mechanik precyzyjny 731[03] z2 01 n

____________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grażyna Uhman

Organizowanie stanowiska pracy 731[03].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Jerzy Giemza
mgr inż. Henryk Stańczyk

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Uhman

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[03].Z2.01
„Organizowanie stanowiska pracy” zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu mechanik precyzyjny 731[03].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych.

Maszyny i oprzyrządowanie do prac naprawczych. Dokumentacja techniczna

5.1.1.

Ćwiczenia

5.2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych

i przyrządów pomiarowych.

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik precyzyjny. Poradnik
zawiera opis wymagań, jakie uczeń powinien spełnić, by przystąpić do bieżącej jednostki
modułowej, cele, jakie osiągnie po zrealizowaniu tej jednostki, dwa przykładowe scenariusze
zajęć oraz ćwiczenia do poszczególnych tematów. Na końcu poradnika zawarto dwa
narzędzia pomiaru dydaktycznego oraz literaturę. Scenariusze z pozoru są podobne, gdyż
użyto jednego wzorca, jednak zawartość obu różni się od siebie rodzajem ćwiczeń, treścią ich
podsumowania, zastosowanych pomocy dydaktycznych i momentem ich wprowadzenia.
Podobieństwo zaś wynika stąd, że podobny charakter mają zajęcia. Są to zajęcia
ćwiczeniowe, ponadto realizowane w systemie modułowym, wymagają utrzymania reguł
metodycznych dotyczących tego rodzaju zajęć: zwłaszcza poprzedzenie realizacji ćwiczeń
studiowaniem materiału nauczania i odpowiedzią na pytania sprawdzające z właściwym
udziałem nauczyciela oraz posumowanie każdego ćwiczenia oddzielnie.

Poradnik dla ucznia zawiera materiał nauczania, ćwiczenia wraz ze wskazówkami,

potrzebnymi do zaliczenia danej jednostki modułowej, sprawdziany wiedzy i literaturę.

Moduł 731[03].Z2. „Eksploatacja maszyn, przyrządów i urządzeń pomiarowych” składa

się z sześciu jednostek (patrz schemat układu jednostek modułowych).

Moduł ten pozwala uczniowi zdobyć wiedzę dotyczącą prawidłowej obsługi, napraw

i regulacji maszyn i urządzeń precyzyjnych. Do takiej wiedzy zalicza się także ta, dotycząca
organizowania stanowiska pracy. Dzięki niej uczeń będzie umieć dokonać prawidłowego
przygotowania stanowiska do wykonywania napraw i regulacji maszyn i urządzeń
precyzyjnych.

Każda jednostka modułowa ma swoje określone cele i może być realizowana jako

samodzielna część, przy czym ich kolejność nie jest dowolna. Jednostka modułowa
731[03].Z2.01. „Organizowanie stanowiska pracy” jest zrealizowana w module jako
pierwsza. Podzielona jest na dwa tematy:
1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych. Maszyny i oprzyrządowanie do prac

naprawczych. Dokumentacja techniczna.

2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych i przyrządów

pomiarowych.
Każdy temat w poradniku dla ucznia zawiera ćwiczenia ze wskazaniem materiału

nauczania, pomocnego w ich wykonaniu. Czasami materiał nauczania musi zostać
uzupełniony przez nauczyciela, zwłaszcza, gdy potrzebne są do tego specjalistyczne materiały
źródłowe. Materiał nauczania dodatkowy znajduje się w podręczniku oraz w dokumentacjach
technicznych maszyn i urządzeń, a także w PN. Brakujący materiał nauczyciel powinien
odpowiednio przygotować dla uczniów w postaci kserokopii lub eksponatów czy literatury
lub tekstu przewodniego. Tematyka i zakres wymaga także przygotowania stanowisk do
praktycznego wykonania zadań.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń, uczeń powinien sprawdzić, czy jest do tego

odpowiednio przygotowany. W tym celu powinien odpowiedzieć na zestaw pytań
zamieszczony po materiale nauczania. Pytania mają zwrócić uwagę uczniowi na to, co jest
w materiale nauczania najważniejsze. Uczeń powinien odpowiedzieć na nie własnymi
słowami. Dobrze, jeśli udzieli odpowiedzi w zeszycie.

Uczeń powinien opanować wszystkie umiejętności. Ćwiczenia należy ocenić w systemie

dwustopniowym – uczeń umie albo nie umie wykonać ćwiczenia. Opanowanie umiejętności
może cechować się różną biegłością.

Na końcu opracowania każdego z tematów jest zamieszczony sprawdzian postępów,

który pozwoli uczniowi określić swoje osiągnięcia w zakresie poznawanej wiedzy. Jeśli

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

uzyska pozytywne wyniki, to będzie mógł przejść do następnego tematu, a jeśli nie, to
wiadomości i umiejętności powinien powtórzyć i uzupełnić korzystając z pomocy
nauczyciela.

Metody pracy z uczniem
Główną metodą pracy w tej jednostce modułowej są samodzielne ćwiczenia uczniów.

Zaproponowano zarówno ćwiczenia do pracy indywidualnej, jak i zespołowej. Są i takie,
które – w zależności od możliwości uczniów – mogą być wykonywane indywidualnie lub
grupowo. Daje to możliwość indywidualizacji pracy z uczniem.

Schemat jednostek modułowych

731[03].Z2

Eksploatacja maszyn, urządzeń i przyrządów

pomiarowych

731[03].Z2.01

Organizowanie stanowiska pracy

731[03].Z2.02

Obsługiwanie maszyn i urządzeń precyzyjnych

731[03].Z2.03

Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy

maszyn i urządzeń precyzyjnych

731[03].Z2.06

Wykonywanie napraw i regulacji

przyrządów pomiarowych

731[03].Z2.05

Wykonywanie napraw i regulacji

maszyn i urządzeń precyzyjnych

731[03].Z2.04

Wykonywanie napraw i regulacji mechanizmów

precyzyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

wyjaśniać pojęcia: tolerancja, pasowanie, chropowatość powierzchni,

–

obliczać wymiary graniczne, odchyłki, tolerancję, luzy,

–

wyjaśniać pojęcia mierzenia i sprawdzania,

–

rozróżniać podstawowy sprzęt pomiarowy: wzorce, przyrządy pomiarowe, sprawdziany,
przybory pomiarowe,

–

ustalać przebieg czynności podczas wykonywania pomiarów,

–

dobierać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania elementów maszyn i urządzeń
precyzyjnych w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania,

–

odczytywać wskazania przyrządów pomiarowych,

–

charakteryzować podstawowe wielkości elektryczne,

–

łączyć na podstawie schematu ideowego prosty obwód elektryczny,

–

dobierać przyrządy pomiarowe do pomiaru wielkości elektrycznych,

–

wykonywać pomiar podstawowych wielkości elektrycznych,

–

dokonywać kontroli zgodności rezystancji izolacji urządzeń i instalacji elektrycznej
z dokumentacją,

–

wykonywać pomiary zgodnie z przepisami bhp i ochrony ppoż.,

–

określać dokładność pomiarów,

–

stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska na stanowisku pracy,

–

organizować i wyposażyć stanowisko pracy do wykonywania części precyzyjnych,

–

charakteryzować techniki wytwarzania części mechanizmów precyzyjnych,

–

dobierać narzędzia obróbcze,

–

dobierać oprzyrządowanie technologiczne,

–

wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki ręcznej,

–

wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki mechanicznej
skrawaniem,

–

wykonywać część mechanizmu precyzyjnego z zastosowaniem obróbki plastycznej,

–

stosować obróbkę cieplną i cieplno - chemiczną do wykonanych części,

–

wykonywać docieranie wykonanych części,

–

stosować obróbkę wykończającą do wykonanych części,

–

oceniać jakość wykonanych części,

–

posługiwać się PN,

–

korzystać z literatury technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

dobrać, zgodnie z dokumentacją technologiczną, narzędzia do prac naprawczych,

–

dobrać, zgodnie z dokumentacją technologiczną, maszyny i oprzyrządowanie do prac
naprawczych,

–

dobrać narzędzia do kontroli prac naprawczych,

–

zorganizować stanowiska pracy przy naprawie i pomiarach diagnostycznych maszyn
i urządzeń precyzyjnych, zgodnie z zasadami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca .........................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik precyzyjny 731[03]
Moduł: Eksploatacja maszyn, urządzeń i przyrządów pomiarowych 731[03].Z2
Jednostka modułowa - Organizowanie stanowiska pracy 731[03].Z2.01

Temat: Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych. Maszyny i oprzyrządowanie

do prac naprawczych. Dokumentacja techniczna.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dopierania narzędzi i przyrządów do prac naprawczych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

wymienić rodzaje narzędzi i przyrządów potrzebnych do naprawy maszyn, urządzeń
i przyrządów precyzyjnych, w tym pomiarowych,

–

wymienić narzędzia i przyrządy niezbędne do każdego rodzaju czynności w procesie
naprawy,

–

wyjaśnić, na jakiej podstawie dobieramy narzędzia i przyrządy do naprawy maszyn,
urządzeń i przyrządów precyzyjnych, w tym pomiarowych,

–

dobrać sprzęt naprawczy do opisanego procesu naprawy,

–

rozróżnić narzędzia i przyrządy stosowane w procesie naprawy,

–

dobrać sprzęt naprawczy, posługując się dokumentacją techniczną i technologiczną
naprawianych mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych.

Metody nauczania - uczenia się:
–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna i zespołowa.

Czas: 180 minut

Środki dydaktyczne:
–

foliogram z celami zajęć,

–

rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,

–

poradnik dla ucznia,

–

opisy napraw,

–

wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła,

–

katalogi sprzętu naprawczego,

–

dokumentacja techniczna i technologiczna narzędzi i sprzętu naprawczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Część zajęć

Czynności
nauczyciela

Czynności ucznia

Środki
dydaktyczne

Część
organizacyjna

Wykonuje czynności
organizacyjne

Przygotowuje się do
zajęć

Część wstępna

– podaje temat, cele

zajęć,

– wyjaśnia

organizację lekcji,

– wprowadza do

tematu

– zapisuje temat

w zeszycie

– foliogram

z celami zajęć,

– rzutnik pisma

lub rzutnik
multimedialny
z osprzętem,

Część główna

1. Praca nad
materiałem
nauczania

– poleca zapoznanie

się z treścią
materiału
nauczania
i dokonanie
pisemnej
odpowiedzi
w zeszytach na
pytania
sprawdzające
znajdujące się
w poradniku dla
ucznia,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia
wątpliwości,

– sprawdza efekty

i podsumowuje
pracę uczniów

– słucha poleceń,
– pyta w razie

wątpliwości,

– realizuje zadanie

indywidualnie,

– odnosi się do

efektów swojej
pracy,

– poradnik dla

ucznia,

2. Praca nad
ćwiczeniem 1

– poleca wykonanie

ćwiczenia 1
z poradnika dla
ucznia,

– wyjaśnia

wątpliwości,
rozdaje materiały,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia
wątpliwości,

– prowadzi dyskusję

i podsumowuje

– przygotowuje się do

realizacji ćwiczenia,

– realizuje zadanie,

– prezentuje wyniki

i dyskutuje nad
nimi,

– poradnik dla

ucznia,

– opisy napraw,
– wykaz sprzętu

naprawczego,
jaki posiada
szkoła,

– katalogi sprzętu

naprawczego,

– dokumentacja

techniczna
i technologiczna

Część
podsumowująca

– poleca wykonanie

sprawdzianu
postępów,

– podsumowuje

zajęcia,

– realizuje sprawdzian

postępów,

– odnosi się do

efektów pracy na
zajęciach,

– zadaje pytania

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– podaje zadanie

domowe:
Zgromadź oferty
narzędzi
i przyrządów do
napraw
mechanizmów
precyzyjnych.

– podaje temat oraz

zakres zajęć
następnych.

odnośnie zadania
domowego,

– zapisuje temat zajęć

następnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Temat: Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń precyzyjnych

i przyrządów pomiarowych.

Cel ogólny: umiejętność przygotowania stanowiska pracy do naprawy

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

wyjaśnić, jakich zasad trzeba przestrzegać przy organizacji stanowiska dla naprawianych
mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych,

–

uzasadnić, jakie narzędzia i przyrządy powinny być stale na wyposażeniu stanowiska
naprawczego,

–

podać przykład, kiedy do naprawy potrzeba więcej niż jednego stanowiska,

–

dobrać rodzaje stanowisk do charakteru naprawy,

–

uzasadnić wybór stanowisk do naprawy,

–

przygotować stanowiska do naprawy maszyn, urządzeń precyzyjnych i przyrządów
pomiarowych,

–

skorzystać z dokumentacji technicznej i technologicznej,

–

wykonać zadania zgodnie z zasadami bhp, ppoż. i ochrony środowiska.

Metody nauczania - uczenia się:
–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne:

−

praca indywidualna i zespołowa.

Czas:

90 - 135 minut

Środki dydaktyczne:
–

foliogram z celami zajęć, rzutnik pisma lub rzutnik multimedialny z osprzętem,

–

poradnik dla ucznia,

–

opis napraw,

–

nieprzygotowane stanowisko naprawcze,

–

narzędzia i przyrządy naprawcze,

–

dokumentacja techniczna i technologiczna,

–

środki i przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.

Przebieg zajęć:

Część zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności ucznia

Środki

dydaktyczne

Część
organizacyjna

Wykonuje czynności
organizacyjne

Przygotowuje się do
zajęć

Część wstępna

– podaje temat, cele

zajęć,

– wyjaśnia organizację

– zapisuje temat

w zeszycie

– foliogram

z celami zajęć,
rzutnik pisma

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

lekcji,

– wprowadza do tematu

lub rzutnik
multimedialny
z osprzętem

Część główna

1. Praca nad
materiałem
nauczania

– poleca zapoznanie się

z treścią materiału
nauczania i
sporządzenie pisemnej
odpowiedzi
w zeszytach na
pytania sprawdzające
znajdujące się
w poradniku dla
ucznia,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia wątpliwości,

– sprawdza efekty

i podsumowuje pracę
uczniów

– słucha poleceń,
– pyta w razie

wątpliwości,

– realizuje zadanie

indywidualnie,

– odnosi się do

efektów swojej
pracy,

– poradnik dla

ucznia

2. Praca nad
ćwiczeniem 1

– poleca

wykonanie

ćwiczenia 1,

– wyjaśnia wątpliwości,

nadzoruje pracę

– sprawdza wyniki,

i podsumowuje pracę
uczniów

– przygotowuje się

do realizacji
ćwiczenia,

– realizuje zadanie,

– prezentuje wyniki

i efekty pracy,

– poradnik dla

ucznia

3. Praca nad
ćwiczeniem 2

– poleca wykonanie

ćwiczenia 2
polegającego na
przygotowaniu
stanowiska do napraw
zgodnie z
założeniami,

– wyjaśnia wątpliwości,

rozdaje materiały,

– nadzoruje pracę,

wyjaśnia wątpliwości,

– prowadzi dyskusję

i podsumowuje pracę
uczniów

– przygotowuje się

do realizacji
ćwiczenia,

– realizuje zadanie,

– prezentuje wyniki

i efekty pracy,
dyskutuje nad nimi

– poradnik dla

ucznia

– opis napraw,
– stanowisko

naprawcze,

– dokumentacja

techniczna

– środki i przepisy

bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Część
podsumowująca

– poleca wykonanie

sprawdzianu
postępów,

– podsumowuje zajęcia,

– podaje zadanie

domowe: Wykonać
zdjęcia dobrze
przygotowanych
stanowisk do napraw.

– podaje temat oraz

zakres zajęć
następnych.

– realizuje sprawdzian

postępów,

– odnosi się do

efektów pracy na
zajęciach,

– zadaje pytania

odnośnie zadania
domowego,

– zapisuje temat zajęć

następnych.

– poradnik dla

ucznia,

– zeszyt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Narzędzia do prac naprawczych i konserwacyjnych.

Maszyny

i oprzyrządowanie

prac

naprawczych.

Dokumentacja techniczna.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Skompletuj narzędzia, przyrządy lub maszyny do prac naprawczych zgodnie z opisami

napraw przygotowanymi przez nauczyciela oraz dokumentacją techniczną i technologiczną,
w oparciu o przygotowane katalogi i wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła.

Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych

lub przyrządów pomiarowych, katalogów sprzętu naprawczego oraz wykazu sprzętu
naprawczego, jaki posiada szkoła. Materiał ten powinien pomóc uczniowi poznać
i rozpoznawać narzędzia, maszyny i oprzyrządowanie wykorzystywane do napraw i dobierać
je do charakteru naprawy. Dlatego opisy powinny uwzględniać tylko te informacje, które są
do wykonania zadania niezbędne. Trzeba uważać, by materiał nie był jednocześnie
odpowiedzią, czy realizacją zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skompletować narzędzia, przyrządy lub maszyny do prac naprawczych zgodnie z opisami

napraw

przygotowanymi

przez

nauczyciela

oraz

dokumentacją

techniczną

i technologiczną, w oparciu o przygotowane katalogi i wykaz sprzętu naprawczego, jaki
posiada szkoła,

2) wykonać zadanie pisemnie w zeszycie,
3) dokonać kompletowania poprzez zapisanie nazwy przyrządu, narzędzia lub maszyny

wraz z ich symboliką techniczną.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:
zeszyt,

–

opisy napraw mechanizmów precyzyjnych lub przyrządów pomiarowych,

–

katalogi sprzętu naprawczego,

–

wykaz sprzętu naprawczego, jaki posiada szkoła,

–

długopis,

–

dokumentacja techniczna i technologiczna,

–

literatura i inne źródła informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Przygotowanie stanowiska do napraw maszyn, urządzeń

precyzyjnych i przyrządów pomiarowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ, jakie rodzaje stanowisk niezbędne są do wykonania napraw opisanych przez

nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych

lub przyrządów pomiarowych. Można wykorzystać opisy z poprzednich ćwiczeń, jeżeli
niektóre opisy uwzględniały fakt, iż naprawa może przebiegać z wykorzystaniem różnych
stanowisk.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wymienić i scharakteryzować, jakie rodzaje stanowisk niezbędne są do wykonania

napraw opisanych przez nauczyciela,

2) uzasadnić, dlaczego te rodzaje stanowisk są niezbędne,
3) ćwiczenie wykonać w zespołach trzyosobowych w postaci plakatu,
4) wykorzystać dokumentację techniczną i technologiczną mechanizmów precyzyjnych lub

przyrządów pomiarowych, których naprawy opisano.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

opis napraw,

–

arkusze papieru formatu A0,

–

flamastry,

–

środek do mocowania plakatów na tablicy,

–

literatura i inne źródła informacji,

–

dokumentacja techniczna i technologiczna.

Ćwiczenie 2

Dobierz

wyposażenie

stanowiska

naprawczego

wykonania

napraw

scharakteryzowanych przez nauczyciela w poprzednim ćwiczeniu i przygotuj to stanowisko.
Zadanie to możesz wykonać w parze.

Wskazówki do realizacji

Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie opisów napraw mechanizmów precyzyjnych

lub przyrządów pomiarowych. Można wykorzystać opisy z poprzednich ćwiczeń, jeżeli
niektóre opisy uwzględniały fakt, iż naprawa może przebiegać z wykorzystaniem tylko
stanowiska naprawczego. Przed przystąpieniem uczniów do pracy należy przedyskutować
z nimi zachowanie przepisów bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać

wyposażenie

stanowiska

naprawczego

wykonania

napraw

scharakteryzowanych przez nauczyciela w poprzednim ćwiczeniu, wybierając ten
przypadek, gdy trzeba przygotować tylko stanowisko naprawcze,

2) wykorzystać dokumentację techniczną i technologiczną mechanizmów precyzyjnych lub

przyrządów pomiarowych, których naprawy opisano,

3) skonsultować swoje propozycje z nauczycielem,
4) przygotować takie stanowisko praktycznie, zwracając uwagę na przepisy bhp, ochrony

ppoż. i ochrony środowiska.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zeszyt,

–

opis napraw,

–

nieprzygotowane stanowisko naprawcze,

–

narzędzia i przyrządy naprawcze,

–

dokumentacja techniczna i technologiczna,
środki i przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Organizowanie stanowiska
pracy”

Test składa się z 14 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

11 zadań jest z poziomu podstawowego,

–

3 zadania są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający - za rozwiązanie co najmniej 7 ÷ 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny

- za rozwiązanie co najmniej 9 ÷ 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry

- za rozwiązanie 11 ÷ 12 zadań,

–

bardzo dobry

- za rozwiązanie 13 ÷ 14 zadań.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać narzędzia i przyrządy do napraw.

Scharakteryzować narzędzia i przyrządy do
napraw.

Rozpoznać materiały do napraw.

Scharakteryzować materiały do napraw.

Rozpoznać środki BHP.

Scharakteryzować środki BHP.

10.

Pamiętać zasady rozmieszczania narzędzi,
przyrządów i materiałów do napraw na
stanowisku.

11.

Wskazać konieczność rozmieszczenia
środków bhp.

12.

Wskazać konieczność sprawdzenia stanu
technicznego narzędzi i przyrządów do
napraw w procesie organizacji stanowiska.

13.

Wskazać zasady doboru narzędzi
i przyrządów do napraw.

14.

Określać znaczenie porządku i dokładności
w organizowaniu stanowiska do napraw.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Proszę ustalić z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co

najmniej jednotygodniowym.

2. Proszę przygotować odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
3. Należy zapewnić uczniom samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu proszę przeczytać Instrukcję dla uczniów.
5. Proszę zapytać, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości należy

wyjaśnić.

6. Ocenianie oprócz podania wyniku testu powinno zawierać informację o tym, jakie

umiejętności ma uczeń opanowane, a z jakich tematów powinien powtórzyć materiał
i ćwiczenia. Należy wyjaśnić uczniowi, co umie, a co powinien uzupełnić i jak.

7. Nie należy przekraczać czasu przeznaczonego na test.

Instrukcja dla ucznia

1) Przeczytaj uważnie instrukcję.
2) Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3) Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4) Test zawiera 14 zadań. Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna

jest poprawna.

5) Punktacja zadań 0 lub jeden punkt.
6) Ustala się następujące normy wymagań:
7) Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej KARCIE ODPOWIEDZI, stawiając

w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź.

8) Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć pewność, ze sprawdziłeś swoją

wiedzę.

9) Nie musisz zachowywać kolejności rozwiązywania zadań.
10) Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Narzędziem pomiarowym przydatnym na stanowisku do napraw jest:

a) czujnik zegarowy.
b) wiertarka.
c) dokumentacja techniczna.
d) statyw uniwersalny.

2. Narzędziem przydatnym na stanowisku do napraw jest:

a) pryzma kontrolna.
b) projektor.
c) źródło napędu.
d) wiertarka.

3. Narzędziem przydatnym na stanowisku napraw jest:

a) sygnalizator.
b) zestaw elektronicznych narzędzi monterskich.
c) regulator.
d) licznik.

4. Materiałami do napraw są:

a) smary i oleje.
b) instrukcje obsługi.
c) dokumentacje techniczne.
d) zanieczyszczenia.

5. Materiałami do napraw są:

a) karty napraw.
b) materiały do lutowania.
c) mikrometr i suwmiarka.
d) pryzmy.

6. Materiałami do napraw są:

a) zestaw elektronicznych narzędzi monterskich.
b) wiertarka i wiertła.
c) wkręty, śruby, nakrętki.
d) benzyna ekstrakcyjna i tkaniny bawełniane.

7. Środkiem bhp niezbędnym na stanowisku napraw jest:

a) instrukcja naprawy mechanizmu precyzyjnego.
b) pomieszczenie o właściwej wilgotności powietrza.
c) pomieszczenie pozbawione drgań.
d) apteczka pierwszej pomocy.

8. Środkiem ochrony ppoż. niezbędnym na stanowisku napraw jest:

a) podręczny sprzęt gaśniczy.
b) rysunek montażowy.
c) plansza wyposażenia stanowiska.
d) ręcznik i mydło.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Sprzętem ochrony indywidualnej:

a) jest dezodorant powietrza.
b) jest dobre oświetlenie.
c) są okulary ochronne.
d) jest lampa.

10. Wśród warunków prawidłowego rozmieszczania narzędzi, przyrządów i materiałów na

stanowisku naprawczym jest zasada, że:
a) części zamienne powinny być w odpowiednich przegródkach lub półkach i powinny

być dobrze opisane.

b) jedynie materiały mają swoje ustalone miejsce.
c) przypadkowość ułożenia jest cechą twórczego podejścia do organizacji stanowiska.
d) stanowisko pracy przygotowuje asystent mechanika precyzyjnego.

11. Środki bhp na stanowisku są:

a) zbędnym dodatkiem.
b) pożądane.
c) konieczne.
d) nie zawsze wymagane.

12. Sprawdzenie stanu technicznego narzędzi i przyrządów do napraw w procesie organizacji

stanowiska jest:
a) zbędne.
b) pożądane.
c) nie zawsze wymagane.
d) konieczne.

13. Podstawą doboru narzędzi i przyrządów do napraw jest:

a) dokumentacja techniczna urządzenia lub przyrządu precyzyjnego, a także procedura

napraw i dokumentacja technologiczna.

b) intuicja fachowca.
c) wyposażenie magazynu.
d) brak źródeł.

14. Stanowisko do napraw powinno być:

a) atrakcyjne.
b) bardzo dobrze zorganizowane i wyposażone, powinien panować na nim niezwykły

porządek i czystość.

c) ładne
d) dobrze wyposażone.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Organizowanie stanowiska pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST II

Test praktyczny – próba pracy dla jednostki modułowej „Organizowanie
stanowiska pracy”

Podstawą zaliczenia jednostki modułowej oprócz testu powinna być próba pracy:

Przygotowanie stanowiska pracy. Jednostka ta ma bowiem charakter praktyczny
i poprzestanie na testach o charakterze teoretycznym jest nieuzasadnione, bowiem nie
uwzględni w diagnozie ważnych umiejętności zawodowych.

Temat: Przygotowanie stanowiska pracy
Przygotuj stanowisko do naprawy urządzenia precyzyjnego składające się z:

–

zestawu elektronicznych narzędzi monterskich,

–

podstawowego sprzętu do lutowania,

–

suwmiarki, mikrometru, czujnika zegarowego,

–

statywu uniwersalnego, pryzmy kontrolnej,

–

materiałów do lutowania,

–

znormalizowanych części zamiennych: wkrętów, śrub, nakrętek, podkładek, zębatek,

–

materiałów eksploatacyjnych (wazeliny, smarów, olejów, benzyny ekstrakcyjnej, tkanin
bawełnianych).
Należy także pamiętać o niezbędnym wyposażeniu bhp, ochrony ppoż. i ochrony

środowiska:

apteczce pierwszej pomocy,
podręcznym sprzęcie gaśniczym,
gaśnicach,
sprzęcie ochrony indywidualnej,
niezbędnych środkach medycznych,
instrukcji bhp i ochrony ppoż.
Po wykonaniu zadania doprowadź stanowisko do stanu wyjściowego, od którego

zaczynałeś zadanie.
Na wykonanie zadania masz 30 min.

Plan testu

zadania

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Rozpoznaje narzędzia, przyrządy i materiały do
napraw

Rozpoznaje środki bhp

Rozmieszcza narzędzia, przyrządy i materiały do
napraw na stanowisku

Stosuje środki i zasady bhp

KRYTERIA OCENY TESTU – MODEL PUNKTOWANIA

Podczas obserwacji należy wpisać do arkusza obserwacji:
–

za bezbłędne wykonanie czynności – maksymalną liczbę punktów,

–

za brak wymienionego narzędzia lub materiału – 0 punktów,

–

za nieprawidłowości w rozmieszczeniu – pośrednią liczbę punków,

–

błędy wykryte samodzielnie i poprawione nie obniżają oceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przedmiot oceny

Zadanie wykonano

poprawnie, jeśli:

Punktacja

maksymalnie

Uzyskane

punkty

a) zaplanowano
rozmieszczenie
wymienionych narzędzi,
przyrządów i materiałów do
napraw

1. Planowanie

b) przedstawiono plan
działań w estetycznej
i czytelnej formie

Razem

2 punkty

a) wybrano poprawnie
materiały, narzędzia
i przyrządy pomiarowe do
organizacji stanowiska

b) sprawdzono stan
techniczny narzędzi

2. Organizacja

c) dobrano środki ochrony
osobistej

Razem

10 punktów

a) rozmieszczono
prawidłowo materiały,
narzędzia i przyrządy do
napraw na stanowisku

b) rozmieszczono środki
BHP

3. Wykonanie

c) zadanie wykonano
z zachowaniem zasad BHP

4. Prezentacja

a) zaprezentowano
i uzasadniono sposób
wykonania zadania

4. Prezentacja

a) zaprezentowano
i uzasadniono sposób
wykonania zadania

Razem

18 punktów

Łącznie 30 punktów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela:

1. Przygotowanie uczniów do testu praktycznego:

–

ustalenie z uczniami terminu testu praktycznego,

–

określenie celów pomiaru dydaktycznego,

–

zapoznanie uczniów ze specyfiką testu praktycznego,

–

przeprowadzenie prób testu praktycznego.

2. Przygotowanie stanowisk dydaktycznych:

–

zgromadzenie materiałów, narzędzi i przyrządów,

–

sprawdzenie narzędzi i przyrządów.

3. Przygotowanie materiałów piśmiennych:

–

przygotowanie kart oceny testu,

4. Przeprowadzenie testowania.
5. Analiza wyników testowania – ocenę pozytywną otrzyma uczeń, jeżeli prawidłowo

wykona przygotowanie stanowiska do napraw. Jeżeli wynik będzie negatywny powinien
powtórzyć materiał nauczania i ćwiczenia z tych części jednostki modułowej, z których
umiejętności nie zostały w pełni opanowane.

6. powtórzyć materiał i ćwiczenia z tych części jednostki modułowej, z których

umiejętności nie zostały w pełni opanowane.

7. Podsumowanie testu wspólnie z uczniami - należy wyjaśnić uczniowi, co umie, a co

powinien uzupełnić.

Materiały dydaktyczne:

−

zestaw elektronicznych narzędzi monterskich,

−

podstawowy sprzęt do lutowania,

−

suwmiarka, mikrometr, czujnik zegarowy,

−

statyw uniwersalny, pryzma kontrolna,

−

materiały do lutowania,

−

znormalizowane części zamienne: wkręty, śruby, nakrętki, podkładki, zębatki,

−

materiały eksploatacyjne (wazeliny, smary, oleje, benzyna ekstrakcyjna, tkaniny
bawełniane),
apteczka pierwszej pomocy,
podręczny sprzęt gaśniczy,
gaśnice,
sprzęt ochrony indywidualnej,
niezbędne środki medyczne,
instrukcja bhp i ochrony ppoż.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie treść zadania

Przygotuj stanowisko do naprawy urządzenia precyzyjnego składające się z:
zestawu elektronicznych narzędzi monterskich,

−

podstawowego sprzętu do lutowania,

−

suwmiarki, mikrometru, czujnika zegarowego,

−

statywu uniwersalnego, pryzmy kontrolnej,

−

materiałów do lutowania,

−

znormalizowanych części zamiennych:, wkrętów, śrub, nakrętek, podkładek, zębatek

−

materiałów eksploatacyjnych (wazeliny, smarów, olejów, benzyny ekstrakcyjnej,
tkanin bawełnianych).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Należy także pamiętać o niezbędnym wyposażeniu BHP, ochrony ppoż. i ochrony

środowiska:

apteczce pierwszej pomocy,
podręcznym sprzęcie gaśniczym,
gaśnicach,
sprzęcie ochrony indywidualnej,
niezbędnych środkach medycznych,
instrukcji bhp i ochrony ppoż.

Po wykonaniu zadania doprowadź stanowisko do stanu wyjściowego, od którego

zaczynałeś zadanie.

Na wykonanie zadania masz 30 min.

2. Sporządź plan działania,
3. Zorganizuj stanowisko pracy:

−

pobierz konieczne materiały oraz narzędzia,

−

sprawdź ich stan techniczny,

−

przygotuj się do wykonywania ćwiczenia stosując odpowiednie środki ochrony
osobistej.

4. Rozmieść narzędzia, przyrządy i materiały do napraw na stanowisku.
5. Rozmieść środki bhp, ppoż.
6. Utrzymuj ład i porządek podczas wykonywanej pracy; po wykonaniu zadania uporządkuj

stanowisko oraz zgłoś nauczycielowi zakończenie zadania.

7. Utrzymuj ład i porządek podczas wykonywanej pracy; po wykonaniu zadania uporządkuj

stanowisko oraz zgłoś nauczycielowi zakończenie zadania.

8. Uzasadnij w formie kilkuminutowej prezentacji sposób wykonania ćwiczenia oraz

przedstaw wnioski.

9. Podczas testu Twoje czynności będą obserwowane i oceniane przez nauczyciela lub

obserwatorów według następujących kryteriów:

–

za planowanie wykonania zadania

- 2 punkty,

–

za organizowanie pracy

- 10 punktów,

–

za wykonanie zadania

- 15 punktów,

–

za prezentację

- 3 punkty.

Jeśli uzyskasz co najmniej 15 punktów, otrzymasz ocenę dopuszczającą.
Jeśli uzyskasz co najmniej 20 punktów, otrzymasz ocenę dostateczną.
Jeśli uzyskasz co najmniej 24 punkty, otrzymasz ocenę dobrą.
Jeśli uzyskasz co najmniej 27 punktów, otrzymasz ocenę bardzo dobrą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Ciekanowski A.: Poradnik ślusarza narzędziowego wzorcarza. WNT, Warszawa 1989
2. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
3. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 1995
4. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Podręcznik dla szkół zasadniczych.

WSiP, Warszawa 1999

5. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995
6. Okoniewski S.: Podstawy technologii mechanicznej, WNT, Warszawa 1983
7. Legutko St.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń, WSiP, Warszawa 2004