Kurs WWW

1

Paweł Rajba

Paweł Rajba

[e-mail]

http://pawel.ii.uni.wroc.pl/

1

Na podstawie: Hougland, D. i Tavistock A., JSP. Tworzenie stron WWW, RM, Warszawa 2002

Wprowadzenie



Technologia po stronie serwera



Strony JSP są kompilowane



JSP to specyfikacja, a nie produkt – jest kilka

implementacji (Tomcat, ...)



Jest to jeden z elementów J2EE, czyli jest

dostępne wiele elementów z Javy



Bezpieczeństwo gwarantowane przez silny

system typów



Obsługa wyjątków

Tomcat



Jedna z implementacji JSP, projekt apache.org



Struktura katalogów



/bin



programy i skrypty (.sh lub .bat)



/conf



pliki konfiguracyjne (najważniejszy: server.xml)



/logs



pliki dziennika



/webapps, /webapps/ROOT



aplikacje, domyślna lokalizacja

Składnia



typu JSP (rekomendowana)



<% skrypt %>



typu XML



<jsp:element >skrypt</jsp:element>

Elementy w JSP



Wyróżniamy trzy typy elementów



Elementy skryptowe



fragmenty kodu w Javie, które generuja kod HTML,

XHTML, itd.



Elementy akcji



predefiniowane funkcje; specyfikacja JSP zawiera

kilka takich funkcji, a dzięki specyfikacji JSP 1.1

można tworzyć własne znaczniki



Dyrektywy



określają informacje dodatkową, ogólną, dotyczacą

całej strony

Elementy skryptowe



Elementy skryptletu



Składnia



<% kod %>



<jsp:scriptlet>kod</jsp:scriptlet>



Przykład



data.jsp



Elementy wyrażenia



Składnia



<%= kod %>



<jsp:expression>kod</jsp:expression>



Przykład



data2.jsp

Elementy skryptowe



Elementy deklaracji



Uwagi:



Elementy deklaracji nie generują żadnych napisów



Zmienne i metody utworzone w elemencie

deklaracji są globalne



Składnia



<%! kod %>



<jsp:declaration>kod</jsp:declaration>



Przykład



data3.jsp

Elementy skryptowe



Sterowanie przepływem



Instrukcje jak w Javie:



if..then..else, while..do, for, try..catch



Można ,,wyskakiwać'' z kodu JSP



Przykład: dnitygodnia.jsp



Komentarze



wewnątrz kodu:



// ...



/* ... */



zewnętrzne:



<%-- ... --%>



<!-- ... -->

Elementy akcji



Składnia



<jsp:nazwa_akcji atrybut="wartosc" />



Atrybuty:



Dla wszystkich elementów akcji dostępne są

dwa atrybuty:



id – jednoznacznie identyfikuje elementy akcji, a w

przypadku, gdy taki element tworzy obiekt, to

poprzez id można sie do niego później odwoływać



scope – określa czas życia elementu akcji. Moze

on przyjmowac nastepujace wartosci:

Elementy akcji



Atrybuty c.d.



scope



page – obiekty o tym zasiegu sa dostępne jako część

strony i są usuwane po wysłaniu odpowiedzi do klienta

lub po przekierowaniu,



request – obiekty o tym zasięgu są dostępne ze stron

przetwarzających to samo żądanie; podobne do page,

ale obiekt bedzie dalej dostepny po przekazaniu

żądania do innej strony JSP



session – obiekty o tym zasięgu będą dostępne ze

stron przetwarzających żądania w takiej samej sesji

jak ta, w której zostały utworzone



application – obiekty będą dostępne ze stron

przetwarzających żądania z tej samej aplikacji jak ta,

w której zostały utworzone

Elementy akcji



Standardowe akcje



Zasobów



include – dołącza plik



forward – przekierowuje do nowej lokalizacji



plugin – wstawia na stronę komponent Javy



JavaBeans

Elementy akcji



Akcja include



Składnia



<jsp:include page="adres" flush="true" />



<jsp:include page="adres" flush="true">

<jsp:param name="param"

value="wartosc" /> ...

</jsp:include>



page="adres" – względny adres zasobu, który ma

zostać dołączony



flush="true" – określa buforowanie; należy koniecznie

ustawić na true



Przykłady



akcja_include.jsp, tytul.jsp

Elementy akcji



Akcja forward



Składnia



<jsp:forward page="adres" />



<jsp:forward page="adres">

<jsp:param name="param"

value="wartosc" /> ...

</jsp:forward>



page="adres" – względny adres zasobu, na który

zostaniemy przekierowani



Uwaga:



w pasku adresu URL pozostanie bez zmian



Przykłady:



akcja_forward.jsp

Elementy akcji



Akcja plugin



Składnia



<jsp:plugin type="bean|applet"

code="objectCode"

codebase="objectCodebase"

align="alignment" height="height" width="width"

hspace="hspace" vspace="vspace" title=”title”

name="componentName">

<jsp:params>

<jsp:param name="name" value=”value" /> ...

</jsp:params>

<jsp:fallback>Na wypadek awarii</jsp:fallback>

</jsp:plugin>

Elementy akcji



Akcja plugin



Przykład



<jsp:plugin type="applet"

code="gierka.class"

codebase="/aplety"

width="200" height="200">

<jsp:param name="parametr"

value="wartosc jego" />

<jsp:fallback>Nie mozna uruchomic Java

Plugin</jsp:fallback>

</jsp:plugin>

Elementy akcji



Model komponentowy, krótkie wprowadzenie

do Enterprise JavaBeans (EJB)



Komponenty, czyli JavaBeans



JavaBean ma zdefiniowane tzw. właściwosci i

metody dostępowe, poprzez które komunikuje

sie z otoczeniem.



JavaBean to zwykła klasa utworzona przy

stosowaniu kilku zasad.

Elementy akcji



Zasady tworzenia bean-a



Konstruktor nie moze przyjmowac zadnych

argumentów.



Własciwosci i metody dostępowe. Dla każdej

właściwosci istnieją metody dostępowe i dostęp

do nich jest tylko przez te metody. Dla każdej

właściwosci powinny być zdefiniowane

nastepujące 3 (ewentualnie 2) metody



public {Typ obiektu} get{Własciwosc} ()



public void set{Własciwosc} ({Typ obiektu})



public boolean is{Własciwosc} ()

Elementy akcji



Zasady tworzenia bean-a c.d.



Właściwości indeksowane



public {Typ obiektu}[] get{Własciwosc} ()



public void set{Własciwosc} ({Typ obiektu}[])



public {Typ obiektu} get{Własciwosc} (int)



public void set{Własciwosc} (int, {Typ obiektu})



Widoczność: poza konstruktorem i metodami

dostępowymi nic nie powinno być widoczne.



Przykład:



ProstyBean.java

Elementy akcji



Akcja JavaBeans



Warte zainteresowania, gdyż całość

implementacji może być zawarta JavaBeans, a

JSP tylko jej wykorzystanie



Wyszukuje obiektu (za pomoca id i scope) lub

tworzy jego egzemplarz oraz związuje ten

obiekt z niejawnym obiektem utworzonym

poprzez atrybut scope. Znacznik useBean

może, ale nie musi miec ciała.

Elementy akcji



Akcja JavaBeans



Atrybuty



id – identyfikuje obiekt; atrybut wymagany,



scope – okresla zasięg,



class – definiuje implementację obiektu; jeśli nie

podamy class lub beanName, to obiekt musi

dostępny w podanym zasięgu,



type – typ tworzonej zmiennej skryptowej;

domyślnie jest to typ określony w class,



beanName – nazwa obiektu bean.

Elementy akcji



Akcja JavaBeans



Składnia, przykład



<jsp:useBean id="DataBean" class="org.java.DataBean" />



<jsp:useBean id="newBean" class="org.java.DataBean">

<jsp:setProperty name="newBean" property="border" value="0">

</jsp:useBean>

Elementy akcji



Akcja JavaBeans, akcja <jsp:setProperty>



Ustawia właściwości Bean-a



Atrybuty



name – nazwa beana, którego wartość ustawiamy,



property – nazwa właściwosci, którą chcemy

ustawić; jeżeli pominiemy atrybuty value i param,

to zostanie przypisana wartość z parametru

zadania o tej samej nazwie,



param – nazwa parametru zadania, której wartość

chcemy przypisac własciwości,



value – wartość, która zostanie przypisana danej

właściwości; wyklucza sie z param.

Elementy akcji



Akcja JavaBeans, akcja <jsp:setProperty>



Przykłady użycia



<jsp:setProperty id="DataBean" property="border" value="30" />



<jsp:setProperty id="DataBean" property="border" param="borderWidth" />



<jsp:setProperty id="DataBean" property="border" />



<jsp:setProperty id="DataBean" property="*" />

Elementy akcji



Akcja JavaBeans, akcja <jsp:getProperty>



Pobiera wartosc własciwosci bean’a.



Atrybuty:



name – nazwa ziarnka, którego wartość

pobieramy; atrybut wymagany,



property – nazwa właściwosci, którą pobieramy;

atrybut wymagany.

Dyrektywy



Składnia



Dostępne są dwa rodzaje składni



<%@ nazwa_dyrektywy %>



<jsp:directive.nazwa_dyrektywy />



Zależy od rodzaju dyrektywy



Omówimy dyrektywy



page



include



taglib

Dyrektywy



Dyrektywa page



Określa parametry strony



Para atrybut/wartosc może wystąpić tylko raz



Atrybuty



contentType – określa typ zawartości; domyślnie

jest to text/html z kodowaniem ISO-8859-1



errorPage – określamy stronę, która bedzie

wyświetlana przy pojawieniu sie wyjątku



isErrorPage – strona, która ma być wyświetlana

przy pojawianiu się wyjatków musi ten atrybut mieć

ustawiony na true; domyślnie jest on oczywiście

ustawiany na false

Dyrektywy



Dyrektywa page



Atrybuty c.d.



import – umożliwia import pakietów, można podać

kilka po przecinku; domyślnie importowane są:



javax.Servlet.jsp.*, javax.Servlet.http.*,

java.lang.*, javax.Servlet.*



atrybut import dostępny jest tylko wtedy, gdy

atrybut language jest ustawiony na java



language – określa język używany wewnątrz strony

JSP; obecnie wartoscią domyślną i jedyną jest java



session – określa, czy dana strona powinna

uczestniczyc w sesji HTTP; domyslna wartoscia

jest true

Dyrektywy



Dyrektywa page



Przykład



<%@ page language="java"

contentType="text/html;charset=iso-8859-2" %>

<%@ page import="java.util.Enumeration" %>

<%@ page import="java.util.StringTokenizer" %>

Dyrektywy



Dyrektywa include



Dołącza zawartość zewnętrznego pliku



Wstawienie jest w momencie kompilacji



dołączenie jest statyczne



Atrybut file określa zasób do dołączenia



Przykład



<% include file="naglowek.html" %>

Dyrektywy



Dyrektywa taglib



Określa bibliotekę, o które można rozszerzyć

standardowy zestaw znaczników JSP



Atrybuty:



uri – określa ścieżkę do biblioteki,



prefix – prefix, poprzez który będzie się można

odwoływać wewnątrz strony.



Przykład



<%@ taglib uri="http://www.java.com/taglib/sample.jar"

prefix="sample" %>

<sample:tagaction>Przykładzik</sample>

Żądanie HTTP



Wraz żądaniem tworzony jest obiekt klasy

HttpServletRequest o nazwie request



Metody do obsługi parametrów żądania:



String request.getQueryString()



BufferedReader request.getReader()



ServletInputStream request.getInputStream()



String request.getMethod()



String request.getParameter(String)



Enumeration request.getParameterNames()



String[] request.getParameterValues(String)



Przykład



userinfo.html, userinfo.jsp

Żądanie HTTP



Metody do pobrania nagłóków HTTP:



String request.getHeader(String)



zwraca czysty nagłówek



int request.getIntHeader(String)



j.w., przy czym zwraca int



Date request.getDateHeader(String)



j.w., przy czym zwraca Date



Enumeration request.getHeaderNames()



zwraca nazwy pól nagłówków żądania

Żądanie HTTP



Metody do pobrania nagłóków HTTP c.d.:



Enumeration request.getHeaders(String)



zwraca wartości dostępne w danym nagłówku



String request.getLocale()



pobiera kod preferowanego języka

zdefiniowanego w Accept-Language



Enumeration request.getLocales()



pobiera kody wszystkich języków określonych

w Accept-Language wg preferencji

Żądanie HTTP



Do pobrania ciasteczek mamy



Cookie[] request.getCookies()



Do pobrania informacji o serwerze mamy



String application.getServerInfo()



Przykład



headers.jsp

Wysyłanie odpowiedzi



Aby zmodyfikować odpowiedź należy użyć

metod obiektu HttpServletResponse

dostępnego pod nazwę response



Do ustawienia kod odpowiedzi mamy metody:



void response.sendError(int sc)



void response.sendError(int sc, String msg)



void response.sendStatus(int sc)



void response.sendStatus(int sc, String msg)

Wysyłanie odpowiedzi



Przykładowe kody odpowiedzi

Kod stanu

Stała w JSP

200 OK

SC_OK

204 No Content

SC_NO_CONTENT

301 Moved Permanently

SC_MOVED_PERMANENTLY

302 Moved Temporarily

SC_MOVED_TEMPORARILY

401 Unauthorized

SC_UNAUTHORIZED

403 Forbidden

SC_FORBIDDEN

404 Not Found

SC_NOT FOUND

500 Internal Server Error SC_INTERNAL_SERVER_ERROR
503 Service Unavailable

SC_SERVICE UNAVAILABLE

Wysyłanie odpowiedzi



Wstawianie nagłówków do odpowiedzi



void response.addHeader(String name, String value)



void response.setHeader(String name, String value)



void response.addIntHeader(String name, int value)



void response.setIntHeader(String name, int value)



void response.addDateHeader(String name, long date)



void response.setDateHeader(String name, long date)



Przykładowe nagłówki



Content-Type

text/html



Connection

keep-alive | close



Location

index2.html



Expires

<data>

Wysyłanie odpowiedzi



Kilka uwag



Do ustawienia nagłówka Content-type jest osobna

funkcja void response.setContenttype(String type)



response.setContentType(

"text/xml"

);



Do sprawdzenia, czy dany nagłówek został wysłany jest

metoda boolean response.containsHeader(String name)



Dwa przykłady na przekierowanie strony



response.setStatus(HttpServletResponse.SC_MOVED_TEMPORARILY);

response.setHeader("Location","http://localhost:8080/");



void response.sendRedirect("http://localhost:8080/");

Wysyłanie odpowiedzi



Obsługa ciasteczek



Ciasteczka sa reprezentowane przez obiekty

typu Cookie.



Do utworzenia mamy kontruktor



public Cookie(String name, String value)



Do obsługi obiektu klasy Cookie mamy metody:



void Cookie.setMaxAge(int expire)



void Cookie.setDomain(String pattern)



void Cookie.setPath(String uri)



void Cookie.setSecure(boolean flag)



String Cookie.getName()



String Cookie.getValue()

Wysyłanie odpowiedzi



Obsługa ciasteczek



Do wysłania ciastka mamy metodę



void response.addCookie(Cookie cookie)



Przykład



licznik.jsp

Sesje



Kilka uwag wstępnych



Przekazywanie identyfikatora. Wiele motorów

jest „inteligentna”, tzn. przekazują ID przez

ciacho, a jak się nie powiedzie, to przez URL.



Śledzenie sesji jest właczane domyślnie i

automatycznie jest tworzony egzemplarz

obiektu HttpSession dostępny pod nazwa

session.



Jeśli chcemy wyłaczyc śledzenie sesji, musimy

to zrobić jawnie poprzez dyrektywę



<%@ page session="false" %>

Sesje



Ważniejsze metody obiektu HttpSession



void session.putValue(String key, Object value)



wkłada obiekt ewentualnie go nadpisując



Object session.getValue(String name)



pobiera obiekt lub zwraca null



void session.removeValue(String name)



usuwa obiekt z sesji



String[] session.getValueName()



zwraca tablicę kluczy do obiektów sesji

Sesje



Metody związane z cyklem życia sesji



int session.getMaxInactiveInterval()



pobiera czas, po jakim sesja wygaśnie



void session.setMaxInactiveInterval(int interval)



ustawienie czasu, po jakim sesja wygaśnie



long session.getCreationTime()



moment utworzenia sesji (liczba sekund od

1970-01-01)



long session.getLastAccessedTime()



moment ostatniego użycia sesji



void session.invalidate() - usuwa sesję

Sesje



Przykład



odwiedziny.jsp



confirmLogin.jsp

login.jsp

logout.jsp