Podstawy urz

ą

dze

ń

okr

ę

towych

- wykład

WYPOSA

ś

ENIE PRZCIWPO

ś

AROWE

Przepisy dotycz

ą

ce wyposa

ż

enia ratunkowego:

Cz

ęść

5 „Ochrona przeciwpo

ż

arowa”:

1.

Postanowienia ogólne.

2.

Zabezpieczenia przeciwpo

ż

arowe statków towarowych.

3.

Instalacje ga

ś

nicze.

4.

Instalacje sygnalizacji po

ż

arowej.

5.

Sprz

ę

t po

ż

arniczy, cz

ęś

ci zapasowe i narz

ę

dzia.

6.

Wymagania dodatkowe.

7.

Wymagania dla pomieszcze

ń

i urz

ą

dze

ń

stwarzaj

ą

cych zagro

ż

enie

po

ż

arowe na statkach.

Podstawowe okre

ś

lenia:

Grupa po

ż

arów – okre

ś

lenie po

ż

aru w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju pal

ą

cych si

ę

materiałów.

Po

ż

ary dziel

ą

si

ę

na nast

ę

puj

ą

ce grupy:

•

grupa A – po

ż

ary ciał stałych, głównie pochodzenia organicznego, przy spalaniu których obok

innych zjawisk, wyst

ę

puje zjawisko

ż

arzenia;

•

grupa B – po

ż

ary cieczy palnych lub materiałów topi

ą

cych si

ę

;

•

grupa C – po

ż

ary gazów;

•

grupa D – po

ż

ary metali i stopów metali lekkich (np. magnez, sód, aluminium itp.)

Ładunki niebezpieczne – ładunki nale

żą

ce do której

ś

z wymienionych klas:

klasa 1 – materiały wybuchowe (podział na podklasy);
klasa 2 – gazy: spr

ęż

one, skroplone i rozpuszczone pod ci

ś

nieniem (podklasy);

klasa 3 – ciecze łatwo zapalne;
klasa 4.1 – ciała stałe łatwo zapalne;
klasa 4.2 – substancje zdolne do samozapłonu;
klasa 4.3 – materiały, które w kontakcie z wod

ą

wydzielaj

ą

gazy łatwo zapalne;

klasa 5.1 – substancje utleniaj

ą

ce;

klasa 5.2 – nadtlenki organiczne;
klasa 6.1 – substancje toksyczne;
klasa 6.2 – materiały zaka

ź

ne;

klasa 7 – materiały radioaktywne;
klasa 8 – materiały

ż

r

ą

ce i powoduj

ą

ce korozj

ę

;

klasa 9 – inne materiały niebezpieczne.

Przegrody typu A – konstrukcje ogniotrwałe utworzone przez grodzie lub pokłady, które

powinny by

ć

:

-

wykonane ze stali lub innego równowa

ż

nego materiału;

-

dostatecznie sztywne;

-

wykonane tak, aby zachowywały ognio- i dymoszczelno

ść

do ko

ń

ca jednogodzinnej

standardowej próby ogniowej;

-

izolowane uznanymi materiałami niepalnymi w taki sposób, aby

ś

rednia

temperatura na stronie nie wystawionej na działanie ognia nie wzrosła o wi

ę

cej ni

ż

140ºC ponad temperatur

ę

pocz

ą

tkow

ą

, a w

ż

adnym punkcie pomiarowym,

wł

ą

czaj

ą

c w to wszystkie poł

ą

czenia, nie wzrosła o wi

ę

cej ni

ż

180ºC ponad

temperatur

ę

pocz

ą

tkow

ą

.

W zale

ż

no

ś

ci od czasu, w ci

ą

gu którego zapewnione jest nieprzekroczenie okre

ś

lonych

wy

ż

ej temperatur podczas standardowej próby ogniowej, przegrody te otrzymuj

ą

nast

ę

puj

ą

ce oznaczenia:

A-60 – dla czasu 60 min.;

A-30 – dla czasu 30 min.;

A-15 – dla czasu 15 min.;

A-0 – dla czasu 0 min.

Próba ogniowa przegród typu A-30, A-15 i A-0 powinna trwa

ć

1 godzin

ę

, przy czym

temperatura osi

ą

gana w chwili zako

ń

czenia tej próby na stronie nie wystawionej na

działanie ognia nie jest ograniczone.

Przegrody typu B – konstrukcje opó

ź

niaj

ą

ce po

ż

ar utworzone przez grodzie, pokłady lub

oszalowania, które powinny by

ć

:

-

wykonane tak, aby zachowywały ognioszczelno

ść

podczas 30-minutowej

standardowej próby ogniowej;

-

wykonanych z uznanych materiałów niepalnych Jednak mo

ż

liwe jest stosowanie

oklein wykonanych z materiałów o własno

ś

ciach WRP (patrz 2.1.9.1, dla statkó

pasa

ż

erskich .1.11.3);

-

izolowane materiałami niepalnymi w taki sposób, aby

ś

rednia temperatura na

stronie nie wystawionej na działanie ognia nie wzrosła o wi

ę

cej ni

ż

140ºC ponad

temperatur

ę

pocz

ą

tkow

ą

, a w

ż

adnym punkcie pomiarowym, wł

ą

czaj

ą

c w to

wszystkie poł

ą

czenia, nie wzrosła o wi

ę

cej ni

ż

225ºC ponad temperatur

ę

pocz

ą

tkow

ą

.

W zale

ż

no

ś

ci od czasu trwania standardowej próby, w której spełnione s

ą

wymagania

dotycz

ą

ce temperatury, przegrody te otrzymuj

ą

nast

ę

puj

ą

ce oznaczenia:

B-15 – dla czasu 15 min.;

B-0 – dla czasu 0 min.

Przegrody typu C – przegrody wykonane z uznanych materiałów niepalnych, przy czym

nie jest wymagane spełnienie ogranicze

ń

dotycz

ą

cych przenikania przez nie dymu

oraz wzrostu temperatury. Dozwolone s

ą

zewn

ę

trzne okleiny wykonane z

materiałów o własno

ś

ciach WRP.

Materiał WRP – materiał palny wolno rozprzestrzeniaj

ą

cy płomie

ń

– materiał, który w

warunkach po

ż

aru przeciwdziała rozprzestrzenianiu si

ę

ognia na swojej

powierzchni, co nale

ż

y potwierdzi

ć

badaniami zgodnie z kodeksem FTP.

W rozdziale 2 „Zabezpieczenie przeciwpo

ż

arowe statków towarowych” mo

ż

na znale

źć

mi

ę

dzy innymi, informacje dotycz

ą

ce:

-

konstrukcji statku;

-

przegród po

ż

arowych w rejonie pomieszcze

ń

mieszkalnych, słu

ż

bowych i

posterunków dowodzenia.

-

odporno

ś

ci ogniowych przegród po

ż

arowych;

-

dróg ewakuacji;

-

zabezpiecze

ń

przeciwpo

ż

arowych schodów i wind w pomieszczeniach

mieszkalnych, słu

ż

bowych oraz w posterunkach dowodzenia;

-

zamkni

ęć

otworów w przegrodach po

ż

arowych i przej

ść

przez przegrody po

ż

arowe;

-

okien i iluminatorów;

-

ogranicze

ń

w stosowaniu materiałów palnych;

-

zabezpiecze

ń

przeciwpo

ż

arowych pomieszcze

ń

mieszkalnych i słu

ż

bowych;

-

zabezpiecze

ń

przeciwpo

ż

arowych przedziałów maszynowych;

-

zabezpiecze

ń

przeciwpo

ż

arowych elementów wyposa

ż

enia kuchni.

Rodzaje instalacje przeciwpo

ż

arowych;

- wodnohydrantowa;

- tryskaczowa;

- zraszaj

ą

ca wodna;

- pianowa;

- na dwutlenek w

ę

gla;

- inne gazowe instalacje ga

ś

nicze;

- proszkowa.

Instalacja wodnohydrantowa

0,27

2

≥

6000

0,25

2

150 ≤ GT < 6000

0,2

1

< 150

Ciśnienie minimalne przy

zaworach hydrantowych [MPa]

Liczba pomp

Statki, inne niż pasażerskie, o

pojemności brutto GT

Tab. Liczba głównych pomp po

ż

arowych oraz ci

ś

nienie wody podawane równocze

ś

nie przez

te pompy przez pr

ą

downice.

Ł

ą

czna wydajno

ść

głównych pomp po

ż

arowych (bez awaryjnej pompy

po

ż

arowej), przy ci

ś

nieniu nie mniejszym od okre

ś

lonego w powy

ż

szej tabeli,

powinna wynosi

ć

nie mniej ni

ż

4/3 wymaganej wydajno

ś

ci pojedynczej pompy

z

ę

zowej.

Schemat wodnej instalacji hydrantowej
w przekroju pionowym

Instalacja tryskaczowa

Wymagania:

1.

Instalacja tryskaczowa winna by

ć

gotowa do natychmiastowego u

ż

ycia, bez

działanie załogi.

2.

Instalacj

ę

nale

ż

y podzieli

ć

na sekcje, maksymalnie po 200 tryskaczy.

3.

Tryskacze w pomieszczeniach mieszkalnych i słu

ż

bowych powinny zał

ą

cza

ć

si

ę

automatycznie w zakresie temperatur 68ºC ÷ 79ºC.

Tryskacze

Oprzyrz

ą

dowanie instalacji tryskaczowej

Instalacja tryskaczowa

Schemat instalacji tryskaczowej.

Instalacja zraszaj

ą

ca wodna

Wymagania:

1.

Instalacja tryskaczowa zraszaj

ą

ca wodna powinna si

ę

składa

ć

z pompy wody

zasilaj

ą

cej, zaworów odcinaj

ą

cych, ruroci

ą

gów rozprowadzaj

ą

cych wod

ę

i

dysz zraszaj

ą

cych.

2.

Wydajno

ść

i ci

ś

nienie pompy wody zasilaj

ą

cej nale

ż

y okre

ś

li

ć

na podstawie

wymaganej intensywno

ś

ci podawania wody, uwzgl

ę

dniaj

ą

c charakterystyk

ę

i

liczb

ę

dysz zraszaj

ą

cych zainstalowanych w najwi

ę

kszym bronionym

pomieszczeniu.

3.

Intensywno

ść

podawania wody zale

ż

y od rodzaju pomieszcze

ń

i wynosi od

1,5 do 24 l/min na m

2

powierzchni.

4.

Z ka

ż

dego bronionego pomieszczenia nale

ż

y przewidzie

ć

mo

ż

liwo

ść

odprowadzenia wody, grawitacyjne lub za pomoc

ą

instalacji z

ę

zowej.

Instalacja pianowa

Wymagania:

1.

Wydajno

ść

urz

ą

dze

ń

do wytwarzania piany lekkiej powinna zapewni

ć

tak

ą

ilo

ść

piany, aby w ci

ą

gu 1 minuty wytworzy

ć

1 metrow

ą

warstw

ę

piany w

najwi

ę

kszym bronionym pomieszczeniu.

2.

Ilo

ść

ś

rodków pianotwórczych powinna wystarczy

ć

na pi

ę

ciokrotne całkowite

wypełnienie pian

ą

najwi

ę

kszego bronionego pomieszczenia.

Instalacja pianowa

Działka pianowe

Działka pianowe słu

żą

ce do obrony

nabrze

ż

a przeładunkowego

Instalacja na dwutlenek w

ę

gla

Wymagania ilo

ść

dwutlenku w

ę

gla:

G = 1,79·V·

ϕ

[kg]

gdzie:

V – obj

ę

to

ść

obliczeniowa najwi

ę

kszego pomieszczenia bronionego [m

3

];

ϕ

– współczynnik wypełnienia [kg/m

3

];

ϕ

= 0,3 – dla pomieszcze

ń

ładunkowych do przewozu ładunków suchych i innych

pomieszcze

ń

, z wyj

ą

tkiem przedziałów maszynowych;

ϕ

= 0,35 – dla przedziałów maszynowych, których obj

ę

to

ść

brutto przyj

ę

to z

uwzgl

ę

dnieniem obj

ę

to

ś

ci szybów;

ϕ

= 0,4 – dla przedziałów maszynowych, których obj

ę

to

ść

brutto przyj

ę

to bez

uwzgl

ę

dnienia szybów powy

ż

ej poziomu, na którym powierzchnia poziomego

przekroju szybu nie przekracza 40% całkowitej powierzchni przedziału
maszynowego, mierzonej w połowie wysoko

ś

ci od dna wewn

ę

trznego do

najni

ż

szej cz

ęś

ci szybu.

Instalacja na dwutlenek w

ę

gla

Inne wymagania:

Ruroci

ą

gi doprowadzaj

ą

ce dwutlenek w

ę

gla do pomieszcze

ń

bronionych powinny

zapewnia

ć

wypływ z butli lub zbiornika 85% obliczeniowej ilo

ś

ci CO2 w czasie

nie dłu

ż

szym ni

ż

:

-

2 minut – dla przedziałów maszynowych, pomieszcze

ń

awaryjnych

zespołów pr

ą

dotwórczych oraz dla innych pomieszcze

ń

, w których

u

ż

ywane jest paliwo ciekłe;

-

10 minut – dla pomieszcze

ń

ładunkowych ro-ro; w których przewo

ż

one

s

ą

pojazdy samochodowe z zatankowanym paliwem oraz dla ładowni

przeznaczonych do przewozu ładunków niebezpiecznych.

-

30 minut – dla pomieszcze

ń

ładunkowych innych ni

ż

okre

ś

lone wy

ż

ej.

Instalacja na dwutlenek w

ę

gla

Butle wysokoci

ś

nieniowej

instalacji na dwutlenek
w

ę

gla.

Schemat wysokoci

ś

nieniowej

instalacji na dwutlenek
w

ę

gla.

Instalacja proszkowa

Wymagania:

1.

W instalacji nale

ż

y stosowa

ć

uznany przez PRS proszek ga

ś

niczy, a jako

no

ś

nik azot.

2.

Instalacja proszkowa składa si

ę

z stacji (zbiorniki z proszkiem i butle z

gazem), posterunków po

ż

arowych (butle pilotowe, pr

ą

downice z w

ęż

ami lub

działka proszkowe) oraz ruroci

ą

gów i armatury.

3.

Instalacja powinna by

ć

gotowa do działania, najpó

ź

niej 30 sekund od

momentu otwarcia butli pilotowej.

4.

W stacji powinna znajdowa

ć

si

ę

taka ilo

ść

proszku która zapewni gaszenie

przez 45 sekund z nominaln

ą

wydajno

ś

ci

ą

.

Zbiornik z proszkiem