Encyklika Ojca wi tego Piusa XI

o sytuacji religijnej w Meksyku

Do Czcigodnych Braci Arcybiskupów,

Biskupów i innych Ordynariuszy Meksyku

pozostaj cych w pokoju i jedno ci ze Stolic Apostolsk .

Czcigodni Bracia, Pozdrowienie i Błogosławie stwo Apostolskie.

WIERNO I ODST PSTWO

1.

Dobrze jest Nam znana, Czcigodni Bracia - a jest to przyczyn wielkiej pociechy dla

naszego ojcowskiego serca - wasza stało , zarówno waszych kapłanów jak i wielkiej cz ci

wiernych w Meksyku, w arliwym wyznawaniu wiary katolickiej i w przeciwstawianiu si

tym, którzy ignoruj c bosk doskonało religii Jezusa Chrystusa, a znaj c j tylko z

oszczerstw jej wrogów, oszukuj samych siebie, nie s w stanie przeprowadzi reformy dla

dobra ludu z wyj tkiem zwalczania w du ej mierze religii. Lecz niestety wrogom Boga i

Chrystusa udało si podbi wiele letnich i boja liwych osób, które cho czcz Boga w gł bi

swej duszy, to jednak albo przez wzgl d ludzki, albo z powodu obawy doczesnego zła, stali

si - przynajmniej ciele nie - współpracownikami w dechrystianizacji ludu, który jest winien

religii jej najwi ksz chwał .

2.

W przeciwie stwie do tych odst pstw i słabo ci, które Nas gł boko dotkn ły, staje przed

nami mnóstwo wiernych, bardziej chwalebnych i zasłu onych w oporze przeciw złu,

praktykuj cych ycie chrze cija skie i otwarcie wyznaj cych wiar , jak Wy, Czcigodni

Bracia, a z Wami wasze duchowie stwo, o wiecone i prowadzone moc pastersk , a tak e

wspaniałym przykładem waszego ycia. S oni dla Nas pociech w ród smutku i rodz w Nas

nadziej na lepsze dni Ko cioła meksyka skiego, który o ywiony przez tak wielki heroizm i

podtrzymywany przez modlitwy i ofiary tak wielu wybranych dusz, nie mo e zgin - a wr cz

przeciwnie - musi znów pi kniej i mocniej zakwitn .

FORMACJA KAPŁANÓW

3.

Aby dokładnie o ywi wasze zaufanie w Bo pomoc i zach ci Was do kontynuowania

praktyki gorliwego ycia chrze cija skiego, kierujemy ten list do Was i korzystamy z okazji,

eby Wam przypomnie jakie s w obecnych trudnych warunkach bardziej skuteczne rodki

odnowy chrze cijan, równie po ród Was: przede wszystkim wi to kapłanów, a na drugim

miejscu wła ciwa formacja laikatu, uporz dkowana tak, aby był on zdolny do owocnej

współpracy w apostolstwie hierarchii, co jest tym bardziej niezb dne w Meksyku, zarówno z

powodu rozległo ci terytorium, jak i jego warunków, które s wszystkim znane.

4.

Dlatego nasza my l jest skupiona przede wszystkim na tych, którzy musz by wiatłem,

eby o wieca , sol , która konserwuje, dobrym zaczynem, który przenika cał mas

wiernych: mamy na my li waszych kapłanów. Faktycznie wiemy, jak wytrwale i kosztem

jak e wielu ofiar staracie si o wybór i wzrost powoła kapła skich, w rodku wszelkiego

rodzaju trudno ci, pi knie udowodnili cie jak w ten sposób rozwi zujecie ywotny problem,

najbardziej ywotny ze wszystkich problemów zwi zanych z przyszło ci Ko cioła. Z uwagi

na niemal całkowit niemo no posiadania w waszym własnym kraju dobrze

uporz dkowanych i spokojnych seminariów, znale li cie w Rzymie wystarczaj ce i łaskawe

schronienie w południowoameryka skim College'u Pio Latino, które formowało i kontynuuje

formacj naukow i duchow tak wielu godnych szacunku duchownych, a które ze wzgl du

na swe cenne dzieło, jest Nam szczególnie drogie. Lecz poniewa w wielu przypadkach stało

si niemo liwe, eby posyła waszych studentów do Rzymu, pracowali cie troskliwie, aby

znale azyl w go cinno ci u wielu s siednich narodów.

5.

Gratuluj c Wam tej chwalebnej inicjatywy, która staje si ju rzeczywist pociech ,

wyra amy znów nasz wdzi czno wszystkim tym, którzy tak szczodrze zaoferowali Wam

go cinno i pomoc. Z ojcowskim instynktem przypominamy Wam znów przy tej okazji o

naszym cisłym yczeniu, aby cie uczynili znan i odpowiednio wyja nili, nie tylko

klerykom, ale wszystkim waszym duchownym, nasz encyklik Ad Catholici Sacerdotii,

która wyja nia nasze my li o tych najpowa niejszych i najwa niejszych spo ród powa nych i

zasadniczych tematów przez Nas podj tych.

WSPÓŁPRACA Z LAIKATEM W AKCJI KATOLICKIEJ

6.

Zatem duchowni Meksyku, formowani według Serca Jezusa Chrystusa odczuj , e w

obecnej sytuacji w ich kraju (o której pisali my w naszym Li cie Apostolskim "Paterna Sane

Solicitudo" z 2 lutego 1926 roku) - tak podobnej do tej z pierwszych wieków Ko cioła, gdy

apostołowie apelowali o współprac laikatu - byłoby bardzo trudne odzyskanie dla Chrystusa

tak wielu nierozwa nych dusz, bez opatrzno ciowej pomocy, któr laikat ofiarowuje poprzez

Akcj Katolick . Tym bardziej, skoro łaska przygotowuje czasami w ród nich

wspaniałomy lne dusze, gotowe rozwin najowocniejsz aktywno , je li napotkaj

wykształcony i wi ty kler, zdolny do porozumienia i przewodzenia im.

7.

Zatem do ksi y meksyka skich, którzy po wi cili swe ycie na słu b Jezusa Chrystusa,

Ko cioła i dusz - do nich zwracamy si najpierw bezpo rednio z najgor tszym apelem, aby

byli hojni w poparciu naszej i ich troski o post p Akcji Katolickiej, po wi caj c jej

najwi ksze wysiłki i najodpowiedniejsz pilno . Nigdy nie zabraknie metod efektywnej

współpracy laikatu z waszym działaniem, je li ksi a b d sami pobo ni z troskliw uwag

prowadzi lud chrze cija ski u ywaj c rodków m drego kierownictwa duchowego i

rozwa nych wskazówek religijnych, nie roztapiaj c si w jałowych sporach lecz karmi c si

zdrow nauk wzi t z Pisma wi tego oraz z pełni namaszczenia i mocy.

8.

Jest prawd , e nie wszyscy w pełni zrozumieli potrzeb tego wi tego apostolatu laikatu,

mimo, e od czasu naszej pierwszej encykliki Ubi Arcano Dei deklarowali my, e odnosi si

ono niezaprzeczalnie do pasterskich obowi zków i ycia chrze cijan. Ale od tego czasu, jak

ju zalecili my, zwracamy si sami do pasterzy, którzy musz odzyska srodze do wiadczone

i w pewnej mierze rozproszone stado, dzi bardziej ni kiedykolwiek wcze niej polecamy,

aby cie wykorzystali tych wieckich, którym, jako ywym kamieniom wi tyni Bo ej, w.

Piotr przypisuje gł bok godno , która czyni ich w pewnym stopniu uczestnikami w wi tym

i królewskim kapła stwie (

1 P 2,9

).

Rzeczywi cie, ka dy chrze cijanin wiadomy swej godno ci i odpowiedzialno ci jako syn

Ko cioła i członek Mistycznego Ciała Chrystusa - "poniewa wszyscy razem tworzymy jedno

ciało w Chrystusie, a ka dy z osobna jeste my nawzajem dla siebie członkami" (

Rzym 12,5

) -

nie mo e nie przyzna , e pomi dzy członkami tego Ciała musi istnie wzajemna ł czno i

solidarno interesów. St d pochodzi obowi zek ka dego w porz dku ycia i wzrostu całego

organizmu "celem budowania Ciała Chrystusowego": st d skuteczny udział ka dego członka

w bliskim uwielbieniu Głowy i Jego Mistycznego Ciała (

Ef 4,12-16

). Có za pocieszaj ce

wnioski i jakie o wiecaj ce wskazówki pochodz ce z tych jasnych i prostych zasad, płyn

dla wielu w tpi cych i niedowierzaj cych w sw sił dusz, które jednak pragn

ukierunkowania ich zapału! Có za zach ta do uczestnictwa w głoszeniu królestwa Chrystusa

i zbawienia dusz!

WŁA CIWA FORMACJA WIECKICH

9.

Niemniej jednak jest oczywiste, e tak poj ty apostolat nie rozpocznie si jako wył cznie

naturalny impuls do działania, lecz jest on owocem solidnej wewn trznej formacji: niezb dne

jest rozszerzenie wielkiej miło ci Jezusa Chrystusa i dusz odkupionych Jego Drogocenn

Krwi , co dokonuje si przez studiowanie i na ladowanie Jego ycia, modlitwy, ofiary, nie

daj cej si ugasi arliwo ci. To na ladowanie Chrystusa rozbudzi wielorakie formy

apostolatu na ka dym obszarze, gdzie tylko dusze znajduj si w niebezpiecze stwie lub s

zagro one prawa Boskiego Króla; rozszerzy ono na wszystkich zadania apostolatu, który w

ka dej postaci wchodzi w skład boskiego posłannictwa Ko cioła i w konsekwencji przeniknie

nie tylko dusz ka dego indywidualnie, lecz tak e sanktuarium rodziny, szkoł , a nawet ycie

publiczne.

10.

Ale ogrom pracy nie musi by przyczyn , która pochłania wasze umysły trosk bardziej

o liczb współpracowników, ani eli o jako . Post puj c za przykładem Boskiego Mistrza,

który pragn ł poprzedzi kilka lat swej pracy apostolskiej długim przygotowaniem i

ograniczył sam siebie formuj c kolegium apostołów nie wieloma lecz wybranymi

narz dziami dla przyszłego podboju wiata, tak równie Wy, Czcigodni Bracia, powinni cie

zaj si najpierw wszystkim dla nadprzyrodzonej formacji waszych zarz dców i

ewangelizatorów , bez zbytniego zaabsorbowania i smutku, poniewa od pocz tku tworz oni

jednak "mał trzódk " (

Łuk 12,32

).

11.

A poniewa wiemy, e ju pracujecie w tym kierunku, wyra amy nasze zadowolenie z

Was, poniewa ju sumiennie wybrali cie i troskliwie uformowali cie dobrych

współpracowników, którzy słowem i przykładem nios gorliwo chrze cija skiego ycia i

chrze cija skiego apostolatu do diecezji i parafii. Ta wasza praca na pewno doznała

powodzenia b d c rzeteln , gruntown , niech tn reklamie, wrzawie, hała liwej formie;

pracuj c w ciszy, regularnie, bez bardzo pozornych lub natychmiastowych owoców; na

sposób nasienia, które spoczywaj c w ziemi, przygotowuje now , ywotn ro lin .

12.

Z drugiej strony formacja duchowa i ycie wewn trzne wykształcone w waszych

współpracownikach, pomo e im zabezpieczy si przed niebezpiecze stwami i mo liwymi

odchyleniami. Pami taj c o ostatecznym celu Akcji Katolickiej, którym jest u wi cenie dusz,

zgodnie z nakazem Ewangelii: "Szukajcie najpierw Królestwa Bo ego" (

Łuk 12,31

) nie

popadniecie w ryzyko wyrzekni cia si zasad dla natychmiastowych i drugorz dnych celów,

aby ten ostateczny cel nie został nigdy zapomniany, musz by mu podporz dkowane nawet

dzieła społeczne i gospodarcze oraz przedsi wzi cia charytatywne.

Nas Pan Jezus Chrystus nauczył nas tego przykładem, gdy w niewysłowionej wra liwo ci

Swego Boskiego Serca wykrzykn ł: " al mi tego ludu... A je li ich puszcz zgłodniałych do

domu, zasłabn w drodze" (

Mk 8,2-3

). On uzdrawiał ułomnych na ciele i przyszedł z pomoc

doczesnym potrzebom, ostateczny cel swej misji miał zawsze przed oczami, to jest: chwał

swego Ojca i zbawienie wieczne dusz.

KONIECZNO ZAANGA OWANIA SI W SPRAWY SPOŁECZNE

13.

Tymczasem, te tak zwane dzieła społeczne s nie do unikni cia dla działaczy Akcji

Katolickiej, o tyle e d

oni do zastosowania w praktyce zasad sprawiedliwo ci i miło ci

bli niego, gdy zamierzaj zbli y si do ludu; poniewa dusze s cz sto nie do osi gni cia,

za wyj tkiem przypadków pomocy w doczesnym nieszcz ciu i potrzebie ekonomicznej. A te

dzieła My sami zalecamy, tak jak to czynił nasz poprzednik błogosławionej pami ci Leon

XIII, polecaj c je kilka razy. Ale jest tak e prawd , e je li Akcja Katolicka ma obowi zek

przygotowania ludzi nadaj cych si bezpo rednio do tych dzieł i do wskazywania na zasady,

które musz im przy wieca , z normami i zarz dzeniami zaczerpni tymi z autentycznych

ródeł naszych encyklik, to nie wolno jej bra na siebie odpowiedzialno ci w tej cz ci, która

jest czysto techniczna, finansowa, gospodarcza, która le y poza jej kompetencjami i

zamiarami.

14.

W obliczu cz stych oskar e kierowanych przeciwko Ko ciołowi, e jest oboj tny na

problemy społeczne, lub niezdolny do zaradzenia im, nie nale y zaprzesta głoszenia, e tylko

nauczanie i dzieło Ko cioła, w którym jest on wspomagany przez swego Boskiego

Zało yciela, mo e dostarczy lekarstwa na bardzo powa ne choroby, jakimi obci ona jest

ludzko . Jest to dla Was zreszt zadanie (tak jak ju zreszt pokazali cie wasz ch

uczynienia tego) aby wyprowadzi z tych owocnych zasad stałe normy, eby rozwi za

powa ne problemy społeczne, z którymi boryka si dzi wasz kraj, jak na przykład problem

rolniczy, zmniejszenie latyfundiów (wielkie maj tki ziemskie), polepszenie warunków ycia

ludzi pracuj cych i ich rodzin.

15.

W ten sposób, pami taj c o zbawiennej tre ci głównych i zasadniczych praw, takich jak

prawo własno ci, nie zapominajcie, e czasami dobro wspólne ogranicza te prawa uciekaj c

si cz ciej ni w przeszło ci do stosowania sprawiedliwo ci społecznej. W celu obrony

godno ci człowieka mo e by czasami niezb dne zdemaskowanie i pot pienie wielkiej

niesprawiedliwo ci i niegodnych warunków ycia; jakkolwiek trzeba zarazem uwa a , eby

ustrzec si przed sankcjonowaniem przemocy, pod pretekstem podania rodków na problemy

społecze stwa, albo przed dopuszczeniem i osłon szybkich i gwałtownych zmian obecnego

poło enia społecze stwa, co mo e prowadzi do skutków bardziej szkodliwych ni zło,

któremu chciano zaradzi .

ROBOTNICY

16.

Ta interwencja w kwesti społeczn przyniesie Wam równie konieczno zaj cia si

wieloma biednymi robotnikami, którzy zbyt łatwo staj si zdobycz propagandy

antychrze cija skiej, zwiedzeni mira ami korzy ci ekonomicznych jako nagrody za ich

odst pstwo od Boga i od Jego Ko cioła. Je li prawdziwie miłujecie robotników (a musicie ich

kocha , poniewa ich warunki ycia podobne s do tych, w których ył Boski Mistrz),

musicie pomóc im materialnie i na płaszczy nie religijnej. Materialnie, stosuj c na ich

korzy zwyczaj nie tylko złagodzonej sprawiedliwo ci , lecz tak e sprawiedliwo ci

społecznej, to znaczy - całe to zaopatrzenie, którego celem jest złagodzenie poło enia

proletariatu; a na płaszczy nie religijnej, daj c im znów religijn pociech , bez której zostan

pochłoni ci przez materializm, który ich ogłupi i upodli.

MIESZKA CY WSI

17.

Istnieje nie mniej powa ny i nie mniej nagl cy inny obowi zek: chodzi o religijn i

ekonomiczn pomoc dla mieszka ców wsi (campesinos) i w ogóle dla nie małej cz ci

waszych synów tworz cych ludno kraju - najcz ciej w rolnictwie - dla Indian. To s

miliony dusz odkupionych przez Chrystusa, które powierzył On waszej opiece i za które

b dzie dał od Was zło enia sprawozdania; to s miliony pojedynczych ludzi yj cych

cz sto w tak okropnych i n dznych warunkach, e nie maj nawet tego minimum egzystencji

niezb dnej do obrony ich rzeczywistej godno ci jako ludzi. Błagamy Was, Czcigodni Bracia,

przez Miłosierne Serce Chrystusa, aby cie mi li w szczególnej opiece te dzieci, aby cie

zach cali waszych duchownych do osobistej pobo no ci, do wci wzrastaj cego zapału w

pomocy dla nich i do zainteresowania si cał meksyka sk Akcj Katolick , w jej pracy nad

moralnym i materialnym zbawieniem.

EMIGRANCI

18.

Nie mo e te zabrakn wspomnienia o obowi zku, który w tych ostatnich czasach

wci wzrasta w powadze: o pomocy dla Meksykan, którzy wyemigrowali do innych krajów,

którzy oderwani od swego kraju i swej tradycji, łatwiej stali si zdobycz podst pnej

propagandy wysłanników, usiłuj cych namówi ich do odst pstwa od ich wiary. Umowa z

waszymi gorliwymi współbra mi ze Stanów Zjednoczonych przyniesie bardziej pracowit i

lepiej zorganizowan opiek ze strony lokalnego duchowie stwa i zabezpieczy emigrantów z

Meksyku tym społecznym i ekonomicznym zaopatrzeniem, które jest tak pi knie rozwini te

w Ko ciele w Stanach Zjednoczonych.

STUDENCI

19.

Je li Akcja Katolicka nie mo e zaniedba najbardziej poni anych i potrzebuj cych klas -

robotników, chłopów i emigrantów, to ma te ona niemniej powa ne i nieuniknione

obowi zki; po ród ró nych rzeczy musi zaj si sama troskliwie studentami, którzy wkrótce

b d mi li - jako profesjonali ci - wielki wpływ na społecze stwo i obejm prawdopodobnie

urz dy pa stwowe. Do praktyk religii chrze cija skiej, do formacji charakteru i sumienia

chrze cija skiego - do tych fundamentalnych elementów dla wszystkich wiernych, musicie

doda specjalne i wła ciwe kształcenie i przygotowanie intelektualne, wsparte na filozofii

chrze cija skiej - to znaczy na tej filozofii, która została prawdziwie nazwana trwał

filozofi . Rzeczywi cie, trwałe i wła ciwe wskazówki religijne wydaj si by dzi jeszcze

bardziej niezb dne, wobec tendencji - zawsze bardzo rozpowszechnionej - nowoczesnego

ycia wewn trznie pustego , bliskiego wstr towi, a tak e trudno ci w refleksji i kontemplacji

oraz skłonno ci, nawet w yciu duchowym, do tego aby wskazówk był raczej

sentymentalizm ni rozum.

20.

Gor co yczymy sobie, aby cie wykonali to w ród Was samych, co najmniej w stopniu

mo liwym, dostosowuj c wskazówki do partykularnych warunków, do potrzeb i mo liwo ci

waszego kraju, aby Akcja Katolicka tak pi knie działaj ca w innych krajach dla formacji

kulturalnej i zagwarantowania tych wskazówek religijnych, dzier yła intelektualny prymat

w ród studentów i wykształconych katolików.

21.

Studenci uniwersyteccy, którzy aktywnie anga uj si w Akcj Katolick , s dla Nas

wielk nadziej na lepsz przyszło dla Meksyku i nie w tpimy, e nie zawiod oni naszych

nadziei. Jest oczywiste, e s oni cz ci - i to wa n cz ci - Akcji Katolickiej, która jest tak

bliska naszemu sercu, jakakolwiek byłaby forma jej organizacji, poniewa to zale y w

wielkiej cz ci od warunków i okoliczno ci lokalnych, które zmieniaj si w zale no ci od

regionu. Studenci uniwersyteccy s nie tylko - jak ju napisali my - najbardziej uzasadnion

nadziej na lepsze jutro, ale nawet dzi mog wiadczy skuteczne usługi dla Ko cioła i dla

kraju, poprzez apostolat prowadzony w ród swych kolegów, jak równie poprzez

uzupełnienie rozmaitych instytucji i organizacji Akcji Katolickiej zdolnymi i wiatłymi

kierownikami.

TROSKA O DZIECI I MŁODZIE

22.

Nadzwyczajna sytuacja waszego kraju zobowi zuje Nas do przypomnienia o

konieczno ci obowi zkowej i nieuniknionej troski o dzieci, które usidliła naiwno , których

wi c edukacja i formacja chrze cija ska s tak wielkim wysiłkiem. Wszystkich katolików

Meksyku obowi zuj dwa wa ne nakazy: pierwszy - negatywny, aby trzyma dzieci tak

daleko, jak to tylko mo liwe od bezbo nej i zepsutej szkoły; drugi - pozytywny, aby da im

kompletne i dokładne wskazówki religijne i niezb dn pomoc do zachowania ich ycia

duchowego. Co si tyczy pierwszego punktu, wa kiego i delikatnego, mieli my ostatnio

okazj do zamanifestowania naszego zdania. Je li za chodzi o wskazówki religijne,

aczkolwiek wiemy z jak uporczywo ci zalecali cie je sami waszym duchownym i wiernym,

jeszcze raz powtarzamy, e jest to dzi jeden z najwa niejszych i pierwszorz dnych

problemów Ko cioła meksyka skiego; jest niezb dne eby to, co jest dzi chwalebnie

praktykowane w niektórych diecezjach rozszerzyło si na wszystkie inne w ten sposób, eby

ksi a i członkowie Akcji Katolickiej przyło yli si z całym zapałem i kosztem ka dej ofiary

do zachowania dla Boga i Ko cioła tych maluczkich, którym Boski Zbawiciel okazał

szczególne upodobanie.

23.

Przyszło młodego pokolenia (powtarzamy to w wielkim bólu naszego ojcowskiego

serca) wzbudza w Nas ogromn trosk i naj ywszy niepokój. Wiemy na jak wiele

niebezpiecze stw zostały wystawione dzieci i młodzie , dzi bardziej ni kiedykolwiek

wsz dzie, ale szczególnie w Meksyku, gdzie niemoralny i antyreligijny nacisk wszczepia w

ich serca nasiona odst pstwa od Jezusa Chrystusa. Aby zaradzi temu powa nemu złu i

broni wasz młodzie przed tymi niebezpiecze stwami, niezb dne jest u ycie wszystkich

legalnych rodków i wszystkich form organizacji, jak na przykład Ligi Ojców Rodzin, a tak e

moralno ci i stra y obywatelskiej do publikacji, a cenzury do kin.

24.

Co do indywidualnej obrony dzieci i młodzie y, wiemy z relacji dochodz cych do Nas z

całego wiata, e aktywno w ramach Akcji Katolickiej stanowi najlepsze zabezpieczenie

przed podst pami zła, najskuteczniejsz zapraw ugruntowan w mocy chrze cija skiej. Ta

młodzie zachwycona pi knem ideałów chrze cija skich, podtrzymana Bosk Pomoc ,

zapewnion dzi ki modlitwom i sakramentom, po wi ci si z zapałem i rado ci podbojowi

dusz swoich kolegów, zbieraj c troskliwie plony dobra.

ZASADNICZE ZNACZENIE AKCJI KATOLICKIEJ

25.

Mamy w tym jeszcze jeden dowód na to, e zwa ywszy na powa ne problemy

Meksyku, nie wolno powiedzie , e Akcja Katolicka zajmuje miejsce drugorz dnego

znaczenia. Je li kiedykolwiek ta instytucja, która jest wychowawc sumie i formuje

charakter moralny, zostałaby usuni ta na bok ze wzgl du na inn , nie nale c do istoty

rzeczy prac , jakiego by ona nie była rodzaju - nawet je li byłoby to w przypadku obrony

niezb dnych wolno ci religijnych i obywatelskich - byłby to powa ny bł d; poniewa ratunek

Meksyku, jak i całej ludzko ci, znajduje si przede wszystkim w odwiecznej i niezmiennej

nauce ewangelicznej i w szczerym praktykowaniu moralno ci chrze cija skiej.

OBRONA PRAW I WOLNO CI

26.

Poza tym, gdy została uznana gradacja warto ci i działa , przyzna trzeba, e dla

rozwoju ycia chrze cija skiego trzeba ucieka si do zewn trznych i praktycznych rodków;

poniewa Ko ciół b d c społeczno ci ludzi, nie mo e istnie lub rozwija si je li nie cieszy

si wolno ci działania, a jego członkowie maj prawo znale w społecze stwie

obywatelskim mo liwo ycia zgodnie ze wskazaniami swych sumie . W konsekwencji, jest

całkiem naturalne, e gdy zostan zaatakowane najbardziej podstawowe wolno ci religijne i

obywatelskie, obywatele b d cy katolikami nie zrezygnuj biernie sami z tych wolno ci.

Jednak e odzyskanie tych praw i wolno ci mo e by , zale nie od okoliczno ci, bardziej lub

mniej odpowiednie, bardziej lub mniej energiczne.

27.

Wi cej ni raz przypomnieli cie waszym wiernym, e Ko ciół broni pokoju i porz dku,

nawet kosztem powa nych ofiar i dlatego pot pia wszelkie niesprawiedliwe powstania lub

przemoc przeciwko ustanowionym władzom. Z drugiej strony - po ród Was zostało to ju

powiedziane - ilekro te władze wyst pi przeciwko sprawiedliwo ci i prawdzie nawet

niszcz c fundamenty autorytetu, nie uwa a si , eby byli pot pieni ci obywatele, którzy

zjednoczyli si dla obrony siebie i narodu, poprzez legalne i odpowiednie rodki przeciwko

tym, którzy czyni u ytek z władzy publicznej w celu doprowadzenia go do ruiny.

28.

Je li praktyczne rozwi zanie zale y od konkretnych okoliczno ci, to musimy jednak z

naszej strony przypomnie Wam kilka podstawowych zasad, o których trzeba zawsze

pami ta :

1.

Aby to odzyskiwanie miało rozumne rodki lub wzgl dny cel, nie ostateczny i nie

absolutny;

2.

Aby w tych rozumnych rodkach zawarte były legalne działania, które nie s

wewn trznie złe;

3.

Aby, je li u ywa si rodków dostosowanych do celu, stosowano je tylko w stopniu, w

którym słu one uzyskaniu lub odzyskaniu mo liwego w cało ci lub w cz ci celu i

w ten sposób aby nie były one przyczyn wi kszych szkód dla społeczno ci, ni te,

którym próbowano zaradzi ;

4.

Aby u ycie tych rodków i stosowanie w pełni praw obywatelskich i politycznych,

obejmuj c zatem równie problemy porz dku czysto materialnego i technicznego, lub

jakiejkolwiek gwałtownej obrony, nie weszło w aden sposób do zada

duchowie stwa lub Akcji Katolickiej jako takich, aczkolwiek do obydwu nale y

przygotowanie katolików do czynienia słusznego u ytku z ich praw i obrona ich

wszystkimi prawowitymi rodkami, zale nie od tego, co nakazuje dobro wspólne;

5.

Duchowie stwo i akcja Katolicka b d c poprzez sw misj pokoju i miło ci

po wi con zjednoczeniu wszystkich ludzi w "wi pokoju" (

Ef 4,3

), musi przyczyni

si do pomy lno ci narodu, szczególnie popieraj c zjednoczenie tych inicjatyw

społecznych, które nie stoj w opozycji do dogmatów lub praw moralno ci

chrze cija skiej.

Poza tym, ta wła nie aktywno obywatelska katolików Meksyku, przepełniona takim

wspaniałym i wzniosłym duchem, przyniesie rezultaty, które s bardziej skuteczne, aby

bardziej sami katolicy posiedli nadnaturaln wizj ycia, religijn i moraln edukacj i

spalanie si w gorliwo ci dla rozprzestrzenienia Królestwa Naszego Pana Jezusa Chrystusa,

co zamierza da Akcja Katolicka.

29.

Gdy istnieje udana koalicja sumie , które nie zamierzaj rezygnowa z wolno ci

uzyskanej dla nich przez Chrystusa (

Gal 4,31

), jaka moc lub siła ludzka mogłaby nało y im

jarzmo grzechu? Jakie niebezpiecze stwa, jakie prze ladowania, jakie do wiadczenia

mogłyby oddzieli dusze tak zahartowane przez miło Chrystusa? (

Rzym 8,35

)

30.

Ta prawidłowa formacja doskonałego chrze cijanina i obywatela, w której czynniki

pozanaturalne uszlachetniaj wszystkim talenty i działania nobilituj c je, zawiera równie - co

jest oczywiste - wypełnianie obowi zków obywatelskich i społecznych. W obliczu

nieprzyjaciół Ko cioła, w. Augustyn głosił w pochwale swej wiary: "Dajcie mi takich ojców

rodzin, takie dzieci, takich panów, takich poddanych, takich m ów, takie ony, takich

rz dz cych, takich obywateli, jak ci, którzy kształtuj nauk chrze cija sk , a je li nie

mo ecie ich da , przyznajcie, e to nauka chrze cija ska - je li jest praktykowana - jest

zbawieniem pa stwa" (List 138, 2).

31.

W ten sposób katolik b dzie uwa ał, aby nie pomin swego prawa do głosowania, gdy

dobro Ko cioła lub kraju to nakazuje. Tak te katolicy unikn zauwa alnego

niebezpiecze stwa w realizowaniu swych obywatelskich i politycznych działa , gdy

zorganizowani w pojedynczych grupach, czasami sprzeciwiaj si sobie samym, jak równie

zarz dzeniom autorytetów ko cielnych. To wzrastaj ce zamieszanie i rozproszenie sił byłoby

wielk szkod zarówno dla rozwoju Akcji Katolickiej, jak i dla przyczyny, z powodu której

chc si oni broni .

RÓ NORODNO DZIAŁA AKCJI KATOLICKIEJ I INNYCH

ORGANIZACJI

32.

Wspomnieli my ju o działaniach, które cho nie koliduj , stoj bezwzgl dnie poza

zakresem działania Akcji Katolickiej, takie jak te, które pochodziłyby od partii politycznej lub

te, które s czysto ekonomiczne i społeczne. Ale istnieje wiele innych dobroczynnych działa ,

takich jak Liga Ojców Rodzin, dla obrony wolno ci nauczycielskiej i wskazówek religijnych,

zjednoczenie obywateli dla obrony rodziny i wi to ci mał e stwa oraz moralno ci

publicznej, które mog zosta zreorganizowane wokół centralnego j dra Akcji Katolickiej.

Faktycznie, działania te nie trzymaj si sztywno ustalonych celów, lecz raczej koordynuj -

jak w centrum gwiazdy wiatło i ar - inne inicjatywy i instytucje pomocnicze, które ciesz c

si zawsze autonomi i odpowiedni wolno ci działania, niezb dn do realizacji ich

specyficznych celów, czuj potrzeb post powania według wskaza swego programu.

33.

To stosuje si przede wszystkim do waszego narodu, który jest tak wielki, e

ró norodno potrzeb i sytuacji lokalnych mo e wymaga , na bazie zasad powszechnych,

u ycia ró nych sposobów organizacji i si gni cia po ró ne lecz równie sprawiedliwe

praktyczne rozwi zania dla tego samego problemu.

WEZWANIE DO POSŁUSZE STWA BISKUPOM

34.

Do Was, Czcigodni Bracia, nale e b dzie - powierzon Wam przez Ducha wi tego

władz w Ko ciele Boga - wydawanie ostatecznych, praktycznych postanowie w tych

przypadkach, w których wierni oka swe posłusze stwo i wierno zgodnie z waszymi

poleceniami. Jest to niezwykle bliskie naszemu sercu, poniewa prawy zamiar i

posłusze stwo s zawsze i wsz dzie niezb dnym warunkiem otrzymania Bo ych

błogosławie stw dla duchowych pasterzy i dla Akcji Katolickiej, a tak e dlatego, i oznaczaj

jedno działania i zlanie sił, które s niezb dnym zało eniem dla owocnego apostolatu.

Zatem ze wszystkich sił błagamy dobrych katolików meksyka skich, aby zachowywali cenne

posłusze stwo i karno . "B d cie posłuszni waszym przeło onym i b d cie im ulegli,

poniewa oni czuwaj nad duszami waszymi i musz zda spraw z tego". A to

posłusze stwo niech b dzie pełne rado ci i zach ty do wi kszych wysiłków: "Niech to czyni

z rado ci , a nie ze smutkiem" (

Hbr 13,17

). Ten za , kto niech tnie i tylko przymuszony

okazuje posłusze stwo, daj c upust swemu wewn trznemu oburzeniu w ostrej krytyce swych

przeło onych i kolegów w pracy, jak i wszystkiego, co nie jest zgodne z jego osobistymi

pogl dami, oddala przez to od siebie Bo e błogosławie stwo, niweczy moc karno ci i niszczy

tam, gdzie powinien budowa .

35.

Równocze nie z posłusze stwem i karno ci , zostali my zach ceni do przywołania

pozostałych obowi zków powszechnej miło ci bli niego, co przywiódł Nam na my l w.

Paweł w tym samym czwartym rozdziale Listu do Efezjan, który ju cytowali my, a który

powinien sta si podstawow norm dla wszystkich, którzy działaj w Akcji Katolickiej: "A

zatem zach cam was ja, wi zie w Panu, aby cie post powali w sposób godny powołania...z

cał pokor i cicho ci , z cierpliwo ci , znosz c siebie nawzajem w miło ci. Usiłujcie

zachowa jedno Ducha dzi ki wi zi, jak jest pokój. Jedno jest Ciało i jeden Duch" (

Ef 4,1-

4

).

36.

Do naszych najdro szych dzieci meksyka skich, które s cz ci niepokojów i czułej

troski naszego Pontyfikatu, ponawiamy apel o jedno , miło , pokój w pracy apostolskiej

Akcji Katolickiej, która musi zwróci Meksyk Chrystusowi i odbudowa w nim pokój, jak i

doczesn pomy lno .

WEZWANIE DO MODLITWY I BŁOGOSŁAWIE STWO

37.

Nasze pragnienia i modlitwy składamy u stóp waszych niebieskich patronów, wzywaj c

imienia naszej Pani z Gwadelupe, która w swym sanktuarium wci wzbudza miło i cze

ka dego Meksykanina.

38.

J - która jest pod tym imieniem czczona i błogosławiona, równie w tym mie cie -

Rzymie, gdzie My sami erygowali my parafi po wi con Jej godno ci - arliwie prosimy, bo

Ona słyszy nasze i wasze modlitwy, o pomy ln przyszło Meksyku, o pokój Chrystusowy

pod panowaniem Chrystusa. Z tymi pragnieniami i uczuciami, udzielamy Wam z całego

serca, waszym ksi om, meksyka skiej Akcji Katolickiej i wszystkim kochanym dzieciom

Meksyku oraz całemu szlachetnemu narodowi meksyka skiemu, specjalnego

Błogosławie stwa Apostolskiego.

39.

Oby ten nasz list stał si gwarancj duchowego zmartwychwstania dla waszego kraju,

jak tego po dzie dzisiejszy pragniemy, obchodz c Uroczysto Zmartwychwstania, jak pod

ojcowskim patronem, aby tak jak ywo uczestniczycie w cierpieniach Chrystusa, mogli cie

podobnie uczestniczy w Jego zmartwychwstaniu.

Dan w Rzymie, u w. Piotra, w Uroczysto Zmartwychwstania Pa skiego, 28 marca 1937

roku, pi tnastego naszego pontyfikatu.

Pius XI, papie