźnik stałości (C)-

określa związek danego gatunku z biocenozą. Na wartośc tego wskaźnika wpływ mają trzy
elementy” 1.) Liczebność gatunku w badanej biocenozie. 2.) Wymagania gatunku względem
warunków siedliskowych. 3.) Charakter rozmieszczenia gatunku. C= q/Q * 100% q- liczba
prób/poletek, w których wystąpił analizowany gatunek Q- liczba wszystkich prób/poletek