„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jolanta Górska
Rozpoznawanie rodzajów skór surowych
744[03].O2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
dr inż. Tadeusz Sadowski
dr inż. Jan Żarłok
Opracowanie redakcyjne:
inż. Jolanta Górska
Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej
744[03].O2.01 „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu Garbarz skór 744[03].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Charakterystyka skór surowych wyprawianych bez włosa
11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Charakterystyka skór zwierząt domowych wyprawianych z włosem
12
5.2.1. Ćwiczenia 12
5.3. Charakterystyka skór pochodzących z łowiectwa i hodowli zwierząt
futerkowych
15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Wady i uszkodzenia skór surowych
18
5.4.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
20
7. Literatura
36
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Rozpoznawanie rodzajów skór
surowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie garbarz skór 744[03].
W poradniku zamieszczono:
– wymagania wstępne,
– wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
– przykładowe scenariusze zajęć,
– propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
– wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
– pokazu z objaśnieniem,
– tekstu przewodniego,
– metody projektów,
– ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych,
zawierającym różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
– plan testu w formie tabelarycznej,
– punktacje zadań,
– propozycje norm wymagań,
– instrukcję dla nauczyciela,
– instrukcję dla ucznia,
– kartę odpowiedzi,
– zestaw zadań testowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
744[03].O2.05
Rozpoznawanie i dobieranie materiałów
podstawowych i środków pomocniczych
Moduł 744[03].O2
Surowce podstawowe i materiały
pomocnicze
744[03].O2.02
Określanie warstwowej i topograficznej
budowy tkanki skórnej i okrywy
włosowej skór surowych
744[03].O2.04
Sortowanie skór surowych według
przeznaczenia
744[03].O2.01
Rozpoznawanie rodzajów skór surowych
744[03].O2.03
Konserwacja i magazynowanie skór
surowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Rozpoznawanie rodzajów
skór surowych” uczeń powinien umieć:
– wykorzystywać podstawowe prawa chemii, fizyki i mechaniki w procesach wyprawy
skór,
– posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach
garbarskich,
– stosować podstawowe badania organoleptyczne i oznaczenia laboratoryjne do
określania jakości skór surowych,
– posługiwać się przyrządami pomiarowymi,
– organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
– korzystać z różnych źródeł informacji,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt domowych
(krów, byków, koni, świń, cieląt, owiec, kóz),
– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt hodowlanych
(lisów szlachetnych, królików, nutrii, tchórzofretek, norek, jagniąt),
– rozróżnić i scharakteryzować podstawowe rodzaje skór ze zwierząt łownych
(dzików, zajęcy, kun, tchórzy, piżmaków, lisów rudych, saren, jeleni, borsuków,
jenotów),
– scharakteryzować skóry ze zwierząt morskich,
– scharakteryzować skóry z gadów, ptaków i płazów,
– określić przeznaczenie różnych rodzajów skór surowych,
– rozpoznać wady i uszkodzenia skór surowych i półfabrykatów,
– rozpoznać i scharakteryzować półfabrykaty skórzane: golce piklowane, bestardy,
wet-blue, wet-white, wet-brown, crust.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2.
Jednostka modułowa: „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” 744[03].O2.01
Temat: Charakterystyka skór lisów
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróżniania różnych odmian skór lisów
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– scharakteryzować właściwości okrywy włosowej i tkanki skórnej skór lisów,
– rozróżnić okrywę włosową lisa pospolitego i polarnego,.
– rozróżnić odmiany barwne skór lisów pospolitych i polarnych.
Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– grupowa
Czas: 180 min.
Środki dydaktyczne:
– skóry lisów rudych,
– skóry lisów stepowych – korsaków,
– skóry lisów pospolitych hodowlanych: srebrzystego, platynowego, pastelowego,
płomienistego, złocistego, białopyskiego w różnych typach barwnych,
– skóry lisa polarnego białego, cienistego i niebieskiego w różnych typach barwnych,
– plansze, zdjęcia przedstawiające odmiany skór lisów,
– literatura z rozdziału 7.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:
– podział uczniów na grupy ćwiczeniowe ( od 3 do 5 osób w grupie),
– pogadanka nauczyciela ilustrowana zdjęciami i planszami,
– rozdanie uczniom przygotowanych skór ( każda grupa musi otrzymać co najmniej
po jednej skórze lisa rudego, stepowego, pospolitego hodowlanego i polarnego),
– uczniowie dokonują obserwacji zwracając uwagę na charakterystykę okrywy
włosowej,
– ustalenie rodzajów włosów, ich gęstości i długości,
– określenie zabarwienia okrywy włosowej,
– porównanie obserwacji z opisami odmian lisów w literaturze,
– przyporządkowanie ocenianych skór do odpowiedniej odmiany,
5. Grupa przedstawia na forum klasy ocenę otrzymanych skór.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
6. Klasa klasyfikuje skóry do odpowiednich odmian.
7. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza czy wykonali ja poprawnie.
8. Uczniowie zapisują w zeszytach swoje obserwacje.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy poszczególnych grup
uczniów.
Zakończenie zajęć
Praca domowa:
Odszukaj w literaturze (Internecie) informacje, jakie i ile skór lisów produkowanych
jest
w Polsce i na świecie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2.
Jednostka modułowa: „Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” 744[03].O2.01
Temat: Wady i uszkodzenia okrywy włosowej skór surowych futrzarskich
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania wad i uszkodzeń skór surowych
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– rozpoznać występujące w skórach surowych wady okrywy włosowej,
– określić przyczynę powodującą wadę.
Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne z instruktażem
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna
Strategia: uczenie się przez doświadczenie
Środki dydaktyczne:
– skóry surowe różnych zwierząt,
– normy przedmiotowe,
– zdjęcia i rysunki różnych wad,
– stół sortowniczy,
– literatura z rozdziału 7,
– materiały do pisania i rysowania.
Czas: 180 min.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest prawidłowe rozpoznanie wad okrywy włosowej
występujących w danej skórze.
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji.
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jak dzielimy wady występujące w skórach surowych?
2. Jakie są przyczyny powstawania wad?
3. Jakie wady okrywy włosowej występują w skórach surowych?
PLANOWANIE
1. Ustal jak dokonasz oględzin okrywy włosowej ocenianej skóry.
2. Ustal jak dokonasz rozpoznania i podziału wad występujących w okrywie włosowej
skóry.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1. Przyjrzyj się dokładnie badanej skórze od strony okrywy włosowej.
2. Rozpoznaj spostrzeżone wady i uszkodzenia.
3. Narysuj w zeszycie rozpoznane wady i uszkodzenia.
4. Określ prawdopodobną przyczynę wady.
5. Przedstaw rozpoznane wady.
SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie rozpoznano wszystkie wady i uszkodzenia?
2. Czy prawidłowo określono prawdopodobną przyczynę?
ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im
najwięcej trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe i
ważne umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich
unikać
w przyszłości.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości o wadach tkanki skórnej skór surowych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Charakterystyka skór surowych wyprawianych bez włosa
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj rodzaj skóry surowej po kształcie i charakterze okrywy włosowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych skór surowych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,
Środki dydaktyczne:
– skóra surowa bydlęca,
– skóra surowa cielęca,
– skóra surowa końska,
– skóra surowa świńska,
– skóra surowa kozia lub owcza,
– stół,
– przybory do pisania
– literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj rodzaje półfabrykatów skórzanych
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych półfabrykatów,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,
Środki dydaktyczne:
– skóra Wet-Blue,
– skóra Wet-White
– skóra Wet-Brown
– skóra Crust
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. Charakterystyka skór zwierząt domowych wyprawianych
z włosem
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj rodzaj skóry surowej futrzarskiej po charakterze okrywy włosowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór futrzarskich
zwracając szczególną uwagę na cechy okrywy włosowej,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,
Środki dydaktyczne:
– skóra cielęca z włosem,
– skóra źrebięca z włosem,
– skóra owcza,
– skóra karakułowa,
– skóra kozia z włosem,
– skóra kota domowego
– stół,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Rozpoznawanie rodzajów loków skór karakułowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór karakułowych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia,
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,
Środki dydaktyczne:
– skóry karakułowe o różnych rodzajach loków: rurki, fasolki, grzywki, pierścienie,
groszki korkociągi oraz skóry z morą,
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.3. Charakterystyka skór pochodzących z łowiectwa i hodowli
zwierząt futerkowych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj rodzaj skóry surowej futrzarskiej po charakterze okrywy włosowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór futrzarskich
zwracając szczególną uwagę na cechy okrywy włosowej,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) rozpoznać rodzaj skóry,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– skóry futerkowe według wyboru nauczyciela (po 5 próbek dla ucznia),
– stół,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj odmiany barwne skór lisów polarnych i pospolitych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór lisów,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– skóry lisów pospolitych i polarnych różnych odmian,
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj i scharakteryzuj skóry zwierząt wodnolądowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór zwierząt
wodnolądowych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) podaj cechy charakterystyczne rozpoznanych skór,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
– skóry: bobra, nutrii, piżmaka, wydry,
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.
Ćwiczenie 4
Rozpoznaj i scharakteryzuj skóry zwierząt szlachetnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
4) dokonać szczegółowych oględzin przygotowanych próbek skór zwierząt
szlachetnych,
5) zapisać wyniki oględzin w zeszycie,
6) podaj cechy charakterystyczne rozpoznanych skór,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– skóry: norki, kuny, piżmaka, gronostaja, szynszyli
– stół,
– literatura z rozdziału 7,
– przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.4. Wady i uszkodzenia skór surowych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Organoleptyczne rozpoznaj wady i uszkodzenia okrywy włosowej skór futerkowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć przygotowaną przez nauczyciela skórę futerkową na stole,
4) dokładnie obejrzeć okrywę włosową badanej skóry,
5) ustalić występujące w okrywie włosowej wady i uszkodzenia,
6) zapisać obserwacje w zeszycie,
7) przedstawić wady zaobserwowane w skórze.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– surowe skóry futerkowe według wyboru nauczyciela (co najmniej 3 dla każdego
ucznia),
– stół ,
– normy przedmiotowe,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7,
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj wady tkanki skórnej w skórach bydlęcych i końskich.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć przygotowaną przez nauczyciela skórę na stole,
4) dokładnie obejrzeć skórę od strony lica i mizdry,
5) ustalić występujące w skórze wady i uszkodzenia,
6) zapisać obserwacje w zeszycie,
7) przedstawić wady zaobserwowane w skórze.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– surowa skóra bydlęca,
– surowa skóra końska,
– stół ,
– normy przedmiotowe,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie rodzajów
skór surowych”
Test składa się z 20 zadań, z których:
– zadania 1,2,3,5,6,7,8,9,13,14,16,17,18,20, są z poziomu podstawowego,
– zadania 4, 10,11,12,15,19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej
brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:
– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 11 punktów,
– dobry – za uzyskanie 15 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu
ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu
ponadpodstawowego,
– celujący za uzyskanie 20 punktów.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. d, 11. b,
12. a, 13. a, 14. c, 15. c, 16. d, 17. b, 18. b, 19. a, 20. d
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1. rozpoznać rodzaj skór bydlęcych B P
c
2. rozróżnić właściwości skór końskich B
P
a
3.
rozróżnić właściwości skóry
świńskiej
B P
b
4. analizować właściwości skóry owczej
C
PP
d
5. rozpoznać półfabrykaty skór
A
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
6.
rozpoznać rodzaje okrywy włosowej
skór karakułowych
B P
c
7 rozpoznać rodzaje skór owczych
B
P
b
8 charakteryzować skóry lisów rudych
B
P
c
9 rozpoznać skórę nutrii
C
P
a
10 analizować właściwości skór
D
PP
d
11
rozróżniać właściwości okrywy
włosowej skór kun
C PP
b
12
porównać sposoby zdejmowania skór
różnych zwierząt
D PP
a
13 charakteryzować skóry gronostaja
B
P
a
14 charakteryzować skóry szynszyli
B
P
c
15 charakteryzować skóry piżmaka C
PP
c
16 rozpoznawać skóry świstaków A
P
d
17 określać właściwości skór fok
B
P
b
18 określać właściwości skór ptaków
B
P
b
19 analizować rodzaje skór surowych
C
PP
a
20 określać metody zdejmowania skór
B
P
d
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej
jednotygodniowym wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami
punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego
wyboru.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
6. Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas
przeznaczony na rozwiązanie testu.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu
(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących rozpoznawania i charakteryzowania rodzajów
skór surowych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
6. W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).
7. Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję
z wykonanego zadania i .
8. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 4, 10, 11, 12, 15 i 19 gdyż są one na
poziomie trudniejszym niż pozostałe.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
10. Na rozwiązanie
testu
masz
60
min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Skóra bydlęca ze zwierzęcia karmionego wyłącznie mlekiem, odznaczająca się
prawie równomierną grubością, z lekkim ścienieniem boków i lekkim zgrubieniem
karku to skóra:
a) bukata,
b) byka,
c) cielęca,
d) jałówki.
2. Skóry końskie przeznaczone do wyprawy są najczęściej niskiej jakości. Przyczyną
tego jest pozyskiwanie tych skór z:
a) koni starych lub padłych,
b) koni młodych karmionych mlekiem matki,
c) klaczy przed pierwszym źrebieniem,
d) koni kastrowanych tzw. wałachów.
3. Wytrzymałość na rozciąganie skóry świńskiej jest mniejsza niż skóry bydlęcej
ponieważ skóra świńska:
a) jest mniejsza,
b) nie ma warstwy siatkowej,
c) jest większa,
d) nie ma warstwy termostatycznej.
4. Po wyprawie skóra owcze z reguły jest:
a) ścisła, o dużej wytrzymałości na rozciąganie, mało ciągliwa,
b) luźna, wytrzymała na rozdzieranie, ciągliwa, o małej porowatości,
c) bardzo zwarta, o duże wytrzymałości mechanicznej i termicznej,
d) nieścisła, mało wytrzymała na rozciąganie, ciągliwa, porowata i nasiąkliwa.
5. Skóry Wet- Blue są zagarbowane:
a) chromowo,
b) roślinnie,
c) aldehydowo,
d) żelazowo.
6. Najcenniejsze rodzaje loków na skórze karakułowej to:
a) grzywki i pierścienie,
b) fale i groszki,
c) rurki i fasolki,
d) korkociągi i mora.
7. Smuszki to skóry:
a) karakułów dorosłych,
b) krzyżówek karakułów,
c) owiec stepowych,
d) samców owiec karakułowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
8. Na zdjęciu przedstawiona jest skóra:
a) wilka,
b) lisa polarnego,
c) lisa rudego,
d) psa.
9. Skóra nutrii przedstawiona jest na rysunku:
1 2 3 4
a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.
10. Najtrwalsze w użytkowaniu są skóry:
a) szynszyli,
b) królika,
c) piżmaka,
d) wydry.
11. Skóry kuny leśnej mają okrywę włosową o barwie włosa ościstego:
a) takiej samej jak barwa włosa puchowego,
b) ciemniejszej niż barwa włosa puchowego,
c) jaśniejszej niż barwa włosa kierunkowego,
d) ciemniejszej niż włosa kierunkowego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
12. Sposobem workowym zdejmuje się skóry:
a) sobola, kuny i norki,
b) owcy, królika i szynszyli,
c) lisa polarnego, wilka i .kota domowego,
d) karakuła golaka, cielęce i kozie.
13. Skóra gronostaja charakteryzuje się:
a) białą barwą okrywy włosowej z czarnym ogonem,
b) czarną barwą okrywy włosowej z białym ogonem,
c) białą barwą okrywy włosowej,
d) czarną barwą okrywy włosowej.
14. Cechą charakterystyczną okrywy włosowej szynszyli jest:
a) bardzo duża szorstkość,
b) duża liczba włosów ościstych,
c) bardzo duża miękkość,
d) długi włos ościsty.
15. Na zdjęciu przedstawiono skórę piżmaka. Cechą charakterystyczną tego rodzaju skór
jest:
a) jednolita okrywa włosowa na całej powierzchni skóry,
b) duża różnica w okrywie włosowej na tułowiu oraz na głowie i łapach,
c) duża różnica w charakterze okrywy włosowej na grzbiecie i na brzuchu,
d) duża miękkość okrywy włosowej na grzbiecie.
16. Skóry świstaka mongolskiego noszą nazwę skór:
a) świstaków azjatyckich,
b) świstaków górskich,
c) tumaków,
d) tarbaganów.
17. Najlepsze skóry futrzarskie z fok pochodzą z:
a) ze zwierząt nienarodzonych,
b) ze zwierząt kilkudniowych,
c) ze zwierząt kilkumiesięcznych,
d) ze zwierząt kilkuletnich.
18. Wyprawie poddaje się skóry ptaków:
a) drapieżnych,
b) wodnych,
c) domowych,
d) leśnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
19. Do wyprawy skór bez włosa i z włosem można użyć skóry:
a) owcze,
b) nutrii,
c) lisów,
d) krokodyli.
20. Workowo z zachowaniem łba, noska, uszu, łapek z pazurkami i ogonem zdejmuje się
i wyprawia skóry
a) królików,
b) szynszyli,
c) nutrii,
d) norek.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Rozpoznawanie rodzajów skór surowych
Zakreśl poprawną odpowiedź
Numer
pytania
Odpowiedź Punktacja
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17
a b c d
18
a b c d
19
a b c d
20
a b c d
Razem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
TEST 2
„Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie
rodzajów skór surowych”
Test składa się z 20 zadań, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 117, 18, są z poziomu podstawowego,
– zadania 10, 15, 16, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej
brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:
– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 12 punktów,
– dobry – za uzyskanie 16 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu
ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu
ponadpodstawowego,
– celujący za uzyskanie 20 punktów.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. c, 6. a, 7. b, 8. a, 9. a, 10. d, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. b, 16. a, 17. c, 18. c, 19. d, 20. b
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1. określić właściwości skóry końskiej B P
a
2. rozróżnić skóry bydlęce A
P
c
3. rozpoznać właściwości skór świńskich C
P
b
4. rozpoznać półfabrykaty skórzane
B
P
d
5. rozróżnić skóry Crust
A
P
c
6. rozpoznać skóry brajtszwanców
B
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
7 rozpoznać skórę kozią C
P
b
8
określić metodę zdejmowania skór
karakułowych
B P
a
9 rozróżniać skóry królików
B
P
a
10 rozróżnić skóry kotów domowych
D
PP
d
11
rozpoznać typy loków występujących
w skórach karakułowych.
B P
c
12 rozróżnić skóry lisa srebrzystego
C
P
b
13 rozróżniać skóry lisów polarnych
C
P
d
14 rozpoznać skóry jenota
D
P
a
15 rozróżnić metody zdejmowania skóry
D
PP
b
16
rozróżniać właściwości okrywy
włosowej sobola
D PP
a
17 rozpoznać odmianę skór szynszyli
B
P
c
18 rozpoznać skórę popielicy
B
P
c
19 rozróżnić skóry susłów C
PP
d
20
analizować okrywę włosową zwierząt
morskich
D PP
b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej
jednotygodniowym wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami
punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas
przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących rozpoznawania rodzajów skór surowych.
Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
6. W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania
.
8. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 10, 15, 16, 19, 20 gdyż są one na poziomie
trudniejszym niż pozostałe.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
10. Na rozwiązanie
testu
masz
60
min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Skóra końska przed przerobem garbarskim jest zazwyczaj rozcinana na przody i zady
końskie. Jest to spowodowane:
a) różnicą w grubości i zwartości tkanki skórnej,
b) dużą powierzchnią skóry,
c) innym układem włosów,
d) różnicą w szerokości skóry.
2. Skóry bydlęce przeznacza się przede wszystkim do wyprawy skór bez włosa. Jednak
część z nich może być wyprawiana z włosem. Są to najczęściej skóry:
a) bukatów,
b) krów,
c) cielęce,
d) żarłoków.
3. Najłatwiejsze do przerobu garbarskiego są skóry świni rasy wielka biała ostroucha
ponieważ charakteryzują się:
a) dużą powierzchnią,
b) najmniejszą zawartością tłuszczu,
c) białym kolorem,
d) Równomierną tkanką skórną.
4. Skóry owcze poddane strzyżeniu w miejscu pochodzenia i poddane piklowaniu
noszą nazwę:
a) bastardów,
b) żarłoków,
c) smuszek,
d) golców.
5. Półfabrykaty skórne wygarbowane, natłuszczone i wysuszone noszą nazwę:
a) boksów chromowych,
b) Wet – Blue,
c) Crust,
d) Wet – Blue.
6. Skóry zdjęte z niedonoszonych jagniąt rasy karakuł zabitych na 10 – 15 dni przed
terminem wykotu to:
a) brajtszwance,
b) golaki,
c) karakuł – karakulcza,
d) wyporki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
7. Skórę kozy przedstawiono na zdjęciu :
1 2
3 4
a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.
8. Skóry karakułowe zdejmowane są:
a) płasko z rozcięciem brzusznym,
b) workowo od zadu,
c) workowo od głowy,
d) płasko z rozcięciem bocznym.
9. Ze względu na umaszczenie okrywy włosowej skóry królików dzieli się na:
a) białe i kolorowe,
b) gładkie i łaciate,
c) jednobarwne i kolorowe,
d) czarne i kolorowe.
10. Okrywa włosowa kotów domowych jest podobna do okrywy włosowej::
a) nutrii,
b) tygrysa,
c) jagnięcych,
d) królików.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
11. Rysunek przedstawia skórę karakułową o lokach w formie:
a) pierścieni,
b) grzywek,
c) fasolek,
d) rurek.
12. Skóra lisa srebrzystego przedstawiona jest na rysunku:
a) 1,
b) 2,
c) 3,
d) 4.
1 2 3 4
13. Odmianą lisa polarnego jest lis:
a) białopyski,
b) platynowy,
c) złocisty,
d) niebieski.
14. Zdjęcie przedstawia zwierzę dostarczające skór futerkowych pochodzących
z łowiectwa i hodowli o długowłosej okrywie włosowej o dużej różnorodności
umaszczenia uwarunkowanej zmiennością indywidualną . Jest to:
a) jenot,
b) wilk,
c) lis korsak,
d) kidus.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
15. Sposobem płaskim zdejmuje się skóry:
a) sobola, kuny i norki,
b) karakuła golaka, cielęce i kozie,
c) królika, piżmaka i szynszyli,
d) lisa polarnego, wilka i .kota domowego.
16. Okrywa włosowa sobola jest:
a) bardzo gęsta, jedwabista, miękka, puszysta, o wysokim połysku,
b) rzadka, sztywna o dużej ilości włosów pokrywowych,
c) dość gęsta, krótka, płasko położona na skórze,
d) bardzo miękka, o dużej skłonności do spilśniania.
17. W naturze zabarwienie okrywy włosowej szynszyli jest zbliżone do barwy okrywy
włosowej odmiany:
a) czarnej,
b) beżowej,
c) standard,
d) białej.
18. Popielica to odmiana:
a) szynszyli,
b) łasicy,
c) wiewiórki,
d) norki.
19. Najładniejszych skór dostarcza:
a) suseł amerykański,
b) suseł pospolity,
c) suseł piaskownik,
d) suseł perełkowy.
20. Skóry futerkowe młodych zwierząt morskich charakteryzują się:
a) cienką i luźną tkanką skórną,
b) miękką i puszystą okrywą włosową,
c) małą trwałością,
d) szorstką okrywą włosową.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Rozpoznawanie rodzajów skór surowych
Zakreśl poprawną odpowiedź
Numer
pytania
Odpowiedź Punktacja
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17
a b c d
18
a b c d
19
a b c d
20
a b c d
Razem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
7. LITERATURA
1. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. AE, Kraków 1992
2. Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. SWP, Łódź 1980
3. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo. Część I. WPLiS, Warszawa 1965
4. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa
1992
5. Sadowski T.: Materiałoznawstwo dla kuśnierzy. Wyd. II. WSiP, Warszawa 1989
6. Woźniakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965