Formy obsługi ryzyka: transfer ryzyka (np ubezpieczenia), unikanie go, zabezpieczenie się (np
budowanie wału w okolicy rzeki), minimalizacja

Aspekty środowiskowe: mogą mied wpływ na proces, należy je eliminowad, należy zbadad wpływ
eliminacji na proces, eliminacja może powodowad nowe aspekty

HACCP (kroki 1-12, 6-12 to zasady)

1.

Zespół HACCP (powołanie)

2.

Opis produktu (charakterystyka, wygląd, smak, skład)

3.

Opis przewidywanego sposobu użycia przez klienta (element całości, alternatywy)

4.

Proces produkcji (schemat)

5.

Weryfikacja procesu (czy wszystko jest, czy kolejnośd jest poprawna)

6.

Potencjalne zagrożenia (dla pracownika, klienta)

7.

Identyfikacja punktów kontroli (miejsca, gdzie jest duże prawdopodobieostwa

wystąpienia zagrożenia)

8.

Określenie granic każdego punktu kontroli (min i max wartości czynnika, wartości)

9.

Sposoby monitorowania każdego krytycznego punktu kontroli (narzędzia miernicze)

10.

Działanie korygujące dla punktów kontrolnych

11.

Procedura weryfikacji

12.

Dokumentacja HACCP

CYKL PDCA: Planowanie (sprawdzanie stanu aktualnego, wybór problemu, ustalenie celu do
osiągnięcia, przyczyna wyboru, analiza stanu istniejącego (konkurencja i otoczenie), analiza przyczyny
problemu, zaplanowanie poprawy (harmonogram wdrożenia, źródła finansowania), Działanie (
wdrożenie poprawek i planów), Kontrola (ocena rezultatów), Wdrożenie (udoskonalenie staje się
nowym standardem, analiza kolejnych problemów, plany doskonalenia na przyszłośd).

CYKL DEMINGA:

1.

Stworzenie stałych celów (znad cele, możliwe zmiany w przypadkach losowych i

prawnych)

2.

Zastosowanie nowej filozofii (pokazuje zmiennośd jakości, jakośd poprzedniego

okresu nie jest wystarczająca w kolejnych okresach, zmiany potrzeb klientów)

3.

Rezygnacja z metod masowej kontroli (badanie próbek)

4.

Należy skooczyd z zastosowaniem wyłącznie kryterium cenowego (kluczowe

determinanty to cena, jakośd, czas)

5.

Ciągłe doskonalenie (PDCA)

6.

Nowoczesne metody doskonalenia zawodowego (szkolenia związane z pracą i

miękkie-> stres, walka z nim)

7.

Instytucjonalne przywództwo (dyrekcja powinna byd liderem, a nie nadzorcą)

8.

Zlikwidowad atmosferę strachu i napięcia

9.

Eliminacja barier pomiędzy działaniami a ludźmi

10.

Eliminacja haseł i sloganów (spada wydajnośd i efektywnośd)

11.

Eliminacja standardów, które zakładają plan ilościowy (wzrastają obroty, ale spada

jakośd i pojawia się zniechęcenie)

12.

Nie odbierad pracownikowi dumy

13.

Ułatwid pracownikowi dostęp do wiedzy

14.

Codzienne stopniowe realizowanie tych tez (codziennie= ciągłe doskonalenie);

stopniowe =KAIZEN, drobne kroczki)

POLITYKA JAKOŚCI

Faza 1: jak jest teraz, cele i plany na przyszłośd (3-5), 2-3 zdania zapewnienia że wszyscy w
firmie znają politykę jakości

Faza 2: dekompozycja celów na zadania dla 3 obszarów (przygotowawczy, związany z
realizacją zadao, sprawdzenie czy osiągnęliśmy założenia)

Faza 3: ocena spójności i wpływu na otoczenie: czy zdekomponowane cele można wykonad,
czy się nie wykluczają wzajemnie; eliminacja negatywnego wpływu na otoczenie

Faza 4: określenie horyzontów czasowych

Faza 5: zapewnienie zasobów

Faza 6: charakterystyka i ocena ryzyka (prawdopodobieostwo i dotkliwośd strat)

Sytuacje ryzykowne i awaryjne:

- ryzykowne- po ich wystąpieniu nie można wykonad czynności, ale nic się nie pogorszyło

- awaryjne0 mogące doprowadzid do utraty zdrowia lub życia

METODY GENEROWANIA POMYSŁÓW



Burza mózgów (grupa jak największa, uczestnicy to lider, pisarz, inni, wspaniałe

źródło pomysłów, opiera się na pozytywnej synergii ludzi razem pracujących)
ZASADY: Nie krytykowad i nie oceniad pomysłu (zasada odroczonego
wartościowania), wytworzyd dużą liczbę pomysłów, zgłaszad wszystkie pomysły,
łączyd i doskonalid je, prezentowad je jasno i zwięźle, rezygnowad z autorstwa
pomysłów (bo są własnością grupy)



Technika Gordona:

KROKI POSTĘPOWANIA: sformułowanie ogólnego problemu, opracowanie analogi w
czterech grupach, sprecyzowanie problemu, podzielenie pomysłów na kluczowe
grupy, wybranie rozwiązania za pomocą burzy mózgów
GRUPY ANALOGII: analogia bezpośrednia (obserwacja przyrody w stosunku do
danego problemu), analogia personalna (autocielesna człowieka- jak reagujemy, jak
rozwiązujemy problem), analogia symboliczna (rozwiązanie poprzez metafory,
wiersze, rymy), fantastyczna (pomysły z bajek i fantazji)



CERMA (francuski zestaw 46 technik)

-technika testu niekompetencji: zebranie poglądów na dany temat od osób nie
będących specjalistami w tym zagadnieniu lub przyjmujących rolę profana w
odniesieniu do tej techniki
- technika adwokata: stosuje się, gdy mamy do czynienia ze złożonym problemem lub
niepewną sytuacją, jedna z osób jest adwokatem (rola), za wszelką cenę broni
swojego wariantu, odrzucając wszystkie inne, przydatna gdy trzeba nagromadzid
dużą ilośd danych i dokonad wyboru szybko. Osobowośd adwokata wpływa na
rezultaty.
- technika podziały dychotomicznego: polega na wykonywaniu kolejnych wyrobów
przez wielokrotne powtarzanie pewnego typu formy wnioskowania. Wyborów
dokonujemy odpowiadając na pyt sformułowane na odp tak lub nie, albo warianty
abcd. Opracowanie takich pytao wymaga b. dobrej znajomości analizy problemu
- technika rekodyfikacji logicznej: jeśli mamy uporządkowane elementy pod jakimś
względem, to trudno dokonad usprawnienia, natomiast logiczne uporządkowanie
pozwala zobaczyd problem w innym świetle, a tym samym zebrad nowe pomysły i
zaproponowad uprawnienie wyjściowej sytuacji
- technika majoranta- minoranta: nasilenie cechy, sprowadza się do precyzyjnie
określonego przedziału badanej cechy z jednocześnie wyznaczonymi granicami:
dolną i górną
- technika wielokrotnych sit: powtarzanie tej samej czynności, aby otrzymad wytwór
w formie najbardziej doskonałej, aby dojśd do ideału



Analiza morfologiczna: metoda pozyskiwania twórczych rozwiązao problemów w

drodze systematycznej analizy wszystkich możliwych rozwiązao; generowanie
pomysłów poprzez kategorie, w których szukane są udoskonalenia. Kroki:
1.

Określid cechy/elementy/parametry danego przedmiotu

2.

Dla każdej cechy wypisad wszystkie możliwe stany/wartości/opcje

3.

Przeanalizowad za pomocą macierzy odkrywczych Molesa (pierwsza tabela
powstaje dla pierwszych dwóch kategorii, rozpisuje się wszystkie
kombinacje i eliminuje te nierozsądne, , pozostałe tworzą nową tabelę)

4.

Uzyskane w ten sposób pomysły przeanalizowad klasycznymi, innymi
metodami

NARZĘDZIA JAKOŚDI



Diagram Ishikawy (diagram przyczynowo skutkowy), zazwyczaj budowany dla 5M + E

(materiał, maszyna, metoda, zarządzanie, człowiek, środowisko), dla przyczyn
określane są podprzyczyny, co najmniej 2 jej dotyczące, wszystkie elementy są
wagowane (wszystko osobno, każda gałąź sumuje się do 1), dla każdej podprzyczyny
niższego rzędu wyliczana jest waga poprzez mnożenie wag przyczyn i podprzyczyn



Wykres Pareto i krzywa Lorenza: to wykres słupkowy, krzywa to krzywa

skumulowanej wartości, dla najniższego stopnia elementów (podprzyczyny
podprzyczyn), , szeregujemy od najwyższej wagi, zasada Pareto: 20% przyczyn
powoduje 80% skutków



Diagram relacji: zawiera przyczyny występowania problemu oraz relacje między nimi,

kierunek strzałek określa kierunki relacji( nie zawsze dwustronne), oprócz diagramu
tworzy się tabelę z wartościami relacji oraz listę uporządkowaną od najwyższej
sumarycznej wartości (dane przyczyny mają największy wpływ)
Skala: brak relacji, słabe powiązanie(1), średnie (3), silna relacja (9), nie ma innych
wartości pośrednich
JAKOŚD
1.

Różne w postrzeganiu: kryteria demograficzne, stopieo zamożności, wiek,
płed, subkultury, profesjonalizm

2.

Perspektywy: produktu, użytkownika, procesu wytwórczego, wartości,
transcendentalne

3.

Cechy usług: niematerialnośd, nietrwałośd, różnośd, nierozdzielnośd, jakośd,
lokalizacja, cechy specyficzne

4.

Obszar: wyrób, usługa, projekt, obsługa klienta, jakośd użycia, inne obszary

5.

Wymiar
PRODUKT: wynik działania, dodatkowe opcje, niezawodnośd, wytrzymałośd,
zgodnośd ze specyfikacją, możliwości naprawcze, estetyka, postrzeganie
jakości;
USŁUGA: dostępnośd, niezawodnośd, bezpieczeostwo, komunikacja,
kompetencja, uprzejmośd, wiarygodnośd, wrażliwośd, materialnośd,
zrozumienie