Temat ćwiczenia (zadanie)

4.

Pomiar kątów poziomych – (trzy dni)

Program

Projekt osnowy. Wybór punktów nawiązania. Opracowanie wyników pomiarów Wykorzystanie

techniki GPS do zakładania osnów geodezyjnych. Pomiar kątów poziomych. Analiza otrzymanych
wyników i ocena dokładności.

Opis

Do pomiarów kątów poziomych w ciągach należy użyć teodolitu Theo 010, przy czym muszą być zachowane

następujące warunki:
→ pomiar kątów lub kierunków wykonuje się w trzech seriach;
→ pomiary kątowe w ciągu wykonuje się metodą kątową, a na punktach węzłowych oraz punktach, na których są
dodatkowe kierunki – kierunkową;
→ dopuszczalna różnica między seriami wynosi 30

cc

;

→ średni błąd kierunku nie może przekraczać 20

cc

;

Przy pomiarze kątów należy używać tarcz celowniczych oraz pionów optycznych. Błędy centrowania stanowiska i

celu nie mogą być większe niż 0,005m.
Wyniki zapisywać w dziennikach pomiarowych. (zał. G 1.5) lub plik „analiza dziennik”wg zasady -obserwacje każdego
punktu na nowej stronie ,
Zgodnie z instrukcją G-1 średnie błędy pomiarów kątów i długości boków w zależności od długości ciągów nie powinny być
większe od:

Średnie błędy pomiaru

Długość ciągu

kąta

długości

do 2 km

15” [45

cc

]

1*10

-4

2,0 – 3,0 km

10” [30

cc

]

8*10

-5

3,0 – 4,5 km

6” [20

cc

]

5*10

-5

W sygnalizacji punktów celu zastosować można sygnały tarczowe osadzone w typowych spodarkach firmy ............

Sygnały tarczowe należy centrować są nad punktem za pomocą pionu optycznego.
Wykonując pomiary metodą trzech statywów należy użyć kompletów pomiarowych tej samej firmy. (teodolitu Theo 010, kilku
sygnałów tarczowych ze spodarkami oraz statywami oraz wymiennego pionu optycznego).

Kąty poziome należy pomierzyć w trzech seriach, celując kolejno na sygnały tarczowe umieszczone na punktach

poligonowych „wstecz” i „w przód” oraz po przełożeniu lunety przez zenit w odwrotnej kolejności („w przód” i „wstecz”).
Drugą serię wykonuje się w ten sam sposób, lecz po przesunięciu odczytu na kręgu poziomym na około 690

o

, a także

mikrometru o 1/3 jego zakresu.

Na dokładność pomiarów kątów poziomych wpływają w szczególności błędy centrowania i poziomowania teodolitu

oraz sygnałów, a także błędy celowania i odczytywania.
Maksymalny wpływ błędu poziomowania instrumentu wyraża się wzorem:

α

λ

λ

tg

m

*

max

=

W teodolitach średniej klasy (takie zaproponowałam do wykonania projektu) przy przewadze libelii 30” błąd

poziomowania nie powinien być większy od ½ działki libelli, czyli:

α

α

λ

tg

tg

m

cc

*

45

"*

15

max

≈

=

Z kolei wpływ błędu centrowania teodolitu oraz sygnałów i tyczek na dokładność pomiaru kąta poziomego β wyraża

się za pomocą wzoru ogólnego Helmerta o postaci:















+

+

+

+

=

2

1

2

2

2

1

2

2

3

2

2

2

2

2

2

1

2

2

1

2

*

cos

*

2

1

1

*

2

*

*

*

d

d

d

d

e

d

e

d

e

m

cent

β

ρ

ρ

ρ

gdzie: e

1

, e

2

, e

3

– liniowe błędy centrowania sygnałów i teodolitu

d

1

, d

2

– długości ramion kąta

Dla e

1

≈ e

2

≈e

3

oraz d

1

≈d

2

i dla najniekorzystniejszego kąta β = 180

o

3

*

*

d

e

m

cent

ρ

=

Błąd celowania natomiast zależy od takich czynników, jak: kształt, wielkość i widoczność sygnałów, warunki atmosferyczne,
właściwości optyczne lunety i cechy osobowe obserwatora.

Operat techniczny z tego zadania powinien zawierać:

1. Szkic fragmentu sieci kątowej przynależnego do zespołu (zał. 37 G 1.5),
2. orginały dzienników pomiarowych,
3. wyrównanie stacyjne pomierzonych kątów,
4. sprawdzenie wyników pomiarów sieci poligonowej,

Odchyłki kątowe. (zał. 37 G 1.5)

5. zestawienie pomierzonych kątów z oceną dokładności,