fotograf 313[05] o1 05 n

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Grażyna Dobrzyńska-Klepacz

Magazynowanie i przechowywanie materiałów
fotograficznych
313[05].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Edward Habas
dr hab. inż. Piotr Nowak

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Dobrzyńska-Klepacz

Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].O1.05
„Przechowywanie materiałów fotograficznych” zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu fotograf.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Starzenie materiałów fotograficznych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Czynniki wpływające na proces starzenia materiałów fotograficznych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Skutki starzenia materiałów fotograficznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Warunki przechowywania materiałów fotograficznych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Przechowywanie obrazów fotograficznych

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Szacunkowe określenie ilości i rodzaju magazynowanych materiałów

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Kalkulacja materiałowa i kosztowa wykonywanych prac

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu kolejny „Poradnik dla nauczyciela”, który będzie pomocny

w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy
on realizacji jednostki modułowej 313[05].O1.05 - „Magazynowanie i przechowywanie
materiałów fotograficznych”, która jest składnikiem modułu „Podstawy procesów
technologicznych” - 313[05].O1 (patrz dydaktyczna mapa programu)

Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu

skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
„Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych” dla zawodu Fotograf
313[05] (pozycja 5 w załączonej tabeli).

Zawód: Fotograf 313[05]
Lp
.

Kod

Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu

313[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska

313[05].O1.02

Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych

313[05].O1.03

Posługiwanie się terminologią zawodową

313[05].O1.04

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

313[05].O1.05

Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych

313[05].O1.06

Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych

313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

313[05].Z1.02

Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.03

Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych

10.

313[05].Z1.04

Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi

11.

313[05].Z1.05

Wykonywanie zdjęć portretowych

12.

313[05].Z1.06

Wykonywanie zdjęć plenerowych

13.

313[05].Z1.07

Wykonywanie zdjęć architektonicznych

14.

313[05].Z1.08

Wykonywanie zdjęć reportażowych

15.

313[05].Z1.09

Wykonywanie zdjęć reklamowych

16.

313[05].Z1.10

Wykonywanie zdjęć technicznych

Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,

Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.

W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które

uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.

W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie

posiadał po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie,
czy rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony
w poradniku sprawdzian osiągnięć.

Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji

w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.

W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym

zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.

Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy

wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.

Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.

Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych

do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania – uczenia się.

Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie

poziomu wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej
jednostki modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz testu typu próba pracy.
Pozytywnie rozwiązany przez ucznia sprawdzian osiągnięć (teoretyczny i praktyczny) oraz
załączony do oceny w formie „teczki z kartami pracy” efekt realizacji ćwiczeń stanowił będzie
dowód, że uczeń potrafi zrealizować zdanie zawodowe związane z magazynowaniem
i przechowywaniem materiałów fotograficznych .W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń
powinien wiedzieć, że ma on formę testu podobnego do tych, jakie występują w egzaminie
zewnętrznym dla potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby
nabrał wprawy w rozwiązywaniu tego typu testów, co z pewnością będzie procentować
w przypadku egzaminu zewnętrznego.

W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej

możecie Państwo skorzystać z listy materiałów źródłowych zamieszczonych w części
poradnika nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki
szkolnej lub innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie
również pozyskać Państwo z zasobów internetowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy

W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac oraz dbałość o ochronę środowiska naturalnego.

Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest „Poradnik dla ucznia”, w którym

między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji
ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

313[05].O1

Podstawy procesów

technologicznych

313[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

313[05].O1.02

Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce

w realizacji zadań zawodowych

313[05].O1.03

Posługiwanie się terminologią zawodową

313[05].O10.5

Magazynowanie i przechowywanie

materiałów fotograficznych

313[05].O1.04

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

313[05].O1.06

Wykonywanie podstawowych czynności

fotograficznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować zasady bezpieczeństwa pracy,

−

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

−

stosować zasady bezpieczeństwa pracy podczas styczności z chemikaliami

fotograficznymi oraz pracy z urządzeniami elektrycznymi,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

rozróżnić systemy rejestracji obrazów,

−

określić rolę substancji chemicznych stosowanych w fotografii,

−

scharakteryzować etapy obróbki materiałów fotograficznych,

−

rozróżnić i scharakteryzować urządzenia laboratorium fototechnicznego,

−

wyjaśnić mechanizm cyfrowego zapisu obrazu,

−

określić zasady cyfrowego zapisu obrazu, kompresji, przenoszenia i wizualizacji,

−

sklasyfikować i rozróżnić detektory obrazu,

−

określić właściwości użytkowe materiałów światłoczułych i elektronicznych detektorów

obrazu,

−

scharakteryzować budowę różnego rodzaju materiałów fotograficznych i elektronicznych

detektorów obrazu,

−

rozróżnić materiały fotograficzne czarno-białe i barwne,

−

określić właściwości użytkowe materiałów fotograficznych na podstawie danych

katalogowych oraz informacji producenta zamieszczonych na opakowaniu,

−

odczytać systemy kodów i oznaczeń typowych materiałów światłoczułych,

−

dokonać klasyfikacji materiałów fotograficznych ze względu na przeznaczenie

i sposób obróbki,

−

rozróżniać nośniki pamięci stosowane w aparatach cyfrowych,

−

scharakteryzować surowce i chemikalia stosowane do obróbki materiałów światłoczułych,

−

określić działanie wywoływaczy negatywowych i pozytywowych,

−

określić zasady wytwarzania warstw światłoczułych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić na czym polega proces starzenia materiałów fotograficznych,

−

określić rodzaje starzenia materiałów fotograficznych,

−

określić parametry fotograficzne ulegające zmianie podczas starzenia materiałów

światłoczułych,

−

określić skutki starzenia materiałów fotograficznych,

−

określić czynniki wpływające na proces starzenia materiałów fotograficznych,

−

określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych nienaświetlonych,

−

określić warunki przechowywania naświetlonych materiałów światłoczułych,

−

określić warunki przechowywania obrazów fotograficznych,

−

przeprowadzić

pomiar

parametrów

warunków

przechowywania

materiałów

fotograficznych,

−

przewidzieć skutki niewłaściwego przechowywania materiałów fotograficznych,

−

określić przydatność magazynowanych materiałów,

−

określić szacunkowo ilość magazynowanych materiałów,

−

określić szacunkowo rodzaj, ilość i koszt materiałów fotograficznych potrzebnych

do wykonania określonych prac,

−

przeprowadzić kalkulację kosztowo-materiałową do określonych prac fotograficznych,

−

opracować plan zaopatrzenia usługowej placówki fotograficznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Podstawy procesów technologicznych 313[05].O1
Jednostka modułowa: Przechowywanie i magazynowanie materiałów fotograficznych

313[05].O1.05

Temat: Przechowywanie materiałów fotograficznych.

Cel ogólny: Określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić parametry fotograficzne ulegające zmianie podczas starzenia się materiałów
światłoczułych,

−

określić skutki starzenia się materiałów fotograficznych,

−

określić czynniki wpływające na proces starzenia się materiałów fotograficznych,

−

określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych nienaświetlonych,

−

określić warunki przechowywania naświetlonych materiałów światłoczułych,

−

przeprowadzić

pomiar

parametrów

warunków

przechowywania

materiałów

fotograficznych,

−

przewidzieć skutki niewłaściwego przechowywania materiałów fotograficznych.

Metody nauczania-uczenia się:

−

prezentacja na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia grupowe, metoda kart.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna, praca w zespołach 4-5 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie

Czas: 135 min

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu

−

zestaw książek z dziedziny fotografii: Kotecki A. „Materiałoznawstwo fotograficzne”,
Iliński M. „Materiały i procesy fotograficzne”,

−

Katalogi produktów:: Agfa, „Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu.
Mterialy czarno-białe”, Polak A., Skipirzepski P. „Katalog wybranych produktów firmy
Kodak”,

−

prasa specjalistyczna: Foto, Fotokurier, Kodak-Polska, Foto-World.

−

prezentacja multimedialna na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych
ulegających zmianie podczas ich przechowywania wykonana przez nauczyciela
w dowolnym programie do tworzenia prezentacji np. PowerPoint

−

opakowania różnych materiałów fotograficznych z informacjami producenta o sposobie
ich przechowywania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

karty z wypisanymi czynnikami wpływającymi na starzenie materiałów fotograficznych
oraz właściwościami fotograficznymi ulegającymi zmianie pod wpływem tych czynników,

−

szablon karty pracy w wersji elektronicznej.

Przebieg zajęć:

1) Nauczyciel przed zajęciami przygotowuje środki dydaktyczne dla każdej grupy zgodnie

z wykazem,

2) Nauczyciel przedstawia uczniom cel zajęć,
3) Nauczyciel przypomina uczniom istotne dla realizacji nowego tematu zagadnienia

związane z procesem produkcji materiałów fotograficznych z akcentem na cel
dojrzewania chemicznego i zachodzące w tym procesie zmiany właściwości materiału.
Przypomina ogólną budowę materiałów.

4) Nauczyciel przedstawia krótką prezentację multimedialną zarysowując zagadnienia

z zakresu właściwości użytkowych materiałów fotograficznych ulegających zmianie
podczas ich przechowywania.

5) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy (4-5 osób) i wyznacza im zadania: „Proszę

odszukać w źródłach (Internecie, literaturze, katalogach produktów firm ) definicję oraz
typy starzenia się materiałów fotograficznych”. Czas pracy – 15 min.

6) Reprezentanci grup przedstawiają wyniki pracy – na tablicy powstaje graf klasyfikacji

metod starzenia się materiałów fotograficznych z wykresami zmian właściwości materiału
charakterystycznym dla typu starzenia.

7) Nauczyciel podsumowuje zagadnienia związane ze starzeniem materiałów, uzupełnia

pominięte, przedstawione mało wyczerpująco lub niezrozumiałe treści.

8) Nauczyciel ocenia wypowiedzi reprezentantów grup.
9) Nauczyciel przedstawia prezentację multimedialną z komentarzem dotyczącym:

czynników wpływających na proces starzenia materiałów fotograficznych.

10) Nauczyciel rozdaje grupom karty z wypisanymi czynnikami wpływającymi na starzenie

materiałów fotograficznych oraz właściwościami fotograficznymi ulegającymi zmianie pod
wpływem tych czynników i poleca każdej grupie utworzenie mapy skojarzeń czynnik-
właściwości. Czas pracy – 20 min

11) Reprezentanci grup przedstawiają wyniki pracy – na tablicy powstaje mapa skojarzeń

czynnik-właściwości materiału ulegające zmianie uzupełniana przez kolejnych
reprezentantów.

12) Nauczyciel podsumowuje ten etap pracy, porządkuje informacje lub wyjaśnia

niezrozumiałe zależności występujące na mapie skojarzeń.

13) Nauczyciel ocenia reprezentantów grup.
14) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy (4-5 osób) rozdaje każdej grupie inny asortyment

materiałów fotograficznych i wyznacza im zadania: „Proszę dokonać segregacji zbioru
materiałów fotograficznych pod względem rodzaju, numeru emulsji i daty produkcji.
Na podstawie informacji producenta oraz dostępnych źródeł proszę utworzyć dla
wskazanej grupy materiałów KARTĘ ZALECEŃ dotyczącą warunków ich
przechowywania. Kartę zaleceń proszę utworzyć w wersji elektronicznej.

15) Nauczyciel wyznacza każdej grupie określony asortyment materiałów fotograficznych:.

pierwsza grupa opracowuje KARTĘ ZALECEŃ dla amatorskich materiałów
zdjęciowych, druga dla zdjęciowych materiałów profesjonalnych, trzecia dla papierów
fotograficznych. Można też wyznaczyć grupę opracowującą KARTĘ ZALECEŃ dla
materiałów specjalnych.(uczniowie mają do dyspozycji trzy rodzaje źródeł informacji:
Internet i katalogi produktów firm, ulotki producenta dołączone do materiału).

16) Uczniowie:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) dokonują segregacji materiałów pod względem rodzaju, numeru emulsji i daty

produkcji,

b) tworzą uporządkowany wykaz materiałów według wskazanego wyżej klucza,
c) analizują dostępne źródła informacji w celu utworzenia KARTY ZALECEŃ

warunków przechowywania wskazanej grupy materiałów,

d) opracowują elektroniczną wersję KARTY ZALECEŃ.
e) Drukują

ARTĘ ZALECEŃ

17) Nauczyciel obserwuje pracę w grupach, ukierunkowuje ją na bieżąco i pomaga

wydrukować karty zaleceń.

18) Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania (KART ZALECEŃ oraz,

uporządkowany wykaz materiałów według wskazanego klucza) i wystawia ocenę
za pracę w grupach.

19) Nauczyciel podsumowuje temat zajęć i zadaje pracę domową.

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Wyszukaj w dostępnych źródłach informacji wiadomości na temat warunków

przechowywania

gotowych

obrazów

fotograficznych.

Porównaj

sposobem

przechowywania obrazów fotograficznych w domowym archiwum.
Sporządź

KARTĘ

ZALECEŃ

dotyczącą

przechowywania

gotowych

obrazów

fotograficznych w archiwum domowym i państwowym.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego ciekawego nauczył się podczas zajęć

i jakie zagadnienia chciałby pogłębić?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć nr 2

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Podstawy procesów technologicznych 313[05].O1
Jednostka modułowa: Starzenie materiałów fotograficznych 313[05].O1.05

Temat: Starzenie materiałów fotograficznych.

Cel ogólny: Określić formy starzenia materiałów światłoczułych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić na czym polega proces starzenia materiałów fotograficznych,

−

określić rodzaje starzenia materiałów fotograficznych,

−

wskazać na podstawie wykresu zmian światłoczułości i zadymienia typ starzenia
materiału,

−

określić zmiany zachodzące w procesie starzenia materiałów fotograficznych,

−

wyjaśnić znaczenie pojęcia termin ważności,

−

odczytać z opakowania materiału termin ważności.

Metody nauczania-uczenia się:

−

podająca - wykład, prezentacja multimedialna,

−

ćwiczenia grupowe.

Czas: 45 min

Środki dydaktyczne:

−

prezentacja na temat rodzajów starzenia się materiałów fotograficznych,

−

plansze prezentujące wykresy zmian światłoczułości i zadymienia w czasie
przechowywania materiału fotograficznego,

−

ekran,

−

opakowania różnych materiałów fotograficznych.

Przebieg zajęć:
1) Wyjaśnienie uczniom pojęcia starzenie materiałów światłoczułych i termin ważności

materiału fotograficznego.

2) Przypomnienie uczniom pojęć dojrzewanie chemiczne, światłoczułość i zadymienie.
3) Wyjaśnienie uczniom pojęć starzenie normalne i anormalne,
4) Omówienie zmian właściwości fotograficznych zachodzących w czasie przechowywania

materiałów światłoczułych.

5) Podzielenie uczniów na grupy 2-3 osobowe.
6) Rozdanie plansz prezentujących wykresy zmian światłoczułości i zadymienia w czasie

przechowywania materiału fotograficznego.

7) Rozdanie kart pracy.
8) Dobranie metody starzenia do wykresu zmiany światłoczułości i zadymienia w czasie

przechowywania materiału fotograficznego.

9) Polecenie narysowania wykresu zmian starzenia normalnego i anormalnego na karcie

pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) Polecenie

zinterpretowania

zmian

właściwości

fotograficznych

materiału

przedstawionych na wykresie starzenia materiału fotograficznego.

11) Omówienie wyników.
12) Rozdanie różnych opakowań materiałów fotograficznych.
13) Polecenie określenia terminu ważności, numeru emulsji oraz innych właściwości

użytkowych na podstawie danych zamieszczonych na opakowaniach materiałów
fotograficznych.

14) Podsumowanie efektów ćwiczenia i opracowanie wniosków.

Zakończenie zajęć
Praca domowa:

Sprawdź jaki termin ważności i inne właściwości użytkowych posiadają zakupione przez

Ciebie materiały fotograficzne. Zapisz informacje w zeszycie. Przynieś na następne zajęcia
opakowania po zużytych materiałach fotograficznych?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego nauczył się podczas zajęć i jakie

zagadnienia chciałby pogłębić?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Starzenie materiałów fotograficznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj segregacji zbioru materiałów fotograficznych pod względem rodzaju, numeru

emulsji i daty produkcji. Opracuj algorytm postępowania i klucz klasyfikowania materiałów
według przyjętych kryteriów. Zaproponuj sposób dokumentacji posegregowanych materiałów
fotograficznych..

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W omówieniu nauczyciel powinien nawiązać do zasad klasyfikacji materiałów fotograficznych
według różnych kryteriów. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe
swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opracować klucz klasyfikowania materiałów fotograficznych,
2) opracować algorytm postępowania podczas segregowania materiałów fotograficznych,
3) zapoznać się z asortymentem materiałów,
4) dokonać segregacji materiałów fotograficznych według przyjętego klucza i algorytmu

postępowania,

5) opracować sposób dokumentacji posegregowanych materiałów fotograficznych,
6) sporządzić zapis dokumentujący uporządkowany zbiór materiałów,
7) zaplanować kolejność naświetlania materiałów na podstawie numeru emulsji i daty

ważności mając na uwadze stabilność procesów obrazowania tradycyjnego,

8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach
– ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– zestaw materiałów fotograficznych zdjęciowych różniących się numerem emulsji i datą

ważności,

– zestaw papierów fotograficznych czarno-białych różniących się numerem emulsji i datą

ważności,

– zestaw papierów fotograficznych barwnych różniących się numerem emulsji i datą

ważności,

– literatura zawodowa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– instrukcja wykonania ćwiczenia,
– karta pracy.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj wykresom przedstawiającym zmiany światłoczułości i zadymienia

zachodzące w czasie długotrwałego przechowywania materiałów fotograficznych nazwy
typów starzenia: starzenie normalne i starzenie anormalne.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Jeśli jest to konieczne należy przypomnieć informacje na temat właściwości fotograficznych
materiałów światłoczułych. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe
swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wykresami przedstawiającymi zmiany światłoczułości i zadymienia

zachodzące w czasie długotrwałego przechowywania materiałów fotograficznych,

2) wybrać wykresy, na których występują wymienione w poleceniu schematy starzenia,
3) przyporządkować wykresom nazwy schematów starzenia,
4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– metoda kart,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– plansze z wykresami przedstawiającymi zmiany światłoczułości i zadymienia zachodzące

w czasie przechowywania materiałów fotograficznych,

– plansze z opisem schematów starzenia,
– literatura specjalistyczna,
– karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Czynniki wpływające na proces starzenia materiałów

fotograficznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ze zbioru czynników wpływających na proces starzenia materiałów fotograficznych

utwórz grupy czynników wewnętrznych i zewnętrznych. W obrębie utworzonej grupy wskaż
czynniki, których wpływ na starzenie materiałów fotograficznych można ograniczyć.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia je
z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zbiorem czynników wpływających na starzenie się materiałów

fotograficznych,

2) dokonać selekcji czynników wpływających na starzenie się materiałów fotograficznych

na wskazane grupy,

3) w utworzonych zbiorach wskazać czynniki, których wpływ na starzenie materiałów

fotograficznych można ograniczyć,

4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 4-5 osobowych zespołach
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– plansze z wykazem czynników wpływających na starzenie się materiałów fotograficznych,
– literatura zawodowa,
– karta pracy.

Ćwiczenie 2

Określ sposób oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych na właściwości

różnych materiałów fotograficznych podczas ich przechowywania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Zaleca się przeprowadzenie krótkiej dyskusji na temat wpływu różnych czynników

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

na właściwości materiałów fotograficznych podczas ich przechowywania. Po zakończonym
ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który
dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) podzielić materiały fotograficzne na czarno-białe i barwne, zdjęciowe i do kopiowania,
2) zapoznać się z warunkami przechowywania sklasyfikowanych materiałów światłoczułych

zalecanymi przez producenta,

3) określić sposób oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych na właściwości

materiałów fotograficznych, podczas ich przechowywania, w obrębie wydzielonych grup,

4) określić sposób przechowywania określonych grup materiałów światłoczułych zgodnie

z zaleceniami producenta,

5) sporządzić sprawozdanie z ćwiczenia,
6) zaprezentować pracę nauczycielowi,
7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 2-3 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zestaw różnych materiałów fotograficznych,
– katalogi materiałów światłoczułych różnych firm,
– literatura zawodowa,
– karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Skutki starzenia materiałów fotograficznych.

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Utwórz mapę skojarzeń właściwości fotograficznych ulegających zmianie w procesie

przechowywania materiałów światłoczułych z odpowiadającymi im wadami powstałymi
na obrazie po naświetleniu i obróbce chemicznej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zbiorem materiałów fotograficznych,
2) dokonać selekcji materiałów,
3) sklasyfikować materiały zdjęciowe w obrębie utworzonej grupy,
4) określić przeznaczenie materiałów zdjęciowych,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– mapa skojarzeń.

Środki dydaktyczne:

– czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,
– czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,
– literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
– karta pracy.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny przydatności przechowywanych papierów fotograficznych czarno-białych

do wykonania powiększenia zdjęcia portretowego formatu 20x30cm z negatywu
małoobrazkowego. Powiększenie przeznaczone jest do celów wystawienniczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) zebrać informacje na temat asortymentu przechowywanych papierów fotograficznych,
2) ocenić jakość negatywu,
3) zaplanować w formie pisemnej wybór papieru fotograficznego uwzględniając:

dobór formatu papieru do założonego powiększenia,

dobór gradacji papieru do kontrastu negatywu,

dobór stopnia połysku,

dobór grubości podłoża,

4) wybrać zaplanowany papier fotograficzny z zasobów magazynowanych,
5) sprawdzić stan opakowania fabrycznego (uszkodzenia mechaniczne, wilgotność,

obecność pleśni),

6) wywołać nienaświetloną próbkę papieru fotograficznego,
7) ocenić wizualnie zadymienie materiału,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) przedstawić pracę nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z instruktażem,
– praca w 4-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– katalogi papierów fotograficznych różnych firm,
– zestaw książek i czasopism zawodowych,
– karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Warunki przechowywania materiałów fotograficznych.

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając do dyspozycji zbiór warunków przechowywania i właściwości fotograficznych

materiałów utwórz dydaktyczną mapę skojarzeń tych warunków z właściwościami, które
ulegają zmianie podczas nieprawidłowego przechowywania materiałów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zbiorem warunków przechowywania i właściwościami materiałów

fotograficznych,

2) dokonać

selekcji

warunków

przechowywania

właściwościami

materiałów

fotograficznych,

3) utworzyć logiczne powiązania zgodnie z występującymi zależnościami pomiędzy

warunkami przechowywania i ich wpływem na właściwości materiałów fotograficznych,

4) sklasyfikować materiały zdjęciowe w obrębie utworzonej grupy,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do portofolio dokumentującego realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,

–

czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,

–

literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie norm i zaleceń producenta opracuj wymagania jakie musi spełniać

pomieszczenie przeznaczone do przechowywania amatorskich, profesjonalnych i specjalnych
materiałów fotograficznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W miarę potrzeby zaleca się przypomnienie ogólnych zasad przechowywania materiałów
fotograficznych. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej
pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów

fotograficznych,

2) przeanalizować

zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania

wskazanego w treści asortymentu materiałów fotograficznych,

3) zapoznać się z ogólnymi wymaganiami dotyczącymi powierzchni magazynowych,
4) sformułować niezbędne wymagania do przygotowania pomieszczenia na magazyn

materiałów fotograficznych,

5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– wykaz magazynowanych materiałów fotograficznych,
– normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,
– zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania wskazanego asortymentu

materiałów fotograficznych,

– ogólne wymaganiami dotyczące powierzchni i pomieszczeń magazynowych,
– literatura zawodowa,
– karta pracy.

Ćwiczenie 3

Dokonaj pomiaru klimatycznych parametrów składowania materiałów fotograficznych.

Wyniki pomiarów porównaj z zaleceniami producenta przechowywanych materiałów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów

fotograficznych,

2) przeanalizować

zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania

materiałów fotograficznych znajdujących się w magazynie,

3) zapoznać się z instrukcją obsługi przyrządów pomiarowych,
4) dokonać pomiaru warunków klimatycznych panujących w magazynie,
5) porównać wyniki z zaleceniami producenta,
6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z instruktażem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przyrządy pomiarowe (termometr i higrometr lub termohigrometr),
– instrukcje obsługi przyrządów pomiarowych,
– pomieszczenie magazynowe z materiałami fotograficznymi,
– normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych znajdujących

się w magazynie,

– zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,
– literatura zawodowa,
– karta pracy.

Ćwiczenie 4

Na podstawie norm i zaleceń producenta opracuj wymagania jakie musi spełniać

pomieszczenie przeznaczone do przechowywania amatorskich, profesjonalnych i specjalnych
materiałów fotograficznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów

fotograficznych,

2) przeanalizować

zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania

materiałów fotograficznych znajdujących się w magazynie,

3) zgromadzić informacje na temat rodzaju składowanych materiałów fotograficznych,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi przyrządów pomiarowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) dokonać pomiaru warunków klimatycznych panujących w miejscu składowania

materiałów fotograficznych,

6) zgromadzić informacje na temat sposobu i miejsca przechowywania materiałów

fotograficznych w miejscu praktyk,

7) porównać wyniki z zaleceniami producenta,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

9) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– objaśnienie,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przyrządy pomiarowe (termometr i higrometr lub termohigrometr),

–

instrukcje obsługi przyrządów pomiarowych,

–

normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych znajdujących
się w magazynie,

–

zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,

–

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Przechowywanie obrazów fotograficznych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając do dyspozycji obrazy fotograficzne wykonane na różnych nośnikach opracuj

sposób ich zabezpieczania przed przez szkodliwym oddziaływaniem czynników
fizykochemicznych i biologicznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zbiorem obrazów fotograficznych przeznaczonych do archiwizacji,
2) zgromadzić informacje na temat warunków przechowywania gotowych obrazów

fotograficznych zalecanymi przez producenta materiałów,

3) dokonać selekcji obrazów na grupy o podobnych warunkach przechowywania

i przygotowania do archiwizacji,

4) opracować sposób postępowania w celu zabezpieczenia obrazów przez szkodliwym

oddziaływaniem czynników fizykochemicznych i biologicznych,

5) opracować sposób prowadzenia wykazu archiwizowanych obrazów fotograficznych,
7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 4-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne - metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– obrazy fotograficzne pozytywowe, negatywowe, diapozytywy,
– obrazy cyfrowe na różnych nośnikach pamięci,
– katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
– warunki przechowywania gotowych obrazów fotograficznych zalecane przez producenta

materiałów,

– literatura zawodowa,
– karta pracy.

Ćwiczenie2

Przeprowadzić digitalizację obrazów wykonanych na różnych materiałach światłoczułych

w celu zabezpieczania oryginalnych obrazów przed zbyt częstym udostępnianiem
i niszczeniem. Zeskanowane obrazy zapisać na dyskach optycznych CD w rozdzielczości 300
ppi w formacie JPEG.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zbiorem obrazów fotograficznych przeznaczonych do digitalizacji,
2) zaplanować w punktach przebieg digitalizacji obrazów na nośnikach tradycyjnych,
3) podzielić obrazy na dwie grupy w zależności od rodzaju podłoża (obrazy na podłożu

przezroczystym i nieprzezroczystym),

4) ustalić parametry skanowania,
5) zeskanować oryginały na podłożu nieprzezroczystym,
6) zsekanowac oryginały na podłożu przezroczystym,
7) zarchiwizować obrazy na płycie CD zgodnie z poleceniem w treści ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z instruktażem,
– praca w 2-3 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zestaw obrazów wykonanych na różnych materiałach światłoczułych,
– stanowisko komputerowe wyposażone w nagrywarkę, skaner do oryginałów

refleksyjnych i transparentnych, oprogramowanie do obsługi skanerów i nagrywarki,

– płyta CD do archiwizacji zdygitalizowanych obrazów,
– instrukcja obsługi skanera,
– instrukcja obsługi nagrywarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Szacunkowe określenie ilości i rodzaju magazynowanych

materiałów

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie zużycia ilości i rodzaju materiałów fotograficznych w okresie dwóch

miesięcy, określ miesięczne zużycie tych materiałów. Zaplanuj zapotrzebowanie ilości
i rodzaju materiałów na miesiąc maj uwzględniając „sezonowość”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
2) sporządzić wykaz zużytych materiałów według asortymentu,
3) określić miesięczne zużycie różnych rodzajów materiałów,
4) zaplanować zapotrzebowanie ilości i rodzaju materiałów na miesiąc maj uwzględniając

sezonowość,

5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
– literatura zawodowa,
– kalkulator,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie zużycia ilości i rodzaju materiałów fotograficznych w pierwszym kwartale,

określ miesięczne zużycie tych materiałów. Zaplanuj zapotrzebowanie ilości i rodzaju
materiałów na miesiące letnie realizując zasadę utrzymania ilości magazynowanych
materiałów na poziomie stanu bezpieczeństwa. Uwzględnij aktualny stan magazynowanych
towarów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych w okresie jednego

kwartału,

2) zgromadzić informacje na temat rodzaju zużytych materiałów,
3) określić miesięczne zużycie różnych rodzajów materiałów,
4) uwzględnić aktualny stan przechowywanych materiałów fotograficznych,
5) zaplanować zapotrzebowanie ilości i rodzaju materiałów na miesiące letnie uwzględniając

sezonowość i stan magazynu,

6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
– wykaz magazynowanych materiałów fotograficznych,
– literatura zawodowa,
– kalkulator,
– karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Kalkulacja materiałowa i kosztowa wykonywanych prac

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź wstępną kalkulację materiałową do przeprowadzenia archiwizacji cyfrowej 300

fotogramów barwnych formatu 40x50 cm. Pliki cyfrowe należy przygotować
w rozdzielczości 2000x3000 pikseli i zapisać na optycznych nośnikach pamięci w formacie
TIFF bez kompresji.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) powtórzyć materiał dotyczący zasad zapisu plików graficznych,
2) zaplanować w formie pisemnej nośnik pamięci,
3) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
4) zaplanować oprogramowanie niezbędny do realizacji prac,
5) oszacować wielkość nieskomprasowanego pliku o rozdzielczości 2000x3000 pikseli,
6) ustalić ilość i koszt nośników pamięci,
7) wypełnić i wydrukować kartę kalkulacyjną materiałów w programie Excel,
8) przedstawić pracę nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–

objaśnienie,

–

praca indywidualna,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przykład kalkulacji materiałowej,

−

przykład szacowania wielkości pliku o różnych parametrach,

−

komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,

−

karta kalkulacyjna przygotowana w programie Excel,

−

drukarka sieciowa.

Ćwiczenie 2
Sporządź wstępną kalkulacje materiałową i kosztową do wykonania zamówienia
30 powiększeń

czarno-białych

formatu

18x24

negatywu

czarno-białego

małoobrazkowego przeznaczonych do portfolio.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) powtórzyć materiał dotyczący zasady doboru gradacji papieru do negatywu,
2) zanalizować jakość i temat obrazów negatywowych,
3) zaplanować w formie pisemnej wybór papieru uwzględniając:

−

dobór formatu,

−

dobór gradacji,

−

dobór grubości, stopnia połysku i struktury powierzchni,

4) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
5) zaplanować odczynniki chemiczne do obróbki papieru,
6) ustalić koszty materiałów i chemikaliów,
7) oszacować koszty sprzętu i robocizny,
8) uwzględnić inne koszty pośrednie,
9) ustalić wielkość zysku,
10) wypełnić kartę kalkulacyjną kosztów i materiałów w programie Excel,
11) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
12) wydrukować kartę kalkulacyjną,
13) przedstawić pracę nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

– objaśnienie,
– praca w 3-5 osobowych zespołach,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi materiałów światłoczułych,

−

zestaw książek i czasopism zawodowych,

−

komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,

−

karta kalkulacyjna w programie Excel,

−

drukarka sieciowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test I
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Rozróżnianie materiałów

fotograficznych”

składa się z 18 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1-13 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 14-18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować proces starzenia
materiałów światłoczułych

Wskazać warunki przebiegu
starzenia przyśpieszonego

Określić rolę terminu ważności
materiału

Określić działanie
promieniowania X na materiały
fotograficzne

Wskazać zmiany jakie
zachodzą w materiale
fotograficznym pod wpływem
ich starzenia

Określić przyczynę
powstawania zadymienia
materiału fotograficznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać wpływ
niezrównoważenia na jakość
obrazu fotograficznego

Wskazać sposób zapobiegania
starzenia materiałów
fotograficznych

Wskazać wpływ gęstości
maksymalnej materiału na inne
właściwości fotograficzne

10.

Określić sposób
przechowywania materiałów
do podczerwieni

11.

Wskazać podstawowe zasady
przechowywania materiałów
fotograficznych

12.

Określić wpływ wilgoci na
trwałość materiału

13.

Wskazać cel klimatyzowania
materiałów

14.

Określić przyczynę spadku
czułości materiału w procesie
przechowywania

15.

Określić zależność między
gęstością maksymalną i
kontrastowością materiału

16.

Określić

wymagania dotyczące

pomieszczeń do
przechowywania materiału

Pomieszczenie klimatyzowane i
wentylowane o małej wilgotności
(poniżej 50%) i niskiej temperaturze,
bez dostępu zanieczyszczonego
powietrza, wyposażone w urządzenia
pomiarowe, regały i zamrażarki do
przechowywania materiałów w sposób
wykluczający ich uszkodzenie

17.

Określić rodzaj starzenia
materiału na podstawie
wykresów zmian jego
parametrów fotograficznych

starzenie anormalne

18.

Określić właściwości materiału
światłoczułego na podstawie
danych przedstawionych na
opakowaniu

Materiał zdjęciowy, małoobrazkowy
czarno-biały negatywowy,
ważności: maj 2008,
nr emulsji: 83AHE1C08-01.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym

systemem oceniania.

2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 18 pytań o różnym stopniu trudności.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak „X” lub

wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część – poziom ponadpodstawowy

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.

9. Na rozwiązani testu masz 45 min.

Powodzenia.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I – Poziom podstawowy

1. Starzeniem

materiałów światłoczułych nazywamy zmianę ich właściwości

fotograficznych podczas
a) naświetlania.
b) obróbki chemicznej.
c) przechowywania.
d) klimatyzowania.

2. Starzenie przyspieszone przebiega w warunkach

a) obniżonej wilgotności i pokojowej temperatury.
b) obniżonej wilgotności i obniżonej temperatury.
c) podwyższonej wilgotności i obniżonej temperatury.
d) podwyższonej wilgotności i podwyższonej temperatury.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Termin ważności określa datę, do której materiał powinien być

a) naświetlony.
b) naświetlony i wywołany.
c) klimatyzowany.
d) poddany działaniu temperatury.

4. Promieniowanie rentgenowskie działające na materiał fotograficzny powoduje jego

a) sensybilizację.
b) uczulenie.
c) zadymienie.
d) stabilizację.

5. Pod wpływem starzenia w materiale światłoczułym powstaje zadymienie oraz

a) wzrasta czułość.
b) maleje czułość.
c) wzrasta gęstość maksymalna.
d) maleje ziarnistość.

6. Zadymienie materiału powstaje w wyniku

a) sensybilizowania materiału fotograficznego.
b) utrwalania materiału fotograficznego.
c) redukcji naświetlonych kryształów halogenków srebra.
d) redukcji nienaświetlonych kryształów halogenków srebra.

7. Niezrównoważenie kontrastowości powstające w barwnym materiale fotograficznym

powodują wystąpienie na obrazie
a)

zadymienia.

dominanty.

efektu ziarnistości.

efektu inwersji.

8. Aby zapobiec starzeniu się materiałów światłoczułych do emulsji, w procesie produkcji

dodaje się
a) sensybilizatory.
b) stabilizatory.
c) komponenty barwnikowe.
d) barwniki ekranujące.

9. Spadek gęstości maksymalnej następujący w procesie starzenia się materiału

fotograficznego wpływa na jego
a) wzrost kontrastowości.
b) wzrost zadymienia.
c) obniżenie kontrastowości.
d) zmniejszenie zadymienia.

10. Materiały uczulone na promieniowanie podczerwone należy przechowywać w

a) temperaturze pokojowej.
b) stanie zamrożenia.
c) podwyższonej temperaturze.
d) opakowaniu zastępczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Podstawową zasadą jest przechowywanie materiałów światłoczułych z dala od źródeł

promieniowania oraz
a) w wysokiej temperaturze i małej wilgotności.
b) w niskiej temperaturze i małej wilgotności.
c) w niskiej temperaturze i dużej wilgotności.
d) w wysokiej temperaturze i dużej wilgotności.

12. Przechowywanie materiałów fotograficznych w pomieszczeniu o wilgotności względnej

większej niż 60% powoduje
a) biodegradację żelatyny zawartej w warstwie emulsji.
b) pękanie warstwy emulsji wskutek przesuszenia.
c) garbowanie się żelatyny.
d) stabilizację warstwy emulsji.

13. Klimatyzowanie materiałów przeznaczonych do obróbki prowadzi się w celu

przeciwdziałania
a) obnizeniu czułości materiału.
b) zanieczyszczeniu materiału składnikami powietrza.
c) oziębieniu się materiału.
d) kondensacji kropelek pary wodnej na powierzchni materiału.

Część II – Poziom ponadpodstawowy
14. W procesie starzenia spadek czułości materiałów fotograficznych następuję wskutek

działania
a) związków o charakterze utleniającym zawartych w materiale lub powietrzu.
b) związków o charakterze redukującym zawartych w materiale lub powietrzu.
c) stabilizatorów.
d) dużej wilgotności powietrza.

15. Jaka zależność występuje między kontrastowością i gęstością maksymalną materiału

światłoczułego?
a) im większa gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość

mniejsza.

b) im mniejsza gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość

mniejsza.

c) im mniejsza gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość

większa.

d) gęstość maksymalna materiału fotograficznego nie wpływa na jego kontrastowość.

16. Określ

podstawowe wymagania dotyczące pomieszczeń magazynowych przeznaczonych

do składowania materiałów fotograficznych.

17. Określ rodzaj starzenia materiału światłoczułego na podstawie wykresów zmian jego

właściwości fotograficznych zachodzących podczas długotrwałego przechowywania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Na podstawie danych przedstawionych na opakowaniu materiału światłoczułego określ

jego rodzaj, termin ważności i numer emulsji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz odpowiedzi lub wykonaj rysunek

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie typu „Próba pracy”

Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej „przechowywanie materiałów
fotograficznych” przewiduje się zastosowanie zadania typu „próba pracy”, gdyż pozwoli nam
ono określić poziom ukształtowanych w tej jednostce modułowej umiejętności ucznia.
Zadanie zostało tak skonstruowane, aby można było zbadać wyszczególniony poniżej układ
umiejętności. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia, umożliwiających w
określonym czasie wykonanie zadania. Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

katalogi materiałów światłoczułych,

−

cennik papierów fotograficznych różnych producentów,

−

katalogi sprzętu i akcesoriów fotograficznych,

−

receptury do obróbki papierów fotograficznych,

−

katalogi chemikaliów do obróbki papierów fotograficznych różnych firm,

−

zestaw poradników i czasopism zawodowych,

−

komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,

−

kartę kalkulacyjną w programie Excel,

−

drukarkę sieciową.

Przewiduje się na wykonanie poniższego zadania dwie godziny lekcyjne — 90 min.
Przewiduje się, iż uczeń powinien wykonać następujące czynności:
1) zanalizować jakość i temat obrazów negatywowych,
2) zaplanować wybór papieru uwzględniając:

a. dobór formatu,
b. dobór gradacji,
c. dobór grubości, stopnia połysku i struktury powierzchni,

3) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
4) zaplanować odczynniki chemiczne do obróbki papieru,
5) ustalić koszty materiałów i chemikaliów,
6) oszacować koszty sprzętu i robocizny,
7) uwzględnić inne koszty pośrednie,
8) ustalić wielkość zysku,
9) wypełnić kartę kalkulacyjną kosztów i materiałów w programie Excel,
10) wydrukować kartę kalkulacyjną,
11) przedstawić pracę nauczycielowi,
12) zaprezentować efekt pracy.

Treść zadania

Klient złożył zamówienie na wykonanie powiększeń czarno-białych formatu 50x60 cm,

przeznaczonych do celów wystawienniczych, z negatywu czarno-białego 4,5x6 cm Sporządź
wstępną kalkulacje materiałową i kosztową do wykonania zamówienia 50 powiększeń
czarno-białych.

Zaplanuj sprzęt i materiały niezbędne do realizacji zamówienia. Zaplanuj roztwory

i czynności podejmowane w czasie realizacji zamówienia. Oszacuje ilość i koszty zużycia
materiałów. Uwzględnij koszty bezpośrednie i pośrednie składające się na cenę usługi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonana przez ucznia

Punkty

Waga *

Wynik

dobieranie sprzętu do specyfiki zadania

0,3

dobieranie papierów fotograficznych

0,5

dobieranie odczynników chemicznych do
obróbki papieru fotograficznego

0,3

ustalenie ilości i kosztu wybranego papieru
fotograficznego

0,9

ustalenie kosztu chemikaliów do obróbki
papieru fotograficznego.

0,8

oszacowanie kosztów sprzętu i robocizny

0,5

oszacowanie kosztów pośrednich

0,3

zaplanować wielkość zysku

0,3

wydrukować wypełnioną kalkulację

0,3

10.

zaprezentować efekty pracy

0,5

* waga poszczególnych czynności w całości szacowanej umiejętności

Klucz oceniania

Liczba punktów Sposób wykonania czynności

20 pkt.

czynność wykonana bezbłędnie z pełnym umotywowaniem dokonanych
wyborów

18 pkt.

czynność wykonana bezbłędnie, drobne nieprawidłowości w umotywowaniu
dokonywanych działań

14 pkt

w wykonaniu czynności wystąpiły drobne, nieistotne dla całego procesu
błędy

10 pkt.

w wykonaniu czynności wystąpiło kilka błędów, które w wyniku
przeprowadzonej korekty naprawiono

7 pkt.

najważniejsze elementy danej czynności zostały wykonane, wykonanie
jednak całej czynności wymagało dokonania wielu poprawek

0 pkt.

czynność wykonana błędnie

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Minimalna liczba

uzyskanych punktów

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dębski St.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. WSiP, Warszawa 1997
2. Garczewska K.: Przechowywanie materiałów fotograficznych. Kraków, 9-11 maja 2002,

w: Konserwacja XXI wieku - Notes konserwatorski nr 7. Warszawa 2003

3. Jonson H.: Drukowanie dla profesjonalistów. Wyd. RM, Warszawa 2005
4. Kotecki A.: Materiałoznawstwo fotograficzne. WSiP, Warszawa 1992
5. Nowak E.: Rachunek kosztów przedsiębiorstwa. Wyd. Ekspert, Wrocław 2001
6. Nowak J.: Warsztaty -Zabezpieczanie, przechowywanie i konserwacja materiałów

fotograficznych. [online] http://buwcd.buw.uw.edu.pl/b/biuletyn/maj2002.htm dostęp 7
maja 2006

7. .Pątek K.: Doświadczenia Archiwum Dokumentacji Mechanicznej w dziedzinie

digitalizacji

zasobów

materiałów

archiwalnych.

[online]

http://www.archiwa.gov.pl/repository/wydarzenia/Krzysztof_Patek.pdf dostęp 16 maja
2006

8. Polak A.: Efekty skanowania promieniowaniem X na filmach. KODAK POLSKA -

Magazyn informacyjny: Kodak distributor, Nr 3-4/2001

9. Tuszko W.: Przechowywanie barwnych materiałów fotograficznych. Foto 5/91
10. Wojciechowski

P.:

Przechowywanie

zabezpieczanie

dokumentacji

fotograficznej.

Archiwum

Państwowe

Poznaniu.

[online]

http://www.archiwa.gov.pl/repository/wydarzenia/Przemyslaw_Wojciechowski.pdf
dostęp 12 maja 2006

11. Foto - numer specjalny: Materiały fotograficzne. I/98.
12. http://www.iiz.pz.zgora.pl/skl/rozdzial_3.doc [online] dostęp 16 maja 2006
13. Katalog produktów Agfa: Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu. [online]

http://fox.vis.pl/filmy/agfa/agfa-b-w.pdf dostęp 28 kwietnia 2006

14. Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. Artykuł 28 ust. 3 (Dz.U. z 2002 r nr

76, poz. 694 z późn. zm.)

15. Zasady przechowywania materiałów fotograficznych. Podręcznik dla programu Kodak

Express. Kodak Polska Sp. Z o.o., Wersja 1.04